گروه بین‌الملل: در سومین روز تهاجم نظامی روسیه به اوکراین، عصر دیروز خبرگزاری الجزیره اعلام کرد درگیری‌ها به خیابان‌های پایتخت اوکراین کشیده شده است. در عین حال «ولودیمیر زلنسکی» رئیس‌جمهور اوکراین متعهد شد از کشور دفاع کند. از سوی دیگر مشاور زلنسکی اعلام کرد اوکراین آماده گفت‌وگو است اما نه با منطق و اولتیماتوم روسیه. «میخائیلو پودولیاک» به خبرگزاری رویترز گفت اوکراین موضع مذاکره را اتخاذ کرده است اما با شرایط غیرعملی مذاکره از سوی مسکو مواجه شده است. وی گفت: «دیروز بود که اقدامات تهاجمی نیروهای مسلح فدراسیون روسیه با حملات هوایی و موشکی جمعی عصر و شب به شهرهای اوکراین تشدید شد. ما چنین اقداماتی را تنها تلاشی برای شکستن اوکراین و وادار کردن آن به پذیرش شرایط مطلقا غیرقابل قبول می‌دانیم». 

به گزارش ریا نووستی، عصر دیروز ولادیمیر پوتین پس از گفت‌و‌گوی تلفنی با «شی جین پینگ» همتای چینی‌اش بار دیگر درخواست خود از مقامات دولت اوکراین برای مذاکره را تکرار کرد. به گفته کرملین، ظهر دیروز آخرین درخواست پوتین برای مذاکره با کی‌یف رد شده بود. 

روز جمعه ولادیمیر پوتین در جلسه شورای امنیت ملی روسیه اعلام کرد حاضر است  با اعزام هیأتی به مینسک با کی‌یف مذاکره کند. وی در ادامه از ارتش اوکراین خواست با خلع ید زلنسکی از قدرت، اوضاع را تحت کنترل بگیرد. سخنگوی کاخ کرملین دیروز اعلام کرد پس از اینکه پوتین حمله مسکو را به ‌منظور مذاکرات با کی‌یف متوقف کرد، نیروهای روس مجدداً به سمت اوکراین پیشروی کردند. «دیمیتری پسکوف» سخنگوی کرملین در یک نشست خبری با خبرنگاران گفت اوکراین از مذاکره طفره می‌رود. 

 

* مدودف: روسیه دیگر به روابط دیپلماتیک با غرب احتیاج ندارد

«دیمیتری مدودف» معاون رئیس شورای امنیت روسیه روز شنبه طی بیانیه‌ای اعلام کرد کشورش دیگر به روابط دیپلماتیک با غرب احتیاجی ندارد. به نوشته خبرگزاری «رویترز»، مدودف که سابقه ریاست‌جمهوری روسیه را دارد، بیان کرد: با توجه به تحریم‌های سنگین و همه‌جانبه‌ای که کشورهای غربی علیه این کشور اعمال کرده‌اند، مسکو دیگر نیازی به روابط دیپلماتیک با آنها ندارد. معاون رئیس شورای امنیت روسیه در ادامه بیانیه خود نوشت: اکنون زمان آن رسیده است که «سفارتخانه‌هایی را مهر و موم کنیم». مدودف معتقد است تحریم‌های ضدروسی ممکن است دلیلی برای بازنگری نهایی در روابط با کشورهایی باشد که آنها را اعمال کرده‌اند. به گفته وی، این اقدامات خصمانه حتی می‌تواند دلیلی برای قطع گفت‌وگوها درباره ثبات راهبردی باشد. مدودف همچنین گفت: روسیه در واکنش به این تحریم‌ها، تمام دارایی‌های افراد و شرکت‌های غربی در این کشور را ضبط خواهد کرد و ممکن است حتی دارایی‌های این شرکت‌ها که تحت عنوان کشورهای اتحادیه اروپایی و آمریکا ثبت شده‌اند، ملی‌سازی شوند. مدودف افزود: این تحریم‌های شگفت‌انگیز چیزی را تغییر نمی‌دهد و مسلما عملیات حفاظت از دونباس «تا زمانی که همه نتایجی که رئیس‌جمهور پوتین درباره آن صحبت کرده، به دست آید» به طور کامل انجام خواهد شد. معاون رئیس شورای امنیت فدراسیون روسیه تاکید کرد این اتفاق به همان شکلی خواهد افتاد که «در شرایط مشابه سال 2008 اتفاق افتاد». 

وزارت خارجه روسیه با صدور بیانیه‌ای در واکنش به تهدیدات کشورهای غربی برای تحریم روسیه اعلام کرد: «ما در تمام این سال‌ها آمادگی داشته‌ایم و به تحریم‌های اروپا و آمریکا واکنش نشان می‌دهیم».

کشورهای غربی از جمله آمریکا و انگلیس و اعضای اتحادیه اروپایی، در پی عملیات نظامی روسیه در اوکراین، تحریم‌های سنگینی را علیه مسکو وضع کرده‌اند. ساعاتی پس از اظهارات مقامات انگلیس و اتحادیه اروپایی مبنی بر اینکه ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور و سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه هدف تحریم قرار گرفته و دارایی‌های آنها در انگلیس و کشورهای عضو اتحادیه اروپایی مسدود می‌شود، وزارت خارجه روسیه اعلام کرد پوتین و لاوروف هیچ‌‌گونه دارایی یا حساب بانکی در کشورهای خارجی ندارند. 

 

* سرنوشت زلنسکی، مسأله آمریکا

«نانسی پلوسی» رئیس مجلس نمایندگان آمریکا اعلام کرد قانونگذاران آمریکایی به دنبال آن هستند تا 600 میلیون دلار تسلیحات نظامی برای مقابله با روسیه در اختیار اوکراین قرار دهند. 

در شرایطی که تازه‌ترین خبرها از کمک نظامی ۶۰۰ میلیون دلاری آمریکا به اوکراین برای مقابله با روسیه حکایت دارد، روزنامه «واشنگتن پست» به نقل از منابع آگاه، از تدارک واشنگتن برای کمک به «ولودیمیر زلنسکی» رئیس‌جمهور اوکراین برای خروج از پایتخت این کشور خبر داد. روزنامه واشنگتن‌پست به نقل از مقام‌‌های آمریکایی و اوکراینی گزارش داد: «دولت ایالات متحده آماده است به ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین کمک کند تا از دستگیری یا کشته شدن او توسط نیروهای روس جلوگیری کند». طبق گزارش این رسانه آمریکایی، ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین تاکنون پیشنهادات برای خارج شدن از کی‌یف، پایتخت این کشور را نپذیرفته است. به دنبال انتشار خبر واشنگتن‌پست درباره تدارک آمریکا برای خارج کردن رئیس‌جمهور اوکراین، ولودیمیر زلنسکی ویدئویی جدید از خود در نزدیکی ساختمان ریاست‌جمهوری اوکراین در کی‌یف منتشر کرد و گفت: «من قصد زمین گذاشتن اسلحه خود را نداشته‌ام. شایعات را باور نکنید. ما از سرزمین خود محافظت می‌کنیم». زلنسکی دیروز در سخنانی گفت: دشمن تلاش داشت مرکز کی‌یف را تحت کنترل درآورد و دست‌نشانده‌های خود را در دونتسک منصوب کند اما ما برنامه‌هایش را به‌هم ریختیم. ما همچنان کنترل کی‌یف و نقاط مهم اطراف آن را در دست داریم. وی ادامه داد: نبردهای سختی برای محافظت از کی‌یف در اطراف آن رخ داد که در آن دشمن از خودروهای زرهی استفاده کرد. زلنسکی گفت: ما توانستیم مقاومت کنیم و به مقابله با دشمن ادامه دهیم. من به نیروهای مسلح اوکراین می‌گویم ما پیروز خواهیم شد. زلنسکی در ادامه گفت: مردم ما حق دارند عضو اتحادیه اروپایی شوند و این کار نشانه حمایت از ما خواهد بود. رئیس‌جمهور اوکراین همچنین گفت: امیدواریم آلمان و مجارستان شهامت کافی برای حمایت از تصمیم حذف روسیه از سیستم سوئیفت را داشته باشند. ما از حمایت کامل اتحادیه اروپایی برای منزوی کردن روسیه از سیستم سوئیفت برخورداریم. اظهارات زلنسکی در حالی مطرح شده است که «ویچسلاو ولودین» رئیس دومای روسیه روز شنبه مدعی شد «ولودیمیر زلنسکی» رئیس‌جمهور اوکراین از کی‌یف گریخته است. به نوشته خبرگزاری «اسپوتنیک»، ولودین در بیانیه‌ای در حساب تلگرامی خود نوشت: «زلنسکی با عجله کی‌یف را ترک کرد. او روز گذشته نیز در کی‌یف نبود». این مقام روس افزود: «او و همراهانش به شهر لویو گریخته و در آنجا محلی برای او و دستیارانش فراهم شده است». رئیس مجلس دومای روسیه ادعا کرد تمام ویدئوهایی که زلنسکی در رسانه‌ها منتشر می‌کند از پیش ضبط شده‌اند.

 

* سوئد: قصد پیوستن به ناتو را نداریم

«ماگدالنا اندرسون» نخست‌وزیر سوئد روز شنبه اعلام کرد موضع کشورش در قبال عضویت در پیمان نظامی ناتو بدون تغییر مانده است. به نوشته خبرگزاری «آناتولی»، اندرسون گفت سوئد همچنان معتقد است قصد پیوستن به ناتو را ندارد و روسیه فعالیت نظامی یا تهدید نگران‌کننده‌ای را متوجه مرزهای این کشور نکرده است. نخست‌وزیر سوئد تأکید کرد کشورش در قبال سیاست‌های امنیتی خود، به ‌طور مستقل و فارغ از فشارهای هر طرف تصمیم می‌گیرد و فعلا قصد دارد در این زمینه بی‌طرف بماند. 

با این حال «سانا مارین» نخست‌وزیر فنلاند با اشاره به اینکه عملیات روسیه در اوکراین فشار داخلی برای عضویت در ناتو را افزایش داده گفت، هرگاه ضرورت امنیت ملی برای عضویت در ناتو احساس شود این اقدام انجام خواهد شد. روز جمعه «ماریا زاخارووا» سخنگوی وزارت خارجه روسیه گفته بود با توجه به اینکه ناتو یک پیمان نظامی است، پیوستن سوئد و فنلاند به آن، «عواقب سیاسی و نظامی جدی» برای این کشورها خواهد داشت. اظهارات زاخارووا پس از آن انجام شد که فنلاند و سوئد در کنار نمایندگان اتحادیه اروپایی، در جلسه فوق‌العاده سران ناتو شرکت کردند. «ند پرایس» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در واکنش به اظهارات زاخارووا در کنفرانس خبری خود گفت درهای ناتو برای پیوستن سوئد و فنلاند به آن باز است. با این حال شبکه خبری سی‌ان‌ان جمعه‌شب گزارش داد ژنرال «تاد والترز» فرمانده نظامی ارشد ناتو دستور فعال شدن نیروی واکنش سریع ناتو را در واکنش به تداوم عملیات نظامی روسیه در اوکراین صادر کرده است؛ هرچند قرار نیست اعضای ناتو در اوکراین مداخله کنند. ژنرال تاد والترز طی بیانیه‌ای درباره فعال شدن نیروی واکنش سریع ناتو با اعلام اینکه این نیرو شامل یگان‌های انعطاف‌پذیر رزمی اعم از زمینی، دریایی، هوایی و عملیات ویژه می‌شود، اعلام کرد: «آنها می‌توانند به‌ شیوه‌های مختلف استقرار یابند و ما از چابکی ذاتی آنها بهره کامل خواهیم برد. این اقدامات بازدارنده باعث تقویت سرعت عمل، قابلیت واکنش [سریع] و توانمندی حفاظت از یک ‌میلیارد شهروندی که ما برای حفظ آنها سوگند یاد کرده‌ایم، می‌شود. به گزارش سی‌ان‌ان، از ابتدای تشکیل ناتو هرگز سابقه نداشته است نیروی واکنش سریع این ائتلاف فعال شود.

 

* مکرون: جهان برای جنگ طولانی‌مدت در اوکراین آماده باشد

 رئیس‌جمهور فرانسه دیروز در اظهاراتی اعلام کرد «جهان باید برای یک جنگ طولانی‌مدت» در اوکراین آمادگی داشته باشد. به گزارش خبرگزاری فرانسه، «امانوئل مکرون» در افتتاحیه نمایشگاه بین‌المللی کشاورزی در پاریس گفت: جنگ به اروپا بازگشته است. جنگ اوکراین طول خواهد کشید و ما باید برای آن آماده شویم. مکرون گفت: جنگ به اروپا بازگشته است. این جنگ به طور یکجانبه توسط پوتین انتخاب شد. این جنگ ادامه خواهد داشت و همه بحران‌هایی که با آن همراه است، عواقب پایداری خواهد داشت. وی گفت: دولت «طرح پایداری» را برای مقابله با عواقب اقتصادی این بحران آماده می‌کند. این بحران برای کشاورزی نیز عواقبی خواهد داشت. مکرون گفت جنگ در اوکراین و تحریم‌های سنگین قدرت‌های غربی علیه روسیه عواقب طولانی‌مدت و جدی برای بخش کشاورزی فرانسه خواهد داشت. او افزود: اگر از من بخواهید امروز صبح یک عقیده را با شما در میان بگذارم، این است که این بحران ماندنی است، این جنگ ماندنی است. مکرون گفت: محدودیت‌های تجاری ناشی از صادرات اتحادیه اروپایی به روسیه بر فرانسوی‌ها برای نمونه در محصولاتی مانند غلات تأثیر می‌گذارد، در حالی که افزایش بیشتر قیمت انرژی به دامداری ضربه می‌زند. ما در حال ایجاد یک طرح تاب‌آوری هستیم و اقداماتی برای محافظت از کشاورزان در برابر فشار هزینه‌ها و جبران درآمدهای از دست رفته انجام خواهد شد. شبکه تلویزیونی فرانسوی BFMTV به نقل از کاخ الیزه گزارش داد امانوئل مکرون نشست شورای دفاع و امنیت ملی این کشور را عصر شنبه برای بررسی وضعیت اوکراین تشکیل داد. در همین حال «دیمیتری کولبا» وزیر خارجه اوکراین دیروز گفت «ژان ایو لودریان» همتای فرانسوی وی در تماسی تلفنی اعلام کرده فرانسه از قطع دسترسی روسیه به سیستم پرداخت سوئیفت حمایت می‌کند. کولبا در پیامی توئیتری نوشت فرانسه همچنین آماده کمک تسلیحاتی و تجهیزات نظامی به اوکراین است.

***

آخرین خبرها از حمله روسیه به اوکراین تا شامگاه شنبه

محمدامین علیدوست: روز بیست‌وچهارم رجب‌المرجب، سالروز فتح قلعه خیبر به دست مسلمانان با مجاهدت‌های خیره‌کننده کرار غیرفرار، حضرت امیرالمومنین(ع) است؛ فتح‌‌الفتوحی که هیمنه پوشالی دشمنان دین حق و عدل را درهم شکست و یهود مستکبر را از اریکه قدرت به زیر کشاند. اما قبل و بعد از واقعه فتح خیبر، اتفاقات قابل توجه و تاملی درباره تقسیم غنائم افتاد که حتی قرآن کریم نیز به آن پرداخته است. بازخوانی وقایع آن روزها از جهت شناختن و دفع خطر طماعان و نان به نرخ روزخوران که در همه حرکت‌های قدسی حضوری فعال دارند، ضروری به نظر می‌آید. طبق روایات، هنگامى که پیامبراعظم(ص) از حدیبیه بازمى‌گشتند به فرمان خدا، مسلمانان شرکت‌کننده در حدیبیه را بشارت به فتح خیبر دادند و تصریح فرمودند در این پیکار فقط آنها شرکت کنند و غنائم جنگى مخصوص آنهاست، و تخلف‌کنندگان را نصیبى از این غنائم نخواهد بود! امـا دنیاپرستان ترسو همین که از قرائن فهمیدند پیامبر(ص) در جـنگى کـه در پیش دارد قطعا پیروز مى‌شود و غنائم فراوانى به دست سپاه اسلام خـواهد افتاد، از فرصت استفاده کرده، خدمت پیامبر(ص) آمدند و اجازه شرکت در میدان خیبر را خواستند!

نه‌تنها در این مورد کـه در موارد دیگر نیز مى‌بینیم این تن‌پروران طماع سراغ لقمه‌هاى چرب و کم‌دردسر مى‌رفتند، و از میدان‌هاى سخت و خطرناک و دوردست گریزان بودند. 

قـرآن کریم در آیه 15 سوره «فتح» به این گروه سودجو و فرصت‌طلب مى‌گوید: «آنها مى‌خواهند کلام خدا را تغییر دهند؛ یریدون ان یبدلوا کلام‌الله».

سـپـس مى‌افـزایـد: «بـه آنها بگو: شـما هرگز نباید به دنـبال ما بـیایید (و حق ندارید در این مـیدان شرکت کنید)؛ قل لن تتبعونا».

خداوند دستور داده غنائم خیبر مخصوص اهل حدیبیه باشد و احدى با آنها در این امر شرکت نکند!

ولى این متخلفان بى‌شرم و پرادعا، باز از میدان درنمى‌روند و شما را متهم به حسادت مى‌کنند و بزودى مى‌گویند: مطلب چنین نیست، بلکه شما نسبت به ما حسد مى‌ورزید (فسیقولون بل تحسدوننا). 

سرانجام پیغمبر اکرم(ص) طبق نقل تواریخ، غنائم خیبر را تنها بین اهل حدیبیه تقسیم کردند و حتى کسانى که در حدیبیه بودند و مـوفق بـه شرکت در غزوه خیبر نشدند سهمى براى آنها قرار دادند، البته این موضوع یک مصداق بیشتر نداشت و آن جابربن‌عبدالله بود. 

بدین ترتیب خداوند متعال و رسول اکرم(ص) دست طماعان و سودجویان را کوتاه کردند. 

 

سنگ‌پران‌ها در رصد لحظه‌ای و دقیق پلیس هستند و هرگونه اقدام و تحرک مشکوک علیه امنیت جانی شهروندان بلافاصله با واکنش قاطع پلیس همراه خواهد بود. 

به گزارش «وطن‌امروز»، دی‌ماه امسال بود که خبر عجیب و غریبی درباره سنگ‌پرانی در بزرگراه نواب منتشر شد که متاسفانه بر اثر آن اتفاق، تعدادی از شهروندان کشته و زخمی شدند و به برخی خودروها نیز آسیب وارد شد. هرچند با مداخله پلیس، عامل آن سنگ‌پرانی به‌سرعت شناسایی و دستگیر شد اما در چند روز اخیر بار دیگر شاهد سنگ‌پرانی این بار در بزرگراه غدیر بودیم. این بار نیز عاملان سنگ‌پرانی به‌سرعت دستگیر شدند تا ثابت شود که پلیس پایتخت همه معابر تهران را زیر نظر دارد. 

آنطور که اعلام شده است، عاملان چنین اقداماتی گرفتار مشکلات فکری و روحی هستند، چراکه سنگ‌پرانی بی‌هدف در بزرگراه‌ها را برای سرگرمی خودشان انتخاب کرده‌اند!

در همین باره سرهنگ دوستعلی جلیلیان، فرمانده انتظامی ویژه شهر ری به ایسنا گفت: در پی وقوع حادثه سنگ‌پرانی در اتوبان غدیر، این موضوع به دستور سردار حسین رحیمی، رئیس پلیس پایتخت به صورت ویژه در دستور کار پلیس‌های تخصصی، یگان امداد و فرماندهی انتظامی شهرستان ری قرار گرفت و ۲ عامل اصلی این حادثه دستگیر شدند. 

وی افزود: متهمان در بازجویی‌های انجام شده با ابراز ندامت و پشیمانی از اقدام نابخردانه خود، اعتراف کردند صرفا برای سرگرمی و بدون انگیزه قبلی دست به این اقدام زده‌اند و هرگز تصور نمی‌کردند به این سرعت توسط پلیس دستگیر شوند.

سرهنگ علی صباحی، رئیس مرکز اطلاع‌رسانی پلیس تهران بزرگ در گفت‌وگو با «وطن امروز» درباره موضوع دستگیری سنگ‌پران‌ها و اقدامات پلیس برای حفظ امنیت جان مردم گفت: همانطور که می‌دانید خوشبختانه تاکنون 3-2 نفر از این افراد که آنگونه که معلوم است از سلامت روحی خاصی برخوردار نیستند و بدون قصد و غرض شخصی یا نیت قبلی در برخی بزرگراه‌ها اقدام به پرتاپ سنگ به سوی خودروهای در حال حرکت می‌کردند و این موضوع نگرانی‌هایی را برای مردم ایجاد کرده است، با توجه به تلاش شبانه‌روزی پلیس به دام افتادند و بی‌تردید بدون اغماض مطابق قانون به سزای اعمال‌شان می‌رسند. 

وی با بیان اینکه گشت‌های گسترده پلیس در مسیر‌ها افزایش یافته و به صورت مستقیم و غیرمستقیم در راستای حفظ امنیت جان مردم تلاش می‌کنند که اتفاق خاصی جان و مال شهروندان را تهدید نکند، افزود: علاوه بر انجام گشت‌های شبانه‌روزی انتظامی تمام مسیر‌های اصلی شهر نیز از طریق دوربین‌ها و تجهیزات مدرن رصد می‌شود تا کسی به خود جرأت ندهد برای شهروندان مزاحمتی ایجاد کند. 

سرهنگ صباحی به دستگیری 2 نفر از سنگ‌پران‌ها اشاره کرد و افزود: آنگونه که در مراحل اولیه بازجویی مشخص شد، این افراد به دنبال موضوع خاصی که امنیت جامعه خدشه‌دار شود نبوده یا نیت قبلی نداشته‌اند که البته پرونده آنها در حال بررسی است تا زوایا و علل چنین اقدامی بخوبی مشخص شود. 

رئیس مرکز اطلاع‌رسانی پلیس تهران بزرگ با بیان اینکه متخلفان و برهم‌زنندگان امنیت در تیررس پلیس قرار دارند، اضافه کرد: پلیس با گشت‌زنی‌های شبانه‌روز و برخورداری از رصد‌های اطلاعاتی بسیار قوی، خواب را بر چشم افرادی که قصد ایجاد مزاحمت دارند یا تهدید جان و مال مردم را در سر می‌پرورانند حرام می‌کند و در سریع‌ترین زمان ممکن آنها را به دام می‌اندازد. 

تعداد شهرهای قرمز در نقشه کرونایی کشور کاهش یافته است اما همچنان تاثیر خاصی بر کاهش آمار فوتی‌ها شاهد نیستیم. چند روزی است که تعداد جان‌باختگان بالاتر از 200 نفر قرار دارد و در یک شبانه‌روز 224 نفر از مبتلایان جان‌شان را از دست داده‌اند. 

به گزارش «وطن‌امروز»، سویه اُمیکرون که از آخرین روز پاییز امسال و در آستانه شب یلدا قدم به ایران گذاشت، هنوز بساطش را جمع نکرده و با همدستی سویه دلتا در حال افزایش شمار مبتلایان و فوتی‌هاست. 

این روزها به خاطر ساده‌انگاری‌های برخی از مردم، میزان رعایت پروتکل‌های بهداشتی به کمتر از 60 درصد رسیده و امیدها را برای مقابله همه‌جانبه با کرونا و قطع زنجیره انتقال کمرنگ کرده است. از سوی دیگر آمار واکسیناسیون نسبتا رضایت‌بخش به نظر می‌رسد. 

در این باره، سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا با اشاره به آنچه که «مهار نسبی موج ششم بیماری کرونا» خواند، از مصوبه این ستاد برای سفرهای نوروزی خبر داد. 

دکتر عباس شیراوژن در صفحه اجتماعی خود مصوبات ستاد ملی کرونا درباره سفرهای نوروزی را تشریح کرد و نوشت: 

1- با توجه به مهار نسبی موج ششم بیماری کرونا در شرایط فعلی، هموطنان عزیز می‌توانند برای سفرهای نوروزی به شرط واکسیناسیون کامل (مگر به دلیل عدم گذشت فاصله زمانی ۳ ماهه با دوز قبلی) برنامه‌ریزی کنند. 

۲- این تصمیم مشروط به عدم اوج‌گیری مجدد بیماری است. چنانچه شیوه‌نامه‌های بهداشتی رعایت نشود و بیماری مجددا اوج بگیرد، درباره سفرها تصمیم جدید گرفته خواهد شد.

***

گروه سیاسی: همزمانی تحولات اوکراین با آخرین دور مذاکرات هسته‌ای ایران تلاقی معناداری پیدا کرده است. آنچه این روزها در کی‌یف می‌گذرد و اعترافات مقامات اوکراینی مبنی بر از دست دادن بازدارندگی هسته‌ای این کشور علاوه بر عبرت‌های فراوانی که در داخل خود دارد تحول معنایی در مفاهیم بنیادی روابط بین‌الملل را رقم ‌زده است. به گزارش «وطن‌امروز»، این روزها تلاش‌های دیپلماتیک قدرت‌های جهانی برای احیای برجام در شرایطی صورت می‌گیرد که این توافق یکی از مهم‌ترین توافق‌های اشاعه‌ای در جهان محسوب می‌شود؛ توافقی که قرار بود در قبال محدودیت‌های استثنایی وضع شده بر صنعت هسته‌ای، رفع تحریم‌های ضدایرانی را به دنبال داشته باشد اما در شباهت با مقامات اوکراینی، اعتماد دولت روحانی به قول آمریکایی‌ها ایران را از منافع توافق محروم کرد و این غربی‌ها بودند که برجام را تبدیل به یک بازی برد- باخت کردند. 

در حال حاضر که ایران از سال گذشته بازدارندگی هسته‌ای را در پاسخ به بدعهدی و نقض برجام توسط غربی‌ها در دستور کار قرار داده است، پیشرفت برنامه غنی‌سازی ایران دوباره تبدیل به کانون نگرانی‌های واشنگتن و متحدان غربی‌اش شده است. 

از همین رو است که سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در کنفرانس خبری خود با نگرانی گفت امیدوار است حمله روسیه به اوکراین، چراغ سبزی برای ایران برای توسعه سلاح هسته‌ای نباشد. ند‌پرایس گفت: به‌رغم حمله روسیه به اوکراین به تعامل با مسکو درباره برجام ادامه می‌دهیم. سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در نشست خبری هفتگی خود در پاسخ به این سوال که با توجه به حمله نظامی روسیه به اوکراین آیا موضوعی همچون برجام وجود دارد که واشنگتن گفت‌وگو با مسکو درباره آن را متوقف کرده باشد؟ گفت: ما مساله‌ای را که به نفع امنیت ملی‌مان باشد دنبال می‌کنیم. بعضی از مواردی که ذکر کردید برای منافع امنیت ملی ما ضروری است. اینکه روسیه به اوکراین حمله کرده است سبب نمی‌شود ما دست از پیگیری امنیت ملی و محافظت از امنیت شهروندان آمریکایی برداریم. 

بنا بر گزارش وب‌سایت وزارت خارجه آمریکا، پرایس با طرح ادعاهایی درباره ماهیت برنامه هسته‌ای ایران گفت: کنترل و جلوگیری از گسترش تسلیحات هسته‌ای موضوعی است که در راستای منافع امنیت ملی ماست. اگر می‌خواهید برجام را یک توافق کنترل تسلیحات بدانید، یا این حقیقت که آمریکا و روسیه بزرگ‌ترین زرادخانه‌های هسته‌ای روی زمین را دارند، باید بگویم که همچنان به نفع امنیت ملی ماست که مواد هسته‌ای، کلاهک‌های هسته‌ای و ذخیره‌های هسته‌ای تحت کنترل باشند. 

 

* بر لبه‌های نظم جدید

واشنگتن‌پست در واکنش به تهاجم روسیه به اوکراین طی مطلبی به قلم دیوید ایگناتیوس، ستون‌نویس مشهور این روزنامه آمریکایی نوشت این تهاجم نظم جدید در جهان را شکل خواهد داد. واشنگتن‌پست می‌نویسد: زمانی که ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه روز پنجشنبه حمله همه‌جانبه خود به اوکراین را آغاز کرد، عملا به دوران پساجنگ سرد پایان داد. یک معماری جدید برای روابط جهانی ساخته و شکل آن به موفقیت یا شکست مبارزات ولادیمیر پوتین بستگی دارد. 

تحولات جهانی در دهه گذشته با تضعیف هژمونی آمریکا و قدرت بلامنازع این کشور که موجب می‌شد ایالات متحده به عنوان ناظم جهانی تعریف شده و هنجارهای مسلط را تعیین کند با برآمدن چین و بازآفرینی قدرت در مسکو تضعیف هرچه بیشتر هنجارهای نظم تک‌قطبی را در پی داشته است. در نظام تک‌قطبی - به عنوان نتیجه پایان نظام دوقطبی که با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی به وقوع پیوست- یک هژمون یا ابرقدرت بلامنازع وجود دارد که توانایی تعیین‌کنندگی دارد و قواعد رفتاری دیگران را تعریف می‌کند. روسیه و چین از ابتدای قرن بیست‌و‌‌یکم با وجود آنکه از نظم موجود امتیازاتی نیز کسب می‌کنند اما با نشانه‌های ضعف آمریکا خواهان تجدیدنظر در نظم تک‌قطبی فعلی بوده و در راستای تضعیف آن و ایجاد جهان چندقطبی گام برداشته‌اند. روس‌ها و چینی‌ها بارها صریحا اعلام کرده‌اند روند یکجانبه‌گرایی فعلی واشنگتن را قبول ندارند و نمی‌پذیرند. در طرف دیگر ماجرا ایران هم به عنوان یک قدرت منطقه‌ای و حتی فرامنطقه‌ای از تحولات جهانی غافل نبوده و روند تغییرات را به دقت زیر نظر داشته است. ایران هم از قدرت‌هایی است که نظام یکجانبه‌گرایی را نپذیرفته و در نسبت به نظم کنونی تجدیدنظر‌طلب است. در این میان نزدیک شدن پکن، مسکو و تهران، یکی از اتفاقاتی است که این روزها جیغ بنفش آمریکا را به دنبال داشته است. «وطن‌امروز» پیش‌تر در تحلیل قرارداد همکاری 25 ساله ایران و چین طی گزارشی با عنوان «ایران در نظم آینده جهان» در بخشی از آن نوشته بود: در چرخش به شرق و توازن قوا، فراتر از نقشه راه آینده چین و نفوذ روزافزون این قدرت جهانی در منطقه ما، باید به نقش چین و قدرت‌های شرقی به عنوان برگ برنده در مواجهه با فشارها و نظام تحریمی غرب نیز نگاه انداخت. تعمیق همکاری اقتصادی میان ایران و چین و ایجاد منافع مشترک بلندمدت عملا ضرب تحریم‌های اقتصادی علیه کشورمان را نیز تضعیف خواهد کرد. تقلای دولت بایدن در ماه‌های گذشته برای منصرف کردن پکن از خرید نفت ایران برای قرار گرفتن کشورمان در موضع ضعف در آستانه مذاکرات وین را می‌توان شاهدمثالی از این امر دانست. بر همین اساس تقویت مراودات اقتصادی ایران و چین با قرارداد همکاری 25 ساله آنچنان که در گزارش اخیر فارن‌پالیسی نیز به آن اشاره شد عملا به تضعیف و کم‌اثر شدن قدرت تحریم‌های غربی در حرکت دادن اقتصاد ایران به سمت فروپاشی منتهی می‌شود. در چنین موقعیتی می‌توان مناسبات شرقی ایران را پادتن تحریم‌های غربی دانست که عملا جایگاه تهران را از انفعال به سمت ابتکار هدایت می‌کند. به عبارت ساده‌‌تر حتی اگر گسترش روابط با شرق به ختم تحریم‌ها منتهی نشود اما از تاثیر تحریم‌ها می‌کاهد و به کم‌‌اثر شدن این ابزار برای تحمیل خواسته‌های غرب به ایران کمک خواهد کرد. 

 

* ایران و خودیاری

ایران با درک قواعد حاکم بر روابط بین‌المللی از سال‌های گذشته با دستور کار قرار دادن اصل خودیاری با توجه به ماهیت آنارشیک نظام جهانی اقتدار و امنیت خود را ارتقا داد. تهران به این درک اساسی دست یافت که مناسبات جهانی جایی برای اعتماد به دیگران نیست. در بزنگاه‌هایی که برخی دولت‌ها و جریان‌های غرب‌گرای داخل به این اصول خدشه وارد ساختند، ایران با تهدیدات عدیده‌ای مواجه شد. نمونه مؤخر آن برجام است؛ زمانی که محمدجواد ظریف، وزیر وقت امور خارجه و مسؤول ارشد مذاکرات هسته‌ای می‌گفت وقتی اوباما به ما قولی می‌دهد، آن را می‌پذیریم و به آن احترام می‌گذاریم یا اظهار نظر انتخاباتی حسن روحانی، رئیس‌جمهور سابق که با زیر سوال بردن برنامه موشکی کشورمان آن را برهم زننده برجام لقب داد! 

اما پاره کردن توافق برجام توسط ترامپ و عدم بازگشت به برجام توسط بایدن در دولت روحانی عبرتی فراموش‌نشدنی برای آنهاست؛ چه اینکه ظریف در صوت مشهور خود عنوان کرد مفروضات رئالیسم یعنی حتی اصل خودیاری را هم قبول ندارد. واضح است برای کسی که خودیاری را قبول نداشته باشد به معنای پذیرش خلع سلاح کشور است و وزیر سابق امور خارجه حتی در دوران منتهی به برجام در اظهار نظر مشهور خود گفت آمریکا می‌تواند با یک بمب سیستم دفاعی را از بین ببرد! 

اما خودیاری چیست؟ در نظریه رئالیسم -که بعدها نئورئالیسم تهاجمی و دفاعی آن را ارتقا داد- روابط بین‌الملل ۳ اصل بنیادی دارد: 

1- دولت‌محوری (Statism): طبق این مفروض دولت‌ها بازیگر اصلی روابط بین‌الملل و بازیگر عاقل هستند به این معنا که در میدان عمل بر اساس هزینه / فایده (Coast-Benefit) رفتار می‌کنند. 

2- اصل بقا (‌Survial): بر این اساس مهم‌ترین اولویت بازیگران بین‌المللی تامین منافع ملی و بقا است و در فضای آنارشیک نظام بین‌الملل باید به فکر امنیت و بقا بود. 

3- اصل خودیاری (‌Self-Help): در فضای آنارشی هیچ دولت یا بازیگری نباید به دیگری اعتماد کند و باید به خود متکی باشد و دست به تولید اقتدار بزند. در چنین فضایی معمای امنیت شکل می‌گیرد. 

برای درک اینکه ایران در رعایت اصل خودیاری و تولید اقتدار چقدر هوشمندانه حرکت کرده است مرور اظهارات کنت مک‌کنزی، فرمانده نیروهای تروریست سنتکام آمریکا در این باره قابل استناد است. کنت مک‌کنزی زمستان امسال در گفت‌وگو با نشریه آمریکایی نیویورکر بار دیگر به بهانه یادآوری حمله موشکی ایران به پایگاه عین‌الاسد آمریکا در 18 دی‌ماه 98 عنوان کرد: برنامه موشکی ایران به تهدیدی فوری‌تر از برنامه هسته‌ای‌اش بدل شده است. وی در ادامه تصریح کرد: موشک‌های ایرانی در پایگاه عین‌الاسد «تقریبا هر جا را که می‌خواستند زدند». مک‌کنزی گفت: آنها اکنون می‌توانند به هر جا در خاورمیانه ضربه بزنند. آنها می‌توانند حملات‌شان را با دقت و در حجم بالا انجام بدهند. به گفته فرمانده سنتکام، ایران به سطحی از توانایی‌ دست یافته است که شکست دادنش دشوار است. وی در این رابطه عنوان کرد: توانایی‌های راهبردی ایران هم‌اکنون عظیم است. آنها در این زمینه سرتر هستند. مک‌کنزی گفت: ایران از لحاظ نظامی به سطح سرآمد (overmatch) رسیده؛ آنها در میدان [نبرد] به سرآمدی رسیده‌اند، یعنی مرحله‌ای که می‌توانند [توان دیگران را] از کار بیندازند. وی در رابطه با درگیری احتمالی با ایران گفت: اگر آنها به طور ناگهانی حمله کنند، جنگی خونین رخ می‌دهد. ما بشدت آسیب می‌بینیم. مک‌کنزی همزمان با آغاز دور هفتم گفت‌وگوها میان ایران و 1+4 در وین نیز در موضعی نسبتا مشابه اظهار داشته بود: «ایران نشان داده موشک‌هایش می‌توانند با دقت به هدف خود برسند». او گفت: این موشک‌ها در حملات به پایگاه‌های آمریکا در منطقه در ۱۰ متری هدف فرود آمدند. 

وی افزود: یکی از کارهایی که ایرانیان در ۳ تا ۵ سال گذشته انجام داده‌اند ساخت برنامه پلتفرمی برای موشک‌های بالستیک توانمند بوده است. مک‌کنزی پیش از این نیز اذعان کرده بود قدرت پهپادی جمهوری اسلامی باعث پایان برتری هوایی آمریکا شده است. 

مک‌کنزی اردیبهشت‌ماه سال جاری ضمن اذعان به قدرت هواپیماهای بدون سرنشین ایران گفت: استفاده گسترده ایران از پهپادها در اندازه‌های کوچک و متوسط به‌ منظور شناسایی و حمله، باعث شده است ما برای نخستین‌بار از زمان جنگ کره، بدون برتری هوایی کامل عملیات کنیم. وی با هشدار درباره قدرت پهپادی ایران، توضیح داد: «تا زمانی که نتوانیم یک توان شبکه‌ای برای شناسایی و شکست دادن سامانه‌های هوایی بدون سرنشین ایجاد و [در منطقه] مستقر کنیم، برتری با مهاجم خواهد بود». 

گروه سیاسی: پس‌لرزه‌های درگیری‌های مسکو و کی‌یف به سفارتخانه‌های مستقر در تهران نیز کشیده شد و برافراشتن پرچم اوکراین در مقابل سفارت انگلیس در خیابان فردوسی، آتش جنگ لفظی را میان سفرای انگلیس و روسیه در تهران جرقه زد. به گزارش «وطن‌امروز»، اقدام سفیر انگلیس در انتشار توئیتی درباره تحولات جاری اوکراین و تاکید بر «تهاجم غیرقانونی روسیه» به این کشور، واکنش سفارت مسکو در تهران را به دنبال داشت. «سایمون شرکلیف» سفیر انگلیس در ایران در صفحه توئیتر خود عکسی از نصب پرچم اوکراین بر سردر سفارت لندن در تهران منتشر کرد و در پیامی توئیتری به ۲ زبان انگلیسی و فارسی درباره تحولات اوکراین شدیدا علیه روسیه موضع گرفت. سفیر لندن در تهران نوشت: «ما پرچم اوکراین را به نشانه همبستگی با دوستان اوکراینی خود برافراشتیم. بریتانیا در مقابل تهاجم غیرقانونی روسیه به یک کشور مستقل در کنار مردم اوکراین ایستاده است. ما در کنار اوکراین هستیم».

سفارت روسیه در ایران نیز متقابلا به توئیت سفیر انگلیس در ایران و محتوای پیام او واکنش نشان داد و ضمن رد اظهارات سایمون شرکلیف، به انگلیس و دیگر کشورهای غربی درباره مداخلات و جنگ‌های اشغالگرانه در دیگر مناطق جهان طعنه زد. سفارت مسکو در تهران در توئیتر نوشت: «با در نظر گرفتن انتقاد غرب از عملیات نظامی روسیه در اوکراین بویژه توئیت سایمون شرکلیف، سفارت روسیه مطالب ذیل را اعلام می‌کند: کسانی که در سال ۱۹۹۹ شهرهای آرام در صربستان را بمباران کردند، در سال ۲۰۰۳ به طور غیرقانونی به عراق حمله کردند، لیبی و سوریه را ویران کردند و به طریق ناپسندی از افغانستان گریختند، صلاحیت اخلاقی برای محکوم کردن روسیه ندارند». سرگئی بوردیلیاک، سفیر اوکراین در تهران هم که در گفت‌وگو با شبکه خبر به تشریح امکان خروج ایرانیان مقیم در اوکراین از این کشور می‌پرداخت با اشاره به اینکه زلنسکی در منطقه‌ای نزدیک به کاخ ریاست‌جمهوری در کی‌یف ساکن است، گفت: ۷۴ کشور از اوکراین حمایت کرده‌اند اما انتظار حمایت عملی داریم. وی ادامه داد: در عرصه تامین بنزین، گاز و انرژی از ایران انتظار داریم به کمک اوکراین بیاید. سفیر اوکراین در ایران همچنین در پیش‌بینی نتیجه نهایی تحولات و درگیری‌ها در این کشور گفت: بدون‌شک ما شکست نمی‌خوریم. وی ادامه داد: تنها شرط خروج از این شرایط عقلانیت است و مذاکره می‌تواند راه‌حل موثری باشد. 

 

* امکان خروج اتباع ایرانی از اوکراین فراهم شد

سفارت جمهوری اسلامی ایران در کی‌یف روز گذشته در ادامه بحران اوکراین با اشاره به تلاش‌های سفارت جمهوری اسلامی ایران برای فراهم کردن زمینه خروج امن هموطنان ایرانی از اوکراین اعلام کرد: صبح امروز (دیروز) منوچهر مرادی، سفیر ایران با حضور در ایستگاه راه آهن شهر کی‌یف، شرایط عزیمت اتباع ایرانی به مرزهای غربی اوکراین را مورد بررسی قرار داد. 

در این اطلاعیه آمده است: بر این اساس با توجه به ادامه فعالیت چند خط قطار در مسیر کی‌یف به شهرهای مجاور مرزهای غربی اوکراین، به هموطنان عزیز اکیدا توصیه می‌شود از این طریق به شهرهای غربی اوکراین بویژه شهر لویو عزیمت کنند. این سفارتخانه همچنین اعلام کرد: ضمنا هماهنگی لازم با سفارتخانه‌های کشورمان در لهستان، اسلواکی، مجارستان، مولداوی و رومانی به منظور تسهیل در ورود هموطنان به این کشورها صورت گرفته است. 

منوچهر مرادی همچنین در توئیتی نوشت: ‏خوشبختانه با پیگیری سفارت در ‎اوکراین، تلاش همکاران وزارت امور خارجه، همراهی صمیمانه سفرای محترم در ورشو، بوداپست و بخارست و حمایت وزیر محترم امور خارجه، امکان خروج اتباع ایرانی از اوکراین فراهم شد. امیدوارم هموطنان عزیز به سلامت به میهن برگردند. 

وی همچنین در توئیت دیگری نوشت: ‏طی ۲ روز گذشته و پس از تشدید تنش در ‎اوکراین، از محل اسکان برخی ‎ایرانیان مقیم و خوابگاه دانشجویان بازدید و با جمعی از آنها به گفت‌وگو نشستم. ضمن ارائه گزارشی از اقدامات سفارت در جهت خروج امن هموطنان از اوکراین، به درخواست‌ها و نگرانی‌های‌شان گوش دادم. تا پایان، در کنار آنان هستم. 

 

* درخواست ایران از لهستان برای تسهیل انتقال ایرانیان از اوکراین

دستیار وزیر و مدیرکل مدیترانه و شرق اروپای وزارت امور خارجه روز شنبه با سفیر لهستان در تهران دیدار و پیرامون مساعدت این کشور برای خروج شهروندان ایرانی مقیم اوکراین از طریق خاک این کشور گفت‌وگو کرد. در این دیدار محمدحسن حبیب‌الله‌زاده با اشاره به اقدامات سفارت کشورمان در ورشو، موضوع بازگشت امن شهروندان ایرانی مقیم اوکراین را حائز اهمیت دانست و ابراز امیدواری کرد با همکاری دولت لهستان برای ارائه تسهیلات و صدور مجوزهای لازم، روند انتقال شهروندان ایرانی به کشورمان تسریع شود. 

سفیر لهستان در تهران نیز در این دیدار با اشاره به افزایش حجم ورود اتباع اوکراین و کشورهای خارجی مقیم این کشور به لهستان، تلاش‌‌های به عمل آمده از سوی دولت لهستان در این باره را مورد اشاره قرار داد و آمادگی کشور متبوعش برای کمک به ایرانیانی که قصد خروج از اوکراین از طریق لهستان را دارند ابراز داشت. 

سخنگوی دولت گفت: آینده این کشور نه در گرو میز مذاکرات، بلکه در گرو کار و تلاش جامعه ایرانی و توجه به ظرفیت عظیم جوان نخبه ایرانی و در گرو توجه به کارگر ایرانی است. 

علی بهادری‌جهرمی در افتتاحیه نمایشگاه دستاوردهای ۶ ماهه وزارت مردم که در طبقه یازدهم وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی برگزار شد، با بیان اینکه پیشگامی این وزارتخانه در کاهش زمان صدور مجوز کم‌هزینه نبوده اما اقدام ارزشمندی است، گفت: طی 6 ماه اخیر ۲ جلسه شورای عالی اشتغال و یک جلسه شورای عالی رفاه با حضور رئیس‌جمهور برگزار شده است که نشان می‌دهد هم دولت مردمی و هم وزارت رفاه در حل مشکلات این حوزه بسیار جدی هستند. 

وی در ادامه افزود: آینده این کشور نه در گرو میز مذاکرات، بلکه در گرو کار و تلاش جامعه ایرانی و توجه به ظرفیت عظیم جوان نخبه ایرانی و در گرو توجه به کارگر ایرانی است. با این نگاه که دولت در حوزه اصلاح جهت حرکت از نگاه بیرون به ظرفیت‌های درونی دارد، وزارت رفاه نقش کلیدی و محوری پیدا می‌کند. سخنگوی دولت با بیان اینکه در زمینه توجه به زیست‌بوم اشتغال، اصلاح نظام مدیریت شرکتی و اصلاح نظام صندوق‌های بازنشستگی گام‌های خوبی برداشته شده است، گفت: حرکت ۶ ماه گذشته ما را نسبت به تحقق اهداف تعیین‌شده امیدوار می‌کند. بهادری افزود: پیش‌برنامه‌ای در زمینه رفع فقر مطلق هفته گذشته ارائه شد و رئیس‌جمهور دستگاه‌ها را مکلف کرد با محوریت وزارت رفاه برنامه‌ای برای رفع فقر مطلق تهیه و اجرایی کنند و در این مسیر از ظرفیت سازمان‌های مردم‌نهاد به‌صورت متمرکز استفاده شود. 

گروه فرهنگ و هنر: چند سال است با درخشش برخی سریال‌های نوروزی تلویزیون، این مجموعه‌ها به آثاری پرطرفدار در میان مردم تبدیل شده‌اند به طوری که مخاطبان پر و پا قرص سریال‌های رسانه ملی در یکی، دو ماه پایانی سال پیگیر اخبار مربوط به سریال‌های نوروزی سیما می‌شوند تا بتوانند برای تماشای سریال‌های نوروزی مورد علاقه خود در ایام تعطیلات برنامه‌ریزی کنند. از سویی طی سال‌های اخیر ساخت سریال‌های چند فصلی «پایتخت» و «زیرخاکی» به محبوبیت سریال‌های نوروزی بشدت افزوده است به طوری که معمولا سریال‌های نوروزی جزو پرمخاطب‌ترین برنامه‌های نوروزی صداوسیما محسوب می‌شوند. این در حالی است که طی 2 سال اخیر با شیوع ویروس کرونا روند تولید سریال‌های تلویزیونی با مشکل و کندی مواجه شده است، روند تولید سریال‌های نوروزی هم با تغییراتی مواجه شده است به طوری که آخرین فصل سریال‌های «پایتخت» و «نون خ» در نوروز ۲ سال گذشته به طور ناقص روی آنتن رفت زیرا تولید‌شان نیمه‌کاره مانده بود. سال گذشته با بهبود نسبی شرایط کرونایی کشور، شرایط سریال‌های نوروزی هم در وضعیت مناسب‌تری قرار گرفت اما همچنان با روزهای اوج سریال‌های نوروزی در دوران قبل از کرونا فاصله بسیاری داشت. 

به هر حال با نزدیک شدن به ماه‌های پایانی سال و انتشار خبرهای گوناگون پیرامون سریال‌هایی که قرار است در ایام عید روی آنتن شبکه‌های مختلف سیما برود، گمانه‌زنی‌هایی درباره سریال‌های نوروزی شبکه‌ها و جزئیات آنها در فضای رسانه‌ای مطرح می‌شود. در ادامه نگاهی می‌اندازیم به سریال‌هایی که این روزها مشغول گذراندن مراحل آماده‌سازی هستند. 

 

* «زیرخاکی» در شهرک سینمایی دفاع مقدس

تصویربرداری سریال «زیرخاکی» به کارگردانی جلیل سامان و تهیه‌کنندگی رضا نصیری‌نیا این روزها در شهرک سینمایی دفاع‌مقدس ادامه دارد. به گزارش «وطن‌امروز»، فصل سوم سریال «زیرخاکی» به نویسندگی و کارگردانی جلیل سامان از ابتدای آذرماه کلید خورد و در لوکیشن‌های متعددی چون شهرک سینمایی غزالی، شهرک سینمایی دفاع‌مقدس، حمام و محله‌هایی در کرج، پرند و تهران مقابل دوربین رفته است. 

تاکنون ۳۰ درصد از تصویربرداری این سریال نوروزی باقی مانده و تمام بازیگران اصلی هم مقابل دوربین رفته‌اند تا این سریال برای پخش در نوروز ۱۴۰۱ آماده شود. این روزها عوامل «زیرخاکی» در شهرک سینمایی دفاع‌مقدس مشغول تصویربرداری هستند و رامین راستاد آخرین بازیگری است که تاکنون به این پروژه پیوسته است. او پیش از این در سریال «نفس» با جلیل سامان همکاری کرده بود. فصل اول این مجموعه نخستین‌بار رمضان سال ۱۳۹۹ روی آنتن رفت و پربیننده‌ترین سریال رمضانی شد. فصل دوم «زیرخاکی» خردادماه امسال پخش شد و براساس پیش‌بینی‌های اولیه فصل سوم آن نیز به عنوان سریال نوروزی تلویزیون برای شبکه یک در نظر گرفته شده است. فصل دوم این سریال با به اسارت درآمدن فریبرز و ناصری به دست نیروهای بعثی در جبهه به پایان رسید و مخاطبان از ابتدای فصل جدید ادامه‌های ماجراهای فریبرز را دنبال خواهند کرد. پژمان جمشیدی، ژاله صامتی، نادر فلاح، گیتی قاسمی، پیام احمدی‌نیا، اکبر رحمتی، خسرو احمدی، اصغر نقی‌زاده، ایرج سنجری، مریم سرمدی، مهری آل‌آقا، ابراهیم طلعتی‌‌نژاد، فاطمه نیشابوری، حسین عقدایی، عبدالحمیم تقلبی، افشین طایی، رایان سرلک، هومن برق‌نورد و نسرین نصرتی از بازیگران این سریال هستند. 

 

* «خداداد» شبکه 2 در جاده ساوه

شبکه 2 سیما که طی سال‌های اخیر با افت شدیدی به لحاظ جذب مخاطب در میان شبکه‌های سیما روبه‌رو شده، امیدوار است با سریال نوروزی‌اش کمی به اوضاع خود سروسامان دهد. علی غفاری، کارگردان «بچه مهندس» این بار با «خداداد» به آنتن نوروزی تلویزیون بازمی‌گردد. مجموعه تلویزیونی «خداداد» به کارگردانی علی غفاری و تهیه‌کنندگی سعید سعدی در تهران کلید خورد؛ مجموعه‌ای 13 قسمتی که این روزها در جاده ساوه بعد از رباط‌کریم پیشرفت 70 درصدی در فیلمبرداری داشته‌ است. مطابق برنامه‌ریزی‌‌ها، تصویربرداری سریال «خداداد» تا دهم فروردین‌ماه سال آینده ادامه دارد. این سریال فضای کمدی و خانوادگی دارد. شخصیت «منوچهر» فردی خانواده‌‌دوست است که شیطنت‌های خودش را دارد. در خلاصه داستان این سریال آمده است: «میگن گرهی که با دست باز میشه رو نباید با دندون باز کرد اما خداداد چاره دیگه‌ای نداره و روی این موضوع خیلی حساب کرده!» در این مجموعه رضا ناجی، پیام دهکردی، علی صبوری، سوسن پرور، مهرناز بیات، آرش تاج، آرش نوذری، افشین نخعی، زهره حمیدی، شیرین بینا، سارا باقری، مهرزاد جعفری، جواد زیتونی، فریبا سادات مرتضوی، سیامک اشعریون، سیاوش طهمورث، امیرحسین غفاری و کوثر حیدری ایفای نقش می‌کنند. 

 

* «نجلا 2» جدی‌ترین گزینه

شبکه ۳ طبق روال سال‌های اخیر که تا آخرین لحظات سریال مناسبتی خود را اعلام نمی‌کند تا این لحظه هم سریال قطعی نوروزی‌اش را اعلام رسمی نکرده و طبق پیگیری خبرگزاری تسنیم، «نجلا 2» گزینه اصلی سریال نوروزی شبکه ۳ است. نجلا 2 که این روزها در حال فیلمبرداری است پیشرفت قابل توجهی داشته؛ گرمای کاراکترها و موقعیت‌های جنوبی‌اش می‌تواند رنگارنگی از شکل و شمایل سریال را در کنداکتور عید نوروز تلویزیون ایجاد کند و سریال مناسب‌تری نسبت به دیگر گزینه‌هایی که گمانه‌زنی می‌شود به شمار می‌رود. این سریال در نخستین پخش خود، اربعین سال 1399 روی آنتن رفت. خیرالله تقیانی‌پور آن را کارگردانی کرده و تهیه‌کنندگی‌اش برعهده سعید سعدی است. حسام منظور، محیا دهقانی، ‌آزیتا حاجیان، ملیکا شریفی‌نیا، هدایت هاشمی، سید مهرداد ضیایی و سوگل طهماسبی از بازیگران این سریال در فصل ۲ هستند. همچنین سارا رسول‌زاده بازیگر نقش نجلا در فصل نخست بود که در فصل دوم جای خود را به محیا دهقانی داد. 

 

* افسانه بایگان به «دردسرهای شیرین» پیوست

شبکه ۵ «دردسرهای شیرین» را در حال ساخت دارد؛ سریالی که سهیل موفق آن را کارگردانی کرده است. این سریال با هنرنمایی پوریا پورسرخ و مریم مؤمن روایتگر قصه زوج جوانی است که در زندگی با چالش‌هایی جدی روبه‌رو می‌‌شوند. در کشاکش این چالش‌‌ها حوادث و اتفاقاتی دیگر برای آنها رخ می‌‌دهد که گاه زمین می‌‌خورند و گاه برمی‌‌خیزند اما کسی نمی‌‌داند سرنوشت برای آنان چه رقم‌ زده است. این روزها هنرمندان این مجموعه در تهران تصویربرداری را ادامه می‌‌دهند و افسانه بایگان و پاشا جمالی ۲ بازیگری‌ هستند که از چندی پیش بازی‌شان در این پروژه آغاز شده است. همچنین یوسف مرادیان و سمیرا حسینی دیگر نقش‌های اصلی را بازی می‌کنند. رضا توکلی، رسول توکلی، شهین تسلیمی، مرتضی کاظمی، فهیمه سلیمانی، ژیلا دایی و سهیل قاصدی نیز سایر بازیگران این سریالند.

فنلاند تیمی را برای شرکت در دور نهایی جام‌جهانی اسکی صحرایی و پرش اسکی که در روسیه برنامه‌ریزی شده است اعزام نخواهد کرد. انجمن اسکی فنلاند اعلام کرد این کشور تیمی را برای شرکت در دور نهایی جام‌جهانی اسکی صحرایی و پرش اسکی که در روسیه برنامه‌ریزی شده است اعزام نخواهد کرد. در این بیانیه آمده است: انجمن تصمیم گرفته است که تیم‌های ملی را به مسابقات روسیه اعزام نکند. مبنای این تصمیم، عملیات نظامی روسیه در اوکراین بود. مرحله نهایی جام‌جهانی اسکی صحرایی فصل 22/2021 قرار است در شهر تیومن برگزار شود. همچنین ۲ مرحله آخر جام‌جهانی پرش اسکی نیز قرار است در نیژنی تاگیل و چایکوفسکی برگزار شود. 

 

* لغو رقابت‌های ورزشی در روسیه

کمیته بین‌المللی المپیک خواستار لغو مسابقات ورزشی در کشورهای روسیه و بلاروس شد. کمیته بین‌المللی المپیک بشدت نقض آتش‌بس المپیک توسط روسیه را محکوم کرد و از همه فدراسیون‌های بین‌المللی خواست رویدادهای ورزشی خود را که در حال حاضر در روسیه یا بلاروس برنامه‌ریزی شده‌اند، تغییر مکان دهند یا لغو کنند. گفتنی است قطعنامه مربوطه توسط مجمع عمومی سازمان ملل‌ متحد در تاریخ ۲ دسامبر ۲۰۲۱ با اجماع همه ۱۹۳ کشور عضو سازمان ملل تصویب شد. همچنین ۷ روز قبل از شروع بازی‌های المپیک، در چهارم فوریه ۲۰۲۲ و ۷ روز پس از پایان بازی‌های پاراالمپیک قرار بود این آتش‌بس وجود داشته باشد. 

 

* لهستان و سوئد بازی‌های پلی‌آف مقدماتی جام‌جهانی فوتبال با روسیه را لغو کردند

از سوی دیگر لهستان اعلام کرد با روسیه در راه جام‌جهانی فوتبال ۲۰۲۲ بازی نخواهد کرد. فدراسیون فوتبال لهستان اعلام کرد تیم‌ ملی این کشور در چارچوب مسابقات پلی‌آف جام‌جهانی ۲۰۲۲ قطر با روسیه بازی نخواهد کرد. لهستان دلیل این تصمیم را «تجاوز نظامی» روسیه به اوکراین اعلام کرده است. این بازی برای روز ۲۴ مارس (۴ فروردین) برنامه‌ریزی شده بود. فدراسیون فوتبال لهستان اعلام کرد: زمان صحبت به پایان رسیده است. زمان اقدام است. به دلیل تشدید تجاوزات فدراسیون روسیه در اوکراین، تیم لهستان بازی پلی‌آف مقابل روسیه را برگزار نخواهد کرد. فدراسیون فوتبال لهستان افزود: با فدراسیون‌های سوئد و چک همکاری خواهد کرد – برندگان مسابقه آنها باید (۲۹ مارس) در صورت شکست لهستان با روسیه بازی کنند- تا پیشنهادی واحد به فیفا ارائه دهند. همچنین فدراسیون فوتبال سوئد دیروز در توئیتی عنوان کرد حاضر نیست در صورت برنده شدن برابر چک  به دیدار روسیه برود. حالا باید منتظر واکنش فیفا ‌ماند. آیا این نهاد همان برخوردی را با این 2 کشور می‌کند که پیش از این سایر فدراسیون‌های ورزشی در قبال تحریم‌کنندگان رژیم اشغالگر قدس انجام داده بودند؟ این آزمون مهمی پیش روی فیفاست تا نشان دهد ورزش از سیاست جداست و نمی‌شود راهکار یک بام و دو هوا را پیش گرفت.

میثم مهرپور*:  کشاورزی قراردادی را می‌توان یکی از مدل‌های تولید محصولات کشاورزی در دنیا دانست که علاوه بر افزایش تولید و کاهش هزینه، به دنبال حمایت از کشاورزان و ایجاد یک برنامه منسجم برای تولید محصولات کشاورزی است. بر این اساس، شرکت‌هایی محصول کشاورزان را قبل از کاشت خریداری می‌کنند. علاوه بر خرید محصول و رفع نگرانی کشاورزان برای فروش محصول خود، نهاده مورد نیاز کشاورز نیز در زمان مناسب از سوی این شرکت‌ها تحویل کشاورز می‌شود. به بیان بهتر، در این روش کشاورز با یک شرکت و سرمایه‌گذار قرارداد بسته و در مدت زمان تولید محصول، سرمایه‌گذار حمایت‌های نقدی و نهاده‌ای از کشاورز انجام می‌دهد و در نهایت محصول را به قیمتی که از ابتدا با کشاورز توافق کرده‌، خریداری می‌کند؛ به نحوی که حتی می‌توان این روش را نوعی خرید تضمینی محصولات کشاورزی دانست.

مطالعات منتشرشده نشان می‌دهد درآمد متوسط کشاورزی قراردادی 11 درصد بیشتر از کشاورزی غیرقراردادی و هزینه‌های تولید در این مدل کشاورزی 13 درصد کمتر از روش‌های دیگر است. این روش از کشاورزی در بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته دنیا رایج است به طوری که در کشوری مانند آمریکا اغلب کشاورزان قرارداد بازاریابی محصول دارند و بیش از نیمی از زمین‌های کشاورزی آمریکا تحت عنوان کشاورزی قراردادی در حال فعالیت است. 

با این حال به رغم اینکه کشاورزی قراردادی، موضوعی پذیرفته‌شده در بسیاری از کشورهای دنیا بوده و حتی کشورهای سرمایه‌داری و طرفدار اقتصاد بازار نیز از این مدل تبعیت می‌کنند اما طی روزهای گذشته، برخی افراد و رسانه‌ها، ضمن تحریف رویکرد درست وزارت جهاد کشاورزی در راستای طرح «کشاورزی قراردادی» در کمال تعجب این مدل از کشاورزی را اقدامی مخرب و حتی کمونیستی(!) دانسته و این مدل را «کشاورزی دستوری» نامیدند!

سوال اینجاست: چرا لیبرال‌های ایرانی طرحی را که حتی در آمریکا به عنوان مهد اقتصاد سرمایه‌داری نیز اجرایی می‌شود برنتافته و ضمن انتقاد و هجمه نسبت به آن، کشاورزی قراردادی را یادآور سیاست‌های دستوری می‌نامند؟ اگر چه ممکن است برخی از این مخالفت‌ها، بنا به دلایل سیاسی و روی کارآمدن دولت جدید باشد اما به نظر می‌رسد دلیل اصلی این مخالفت‌ها ریشه در افکار نئولیبرالیستی برخی از این افراد و جریان‌ها در داخل کشور دارد. وقتی به بررسی سال‌های گذشته و اتفاقات رخ‌داده در کشور مانند اقدام محمدرضا نعمت‌زاده به عنوان وزیر صمت در حذف «کد شبنم» بدون وجود هیچ آلترناتیوی یا اقدام بیژن زنگنه در حذف و جمع‌آوری کارت سوخت یا مخالفت رئیس دولت‌های یازدهم و دوازدهم با بررسی حساب‌های بانکی مردم به بهانه مخالفت با سرک کشیدن در زندگی مردم(!) می‌پردازیم و اظهارات افراد و رسانه‌های وابسته به این طیف درباره کشاورزی قراردادی را می‌خوانیم و می‌شنویم، می‌توان یک وجه مشترک پررنگ را میان تمام این موارد و نمونه‌های مشابه آن دید. چنانکه تمام این اقدامات یا دیدگاه‌ها را می‌توان در راستای مخالفت با برنامه‌ریزی، هدایت و حضور دولت در اقتصاد دانست. تفکری که هر گونه نظام‌مندی، اولویت‌بندی، ایجاد پایگاه اطلاعاتی و... را مخالف دکترین فکری خود دانسته و با هر آنچه قرار باشد منجر به شفاف‌سازی، برنامه‌ریزی و اولویت‌بندی شود مخالفت می‌کند. در ماجرای کد شبنم، وزیر وقت صمت بدون هیچ توجیه - و البته جایگزینی- با این استدلال که این طرح کارآیی خود را از دست داده، دستور به حذف و جمع‌آوری این طرح داد. در حالی که به لحاظ منطقی به رغم ایرادات یک طرح، تا زمانی که جایگزینی برای آن ندیده‌ایم باید آن را ادامه داد. در ماجرای کارت سوخت نیز، در حالی که تمام هزینه‌های تولید و تهیه کارت سوخت در دولت گذشته انجام و این کارت مدت‌ها در ساختار توزیع انرژی کشور فعالیت داشت اما بیژن زنگنه با اصرارهای عجیب خود، بدون هیچ دلیلی این کارت را حذف کرد؛ موضوعی که به دلیل برخی اتفاقات در سال‌های بعد، چیزی بیش از 100 هزار میلیارد تومان به اقتصاد ایران خسارت زد. حذفی که نه تنها هیچ ضرورتی نداشت بلکه حداقل فایده تداوم آن نظام‌مند و شفاف کردن مصرف سوخت در کشور بود. 

شاید بتوان دلیل بخش قابل توجهی از سرسختی‌ها و مخالفت‌های شکل‌گرفته از سوی برخی شخصیت‌ها و جریانات سیاسی- اقتصادی ایران در مقابل هر اقدامی که در راستای برنامه‌ریزی، اولویت‌بندی، شفاف‌سازی و... باشد را علاقه و باور این افراد به تفکرات نئولیبرالی افرادی چون «فردریش هایک» دانست. این اقتصاددان آمریکایی- اتریشی دلیل سقوط اقتصادها را دولت‌ها می‌دانست و معتقد بود چیزی به نام دولت خوب یا برنامه‌ریزی و... وجود ندارد. دولت‌ها با دخالت و برنامه‌ریزی در بازار آزاد، اجازه نمی‌دهند اقتصاد به راه طبیعی خود رفته و خود را ترمیم و تصحیح کند. این ایده که بازار و دستان نامرئی آن راه خود را پیدا می‌کنند و دولت و هیچ نهاد دیگری نباید در اقتصاد دخالت کند بعدها به ایده «خودجوش بودن تکوین نظام بازار» معروف شد. در واقع می‌توان بزرگ‌ترین نظریه هایک را نظریه «نظم خودجوش و خودانگیخته بودن بازار» دانست. نظریه‌ای که از دل آن، بر عدم وجود دولت یا دولت‌ها و انجام هر گونه اقدام از سوی آنها تاکید می‌شود. یکی از ادعاهای هایک این است که نظم خودجوش بازار در قیاس با هر نوع سامانه دیگری، دارای نظم کاراتری بوده و می‌تواند منابع محدود جامعه را به گونه‌ای تخصیص دهد که رفاه جامعه به بیشترین مقدار ممکن برسد. به نظر می‌رسد برخی افراد که از قضا طی ۳ دهه اخیر در دولت‌های مختلف نیز حضور داشته‌اند دانسته یا ندانسته به مجری تفکرات هایک تبدیل شده‌اند؛ تفکراتی که حتی در مهد سرمایه‌داری نیز چندان جدی گرفته نمی‌شود. 

*کارشناس ارشد اقتصاد