برخی از بانفوذترین متفکران و شخصیت‌های غرب، بی‌پروایی آمریکا را مقصر اصلی جنگی ساختن اروپا دانسته‌اند، چرا که سران واشنگتن با بی‌پروایی در شکستن قول‌های دهه آخر قرن گذشته میلادی درباره عدم توسعه شرقی ناتو، ملاحظه دغدغه‌های امنیتی روسیه را نکردند. 

یکی از این چهره‌های مهم که معتقدند «جنگ اوکراین را آمریکا در دامن اروپا گذاشت» کسی نیست جز «جفری ساکس» اقتصاددان برجسته و عضوی از خاندان‌های بانکدار یهودی حاکم بر ساختار مالی غرب. 

جفری دی ساکس یک اقتصاددان معمولی نیست، بلکه این استاد دانشگاه کلمبیا، مهم‌ترین نظریه‌پرداز اقتصاد آزاد و نولیبرالی در شبکه وسیع جورج سوروس معروف (طراح انقلاب‌های رنگین) و از مهندسان ساختارهای جدید اقتصادی در کشورهای سابق بلوک شرق از جمله لهستان و شوروی پسافروپاشی است. 

ساکس همچنین یکی از نظریه‌پردازان زمینه‌سازی برای ایجاد دولت جهانی مطلوب صهیونیسم در زمینه‌های اقتصاد توسعه، بهداشت، آموزش‌و‌پرورش، محیط‌زیست و اقتصاد جهانی است. به همین دلیل او معتقد است نومحافظه‌کاران اشتراوسی که به واسطه بایدن به دولت دموکرات‌ها راه یافته‌اند، در جاه‌طلبی‌های هژمونیک خود زیاده‌روی کرده و جنگی در اروپا به راه انداخته‌اند که موجب به خطر افتادن نظم آمریکایی شده است. 

به عبارت دیگر عملیات روسیه در اوکراین، چنان تبعاتی برای آمریکا و هژمونی غربی داشته که حتی حاکمیت سایه صهیونیستی آمریکا را هم دچار شکاف کرده است.  او اخیرا با انتشار مقاله‌ای تحت عنوان «اوکراین آخرین فاجعه دست‌پرورده نومحافظه‌کاران» در تارنمای شخصی خود که در بسیاری از رسانه‌های غربی نیز بازتاب داشته، دولت بایدن را متهم می‌کند با تحریک اوکراین علیه روسیه، عامدانه در جهت جنگ‌افروزی در اروپا تلاش کرده است.   او در این یادداشت می‌نویسد: «امروز در ایتالیا، پس از سقوط دولت دراگی، می‌توانید ببینید که ما حتی نمی‌توانیم ثبات سیاسی ملی داشته باشیم. دولت‌های اروپایی یکی پس از دیگری سقوط می‌کنند. با بحران سیاسی کنونی، مطمئنا بایدن در ماه نوامبر یک یا هر ۲ مجلس را از دست خواهد داد. بوریس جانسون در نهایت تا حدی به دلیل عمیق شدن بحران اقتصادی در انگلیس اخراج شد و این روند همچنان ادامه خواهد داشت.

 بنابراین می‌توان گفت ما ثبات سیاسی نداریم... جنگ در اوکراین باید پایان یابد اما جنگ با شکست ولادیمیر پوتین پایان نخواهد یافت. مهم نیست چند بار این مزخرفات توسط وزیر خارجه آلمان یا بایدن یا هر کس دیگری گفته شود. جنگ زمانی پایان خواهد یافت که ناتو بپذیرد در اوکراین گسترش نخواهد یافت و به نتیجه مذاکرات پایبند خواهد بود. اگر به مسیری که اکنون در آن هستیم ادامه دهیم، به زعم آنها نتیجه چنین خواهد بود: اوکراین سلاح‌های بیشتری خواهد گرفت، بنابراین پوتین را شکست می‌دهد، بدون مصالحه، روسیه را از کریمه بیرون می‌رانیم و... اما واقعیت غیر از این است. واقعیت این است که یا اوکراین از روی نقشه محو می‌شود یا جنگ سوم جهانی آغاز می‌شود یا هر دو با هم روی می‌دهد. بنابراین اگر ما خواهان جهانی باثبات هستیم، باید به جنگ پایان دهیم. نه بر اساس شرایط ناتو. مردم باید درک کنند که این جنگ به این دلیل آغاز شد که ایالات متحده بر گسترش ناتو به شرق اصرار داشت؛ امری که کاملا غیرمسؤولانه و کاملا در تضاد با تعهداتی بود که به روس‌ها داده شده بود. بنابراین بی‌احتیاطی خود ما موجب بی‌ثباتی بی‌سابقه شده است. ما باید جنگ را از طریق مذاکره متوقف کنیم. ما باید از لفاظی درباره شکست پوتین و روسیه جلوگیری کنیم. لازم است هر چه زودتر گسترش ناتو متوقف شود تا اوکراین حفظ شود و روسیه را رها کنیم. این همان چیزی است که در ابتدا روی میز بود اما ناتو و بویژه بایدن آن را نپذیرفتند. متأسفانه اروپا صدای مستقل خود را از دست داده است. دراگی نخست‌وزیر ایتالیا، مکرون رئیس‌جمهور فرانسه، شولتس صدراعظم آلمان؛ همه صدای خود را از دست دادند. آنها نتوانستند بگویند چه چیزی برای اروپا مناسب است. نتوانستند بگویند ما هم اینجا هستیم. روسیه را دوباره به دشمن تبدیل کردیم، زیرا این همان چیزی است که نومحافظه‌کاران آمریکایی می‌خواستند. آنها اولویت ایالات متحده را می‌خواستند و پوتین در نهایت واکنش نشان داد. در قلب این بحران در وهله نخست ناتوانی ما در همکاری و عاقل بودن نهفته است و بس».

* جناب حاج آقای پشت‌کوهی! آیا تمام کسانی که برای رویارویی با امام حسین و همراهان‌شان به صحرای کربلا آمدند صرفاً انگیزه مالی و دنیاطلبانه داشتند یا در بین آنها انگیزه‌های الهی برای کشتن سیدالشهدا نیز بود؟

ابتدا باید بگویم شهادت امام حسین(ع) یک امر بسیار عظیم و عجیب در جامعه بود. نوه پیغمبر(ص) و فرزند امیرالمومنین علی(ع) و آقایی که همه به بزرگی و سخاوت ایشان معترف بودند را با آن وضعیت فجیع به شهادت رساندند و اهل بیتش توسط اشقیای عالم به اسارت برده شدند! کار روزگار به آنجایی کشیده شد که وقتی کشتند، بدنش را هم زیر سُم اسبان آوردند. جمله‌ای سیدالساجدین امام سجاد(ع) خطاب به حضرت زینب(س) دارد که باید در آن دقت بیشتری کرد. امام سجاد(ع) فرمود: «عمه از این ناراحت نیستم که پدرم را کشتند، شهادت ارث ما است. از این هم ناراحت نیستم که اسیر شدیم، اسارت هم برای ما چیزی نیست اما از این ناراحتم که دشمن ابدان منحوس خود را غسل دادند و دفن کردند و بدن پدر مرا رها کردند. اینان ما را اصلا مسلمان هم نمی‌دانند». خیلی عجیب است که روزگار طوری بچرخد که مردم پسر پیغمبر را مسلمان ندانند. یک عده از همین امت پیامبر قرآن به دست گرفتند و بچه‌های‌شان را از زیر قرآن رد کردند و گفتند بروید و حسین را بکشید تا به ثواب برسید؛ حسینی که پیامبر همین دین و همین قرآن او را به هر بهانه گرامی می‌داشت و در مقاطع مکرر در جمع مسلمانان به او ابراز علاقه‌ می‌کرد. عمر سعد ملعون روز عاشورا اول کسی بود که شمشیر را برداشت و چرخاند و به طرف لشکر امام حسین(ع) تیر زد و گفت در قیامت شهادت دهید که من نخستین کسی بودم که تیر انداختم. باید بسیار عجیب و غریب باشد که جامعه آنقدر متحول شود. 

 

* باید این تحول و ارتجاع مردم را ریشه‌یابی کنیم تا دوباره دچار آن نشویم. شما ریشه و زمینه قتل سبط‌النبی توسط امت را چه می‌دانید؟

آنچه در کربلا پیش آمد، یقینا در سقیفه بنی‌ساعده ریشه دارد. حضرت زینب(س) وقتی بر ناقه عریان سوار بود، از کنار گودال قتلگاه که رد می‌شد، یک نگاهی به بدن بی‌سر برادر کرد و گفت: «برادر! تو کسی هستی که روز دوشنبه کشته شدی». مورخان می‌گویند عاشورای سال 61 هجری روز جمعه بود، بنابراین چطور حضرت زینب(س) می‌گوید برادر تو را دوشنبه کشتند؟ «اَلعاقلُ یَکفیهِ الاشاره»؛ جواب این است: روز دوشنبه روز سقیفه بود. یعنی حضرت زینب(س) دارد برای همه عقلا توضیح می‌دهد آن روز که خانه پدر مرا آتش زدند، همان آتش، خیمه‌های ما را سوزاند. ریسمانی که بر گردن پدرم انداختند، با همان دست ما را بستند. برادر! تو را روز دوشنبه کشتند یعنی روز سقیفه بود که این فتنه شروع شد که امروز به انجام رسید. 

همین است که وقتی زیارت عاشورا می‌خوانیم، لعن می‌کنیم به کسانی که ابتدا این اساس را بنا کردند. 

ما باید تاریخ را پس از ارتحال رسول خدا بررسی کنیم تا متوجه شویم چطور شهادت امام حسین(ع) حادث شد. 

امیرالمومنین علی(ع) 25 سال پس از پیغمبر(ص) خانه‌نشین بود. در این 25 سال به فرموده خودشان خار در چشم و استخوان در گلو بودند. 

من که از آتش دل چون خم می‌ در جوشم

مهر بر لب‌زده خون می‌خورم و خاموشم

قصه درد دل و غصه شب‌های دراز

صورتی نیست که جایی بتوان گفتن باز

بعد از 25 سال حضرت ۴ سال و 9 ماه حکومت کردند. سال چهلم هجرت امیرالمومنین در محراب مسجد کوفه ضربت خوردند و شهید شدند. وقتی هم حضرت را ضربت زدند و در مسجد کوفه سر و صورت‌ ایشان به خون آغشته شد، در بستر بیماری قرار گرفت و شب 21 ماه رمضان شهید شد. امیرالمومنین علی(ع) یک جنگی دارد به نام جنگ نهروان. خوارج نهروان آدم‌هایی جانماز آب‌کش بودند و همچنین بسیار بسیار بسته بودند و هیچ کسی غیر از خود را قبول نداشتند. در تاریخ داریم که یک روزی ۲ نفر از خوارج جلوی یکی از اصحاب مولا را می‌گیرند و مرد و همسر و بچه‌اش را می‌کشند. سپس بر سر آب نهر می‌آیند تا دست منحوس آلوده به خون مظلومان خود را بشویند. یک خرمای خراب در این آب می‌رفت، یکی از آنها خرما را برداشت که بخورد، دیگری پشت دست او زد و گفت مال چه کسی را می‌خوری شاید صاحب آن راضی نباشد! اینچنین آدم‌های مقدس و البته جاهل و سنگدلی بودند. 

اینان با امیرالمومنین در جنگ نهروان جنگیدند. امام علی(ع) مجبور شد عده بسیار زیادی از آنها را از دم تیغ بگذراند، چرا که خوارج نهروان اعتقاد داشتند اگر کشته شوند به بهشت می‌روند به همین دلیل فرار نمی‌کردند و تا پای جان می‌جنگیدند. شبیه خوارج را ما در روزگار خودمان داشتیم که همین داعشی‌های ملعون بودند. 

خوارج نهروان هم فرار نمی‌کردند، می‌ایستادند و می‌گفتند بمیریم تا برویم بهشتی که پیامبر در آنجا هست. فقط در تاریخ داریم که 30 نفر از خوارج زنده ماندند که آنها هم ترسو بودند و فرار کردند. از این 30 نفر، 3 نفر کنار کعبه هم‌قسم شدند و گفتند شب 19 ماه رمضان برای اینکه به ثواب بسیار برسیم، یک نفر معاویه را در شام ترور کند، دومین نفر عمروعاص را در مصر و سومین نفر علی بن ابی‌طالب را در کوفه. 

آن روزی که می‌خواستند عمروعاص را ترور کنند، (صبح 19 ماه رمضان) عمروعاص به مسجد نیامد و قاضی‌القضات آمد که اشتباهی کشته شد. می‌خواستند معاویه را ترور کنند که شمشیر به پای معاویه خورد و خوارج را دستگیر کردند. 

فقط ابن ملجم موفق شد امیرالمومنین را ترور کند. ابن ملجم دقیقا در قسمتی از سر حضرت که در جنگ با عمربن عبدود مجروح شده بود شمشیر را فرود آورد و حضرت را شهید کرد. آن کسی را که می‌خواست معاویه را ترور کند به زندان انداختند. معاویه گفت بلایی سرش بیاورند که در تاریخ ثبت شود و دستور داد زنده زنده تکه‌تکه‌اش کنند. آن شخص به معاویه گفت: من یک خبر خوب برای تو دارم، معاویه گفت: هر خبری باشد تو را می‌کشم. گفت بگذار من خبرم را بگویم و بعد اگر خواستی مرا بکش، معاویه گفت خبرت را بده، گفت آن شبی که می‌خواستم تو را ترور کنم، ابن ملجم هم علی بن ابی طالب را ترور کرد. معاویه بسیار خوشحال شد و گفت اگر خبرت راست باشد و علی کشته شده باشد، تو را آزاد می‌کنم. یک نفر را فرستاد و گفت به کوفه برو و خبر مرگ علی بن ابی طالب را بیاور، او هم رفت و بعد از 10 روز برگشت و گفت معاویه سرت سلامت، بزرگ‌ترین دشمنت علی کشته شده است. معاویه دستور داد در شام چراغانی کنند، مجالس بگیرند و پذیرایی کنند و جار جماعت بزنند و مردم به مسجد بیایند. خطیب شام به منبر رفت و خدا را شکر کرد و گفت: الحمدلله که بزرگ‌ترین دشمن معاویه، علی بن ابی‌طالب در مسجد کوفه ضربت خورد و کشته شد. یک نفر از انتهای مجلس بلند شد و گفت بگو ببینم علی را کجا ضربت زدند؟ گفت در کوفه، گفت در کجای کوفه، گفت مسجد کوفه، گفت علی کجای مسجد کوفه بود؟ گفت در محراب بود. گفت علی در محراب چه می‌کرد، گفت نماز می‌خواند. گفت خودت هر هفته می‌گفتی علی نه نماز می‌خواند و نه غسل انجام می‌دهد، پس چطور می‌گویید علی را در محراب مسجد کشتند. 

امیرالمومنین علی(ع) سال 40 هجرت شهید شد در حالی که می‌گفتند نماز نمی‌خواند و مسلمان نیست. بعد از امیرالمومنین امام مجتبی(ع) به عنوان امام‌‌المسلمین شد. حضرت مجتبی(ع) 10 سال امامت کرد تا سال 50 هجرت که مکر معاویه کارگر افتاد و امام مجبور شد با معاویه صلح کند. 

 

* چه عواملی دست به دست هم داد تا امام حسن مجتبی(ع) مجبور به صلح با معاویه و واگذاری خلافت به او شدند؟

معاویه بعد از فوت حضرت علی(ع) اقدام به آزار و اذیت شیعیان امیرالمومنین کرد. از جمله حجر را گرفتند و تکه‌تکه کردند. امام حسن(ع) یک لشکری درست کرد و آمد در نزدیکی شهر انبار (شهر انبار از شهرهای عراق بود). آنجا اردوگاه زدند، معاویه با پول زیاد سردار سپاه امام مجتبی(ع) را فریب داد. حضرت یکی دیگر را گذاشت و آن هم با پول‌های معاویه تسلیم شد. امام مجتبی(ع) مجبور شد پسرعموی پدرش عبیدالله بن عباس را سرلشکر کند. عبیدالله بن‌عباس پسر عباس عموی امیرالمومنین بود. 

در بقیع 4 قبر است که بالای این 4 قبر، یک قبر تکی است و آن قبر عباس عموی امیرالمومنین و پیغمبر است. عباس ۲ پسر معروف دارد، عبدالله و عبیدالله؛ عبدالله شیعه امیرالمومنین است و عبیدالله سرلشکر سپاه امام حسن(ع) شد اما او هم خود را به پول معاویه فروخت. این مسائل باعث شد لشکر امام حسن(ع) از هم بپاشد. می‌گفتند وقتی اینکه فامیل امام حسن است، حضرت را قبول ندارد، ما چرا کاسه داغ‌تر از‌ آش شویم. 

این در زمان‌های قدیم یک قاعده بود که کسی که فامیل قبولش نداشت، هیچ کسی او را قبول نداشت. معاویه ملعون یک شگرد دیگر را هم پیاده کرد. در بین سپاه امام حسن شایعه کرد که حسن بن علی هم با ما ساخته و پول بسیار گرفته است. عده‌ای از سپاهیان به خیمه حضرت ریختند و امام را در حالی که نماز می‌خواند مجروح کردند. امام حسین و حضرت عباس و اصحاب، امام حسن زخمی را فراری دادند و در خانه مسعود سعد ثقفی که عموی مختار ثقفی بود، پناه دادند. امام حسن(ع) را مدتی آنجا نگاه داشتند تا حضرت حال‌شان بهتر شود و لشکر را جمع کنند و جواب معاویه را بدهند. متأسفانه مسعود سعد ثقفی هم به امام حسن(ع) خیانت کرد. 

دوستی با هر که کردم خصم مادرزاد شد

آشیان هر جا گرفتم لانه صیاد شد

آن رفیقی را که با خون و دلم پروردمش

عاقبت خنجر کشید و بر سرم جلاد شد 

مسعود سعد ثقفی به معاویه یک نامه نوشت و گفت: حسن بن علی در خانه من است، هر دستوری بدهی اجرا می‌کنم. سرش را برایت بفرستم یا او را دست بسته پیش تو بیاورم؟ حکم آنچه تو بنمایی. 

نامه که به دست معاویه رسید، معاویه یک نفر را فرستاد و گفت به منزل مسعود سعد ثقفی برو و با حسن بن علی خصوصی مذاکره کن و به حسن بگو اگر صلح نکنی، همین صاحب خانه تو را می‌کشد. مامور معاویه به منزل مسعود سعد ثقفی آمد، عده‌ای در اتاق بودند و گفت با حسن بن علی کار خصوصی دارم. حضرت فرمود بروید، همه بلند شدند، امام حسین هم بلند شد که برود اما امام حسن گفت برادر تو بنشین. این نامه‌رسان گفت باید با شما خصوصی صحبت کنم، امام حسن گفت که این حسین برادر من است و من هیچ چیزی ندارم که از پسر فاطمه پنهان باشد. او هم نامه را داد، امام حسن که نامه را خواند شروع به گریه کردن کرد و گفت برادر مجبوریم که با معاویه صلح کنیم. یک صلح‌نامه‌ای با معاویه نوشتند که 9 مفاد داشت. یکی از مفاد آن این بود که معاویه بن ابی‌سفیان برای خود جانشین قرار ندهد. 

 

* با وجود تصریح صلح‌نامه مبنی بر عدم تعیین جانشین توسط معاویه، او چگونه و با چه ترفندی فرزندش یزید را برای جانشینی خود انتخاب کرد؟

وقتی معاویه می‌خواست یزید را به عنوان ولیعهد قرار دهد، باید کاری می‌کرد که این معاهده و صلح‌نامه باطل شود و به همین دلیل به دنبال راهی بود که امام حسن(ع) به شهادت برسد، چرا که وقتی امام حسن شهید شود، دیگر صلح‌نامه باطل است. امام حسن سال 50 هجری در حالی که همسرش به ایشان سم داده بود، شهید و غریبانه در قبرستان بقیع به خاک سپرده شد. 

امام حسین(ع) در حالی امامت مسلمین را به دست گرفت که در بین مردم یک چهره بسیار جذاب بود که دوست و دشمن او را دوست داشتند. روزی پیامبر بر منبر نشسته بود و برای مردم صحبت می‌کرد، امام حسین که بچه کوچکی بود آمد، دوید و زمین خورد. پیامبر سخنرانی‌اش را قطع کرد و از منبر پایین آمد، این بچه را بغل و نوازش کرد و روی منبر نشاند و ادامه صحبت را انجام داد. 

هر کسی به امام حسین می‌رسید، در مقابلش کرنش می‌کرد، چرا که او از ابتدا یک چهره جذاب و نورانی و بسیار متدین در بین مردم بود. حضرت حسین(ع) که تربیت شده مکتبی نبوی و علوی و فاطمی بود، از جوانی نسبت به رسیدگی به محرومان و فقرا بسیار جدیت داشت. یک روزی حضرت سوار بر اسب بود و داشت در کوچه می‌رفت. فقرا با لباس‌های پاره در کوچه نشسته بودند و داشتند غذا می‌خوردند، یکی از اینان به حضرت تعارف کرد، امام حسین(ع) نشستند و یک لقمه از غذای اینان را خوردند. سپس حضرت فرمود من دعوت شما را قبول کردم، شما هم دعوت مرا قبول کنید و فردا ناهار به منزل ما بیایید. حضرت سفره مجللی آماده کردند و به انتظار آنها نشستند. خدمتکار حضرت آمد و گفت آقا شما گفتی میهمان‌های عزیزی داری، از صبح به ما گفتید که سفره مرتبی بیندازید و میهمان‌هایی داریم که بسیار محترم هستند اما یک مشت آدم‌های فقیر با لباس‌های پاره آمدند. افرادی آمدند که صورت‌های همه خاک آلود و کثیف است، اینان میهمان‌های شما هستند؟ حضرت فرمود بله! میهمان‌های عزیز من هستند. خدمتکار گفت اینان به اتاق نمی‌آیند و می‌گویند که ما با لباس‌های کثیف به خانه پسر فاطمه نمی‌آییم. حضرت به حیاط آمد و اینان را یک به یک به اتاق آورد. 

حضرت با دست خود پذیرایی می‌کرد و برای اینان غذا می‌کشید. امام حسین چنین شخصیت جذاب و دوست داشتنی‌ای بود. اما همین شخص جذاب را در روز دهم محرم به بدترین شکل ممکن کشتند و اهل‌بیت او را به اسارت بردند، لذا دلایل وقوع حادثه عاشورا را باید با بررسی تاریخ ریشه‌یابی کرد تا دچار اشتباه در فهم نشویم.

***

گروه سیاسی: رئیس‌جمهور بر ضرورت مدیریت سفر از سوی زائران اربعین برای خدمات‌دهی بهتر تأکید کرد و گفت: قطعا دولت و مسؤولان وظیفه دارند شرایط را به بهترین وجه برای زائران حسینی فراهم آورند اما مردمی نگه داشتن این مراسم و استفاده از ظرفیت مردم، هیئات و تشکل‌های مردمی در این زمینه بسیار مهم است. 

حجت‌الاسلام والمسلمین سیدابراهیم رئیسی در دیدار اعضای ستاد مرکزی اربعین حسینی، ضمن قدردانی و تشکر از اقدامات همه دستگاه‌ها، سازمان‌ها و وزارتخانه‌ها برای برگزاری هر چه باشکوه‌تر این مراسم، اربعین را ضامن بقای عاشورا و عاشورا را مظهر همه تحولات در عالم بشریت عنوان کرد و گفت: حرکت امام زین‌العابدین(ع) در بنیانگذاری حرکت اربعین باعث شد هدف قیام حضرت ابا‌عبدالله‌الحسین(ع) و شخصیت جامع ایشان برای بشریت تبیین و منشأ تحول برای همه انسان‌ها شود. رئیس‌جمهور در ادامه، راهپیمایی باشکوه اربعین را کانون جبهه مقاومت بین‌المللی در منطقه و جهان عنوان کرد و گفت: همه موظف به تلاش برای برگزاری منظم و به دور از هرگونه عیب و نقص این مراسم به عنوان حرکت عظیمی از سوی مسلمانان همه کشورها هستیم. وی با بیان اینکه کسانی که تحمل برگزاری یک سرود در میان اقشار مختلف مردم یا برگزاری جشن غدیر را ندارند، تلاش خواهند کرد که مراسم اربعین شکل نگیرد، افزود: بی‌تردید با لطف خدا و عنایت حضرت اباعبدالله(ع) و همچنین عزم و اراده دلدادگان خاندان اهل‌بیت(ع) و تسهیل‌گری همه دستگاه‌ها، این مراسم هر چه باشکوه‌تر برگزار خواهد شد. 

رئیس‌جمهور در ادامه تأمین حمل‌و‌نقل، اسکان، تغذیه و سلامت زائران حسینی را مورد تأکید قرار داد و گفت: سفر ارزان و دسترسی آسان به وسایل نقلیه در مراسم اربعین بسیار مهم است و این توقع از ما وجود دارد که چه در زمینه حمل‌و‌نقل و چه اسکان تلاش کنیم این سفر برای زائران پرهزینه نباشد. رئیسی در ادامه بر ضرورت برنامه‌ریزی و مدیریت سفر از سوی زائران برای خدمات‌دهی بهتر تأکید کرد و گفت: قطعا دولت و مسؤولان وظیفه دارند شرایط را به بهترین وجه برای زائران حسینی فراهم آورند اما مردمی نگه داشتن این مراسم و استفاده از ظرفیت مردم، هیئات و تشکل‌های مردمی در این زمینه بسیار مهم است. وی استفاده از تجربیات سنوات گذشته در پیش‌بینی و پیشگیری از برخی مشکلات به وجود آمده در برگزاری مراسم اربعین را مورد تأکید قرار داد و گفت: کار خوب صداوسیما در راه‌اندازی رادیو محرم و رادیو اربعین باید توسعه یابد، به نحوی که ارتباط با زائران از این طریق برای انتقال پیام‌ها و هشدارهای بهداشتی در طول مراسم اربعین قطع نشود. رئیسی افزود: قطعا برگزاری هر چه باشکوه‌تر این مراسم هم آثار بسیار مثبتی برای کشور اسلامی خواهد داشت و هم دوستان انقلاب اسلامی را امیدوارتر و دشمنان را مأیوس خواهد کرد. 

گروه سیاسی: در میانه بن‌بست حاصل شده در مذاکرات هسته‌ای و اذعان مقامات آمریکایی به نزدیک شدن احیای برجام به شکست، مقامات ایرانی هشدار دادند اگر آمریکایی‌ها نمی‌خواهند به برجام بازگردند، بیش از این وقت‌کشی و مانع‌تراشی نکنند. 

به گزارش «وطن‌امروز»، از متن پیشنهادی جوزپ بورل، مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی به ایران و ایالات متحده، طی روزهای گذشته به عنوان آخرین اقدام برای نجات برجام یاد شده است؛ متنی که البته به استناد و ارزیابی منابع غربی کوچک‌ترین تفاوتی با متن موردنظر و خواست آمریکایی‌ها نداشته و انتفاع اقتصادی و تضمین مورد نظر تهران را تامین نکرده است؛ با این حال اما روز گذشته علی باقری رئیس تیم مذاکره‌کننده کشورمان خبر داد ایران‌ آماده جمع‌بندی مذاکرات در مدت زمان کوتاهی است، اگر طرف مقابل نیز آماده اقدام مشابه باشد. وی افزود: ما ایده‌های پیشنهادی شکلی و محتوایی خود را به ‌منظور هموار کردن مسیر برای جمع‌بندی سریع مذاکرات وین که با هدف اصلاح شرایط پیچیده خسارت‌بار ناشی از خروج یکجانبه و غیرقانونی آمریکا آغاز شده، به طرف‌های مقابل ارائه دادیم. 

در همین حال محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی در گفت‌وگو با فارس، با اشاره به تعامل سازمان انرژی اتمی ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، اظهار داشت: تعامل سازنده سازمان انرژی اتمی با آژانس برقرار است و هیچ خللی در این تعاملات به وجود نیامده است، زیرا تمام ظرفیت‌های ما بر اساس معاهده ان‌پی‌تی و پادمان تحت نظارت آژانس در حال انجام است. 

وی افزود: فلسفه وجودی برجام این بود که به تمام سوالات واهی که به جمهوری اسلامی ایران نسبت داده می‌شد پاسخ داده شود. از این رو در برجام بدین‌گونه توافق شده بود که ایران ظرفیت خود را محدود کرده و نظارت بر فعالیت هسته‌ای خود را به صورت شدید بپذیرد تا این اتهامات واهی برطرف شود. 

رئیس سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه در برجام تمام اتهامات واهی که بر اساس PMD علیه ایران مطرح شده بود بسته شد، گفت: اکنون طرف غربی بعد از خارج شدن از برجام برای اینکه بخواهد دوباره به برجام بازگردد مجددا اتهامات واهی که در گذشته مطرح کرده بود را مطرح می‌کند. این اتهامات از منافقین و رژیم صهیونیستی نشأت می‌گیرد و حدود ۲۰ سال است این موضوعات واهی را بیان می‌کنند. 

اسلامی تصریح کرد: این برای ما قابل قبول نیست که دوباره با چنین اتهامات واهی ایران را تحت فشار قرار دهند. از این رو تصمیم گرفته شد تمام دوربین‌های برجامی خاموش شوند تا طرف مقابل متوجه شود که آن اتهامات واهی مجدد را نباید مطرح کند، زیرا سالیان قبل پرونده آن بسته شده است. 

وی ادامه داد: اگر اراده‌ای در طرف مقابل برای بازگشت به برجام وجود دارد نباید چنین اتهامات واهی که پرونده آن بسته شده است را مطرح کنند و اگر نمی‌خواهند به برجام بازگردند وقت طرفین را نگیرند. 

رئیس سازمان انرژی اتمی تاکید کرد: همان‌طور که آقای خرازی مطرح کردند ایران توان فنی ساخت بمب اتم را دارد ولی چنین برنامه‌ای در دستور کار نیست اما نکته حائز اهمیت این مورد است که از سوی رژیم صهیونیستی این اتهامات و فضاسازی‌های غلط برای فریب افکار عمومی با پشتیبانی جبهه مخالف انقلاب اسلامی در حال مطرح شدن است. شاید مزاحمت‌هایی برای ایران داشته باشند اما به نتیجه نمی‌رسند زیرا ایران راه و رسم آن را یافته و در حال پیشبرد برنامه‌های خود است.

 

* صدور دستور راه‌اندازی صدها سانتریفیوژ جدید و پیشرفته

در همین حال سخنگوی سازمان انرژی هسته‌ای از دستور راه‌اندازی سانتریفیوژهای جدید و پیشرفته در تاسیسات هسته‌ای ایران خبر داد و گفت این سانتریفیوژها از انواع ماشین‌های پیشرفته هستند و این موضوع به اطلاع آژانس رسیده است. 

بهروز کمالوندی تصریح کرد: این کار در راستای اجرای قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از منافع ایران و در راستای رسیدن به غنی‌سازی 190 هزار سو انجام شده است.

 

* احتمال دور جدید مذاکرات در آینده نزدیک

همچنین سخنگوی وزارت امور خارجه درباره دور جدید مذاکرات گفت: ایران همواره با ابتکار عمل در مسیر مذاکره حضور داشته است. ما به دنبال توافقی پایدار هستیم که نفع کامل اقتصادی ایران را برساند. در این موضوع پیام‌های مختلفی تبادل شده است. بورل متنی را ارائه داده و ایران این پیشنهادات را دریافت و بررسی کرده و نظرات خود را ارائه داده است. تلاش‌هایی نیز صورت گرفته و وزرای خارجه برخی کشورها تماس‌هایی را با وزیر محترم داشتند. ما از هر ابتکاری که کمک‌کننده باشد استقبال می‌کنیم و واکنش مثبت نشان دادیم. تاکید می‌کنم ما همواره مبدع بودیم و در میز مذاکرات حضور داشتیم. این احتمال وجود دارد که در آینده نزدیک درباره زمان دور جدید مذاکرات به تفاهم برسیم و این بستگی به اراده طرف مقابل هم دارد. وی افزود: ایران تاکید می‌کند که اگر اراده سیاسی مثبتی از سوی دولت آمریکا برای بازگشت وجود دارد باید به شروط و مقدمات آن هم ملتزم باشد. هر اقدام غیرمنطقی در ارتباط با ایجاد موانع جدید در روابط اقتصادی ایران، باعث ایجاد مانع جدید در مذاکرات خواهد شد. 

 

* تحریم‌های جدید آمریکا

«جو بایدن» رئیس‌جمهور آمریکا روز دوشنبه در آستانه برگزاری دهمین کنفرانس بازبینی معاهده منع اشاعه هسته‌ای بیانیه‌ای در ارتباط با این کنفرانس صادر کرد. به گزارش منابع خبری، جو بایدن در بخشی از این بیانیه به مساله مذاکرات رفع تحریم‌ها با ایران پرداخته و گفته است: «ایالات متحده مصمم است از طریق قدرت الگویی خود رهبری کند. ما از طریق دیپلماسی با هماهنگی شریکان و متحدان‌مان در منطقه طرحی برای بازگشت دوجانبه به اجرای کامل برجام تدوین کرده‌ایم تا اطمینان حاصل کنیم ایران به سلاح هسته‌ای دست پیدا نمی‌کند». 

پس از آنکه روزنامه آمریکایی «وال‌استریت ژورنال» یکشنبه‌شب به وقت تهران نوشت، ایالات متحده در حال بررسی تحریم‌هایی علیه شبکه‌ای از شرکت‌های مظنون به کمک به صادرات نفت ایران و تشدید فشار بر تهران است، وزارت خزانه‌داری آمریکا دیروز اعلام کرد شرکت‌های جدیدی را به بهانه ارتباط با ایران در فهرست تحریم قرار داده است. 

اسامی شرکت‌ها و کشتی‌ای که در فهرست تحریمی جدید خزانه‌داری آمریکا قرار گرفته‌، در زیر آمده است. این شرکت‌ها در امارات، چین، سنگاپور و مالزی مستقر هستند. 

شرکت بلوکاکتوس برای تجهیزات سنگین و تجارت قطعات یدکی دستگاه‌ها مستقر در امارات به بهانه ارتباط با شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس، شرکت فرول کانیون مستقر در چین به بهانه ارتباط با شرکت صنایع پتروشیمی خلیج‌فارس، شرکت کشتیرانی گلدون واریر مستقر در چین ذیل فرمان اجرایی شماره ۱۳۸۴۶، شرکت مدیریت کشتیرانی پایونیر مستقر در سنگاپور ذیل فرمان اجرایی شماره ۱۳۸۴۶، شرکت تجارت زنفر مستقر در مالزی به بهانه ارتباط با شرکت صنایع پتروشیمی خلیج‌فارس، شرکت تجارت بین‌المللی شکوفی مستقر در چین به بهانه ارتباط با شرکت صنایع پتروشیمی خلیج‌فارس، نفتکش گلوری هاروست تحت پرچم پاناما به بهانه ارتباط با شرکت گلدن واریر. در بیانیه خزانه‌داری آمریکا آمده است دفتر کنترل دارایی‌های خارجی این وزارتخانه «نهادهای حامی شرکت‌های خوشه‌ای پتروشیمی ایران» را در فهرست تحریم‌ها قرار داده است. خزانه‌داری مدعی شده این اقدام، شرکت‌هایی را هدف قرار داده که شرکت صنایع پتروشیمی خلیج‌فارس از آنها برای تسهیل فروش ده‌ها میلیون دلار نفت و محصولات پتروشیمی به شرق آسیا استفاده می‌کند. 

سامانه بارشی مونسون همچنان در کشور فعال است به طوری که عصر دیروز بارش‌های شدید منجر به وقوع دوباره سیل در شهرستان فیروزکوه شد و فشم و یاسوج نیز با سیلاب‌های شدیدی مواجه شدند. به گزارش «وطن‌امروز»، طبق پیش‌بینی کارشناسان هواشناسی بارش‌های تابستانه متأثر از سامانه مونسون که از جمعه 31 تیرماه وارد کشور و منجر به وقوع بارش‌های سیل‌‌آسا شده است همچنان ادامه دارد. به گفته پیرحسین کولیوند، رئیس جمعیت هلال‌احمر کشور، ۱۴۶ شهرستان و ۸۵۹ روستا متاثر از بارش‌های اخیر دچار سیلاب شده‌اند و متاسفانه ۷۹ نفر جان باخته‌اند و ۱۵ نفر نیز مفقود هستند. این در حالی است که روز گذشته بارش شدید باران در فیروزکوه بار دیگر منجر به جاری شدن سیل در روستای «مزداران» و برخی مناطق دیگر شد. همچنین عصر دیروز سیل شدید مناطق مختلف کهگیلویه‌وبویراحمد را فرا گرفت به طوری که تردد در معابر شهر یاسوج به سختی در جریان بود. علاوه بر این برخی مسیرهای ارتباطی شهرستان سی‌سخت، بر اثر سیل و رانش زمین مسدود شد. کورش درخشان‌زاده، فرماندار شهرستان دنا درباره وقوع بارش‌های سیل‌آسا در سی‌سخت گفت: خوشبختانه در این بارش‌ها و سیلاب‌ها، تلفات جانی نداشتیم. وی با بیان اینکه به زیرساخت‌های شهری خسارت زیادی وارد شده است، گفت: مسیر سی‌سخت به توت‌نده نیز مسدود شده است و عشایر شبلیز و جلاله و حوزه بهرام بیگی نیازمند امداد‌رسانی هستند. همزمان با جاری شدن سیل در مناطق مختلف کهگیلویه‌وبویراحمد، مسؤولان استانی و شهرستانی، امدادگران و جهادگران در منطقه حضور یافتند. این در حالی است که از روز چهارشنبه هفته گذشته بیش از ۴ بار در این منطقه سیلاب باعث مسدود شدن راه‌های روستایی شده است که با تلاش نیروهای امدادی و گروه‌های جهادی هر بار بازگشایی شده و امدادرسانی کماکان ادامه دارد. 

 

* مرگ یک نفر بر اثر وقوع سیل در فشم

سخنگوی سازمان اورژانس نیز درباره وقوع سیل در فشم گفت: در این حادثه یک نفر جان باخت و ۴ نفر نیز مصدوم شدند. مجتبی خالدی اظهار داشت: همچنین حوالی عصر امروز (روز گذشته) حادثه سیل در رودبار قصران، فشم، جاده زایگان و محله زاگون پله به سامانه ۱۱۵ اعلام و بی‌درنگ 3 دستگاه آمبولانس به محل حادثه اعزام شد. وی افزود: به گفته اهالی منطقه در این حادثه یک نفر کشته و ۴ نفر نیز مصدوم شدند. منطقه رودبار قصران در شمال شرق تهران و در حوزه شهرستان شمیرانات قرار دارد. گفتنی است؛ حوادث سیل در بامداد روز پنجشنبه ۶ مردادماه مناطق مختلف استان تهران از جمله امامزاده داوود(ع) و شهرستان‌های فیروزکوه، دماوند، پردیس و شمیرانات را فرا گرفت. این سیل خسارت زیادی به خانه‌های روستایی، اراضی کشاورزی و دام‌های روستاییان و عشایر وارد کرده است. عملیات خدمت‌رسانی به سیل‌زدگان همچنان با حضور دستگاه‌های امدادی ادامه دارد. طبق اعلام اورژانس در سیل دیروز فشم یک خانم باردار دچار حادثه شد که بعد از انتقال به بیمارستان متاسفانه مادر و جنین فوت شدند.

 

* تداوم باران‌‌های موسمی در بیشتر استان‌ها

اداره کل هواشناسی استان تهران نسبت به فعالیت سامانه بارشی، آبگرفتگی معابر و سیلابی شدن رودخانه‌های فصلی و مسیل‌ها بویژه در نیمه شمالی تهران هشدار داد. اداره کل هواشناسی استان تهران با صدور هشدار نارنجی‌رنگ از رشد قابل ملاحظه ابرهای همرفتی و تقویت رطوبت فعالیت سامانه بارشی و رگبار و رعد و برق و وزش باد شدید در نواحی مستعد و احتمال بارش تگرگ در نیمه‌ شمالی استان تهران بویژه ارتفاعات خبر داد. بر اثر این مخاطره جوی، جاری شدن روان‌آب، آبگرفتگی بعضی معابر، سیلابی شدن رودخانه‌های فصلی و مسیل‌ها، رخداد صاعقه، احتمال خسارت بر اثر وزش باد شدید لحظه‌ای، رخداد مه و کاهش شعاع دید در ارتفاعات و گردنه‌های کوهستانی، اختلال در آمدوشد بویژه در جاده‌های کوهستانی، امکان شکستن درختان فرسوده و آسیب به صنایع و بخش‌های مختلف کشاورزی پیش‌بینی می‌شود. اداره کل هواشناسی استان تهران برای کاهش آسیب‌ و خسارات، عدم تردد و اتراق در حاشیه و بستر مسیل‌ها و رودخانه‌های فصلی، عدم جابه‌جایی عشایر کوچ‌رو، پرهیز از کوهنوردی و صعود به ارتفاعات، عدم پارک خودروها در کنار درختان فرسوده، عدم پرواز با هواپیماهای سبک و بالگرد، مستحکم‌سازی سازه‌های موقت مانند پوشش گلخانه‌ها و تابلوهای تبلیغاتی و آمادگی دستگاه‌های اجرایی مانند نیروهای امدادی، راهداری، شهرداری، وزارت نیرو و... جهت مقابله با بحران را توصیه کرد. همچنین رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا درباره شرایط جوی کشور اظهار کرد: سه‌شنبه (۱۱ مردادماه) در برخی نقاط جنوب سیستان‌وبلوچستان، چهارمحال‌و‌بختیاری، کهگیلویه‌و‌بویراحمد، شمال و شرق خوزستان، غرب و جنوب فارس، ارتفاعات هرمزگان، اردبیل و دامنه و ارتفاعات البرز مرکزی و چهارشنبه (۱۲ مردادماه) تا جمعه (۱۴ مردادماه) در ارتفاعات البرز مرکزی و ارتفاعات هرمزگان رگبار پراکنده گاهی رعدوبرق و وزش باد شدید موقت پیش‌بینی می‌شود و در سایر مناطق کشور جوی به نسبت پایدار حاکم خواهد بود. وی در ادامه افزود: طی ۵ روز آینده در نوار شرقی کشور بویژه منطقه زابل، وزش باد شدید همراه با گردوخاک ادامه خواهد داشت. صادق ضیاییان همچنین درباره وضعیت جوی تهران طی چند روز آینده اظهار کرد: آسمان تهران‌ سه‌شنبه (۱۱ مردادماه) صاف تا قسمتی ابری و گاهی وزش باد با حداقل دمای ۲۵ و حداکثر دمای ۳۶ درجه سانتیگراد و برای روز ‌چهارشنبه (۱۲ مردادماه) صاف تا قسمتی ابری و گاهی وزش باد با حداقل دمای ۲۶ و حداکثر دمای ۳۷ درجه سانتیگراد پیش‌بینی می‌شود. 

 

* 43 فوتی و ۳ مفقود ناشی از سیل استان تهران

استاندار تهران از ۴۳ فوتی و ۳ مفقودی ناشی از سیل در استان تهران خبر داد. محسن منصوری صبح دیروز درباره آخرین وضعیت سیل در استان تهران با اشاره به ساماندهی راه‌ها گفت: در فیروزکوه یک نفر و در پردیس ۲ نفر مفقودی داریم که امید است بزودی وضعیت آنها مشخص شود. وی ادامه داد: عملیات امداد و نجات در امامزاده داوود در مرحله پایانی قرار دارد و در مجموع دستگاه‌ها با تجهیزات در حال خدمات‌رسانی هستند. وی تأکید کرد: به گروه‌های جهادی فراخوان دادیم تا به موازات اقدامات دستگاه‌ها، لایروبی داخل منازل سیل‌زدگان نیز انجام شود. منصوری سپس گفت: لیست برآورد خسارات ناشی از سیل در استان تهران نهایی می‌شود تا به دولت اعلام کنیم و سپس وارد مرحله بهسازی و نوسازی این مناطق شویم. منصوری درباره تعداد فوتی‌های این حادثه نیز عنوان کرد: ۱۵ نفر در فیروزکوه، ۲۲ نفر امامزاده داوود، یک نفر دماوند، یک نفر شمیرانات و 4 نفر در پردیس، یعنی در مجموع متاسفانه ۴۳ نفر در استان تهران بر اثر سیل این چند روز اخیر جان خود را از دست دادند.

***

سخنگوی صنعت آب کشور گفت: از روان‌آب تولیدی بارش‌های اخیر، تاکنون ۲۶۰ میلیون مترمکعب وارد مخازن سدهای کشور شده است. فیروز قاسم‌زاده اظهار کرد: از روان‌آب تولیدی بارش‌های اخیر، تاکنون حدود ۲۶۰ میلیون مترمکعب وارد مخازن سدهای کشور شده که سدهای استان سیستان‌وبلوچستان حدود ۱۳۰ میلیون مترمکعب، سدهای استان تهران حدود 9.5 میلیون مترمکعب و سد زاینده‌رود حدود 8 میلیون مترمکعب ورودی داشته‌اند. وی ادامه داد: متوسط بارش کشور براساس ایستگاه‌های وزارت نیرو با افزایش 10,7 میلیمتری در سامانه بارشی اخیر به ۱۹۶ میلیمتر رسیده که نسبت به سال گذشته حدود ۲۹ درصد رشد داشته و نسبت به بلندمدت دارای ۱۹ درصد کاهش است. به گفته سخنگوی صنعت آب کشور، در این سامانه بارشی، کشور حدود 4.3 درصد از بارش متوسط کل سال آبی را دریافت کرد. قاسم‌زاده افزود: بیشترین تأثیر بارش در استان‌های سیستان‌وبلوچستان، گیلان، فارس، هرمزگان، مازندران، یزد، بوشهر، کرمان، تهران و البرز بوده است. وی گفت: بر اساس شبکه ایستگاهی وزارت نیرو، سیستان‌وبلوچستان دارای ۴۲، فارس ۲۹، هرمزگان ۲۷، یزد ۲۴، تهران ۱۵ و البرز ۹ میلیمتر بارش بوده است. 

سخنگوی صنعت آب گفت: مخازن سد‌ها در استان‌های سیستان‌و‌بلوچستان و هرمزگان به خاطر بارش‌های اخیر افزایش یافته است. قاسم‌زاده افزود: بارش‌هایی که از طریق سامانه بارشی در جنوب کشور اتفاق افتاد، در جنوب شرق شامل استان‌های هرمزگان، سیستان‌و‌بلوچستان و بخش‌هایی از استان‌های کرمان و فارس باعث تغذیه برخی سد‌ها شده است. سخنگوی صنعت آب افزود: ۶۵ میلیون مترمکعب در مخازن سد‌ها در استان سیستان‌و‌بلوچستان ذخیره‌سازی شده است و در استان هرمزگان هم پیش‌بینی می‌کنیم در نهایت حجم مخازن سد‌ها نسبت به روز شروع فعالیت سامانه حدود ۲۰ میلیون مترمکعب رشد داشته باشد و امیدواریم با ادامه این بارش‌ها در استان خوزستان هم شاهد افزایش مخازن باشیم. قاسم‌زاده درباره آخرین وضعیت سد‌های کشور هم گفت: ورودی به سد‌های کل کشور از ابتدای سال آبی تا الان حدود 28.8 میلیارد مترمکعب بوده که نسبت به سال گذشته ۴ الی ۵ درصد رشد نشان می‌دهد و در مجموع، مخازن سد‌ها حدود ۴۷ درصد پرشدگی دارد. 

سخنگوی صنعت آب درباره بارش‌های موسومی ناشی از فعالیت سامانه «مونسون» که از نیمه دوم تیرماه در سطح کشور فعال بود، گفت: شروع این بارش‌ها از جنوب شرق کشور در سیستان‌و‌بلوچستان و هرمزگان آغاز شده و با گسترش به فلات مرکزی تا دامنه جنوبی رشته کوه البرز و دامنه‌ای‌های غربی زاگرس را تحت تاثیر قرار داده است. بیشترین تاثیر این بارش‌ها در نوار جنوبی کشور از جمله هرمزگان، سیستان‌و‌بلوچستان، فارس، کرمان و بوشهر بوده که در برخی نقاط به صورت موضعی تا بالای ۱۵ میلیمتر دریافت شده است. قاسم‌زاده افزود: پیش‌بینی می‌شود بارش‌ها در بخش‌های عمده دامنه غربی زاگرس، دامنه جنوبی البرز و فلات مرکزی تداوم داشته باشد. 

باران‌های مونسونی هر تابستان تقریبا به صورت کم‌یابی در جنوب شرق کشور فعال هستند که امسال نسبت به دهه اخیر با شدت بسیار بیشتر فعال شده است.

گروه فرهنگ و هنر: اعتبار بخشیدن به شخصیت‌ها و موقعیت‌های فیک در فضای مجازی، گاه به قیمت بردن آبروی یک کشور تمام می‌شود. مثل ماجرای دروغین «هالک ایرانی» که در نتیجه چند سال قهرمان‌سازی مجازی و ایجاد کاسبی پرسود در صنعت بلاگری، خیلی گران تمام شد. اگرچه اصل واقعه بیش از اندازه خنده‌دار و مضحک است اما روی دیگری هم دارد که تلخ است. تصور اینکه جمعیت قابل توجهی از مردم و کاربران شبکه‌های اجتماعی، خودشان اجازه سوءاستفاده از تشویق‌ها و تاییدهای‌شان پای پست‌های اینستاگرام را داده باشند و فردی به واسطه این بی‌اطلاعی، یک کلاهبرداری حرفه‌ای مجازی را رقم ‌زده باشد، آزاردهنده است. وقتی در حوزه پراهمیتی مانند ورزش، فضاهای غیررسمی تقویت شوند و مسابقات فیک رونق بگیرند، شکست‌های مفتضحانه‌ای مانند آنچه برای سجاد غریبی روی داد، طبیعی خواهد شد. این سوال مهم که این چهره‌ها اعتبار خود را از چه طریقی کسب می‌کنند و چرا فضای مجازی اینگونه اعتبار پیدا کرده است و این معتبر شدن چه آسیب‌هایی به بارو عمومی جامعه می‌زند، مسائل مهمی هستند که باید در آسیب‌شناسی اتفاقاتی مشابه شکست هالک دروغین ایرانی مورد توجه قرار گیرند. محمد لسانی، کارشناس سواد رسانه و فضای مجازی در گفت‌وگو با «وطن‌امروز» به نکات قابل تاملی درتحلیل این پدیده اشاره کرد.  

محمد لسانی در ابتدا با اشاره به متن و فرامتن آنچه در مسابقه بوکس برای سجاد غریبی رخ داده، گفت: متن این قضیه کاملا قابل مشاهده است؛ برگزاری مسابقه بوکس توسط بوکسور کشورمان با حریف قزاقستانی که با عدم موفقیت ورزشکار ایرانی همراه می‌شود. هر مسابقه‌ای لزوما به برد ختم نمی‌شود و این یک امر کاملا طبیعی است و هیچ مشکلی ندارد اما مشکل فرامتن این اتفاق است. یک شخصیت ورزشی آمده و خود را ابرقهرمان معرفی کرده و اصطلاحا تجربه رسانه‌ای خودش را بزرگ کرده و با ضریب بخشیدن غیرواقعی فضایی را فراهم کرده که موجب شده پس از انجام مسابقه، نه‌تنها برای خودش ریزش اعتبار شدیدی را در پی داشته باشد، بلکه به هویت ملی کشورمان هم در عرصه بین‌المللی لطمه بزند. 

 

* رجز‌خوانی‌ها به اعتبار ملی ضربه زد

وی سرمایه‌گذاری رسانه‌ای غریبی را بیش از سرمایه‌گذاری ورزشی‌اش دانست و گفت: این عدم توازن در سرمایه‌گذاری موجب شده هویت و اعتبار ملی ما زیر سوال برود. شکی در این نیست که رسانه می‌تواند چهره‌سازی و اسطوره‌سازی کند. افرادی که برای امر برندینگ از رسانه بهره می‌برند، بخوبی این موضوع را درک کرده‌اند. 

این کارشناس رسانه عنوان کرد: مهم‌ترین مساله در این بین این است که یک فرد، بویژه زمانی که فردی سرشناس در جامعه است، قبل از معرفی خود در فضای مجازی، استعداد و ظرفیت‌های خودش را شناسایی کند و در همان حد خودش را معرفی کند، نه بیشتر. اگر نه این شخص در پی‌ریزی ساختمان برند خود دچار نقصان می‌شود. به همین خاطر است که وقتی سجاد غریبی استعداد و ظرفیت خود را فراتر از حد واقعی معرفی می‌کند، یک ریزش اعتبار برای وی اتفاق می‌افتد و همه اینها به دلیل سروصداها و رجزخوانی‌های بی‌مورد در فضای مجازی است. 

 

* غریبی تنها مقصر ماجرا نیست

لسانی اما تنها مقصر چنین قضایایی را بلاگرها و ولاگرها نمی‌داند، بلکه اعتقاد دارد: افزون بر این، مردم و کاربران فضای مجازی هم در این بزرگنمایی غیرواقعی مسؤول هستند. وقتی یک کاربر می‌خواهد در فضای مجازی پای سخن کسی بنشیند و ناخودآگاه از وی تاثیر بپذیرد، باید ببیند که آن شخص کیست و در حوزه خودش چه آورده‌هایی داشته و آیا ادعاهای وی با آنچه در فضای واقعی در جریان است، مطابقت دارد یا خیر. در عصر نوین شبکه، مسؤولیت فالوئرها به مراتب بیشتر از بلاگرها و ولاگرهاست. وی در پاسخ به اینکه چگونه می‌توان از این برجسته‌سازی‌های غیرواقعی پرهیز کرد، گفت: گام اول این است که این کاربر بداند در این فضا مسؤولیت شخصی دارد و به همین علت باید دقت کند که گوشش را در فضای مجازی در اختیار چه کسی می‌گذارد. در قرآن کریم هم آمده است که: «فلینظر الانسان الی طعامه». منظور قرآن اینجا فقط طعام جسمی و فیزیکی نیست. آن محتوایی که روح و ذهن ما مصرف می‌کند نیز اهمیت دارد. 

 

* نگاه سازمانی نداشته باشیم

استاد سواد رسانه در واکنش به این سوال که آگاهی‌بخشی به مردم در این حوزه بر دوش کدام نهاد است، ایرادی به آن وارد و تصریح کرد که نباید به این قضیه نگاه سازمانی داشت. وی در ادامه افزود: افرادی که می‌گویند فلان نهاد باید در این حوزه نظارت کند و آموزش دهد و فرهنگ‌سازی کند، اغلب افرادی سازمان‌گرا هستند اما در واقع ما نباید به دنبال نهادی باشیم که بیاید و مشکل را حل کند. هر کس خودش باید نقش شخصی خودش را بخوبی در این عرصه ایفا کند تا اندک‌اندک مشکل را با یاری یکدیگر رفع کنیم. گام بعدی خانواده است. در گام بعد، نظام آموزشی پای کار می‌آید و در قدم بعد باید از نظام رسانه‌ای توقع آگاهی‌بخشی در سطح جامعه را داشته باشیم. در نهایت گام آخر بر دوش نهاد حکمران جامعه است که در عالی‌ترین مرتبه قرار دارد. این کارشناس حوزه سواد رسانه، نقطه اتصال حکمرانی کشور با فضای مجازی را اینگونه تشریح کرد: حکمرانی کشور سطوحی دارد و حکمرانی سایبری یکی از مهم‌ترین این سطوح است که با حوزه‌های گوناگون تقاطع دارد. از جمله حوزه ورزش که در این باره خاص مدنظر است. اگر حکمرانی سایبری در حوزه ورزش قوی بود، چنین برجسته‌سازی‌های غیرواقعی‌ امکان بروز و ظهور نداشت. وی ضمن گلایه‌ از وضعیت فعلی فضای مجازی، گفت: متاسفانه در شرایط فعلی می‌بینیم پایش درخور توجهی برای فعالیت سلبریتی‌ها در فضای مجازی انجام نمی‌شود. تحت این پایش، باید توانایی‌ها، تخصص و ادعاهای این سلبریتی‌های مجازی قبل از هر چیز احراز شود، چرا که فضای مجازی می‌تواند برخی ویژگی‌های افراد را سانسور کند و برخی ویژگی‌های دیگر را به آنها انفاق کند. باید یک نهاد پایشگر باشد که این فرآیند نظارتی روی زمین نماند.

 

* اینماد سلبریتی‌ها

محمد لسانی راهکاری در این باره ارائه می‌کند و مدعی می‌شود در صورت اجرای این راهکار، در آینده کمتر شاهد چنین قهرمان‌سازی‌های پوشالی‌ای خواهیم بود. وی این راهکار را از یکی از سازوکارهای موجود در عرصه تجارت کشورمان وام گرفته است و آن را بدین شکل معرفی می‌کند: «اینماد» یک ساز‌و‌کار کارآمد و مهم در حوزه تجارت است که در این زمینه می‌توانیم از آن الهام بگیریم. اینماد فروشگاه‌های اینترنتی به ما می‌گوید که آیا این فروشگاه در وزارت صمت ثبت شده است یا خیر؛ این سازوکار هویت حقیقی فروشنده را برای‌مان روشن کند و همچنین میزان رضایت مخاطبان از محصولاتش را به ما نشان می‌دهد. برای بلاگرها و ولاگرها هم می‌توانیم چنین چیزی داشته باشیم. 

پژوهشگر حوزه رسانه در توضیح این راهکار اضافه کرد: می‌توانیم برای سلبریتی‌ها و بلاگرها و ولاگرهای فضای مجازی هم نهادی پایشگر داشته باشیم که با بررسی و صحت‌سنجی ادعاهای این اینفلوئنسرها، صداقت آنها در معرفی خویش را احراز کند و نمادی همچون اینماد به آنها اختصاص دهد تا مردم در مواجهه با شخصیت‌های مجازی با شفافیت بیشتری روبه‌رو شوند؛ در وضعیت شفافیت پایین است که سلبریتی‌های یک‌شبه ظهور می‌کنند. 

 

* بازی ‌با رگ خواب مردم با مداحی کریمی!

محمد لسانی در ادامه با اشاره به اتفاقی که حین ورود غریبی به میدان مسابقه رخ داد، مبنی بر پخش مداحی «احلی من العسل» محمود کریمی، گفت: افرادی که کنشگری رسانه‌ای می‌کنند، رگ خواب مردم را خوب می‌شناسند. طبق نظریه «نمایشی شدن» هافمن روی صحنه هر چیزی چیده می‌شود تا یک معنا تولید شود. ماه محرم است و فضای عزاداری در این ایام داغ است و رسانه‌چی‌ها می‌دانند که می‌توانند با چنین حرکتی رسانه‌های رسمی را پای کار بیاورند. این ورزشکار، با توجه به هجمه شدیدی که از سوی کاربران مجازی دریافت کرده بود، سعی کرد با این کار ضریب رسانه‌ای خود را بالا ببرد، البته این امکان هم وجود دارد که چنین نیتی نداشته باشد و این کار صرفا عرض ارادت شخصی به امام حسین(ع) باشد.

 

* کریدور‌های مجازی قابل اطمینان نیستند

وی در پایان با اشاره به اینکه فضای مجازی با توجه به ایجاد بک جاذبه عاطفی بین سلبریتی و کاربران، می‌تواند مخاطبان را دچار خطا در قهرمان‌سازی کند، افزود: رسانه افزون بر آنکه انتقال اطلاعات می‌دهد و افراد را به مردم می‌شناساند، به‌تدریج یک پیوند عاطفی هم بین آنها برقرار می‌سازد و همین نکته باعث می‌شود که در ارتباطات مجازی، مجرای مناسبی برای صحت‌سنجی وجود نداشته باشد. به این ترتیب نمی‌توان به کریدورهای مجازی اطمینان کامل داشت، بلکه بهتر است در چنین مواردی که با اعتبار ملی ما گره خورده است، از مجرای واقعی و غیرمجازی برای معرفی شخصیت‌ها استفاده شود.

گروه سیاسی: رئیس قوه ‌قضائیه گفت: دادستان کل کشور و رؤسای کل دادگستری‌ها با سرکشی‌های مداوم به انبارهای بنادر، گمرکات و سازمان اموال تملیکی، موضوع تعیین‌تکلیف کالاهای موجود در این انبارها را پیگیری کنند. 

حجت‌الاسلام‌والمسلمین غلامحسین محسنی‌اژه‌ای در جریان نشست شورای عالی قوه ‌قضائیه با اشاره به رویکرد دستگاه قضایی در شناسایی و انسداد بسترها و گلوگاه‌های فساد، مشخصا در این زمینه به چرخه واردات و صادرات در کشور و عیوب و نواقص این چرخه اشاره کرد و گفت: وضعیت اموال و کالاهای موجود در انبارهای بنادر، گمرکات و سازمان اموال تملیکی نسبت به قبل از ورودی که به این مقوله داشتیم، بسیار بهتر شده است و قابل مقایسه با دوره و مقطع قبل از ورود قوه ‌قضائیه و دولت نیست اما تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله داریم. رئیس دستگاه قضا در ادامه با اشاره به سفر اخیر خود به استان بوشهر و بازدید از انبارهای بندر، گمرک و سازمان اموال تملیکی این استان، به آسیب‌شناسی فرآیند ورود کالا به کشور از طریق دریا و معضلات و اشکالاتی که در خلال این فرآیند وجود دارد، اشاره کرد و بیان داشت: یکی از آسیب‌ها و اشکالاتی که در این فرآیند وجود دارد، زمانبر و کند بودن تخلیه کالاها از کشتی به بندر است؛ از سوی دیگر، این کالاها وقتی در بندر تخلیه می‌شوند زمان زیادی صرف می‌شود تا وضعیت آنها به گمرک اعلام شود. وی افزود: آسیب و اشکال دیگر، آن است که این کالاها پس از تحویل به گمرک، به‌رغم گذشت چند سال و با وجود متروکه شدن آنها، به دلایل مختلف به سازمان اموال تملیکی برای جمع‌آوری اظهار نمی‌شوند؛ یا اینکه با تأخیر اعلام می‌شوند و در سازمان مزبور نیز مشکلاتی وجود دارد که بخش اعظم این مشکلات ناشی از کامل نبودن سامانه‌هاست. قاضی‌القضات ادامه داد: هنوز برخی از این کالاها به لحاظ اینکه قاچاق هستند یا متروکه، تفکیک نشده‌اند؛ مسلما تصمیم‌گیری در قبال کالای قاچاق با تصمیمی که در قبال کالای متروکه باید اخذ شود متفاوت است، لذا تکلیف این قبیل کالاها باید مشخص شود. رئیس عدلیه در همین راستا به دادستان کل کشور و رؤسای کل دادگستری‌ها دستور داد تا با سرکشی‌های مداوم به انبارهای بنادر، گمرکات و سازمان اموال تملیکی، موضوع تعیین‌تکلیف کالاهای موجود در این انبارها را پیگیری کنند و کاری که در این زمینه مجدانه شروع شده است را رها نکنند، چرا که این موضوع مرتبط با حقوق مردم و بیت‌المال و نیازهای کشور است. رئیس دستگاه قضا همچنین بر تعیین‌تکلیف سریع کالاهای قاچاق توقیف و ضبط شده نیز تاکید کرد و در این زمینه دستوراتی را خطاب به دادستان کل کشور مطرح کرد و گفت: چه کالاهای متروکه و چه کالاهای قاچاق توقیف و ضبط شده باید تعیین‌تکلیف شوند و دادستان کل کشور و رؤسای کل دادگستری‌ها پیگیری این مقوله را رها نکنند. 

گروه سیاسی: 23 تیرماه امسال بود که دادگاه سوئد پس از برگزاری 92 جلسه دادگاه غیرقانونی علیه حمید نوری، با صدور حکمی، این شهروند ایرانی را که با اتهامات بی‌اساس و توطئه‌پردازی گروهک تروریست منافقین در بازداشت به سر می‌برد، به حبس ابد محکوم کرد. اما درحالی که نزدیک به 20 روز از صدور حکم دادگاه سوئد علیه نوری می‌گذرد، وی هنوز موفق به مطالعه متن حکم خود نشده است. به گزارش «وطن‌امروز»، حمید نوری در فرصت تماس کنسولی که روز دوشنبه هفته جاری (10 مرداد 1401) برای او فراهم شد، تاکید کرد هنوز پس از گذشت چندین روز از صدور رای دادگاه، موفق نشده متن حکم حبس ابد علیه خود را مطالعه کند و این در حالی است که او کلا ۲۱ روز فرصت داشته به رای اولیه اعتراض کند! اما ماجرا آنجا جالب می‌شود که بدانیم طبق اظهارات اخیر این شهروند ایرانی، سوئدی‌ها با علم به اینکه وی زبان سوئدی نمی‌داند، عامدانه متن رای دادگاه را به زبان سوئدی در اختیار او گذاشته و تاکنون هم هیچ اقدامی جهت ترجمه رای انجام نداده‌اند. حمید نوری که از آبان‌ماه سال 98 توسط سوئد بازداشت شده، در سال‌هایی که از دستگیری غیرقانونی‌اش می‌گذرد، علاوه بر نگهداری در سلول انفرادی، در مقاطع طولانی امکان تماس با خانواده خود را نیز نداشته و طبق اظهارات خود، در برخی موارد توسط نیروهای امنیتی سوئد مورد ضرب‌ و جرح نیز قرار گرفته و با وجود وخیم‌تر شدن مشکلات بینایی، سوئدی‌ها امکان دسترسی به چشم‌پزشک را نیز از وی دریغ کرده‌اند. 

 

* حقوق بشر غربی بدون روتوش

ظلم سوئدی‌ها به یک شهروند ایرانی در حالی است که کشورهای اروپایی همواره حقوق بشر غربی را در بوق و کرنا کرده و به رخ دیگر کشورهای دنیا که از نظر آنها جهان‌سوم به شمار می‌روند، می‌کشند. جمهوری اسلامی ایران بارها خواستار آزادی حمید نوری شده و به‌شدت از تصمیم سوئد برای بازداشت و برپایی دادگاه او انتقاد کرده بود. در همین رابطه حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه کشورمان تیرماه سال جاری در تماس تلفنی با «آن لینده»، وزیر خارجه سوئد، بازداشت و فرآیند دادگاه حمید نوری را به عنوان یک تبعه ایرانی «غیرقانونی» دانسته و خواستار «آزادی فوری» وی شده بود. همچنین کاظم غریب‌آبادی، معاون امور بین‌الملل قوه ‌قضائیه و دبیر ستاد حقوق بشر جمهوری اسلامی ایران نیز طی نامه‌ای به «میشل باچلت» کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد خواستار پاسخگو کردن دولت سوئد برای بازداشت و محاکمه غیرقانونی و نقض فاحش حقوق حمید نوری تبعه ایرانی زندانی در این کشور، آزادی فوری و جبران خسارات معنوی و مادی وارده به وی شد. حمید نوری در طول مدت 92 جلسه محاکمه از سوی دادگاه سوئد، بنا بر تصمیم سوئدی‌ها، اجازه نداشت برای دفاع از خود شاهدی به دادگاه ببرد. در همین رابطه ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه پس از صدور حکم حبس ابد علیه حمید نوری، اظهار کرد: متاسفانه مقامات قضایی سوئد، به‌رغم ادعای استقلال رأی، در طول فرآیند قضایی، فضا را کاملا در اختیار گروهک تروریست منافقین قرار داده و حتی به آقای نوری اجازه ندادند شاهدان خود را به دادگاه معرفی و از حق خود دفاع کند. دادگاه در بیست‌و‌هفتمین نشست خود و در هماهنگی با دادستانی آلبانی، ارتباط مستقیم ویدئویی با پایگاه منافقین در این کشور برقرار کرد و فرصت موسعی را در اختیار عناصر این گروهک قرار داد. همچنین دستگاه قضایی سوئد در طول مدت رسیدگی به این پرونده، تنها چند روز زمان را برای دفاعیه در اختیار وکلای تسخیری آقای نوری قرار داد که با توجه به مدت زمانی که در اختیار شاکیان برای طرح دعوا گذاشته شد، بسیار ناچیز و غیرعادلانه بود.  

گروه بین‌الملل: خبرگزاری «سی‌ان‌ان» دیروز از قول یک مقام ارشد دولت تایوان و یک مقام آمریکایی نوشت به‌ رغم هشدارهای مقامات دولت بایدن که نگران واکنش چین به سفر احتمالی رئیس مجلس نمایندگان آمریکا به تایوان هستند، انتظار می‌رود نانسی پلوسی در چارچوب تور آسیایی خود به تایوان سفر کند. این مقام تایوانی گفت انتظار می‌رود او یک شب در تایوان بماند. مشخص نیست هواپیمای حامل پلوسی دقیقا چه زمانی در تایپه فرود خواهد آمد. همچنین مقام آمریکایی (منبع خبر سی‌ان‌ان) افزود مقامات وزارت دفاع به طور شبانه‌روزی روی هر گونه تحرک چین در منطقه و تضمین برنامه‌ای برای حفظ امنیت پلوسی کار می‌کنند. 

پایگاه خبری «تایوان تایمز» هم به نقل از برخی منابع نوشت پلوسی قرار است از طریق فرودگاه بین‌المللی کلارک فیلیپین روز پنجشنبه (۱۳ مرداد) به تایوان سفر کند. خبرگزاری کیودو ژاپن هم به نقل از رسانه‌های تایوانی نوشت احتمالا خانم پلوسی امروز به تایوان می‌رود. 

«جان کربی» هماهنگ‌کننده ارتباطات راهبردی شورای امنیت ملی آمریکا اعلام کرد: «سفر احتمالی پلوسی به تایوان نشان خواهد داد سیاست ما در قبال چین واحد و تعهد ما به امنیت تایپه تغییر نکرده است. کربی به ام‌اس‌ان‌بی‌سی گفت: اینکه چین از سفر احتمالی پلوسی به تایوان به عنوان بهانه‌ای برای افزایش تنش‌ها استفاده می‌کند، نگران‌کننده است». به نظر می‌رسد آمریکا با پیش گرفتن سیاست ابهام درباره تایوان و عدم توجه به هشدارهای چین قصد دارد راهبردی را که درباره اوکراین و پدید  آمدن جنگ در اروپا دنبال کرد، در رابطه با شرق آسیا نیز دنبال کند. هرچند انتظار وقوع جنگی شبیه به آنچه در اوکراین رخ داده، درباره تایوان با سوالات جدی روبه‌رو است.

این سفر نخستین سفر یک رئیس مجلس نمایندگان آمریکا در 25 سال گذشته است. با این حال حضور در تایوان در حال حاضر در برنامه منتشر شده برای سفر پلوسی نیست ولی اگر چنین سفری هم انجام شود زمانی خواهد بود که روابط ایالات متحده و چین در سطح پایینی قرار دارد. تیم رسانه‌ای رئیس مجلس نمایندگان آمریکا دیروز با انتشار برنامه سفر وی به شرق آسیا گمانه‌ها درباره انصراف پلوسی از سفر به تایوان را تقویت کرد، تا جایی که برخی خبرگزاری‌ها از لغو سفر وی به تایوان هم خبر داده بودند. دفتر رئیس مجلس نمایندگان آمریکا روز شنبه در بیانیه‌ای اعلام کرد وی به برخی کشورهای آسیایی مانند سنگاپور، ژاپن، مالزی و کره‌جنوبی سفر خواهد کرد اما هیچ اشاره‌ای به توقف در تایوان نکرد. کارشناسان عدم اعلام تایوان به عنوان مقصد سفر پلوسی را ناشی از هشدارهای جدی چین درباره تبعات این سفر عنوان کردند. 

رابطه آمریکا و چین سرشار از مناقشه است و تحلیلگران معتقدند این رابطه قرن ۲۱ را تعریف خواهد کرد اما تشدید تنش‌ها پیرامون تایوان، این رابطه را وخیم‌تر کرده است. واشنگتن بیش از 4 دهه است سیاست «ابهام راهبردی» درباره دفاع از تایوان را در صورت جنگ با چین اتخاذ کرده است. آمریکا روابط غیررسمی با تایوان دارد و در عین حال واشنگتن قوی‌ترین متحد سیاسی تایوان و منبع تامین تسلیحات آن به شمار می‌رود. 

 

* کاخ سفید توپ را به زمین پکن انداخت

سی‌ان‌ان نوشت: مقامات دولت آمریکا می‌گویند چین ممکن است سفر پلوسی را با یک سفر رسمی دولت اشتباه گرفته باشد. این سبب شده کاخ سفید در موضعی قابل تامل اعلام کند دولت آمریکا در رابطه با سفر رئیس مجلس نمایندگان آمریکا به تایوان نقشی ندارد. دولت چین روز شنبه یک مانور نظامی در سواحل جزایر پینگتان در نزدیکی تایوان برگزار کرد. همچنین 4 روز پیش رئیس‌جمهور چین در گفت‌وگوی مجازی با رئیس‌جمهور آمریکا به وی هشدار داد درباره موضوع تایوان با آتش بازی نکند. وزیر خارجه چین به نقل از رئیس‌جمهور کشورش پس از گفت‌وگو با بایدن اظهار کرد: هر کس با آتش بازی کند، سرانجام خواهد سوخت. امیدواریم آمریکا درباره این موضوع، چشمان خود را کاملا باز کند.

مقامات دولت آمریکا نگرانند سفر پلوسی در یک لحظه پرتنش انجام شود. انتظار می‌رود شی جین پینگ در کنگره آتی حزب کمونیست چین به دنبال دوره سوم ریاست جمهوری خود باشد. از این رو انتظار می‌رود مقامات حزب کمونیست چین در هفته‌های آینده مقدمات برگزاری این کنفرانس را فراهم کنند و بر رهبر پکن فشار بیاورند تا قدرت خود را نشان دهد. 

 

* وحشت اروپا از تنش بین پکن و واشنگتن

نشریه پولیتیکو در گزارشی با توجه به وضعیت تنش‌آمیز بین چین و آمریکا در سایه سفر احتمالی پلوسی به تایوان نوشت جنگ لفظی رو به وخامت بین ایالات متحده و چین بر سر تایوان «براحتی می‌تواند تشدید شود». به گفته دیپلمات‌های ارشد اروپایی، تنش‌ها بین ۲ ابرقدرت بزرگ جهان در حال افزایش است، زیرا پکن تهدیدات خود را به دلیل سفر احتمالی نانسی پلوسی به تایوان در روزهای آینده افزایش می‌دهد. از بروکسل تا پاریس، مقامات اتحادیه اروپایی تمایلی به بررسی این مناقشه در انظار عمومی ندارند، حتی در شرایطی که چین به خطر بن‌بست نظامی با ایالات متحده در پشت صحنه نزدیک شده است. 

 با این حال، دیپلمات‌های اروپایی می‌پذیرند به وضوح این خطر وجود دارد که این وضعیت بحرانی وجود داشته باشد و می‌تواند از کنترل خارج شود. اکنون تحلیلگران از رهبران اتحادیه اروپایی می‌خواهند توجه کنند و برای مشکلات پیش رو آماده شوند. بوریس روگه، نایب رئیس کنفرانس امنیتی مونیخ، با اشاره به حمله روسیه به اوکراین به عنوان نمونه، گفت: «بدترین سناریوها هم‌ گاهی اوقات اتفاق می‌افتند. اروپایی‌ها بهتر است برای حوادث احتمالی آماده شوند، از تایوان حمایت کنند و در عین حال در تماس نزدیک با پکن باشند و به کاهش تنش کمک کنند». 

انگلیس که پس از خروج از اتحادیه اروپایی همسو با سیاست کلان آمریکا راهبرد تضعیف اروپا و وابسته کردن آن به آمریکا را دنبال می‌کند پیشنهاد تسلیح تایوان را داده است و هشدار داده که غرب نباید همان اشتباهاتی را که درباره اوکراین مرتکب شد در ناکامی در دفاع از تایوانی‌ها مرتکب شود. این در حالی است که آنالنا بائربوک، وزیر خارجه آلمان به عنوان بازوی اقتصادی اتحادیه اروپایی اخیرا «ظاهر با اعتماد به نفس و بالاتر از همه قوی چین» در رابطه با تایوان را «یک چالش جهانی» توصیف کرد. با این حال، در افکار عمومی، بیشتر پایتخت‌های اروپایی دیگر در اظهارنظر محتاطانه‌تر عمل کرده‌اند. هنگامی که درباره پاسخ نظامی چین به سفر پلوسی سوال شد، وزارت خارجه فرانسه و بازوی سیاست خارجی اتحادیه اروپایی اظهار نظری نکردند. یکی از دیپلمات‌های اتحادیه اروپایی گفت که سکوت در این مرحله قابل انتظار است، زیرا تایوان در درجه اول به عنوان منافع ایالات متحده در نظر گرفته می‌شود.

***

اشکان صدیق: امروز سالروز شهادت دری درخشان در گنجینه حوزه‌های علمیه تشیع، آیت‌الله شیخ‌فضل‌الله نوری است. براستی این عالم ربانی و فقیه اهل بیت از نوادر قرن اخیر است که چه در عرصه فقاهت و اجتهاد و چه در عرصه اجتماعیات و سیاست، اثرگذاری محسوس و ملموسی داشته است. 

شیخ فضل‌الله در نهضت تنباکو که نخستین قیام فراگیر به رهبری روحانیت بود، نقش فعالی داشت. او نخستین عالمی بود که به حمایت از میرزای آشتیانی برخاست. وی به عنوان نماینده میرزای بزرگ شیرازی در تهران مورد توجه مردم و روحانیان بود به طوری که پس از لغو قرارداد تا وقتی میرزای شیرازی به وسیله شیخ‌فضل‌الله از لغو قرارداد اطمینان حاصل نکرد، حکم حرمت استعمال توتون و تنباکو را لغو نکرد. 

یکی از مهم‌ترین کارهای مجلس مشروطه، تدوین قانون اساسی بود. درباره قانون اساسی 2 دیدگاه متفاوت مطرح بود. روحانیان و در رأس آنها شیخ فضل‌الله، خواهان قانونی بودند که بر پایه اسلام و شریعت باشد و روشنفکران غرب‌زده و فراماسون‌ها قانونی همسان قوانین کشورهای غربی می‌خواستند و این اختلاف که ناشی از دیدگاه فکری و اعتقادی آنها بود، سرآغاز تفرقه بین دسته‌های مبارزان شد. روشنفکران وابسته و ماسون‌ها اکثر مجلس را تشکیل می‌دادند به طوری که در بین 16 نماینده تهران 13 نفر آنها ماسون بودند. ماسون‌ها و دیگر روشنفکران غرب‌زده در نوشتن قانون اساسی و متمم آن نقش مهمی داشتند. رئیس هیأت تدوین‌کننده متمم قانون اساسی «سعدالدوله» بود که در بلژیک به عضویت لژ فراماسونری درآمده بود. از دیگر اعضای آن حاج‌امین الضرب، حاج‌سیدنصرالله سادات‌اخوی، سیدنصرالله تقوی و تقی‌زاده بودند که همه فراماسون بودند. 

مجلس با چنین افرادی مشغول تهیه و تصویب قانون اساسی شد. شیخ‌فضل‌الله که از قبل به توطئه‌های فراماسون‌ها و روشنفکران غرب‌زده پی برده بود، به همراه آیت‌الله بهبهانی و آیت‌الله طباطبایی در جلسات مجلس شرکت کرد تا شاید از راه نصیحت و هدایت بتواند از تصویب قوانین غیراسلامی جلوگیری کند اما نمایندگان ماسون به راه خویش می‌رفتند. 

در این میان روحانیان و عالمان بزرگ حوزه علمیه نجف یعنی آیات عظام آخوند خراسانی، شیخ عبدالله مازندرانی و میرزاحسین تهرانی نیز با اطلاعات نادرستی که از طرف مشروطه‌خواهان به آنها می‌رسید، به حمایت از مشروطه برخاستند. شیخ‌فضل‌الله به تلاش خود برای اصلاح وضع موجود ادامه داد. او درباره قانون اساسی پیشنهادهایی به مجلس داد. ذکر مذهب جعفری به عنوان مذهب رسمی کشور و اصل نظارت فقها بر قوانین مجلس شورای ملی، از جمله این پیشنهادها بود که از هوشیاری و شم سیاسی او حکایت داشت. با این همه مجلس با نظرات وی مخالفت کرد و او به نشانه اعتراض مجلس را ترک کرد. 

از این زمان شیخ فضل‌الله مورد حملات ناجوانمردانه روشنفکران غرب‌گرا و ماسون‌ها و دیگر ناآگاهان قرار گرفت. یکی از نمایندگان در مذاکرات مجلس درباره شیخ فضل‌الله گفت: چون او ریاستی پیدا نکرد، راه مخالفت پیش گرفت تا از این راه به ریاست برسد. 

از آن پس مطرح شدن بحث آزادی مطبوعات دستاویزی برای حمله به مقدسات دینی و مذهبی شد. روزنامه «کوکب دُرّی» در شماره سیزدهم سال اول خود نوشت: «شما مردم نادان چرا این قدر اعتقاد به این اشخاص دارید که 1300 سال قبل به یزید بن معاویه یاغی شد و قشون فرستاد، خود و همراهانش را کشتند. حالا این مردم روضه‌خوانی می‌نمایند، خرج می‌دهند و مال خود را بی‌جهت تفریط می‌کنند. یک جماعتی به خاک کربلا اعتقاد دارند، این خاک (تربت) چه مزیت و برتری‌ای بر خاک‌های دیگر دارد!»

شیخ فضل‌الله که شاهد توهین روزنامه‌ها به دین و ائمه معصومین علیهم‌السلام بود، دریافت هیچ تضمینی برای اصل نظارت فقها و تطبیق قوانین با شریعت اسلام وجود ندارد و اگر اکنون فکر اساسی برای این کار نشود، فردا بسیار دیر خواهد بود. وی با حکومت مشروطه مخالفتی نداشت، بحث او در کیفیت این نوع حکومت در جامعه اسلامی ایران بود. او معتقد بود قانون اساسی و دیگر قوانین حقوقی و جزایی باید مطابق قوانین اسلام باشد، زیرا مردم ایران مسلمان و پیرو این دین هستند و به همین دلیل پیشنهاد کرد عنوان حکومت، «مشروطه مشروعه» باشد. وی بارها گفت: «من والله با مشروطه مخالفت ندارم، با اشخاص بی‌دین و فرقه ضاله و مضله مخالفم که می‌خواهند به مذهب اسلام لطمه وارد بیاورند. روزنامه‌ها را که لابد خوانده‌اید که به انبیا و اولیا توهین می‌کنند». 

اما با این همه، تبلیغات مشروطه‌طلبان چنان قوی و گمراه‌کننده بود که جو سیاسی و اجتماعی به طور کامل موافق مشروطه‌خواهان بود و همین موجب شد جمعی خواهان تبعید شیخ شوند و گروهی حمله به منزل او را طرح‌ریزی کنند. شیخ فضل‌الله نیز برای اینکه پیام خود را بهتر به مردم برساند با همراهان خویش به حرم حضرت عبدالعظیم حسنی ‌علیه‌السلام هجرت کرد و در آنجا متحصن شد. 

او در یکی از سخنرانی‌های خویش خطاب به مردم حاضر در حرم فرمود: بارها این را گفته‌ام و باز به شما می‌گویم که من در موضوع مشروطیت و محدود بودن سلطنت هیچ حرفی ندارم و هیچ‌کس نمی‌تواند این موضوع را انکار کند، بلکه برای اصلاح امور مملکت و محدودیت سلطنت و تعیین حقوق و وظایف دولت، قانون و دستورالعمل لازم است. اما می‌خواهم بدانم در مملکت اسلامی که دارای مجلس شورای ملی است، قوانین آن مجلس باید مطابق قوانین اسلام و قرآن باشد یا مخالف قرآن و کتاب آسمانی؟! 

وی در ادامه قرآن کوچک خود را از جیب بیرون آورد و قسم یاد کرد که من مخالف اساس مشروطیت و مجلس نیستم، بلکه اول کسی که طالب این اساس بود من بودم و فعلا هم مخالفتی ندارم اما مشروطه به همان شرایطی که گفتم؛ که باید قانون اساسی و قوانین داخلی مملکت مطابق با شرع باشد. پس از این واقعه شیخ فضل‌الله مشغول درس و بحث علوم اسلامی شد و چون گذشته، در موضع مخالفت و در سنگر مبارزه با مشروطیت اروپایی باقی ماند. شیخ و یارانش هر چند در این مرحله فعالیت علنی مخالفت با مشروطه نداشتند ولی وجود آنها خاری در چشم مشروطه‌طلبان غرب‌گرا بود. از این رو با جعل تلگرام‌هایی از طرف علمای نجف، شیخ را مخل آسایش و مفسد معرفی کردند. جالب توجه اینکه در یکی از این تلگرام‌ها آمده بود: شیخ فضل‌الله به علت اخلال و اصلاح مسلمین از درجه اجتهاد ساقط است(!) این جاعلان جاهل نمی‌دانستند علم و اجتهاد چیزی نیست که کسی بتواند آن را از دیگری سلب کند اما ناآگاهی جامعه کافی بود تا این تبلیغات مؤثر واقع شود. پس از آن توطئه قتل شیخ فضل‌الله طرح‌ریزی شد و شیخ مورد حمله مسلحانه قرار گرفت و مجروح شد. 

با مرگ مظفرالدین شاه، محمدعلی شاه به سلطنت رسید. وی دارای خوی استبدادی بود و به هیچ‌وجه مطیع قانون نبود. علاوه بر این، وی پرورش‌یافته روس‌ها بود و با حکومتی که بر اساس خواست و منافع انگلستان روی کار می‌آمد موافق نبود. از این رو به وسیله سربازان دولتی و قزاقان روس به مجلس حمله کرد و آن را به توپ بست؛ عده‌ای از نمایندگان کشته شدند و برخی دستگیر و تبعید شدند و بساط مشروطه برچیده شد. 

خبر حمله به مجلس و کشتن مشروطه‌خواهان موجب شد نیروهای شمال به رهبری سپهدار تنکابنی و نیروهای بختیاری به رهبری سردار اسعد بختیاری به تهران حمله کرده، شهر را به تصرف خود درآورند. با شکست نیروهای دولتی و فتح تهران، محمدعلی شاه به سفارت روسیه پناهنده شد. فاتحان تهران مجلسی با عنوان «مجلس عالی» در بهارستان تشکیل دادند. این مجلس، محمدعلی شاه را از سلطنت خلع و احمدشاه را به پادشاهی برگزید و بقیه مناصب حکومت را بین خود تقسیم کردند. اکثر مشروطه‌خواهانی که حکومت را به دست گرفتند، از عوامل روسیه و انگلستان بودند و به این ترتیب «حکومت و مجلس دوم» هر دو به دست فئودال‌ها و خدمتگزاران امپریالیسم افتاد. حکومت روی کار آمده حتی با معیارهای غربی نیز یک حکومت مشروطه نبود. فاتحان تهران و حامیان مشروطیت یعنی سردار اسعد و سپهدار هیچ یک اعتقادی به حکومت ملی نداشتند، زیرا «یکی از عناصر اصلی ایدئولوژی مشروطیت، برانداختن نظام شبه‌فئودالیسم ایرانی و نفی قدرت‌های محلی حکومت امثال سپهدار و سردار اسعد بود». 

مشروطه‌خواهان پس از برقراری حکومت، به تسویه حساب با مخالفان مشروطه پرداختند. طرفداران استبداد یعنی شاه و درباریان وحشت‌زده هر کدام به جایی پناه بردند اما حامیان مشروطه مشروعه به رهبری شیخ فضل‌الله چون کوه مقاوم و استوار بودند. پیشنهادهای مختلفی به شیخ فضل‌الله رسید تا به جایی پناهنده شود. سعدالدوله برای او پیام فرستاد که با وزیرمختار روس و انگلیس گفت‌وگو کردم و برای شما جای مناسبی در سفارتخانه تهیه کرده‌ام تا از خطر محفوظ باشید. یاران شیخ فضل‌الله خوشحال شدند اما شیخ بدون عکس‌العمل در مقابل این پیام «لاحول و لاقوه الاّ بالله» می‌گفت. 

پیشنهاد شد اجازه بدهید پرچم هلند را که کشور بی‌طرفی است، بر بام خانه‌تان نصب کنیم تا در امان باشید. شیخ با تبسمی استهزاگونه فرمودند: باید پرچم ما را روی سفارتخانه بیگانه نصب کنند. چطور ممکن است صاحب شریعت به من که از مبلغان احکام هستم، اجازه فرماید پناهنده به خارج از شریعت شوم؟ وی در پاسخ پیشنهاد دیگری این چنین فرمود: «آیا رواست که من پس از 70 سال که محاسنم را برای اسلام سفید کرده‌ام، حالا بیایم و زیر پرچم بیگانه بروم؟!»

سرانجام مشروطه‌طلبان برای انتقام از شیخ فضل‌الله به منزل وی حمله کردند و شیخ را به شهربانی بردند. شیخ فضل‌الله چند روزی در شهربانی بود و روز سیزدهم رجب برای محاکمه او را به عمارت گلستان بردند. 

بساط دار و مقدمات اعدام از شب قبل در میدان توپخانه فراهم شده بود. هنگامی که آقا به طرف میدان توپخانه می‌رفت، نگاهی به جمعیت و بعد رو به آسمان کرد و گفت: «أُفَوِّضُ أَمْرِی إِلَی‌الله إِنَّ‌الله بَصِیرٌ بِالْعِبادِ». میدان توپخانه از جمعیت موج می‌زد. نیروهای دولتی مردم را کنار می‌زدند تا راه باز شود. در این لحظه آقا به عقب برگشت و در میان جمعیت، خادم باوفایش را دید و گفت نادعلی! او هم بلافاصله خود را به آقا رساند. مردم همه سراپا گوش بودند. می‌خواستند بدانند او در لحظه آخر چه کاری دارد. در این وقت آقا دست در جیب کرد و کیسه‌ای بیرون آورد و به نادعلی داد و گفت این مهرها را خرد کن. او در این لحظه حساس هم دوراندیش و تیزهوش است و برای اینکه پس از مرگش مشروطه‌طلبان سندسازی نکنند و از مهرها سوءاستفاده نکنند، دستور خرد کردن آنها را داده است. پس از آن آقا را روی چهارپایه قرار دادند و او از آنجا آخرین سخنان خویش را بیان کرد. سخنان او تأکیدی بر موضع اصولی و مکتبی گذشته‌اش بود. وی خطاب به جمعیت تماشاچی فرمود: خدایا! تو خودت شاهد باش که من برای این مردم به قرآن تو قسم یاد کردم. خدایا! تو خودت شاهد باش که در این دم آخر باز هم به این مردم می‌گویم که مؤسسان این اساس، بی‌دین هستند و مردم را فریب داده‌اند. این اساس مخالف اسلام است. محاکمه من و شما بماند پیش پیامبر اسلام. 

قبل از اینکه ریسمان دار را به گردن وی بیندازند، یکی از مشروطه‌خواهان برای او پیغام آورد که شما مشروطه را امضا کنید و خود را از کشتن رها سازید! شیخ فضل‌الله گفت: من دیشب پیامبر صلی‌الله علیه و آله را در خواب دیدم و به من فرمود فردا شب میهمان من هستی و من چنین امضایی نخواهم کرد و بعد از چند لحظه طناب دار را به گردن او انداخته و شهید کردند. در پای دار مشروطه‌طلبان شادی می‌کردند!

پس از اعدام، جسد شیخ شهید را به حیاط شهربانی منتقل کردند و در وسط حیاط روی یک نیمکت قرار دادند. مشروطه‌طلبان و دیگر افرادی که نسبت به دین کینه و عداوت داشتند به جسد نیز حمله کردند. نیروهای مسلح با قنداق تفنگ، دیگران با لگد و... به طوری که خونابه از جسد سرازیر شد. ابتدا از تحویل جسد به خانواده شیخ جلوگیری کردند و بعد از مدتی جسد را تحویل خانواده وی دادند. آنان نیز جسد را در خانه مخفی کرده، پس از حدود 18 ماه آن را به قم بردند و در یکی از اتاق‌های صحن مطهر حرم حضرت فاطمه معصومه علیهاسلام به خاک سپردند. 

اعدام شیخ شهید، نقاب از چهره مدعیان دروغین آزادی و عدالت برداشت و مردم فهمیدند مشروطیت سرابی بیش نبوده است. کم‌کم روحانیان دیگر نیز از مجلس و دولت کنار گذاشته شدند و زمینه جدایی دین از سیاست فراهم شد. آیت‌الله نایینی، آخوند خراسانی، طباطبایی، بهبهانی و طباطبایی‌یزدی همگی از شهادت شیخ فضل‌الله متأثر شدند و دریافتند واقعیت‌های تلخی در پشت ظواهر فریبنده پنهان بوده است اما دیگر دیر شده بود...