گروه فرهنگ و هنر: یکی از مسائل مهم در توسعه زیرساخت هنرهای نمایشی توجه به تئاتر شهرستان‌هاست و به  طور کلی برگزاری رویدادها در شهرستان‌ها با هدف تکمیل و تقویت زیرساخت‌های تئاتر کشور از نکات مهم به حساب می‌آید. در همین ارتباط این روزها مقدمات برگزاری یک رویداد بین‌المللی تئاتر در استان قزوین در حال انجام است؛ دوازدهمین دوره سراسری و نخستین دوره بین‌المللی تئاتر صاحبدلان با حضور ۴ گروه بین‌المللی، ۲۸ خرداد تا اول تیر با همکاری اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان قزوین و دبیری محمود فرهنگ در شهر  قزوین برگزار خواهد شد. شاید این برای اولین‌بار است که یک استان بخش بین‌الملل یک رویداد نمایشی را میزبانی می‌کند. اینطور که مسؤولان رویداد صاحبدلان  می‌گویند این رویداد فقط به فکر تولید نیست و برای یک سال برنامه دارد و رقابتی نیست و تنها در بخش مسابقه نمایشنامه‌نویسی رقابت برگزار می‌کند. 

روز گذشته نشست خبری دوازدهمین دوره سراسری و نخستین دوره بین‌المللی تئاتر صاحبدلان با حضور کاظم نظری مدیرکل هنرهای نمایشی، اسرافیل فرج‌اللهی مدیرعامل انجمن هنرهای نمایشی ایران، محمود فرهنگ دبیر رویداد صاحبدلان، محمدحسین فائزی مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی قزوین، مهدی افشارقهرمانی مشاور امور هنری اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی قزوین، غلامرضا نعمتی معاون اجرایی اداره کل هنرهای نمایشی، مهدی یوسفی‌کیا مدیر روابط عمومی اداره کل هنرهای نمایشی، حسن رونده و مژگان وکیلی و جمعی از اصحاب رسانه در سالن کنفرانس دفتر موسیقی معاونت هنری برگزار شد. به گزارش مرکز هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، کاظم نظری، مدیرکل هنرهای نمایشی در این نشست گفت: «تلاش‌مان این بود که رویدادهای اداره کل هنرهای نمایشی در استان‌ها تقسیم شود. مدیران و هنرمندان استان قزوین بسیار از هنرهای دینی استقبال کردند و امیدواریم صاحبدلان در قزوین بماند. ما به ‌واسطه این جشنواره‌ها و رویدادها تلاش داریم مکان‌ها و زیرساخت‌های استان‌ها تقویت شود.

* تلاش بر تقویت زیرساخت‌های نمایشی استان‌ها

در ادامه محمدحسین فائزی، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی قزوین گفت: با افتخار امسال از ۲۸ خرداد تا اول تیر میزبان اختتامیه رویداد تئاتر صاحبدلان در استان قزوین هستیم. این میزبانی به مدت 5 ‌روز با حضور گروه‌های خارجی انجام خواهد شد. وی ادامه داد: 4 نمایش صحنه‌ای بین‌المللی، 4 مجلس تعزیه، ۵ رادیونمایش و 4 نقالی در 3 سالن نمایشی استان قزوین اجرا خواهد شد. امیدوارم تئاتر صاحبدلان در زیست‌بوم ما و این استان هنرپرور اتفاق خوبی را برای هنر تئاتر رقم بزند. فائزی در پایان گفت: ما همچنین تلاش داریم اختتامیه این رویداد را با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در محوطه دولت‌خانه صفوی برگزار کنیم.

* بخش بین‌الملل، مهم‌ترین اتفاق رویداد صاحبدلان

در ادامه این نشست رسانه‌ای، محمود فرهنگ، دبیر رویداد صاحبدلان و دبیر کانون تئاتر دینی کشور با تشکر و قدردانی از اهالی رسانه و مطبوعات برای پوشش و بازنشر اخبار رویداد تئاتر صاحبدلان گفت: شاید مهم‌ترین اتفاق این رویداد این است که در دوران حضور کاظم نظری، ما برای نخستین‌بار یک نگاه جدی به کشورهای مسلمان داریم که این امر ظرفیت‌های تئاتر ما را نشان می‌دهد. وی افزود: ما همیشه از ضعف بودجه در تئاتر رنج می‌بریم و می‌خواهیم نمایندگان مجلس و بودجه‌نویسان به این حوزه نگاه جدی داشته باشند. ما در تئاتر صاحبدلان تلاش کردیم با حمایت آقای فائزی و سایرین خوب کار کنیم و از هر لحاظ تلاش کردیم این اتفاق رخ دهد. فرهنگ گفت: حدود 150 گروه طی یک سال در قالب صاحبدلان برای اجرای تعزیه و نمایش‌های آیینی تلاش کردند. در همین عرصه بعد از 30 سال به گفته خود تعزیه‌خوان‌ها تعزیه‌ای در تئاتر شهر اجرا شد که برای‌شان اتفاقی خوب و ارزشمند بود. دبیر کانون تئاتر دینی درباره ضرورت احیا و راه‌اندازی زیرساخت‌ها در شهرستان‌ها توضیح داد: «الان استان‌های ما احتیاج به زیرساخت دارند. ما با جلساتی که داشتیم تلاش بر ایجاد و بهبود زیرساخت‌های استان قزوین و نیز ایجاد انگیزه برای جوانان داشتیم. وی درباره سابقه برگزاری مهم‌ترین رویداد نمایشی دینی و آیینی کشور گفت: اولین دوره این رویداد با نام حقیقت و ۱۲ دوره به نام صاحبدلان برگزار شده است که در تمام ادوار آن به‌ نوعی با ضعف بودجه مواجه بودیم. باید نگاه ویژه‌تری به بودجه تئاتر داشته باشیم، چون اهالی و جمعیت تئاتر ارتقا یافته است.

* انتظار برای راه‌اندازی پژوهشکده هنر

در پایان این نشست کاظم نظری، مدیرکل هنرهای نمایشی گفت: اداره کل هنرهای نمایشی به دنبال آن است یک پژوهشکده داشته باشد که هنرمندان و گروه‌های نمایشی بتوانند از آن بهره‌برداری کنند. امیدواریم با کمک وزارت علوم و وزارت ارشاد این پژوهشکده راه‌اندازی شود. نظری همچنین توضیح داد: نمایندگان مجلس قول داده‌اند بودجه‌ای ویژه برای تولید تئاترهای جدید اختصاص یابد. همچنین وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و معاون امور هنری هم به ما قول دادند بودجه تئاتر را چند برابر می‌کنند و در مجموع امیدوارم اتفاقات خوبی رخ دهد. وی در پایان گفت: الان بودجه تئاتر ۲۷ میلیارد تومان است و نسبت به سازمان سینمایی خیلی کم است.

کتاب «سرود سوره؛ روایت رویش و رشد گروه سرود «سوره» مسجد فاطمیه (س) مشهد» راهی بازار نشر شد. این کتاب به تحقیق مهدی عشقی‌رضوانی و قلم فریده الیاسی‌فرد به‌تازگی توسط انتشارات راه یار منتشر و روانه بازار نشر شده است.

از جمله تأثیرات انقلاب اسلامی بر حوزه موسیقی، تجدید حیات دوباره سرود است. از آنجا که سرود، مفاهیم را بهتر و تأثیرگذارتر از آثار به ‌اصطلاح آکادمیک منتقل می‌کند، انقلابیون بیش از سایر قالب‌های موسیقایی به آن توجه کرده‌اند. با آغاز جنگ تحمیلی، نیاز به موسیقی و سرود انقلابی بیش از پیش احساس شد. هنرمندان انقلابی از سویی باید مردم را به صحنه دفاع و نبرد فرا می‌خواندند و از سوی دیگر، برای التیام دردها و زخم‌های اجتماعی حاصل از جنگ چاره‌ای می‌اندیشیدند. علاوه بر این، باید موجبات همدلی و همبستگی و وحدت داخلی را نیز فراهم می‌کردند.

قالب سرود با تنوع گروه‌های سرود بزرگسال در ادیان گوناگون (ارمنی‌ها، زرتشتی‌ها و...) و پوشش آنها از سوی تلویزیون، عملاً نشان‌دهنده گستردگی این قالب در آن دهه است. همچنین مجموعه سپاه پاسداران در سطح شهرها، دارای مدیریت سرود مسجدی در ساختار خود بود که عملاً گروه‌های سرود پایگاه‌های بسیج را پوشش می‌داد؛ از برگزاری مسابقات، استعدادیابی، فراهم‌ کردن زمینه اجرا، آموزش گروه‌ها و... به‌طور متمرکز در این مدیریت طراحی می‌شد.

اجرای سرودهای مکرر و متنوع برای رهبران و بزرگان جمهوری اسلامی، عملاً سرود را در بالاترین سطح توجه نظام قرار داده بود؛ مانند اجرای سرود «شهید مطهر»، «خمینی ‌ای امام»، «برخیزید»، «مادر برام قصه بگو» در جماران و «خجسته باد این پیروزی». 

این رویه در دوره رهبر انقلاب اسلامی هم ادامه پیدا کرد؛ مانند سرود «ارغوان»، سرود «حب وطن»، «گرامیداشت قیام تبریز». علاوه بر این تأیید عملی، مباحث گوناگون نظری درباره سرود و بایدها و نبایدهای آن در سه دهه گذشته، نشان‌دهنده اهمیت راهبردی جریان سرود برای نظام جمهوری اسلامی است.

گروه سرود سوره، نمونه جذابی از ترکیب همه ویژگی‌هایی است که درباره گروه سرود می‌توان برشمرد. قطعاً این گروه سرود هم دارای نواقص و ضعف‌های بسیار است اما اینها نافی تجلی ابعاد گوناگون سرود بر اعضا و مربی این گروه سرود نیست.  اینکه مربی گروه سرود همزمان با تشکیل و اداره گروه سرود، به روایت مکتوب این حرکت مبادرت ورزیده است، اتفاقی پیشرو و منحصربه‌فرد است؛ روایتی که حاصل نگاه‌ها و درونیات و برنامه‌های مربی برای هدایت گروه سرودش بوده است. اگر گروه سرود هسته مقاومت مردمی است، روایت این گروه از خودش مهم‌تر است. اکنون در این فضای نابرابر روایت‌های دیگران از ملت ایران و حرکت افتخارآمیزشان در این برهه تاریخی منتشر می‌شود و این روایت‌ها، در صورت غفلت ما می‌تواند برساخت اجتماعی دیگری بسازد.

در حالی‌که طبق آمار به نظر می‌رسد گروه‌های سرود مردمی و حرفه‌ای در طول زمان رشد نسبی داشته‌اند، همچنان برخی تصور می‌کنند گروه‌های سرود در دهه ۶۰ بیشتر بوده‌اند! گروه سرودی که اکنون در رقابت با ابزارهای جهانی متنوع و گوناگون مجازی فرهنگی‌وهنری می‌تواند حرکت ایجاد کند و تأثیر بگذارد، حتی به ‌لحاظ کیفی نیز از آن دهه قوی‌تر و غنی‌تر شده است اما این قدرت روایت درستی ندارد. چند کار تصویری، چند تاریخ شفاهی، چند تجربه‌نگاری و روایت‌نگاری درباره گروه‌های سرود شکل گرفته است؟ چند کار نظری دانشگاهی هم درباره گروه‌های سرود انجام شده است؟

نیاز امروزین جامعه ایرانی ما در مسیر حرکت به ‌سمت تمدن نوین اسلامی، نیازی هنری - ‌حماسی است و سرود می‌تواند بخشی از این بار را بر دوش بکشد؛ به‌ شرط آنکه از نظر محتوایی درست هدایت و روایت‌های متنوعی از آن منتشر شود تا بتواند فضای عمومی پویایی را برای آن در میان کنشگران و مخاطبان ایجاد کند.

این کتاب در ۱۵۲ صفحه، شمارگان هزار نسخه و قیمت ۵۵ هزار تومان عرضه شده است.

رئیس رسانه ملی گفت با تایید دادستانی تمام سکوهای نمایش خانگی صرفا با اخذ مجوز از ساترا می‌توانند اقدام به انتشار و پخش آثار کنند. 

پیمان جبلی، رئیس سازمان صداوسیما در گفت‌وگو با هنرآنلاین درباره آخرین وضعیت نمایش خانگی گفت: خوشبختانه تعامل و همکاری خوبی بین ساترا، وزارت فرهنگ، شهرداری تهران و فراجا درباره بررسی وضعیت نمایش خانگی برقرار است و همکاری‌های مناسبی درباره این حوزه  جریان دارد.

وی در ادامه گفت: با دادستانی هم ارتباطات و تعاملات خوبی برای مقابله با سکوهای بدون مجوز و سکوهایی که قانون را رعایت نمی‌کنند، وجود دارد و نماینده دادستانی هم تایید کردند که سکوهای نمایش خانگی صرفا با اخذ مجوز از ساترا می‌توانند اقدام به انتشار و پخش آثار کنند. 

جبلی در پایان گفت: شورای عالی انقلاب فرهنگی کلیات تقسیم وظایف میان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان صداوسیما را تایید کرده و تنظیم‌گری و مجوز انتشار در حوزه نمایش خانگی و «وی‌اودی‌»ها بر عهده صداوسیماست.

فیلم‌های سینمایی «عطرآلود» و «در آغوش درخت» از آثار سازمان سینمایی سوره در صف اکران در سینماهای سراسر کشور قرار دارند. همزمان با روزهای پایانی بهار 1402، سازمان سینمایی سوره یک فیلم سینمایی و یک سریال جدید به ترتیب روی پرده سینماهای سراسر کشور برد و روانه آنتن شبکه یک سیما کرد. فیلم سینمایی «مصلحت» و سریال تلویزیونی «سوران» این آثار هستند که به تازگی پخش خود را از سینما و رسانه ملی آغاز کرده‌اند.

«مصلحت» به کارگردانی حسین دارابی و تهیه‌کنندگی محمدرضا شفاه پس از ۳ سال توقیف در سینماها اکران شده است و ماجرای پرونده قتل پسر یکی از مقامات عالی‌رتبه را در اوایل برقراری حکومت جمهوری اسلامی ایران روایت می‌کند.

فرهاد قائمیان، وحید رهبانی، نازنین فراهانی، مهدی حسینی‌نیا، مجید نوروزی، امیر نوروزی، سهی‌بانو ذوالقدر و... ترکیب بازیگران اصلی «مصلحت» را تشکیل می‌دهند.

همچنین مرکز سریال سوره، سریال تلویزیونی «سوران» را به عنوان جدیدترین اثر خود روانه آنتن شبکه یک سیما کرده است. این مجموعه به کارگردانی سروش محمدزاده و تهیه‌کنندگی مجتبی فرآورده چهارشنبه و پنجشنبه‌ها ساعت 22:30 از شبکه یک سیما روی آنتن می‌رود. این اثر که اقتباسی آزاد از کتاب «عصرهای کریسکان» به قلم کیانوش گلزارراغب است، مبارزات مردم کرد در پیش و پس از انقلاب اسلامی را به تصویر می‌کشد.

بازیگران این اثر عبارتند از؛ مهدی نصرتی، علیرضا جعفری، توماج دانش‌بهزادی، مریم کاظمی، مصطفی کولیوندی، محمدرضا صولتی، گلنوش قهرمانی، احمد صدفی، هلن نقی‏لو، روزبه رئوفی، احمد جعفری، علی‌اکبر اصانلو، ارشیا عبداللهی، آرش نیازی، مدیا ذاکری، حمید محرابی، علیرضا حنفی، شاهو شاهمرادی، سیمین بهفر، مهران نعیمی، آسو پاشاپور و زنده‌یاد حسام محمودی.

همچنین فیلم‌های سینمایی «عطرآلود» و «در آغوش درخت» که در چهل‌ویکمین جشنواره فیلم فجر حضور داشتند، در صف اکران فیلم‌های بعدی این سازمان قرار دارند.

مرکز سریال سوره که یکی از مراکز تخصصی سازمان سینمایی سوره محسوب می‌شود، در حال تولید آثار دیگر اقتباسی برای تلویزیون است که می‌توان به اقتباس از کتاب‌های معروف و منتشر شده توسط انتشارات سوره مهر از جمله «ماتی خان» نوشته عبدالرحمن اونق، «مهاجر سرزمین آفتاب» اثر مسعود امیرخانی و «قرارگاه سری نصرت» که خاطرات عباس هاشمی‌ است، اشاره کرد.

برپایی نمایشگاه عکس «صداستانگاه سینمای جنگ» در موزه سینمای ایران

صداستانگاه، ترکیبی از واژه‌های صدا، داستان و نگاه است که ایده‌ای جدید و متفاوت در برگزاری نمایشگاه‌های عکس محسوب می‌شود.

در این نمایشگاه مقابل هر یک از تابلوهای عکس، یک دستگاه پخش‌کننده صوتی وجود دارد که بیننده می‌تواند به ‌واسطه هدفون، داستانی را از زبان سوژه عکس به مدت یک دقیقه گوش کند. همچنین اثری متفاوت از عکس و گفتار شهید سیدمرتضی آوینی در این نمایشگاه به نمایش در آمده است.

علی نصیریان، رضا کیانیان، مهتاب نصیرپور، مهدی فقیه، آزیتا حاجیان و مجید مظفری از جمله هنرمندانی هستند که در برپایی نمایشگاه همکاری داشته‌اند.

نمایشگاه عکس «صداستانگاه سینمای جنگ» به مناسبت هفته دفاع ‌مقدس در اتاق دفاع ‌مقدس ساختمان موزه سینما افتتاح شده و هم‌اکنون به صورت دائمی در بخش سینمای جنگ موزه در معرض دید مخاطبان قرار گرفته که با توجه به اهمیت سینمای دفاع‌ مقدس، همچنین ایده جدید و متفاوت آن، با استقبال گسترده‌ای هم مواجه شده است.

یوسف سلیمی‌نمین عکاس و مجری طرح، محمدصادق دهقانی نویسنده و ایده‌پرداز و مهدی حسینی گرافیست  به عنوان هماهنگ‌‌کننده و مشاور در این نمایشگاه همکاری دارند.

***

شعار جشنواره مطبوعات ۱۴۰۲ اعلام شد

دبیر بیست و یکمین جشنواره ملی رسانه‌های ایران، شعار امسال این جشنواره را اعلام کرد. مهدی عرفاتی از انتخاب شعار «نجستم همیشه جز از راستی» که برگرفته از ابیات شاعر بزرگ پارسی، حکیم فردوسی در شاهنامه است، برای جشنواره امسال خبر داد.

وی شعار جشنواره امسال را متفاوت از جشنواره‌های قبلی دانست و با اشاره به اهمیت پاسداشت زبان فارسی گفت: «زبان فارسی نماد هویت ملی ایرانیان و زنجیر پیونددهنده ما به تاریخ است. اکثر ملت‌های جهان سروده‌ای که براساس حماسه باشد ندارند اما شاهنامه فردوسی مخصوص ایرانیان بوده و در جهان نیز شناخته شده است.

روایت ظریف و داستان‌گوی فردوسی که امروز نیاز خبرنگاری مدرن است و تلاش برای رسیدن به واقعیت که در قالب حق‌طلبی و راستی‌طلبی در این شعار آمده، از دیگر دغدغه‌هایی است که دبیر جشنواره ملی رسانه‌های ایران در انتخاب این شعار به آن اشاره کرد.

این جشنواره در بخش‌های متنوعی از جمله تیتر، عکس، مصاحبه، گزارش، طنز، گرافیک و آثار منتشرشده در بستر فضای مجازی و ..‌. تا هفتم تیر ۱۴۰۲ آماده دریافت آثار اهالی رسانه است.

***

کنسرت مشترک سهراب پورناظری و علی قمصری برگزار می‌شود

سهراب پورناظری و علی قمصری قصد دارند کنسرت مشترکی را با عنوان «در هوای بی‌چگونگی» در کاخ سعدآباد به صحنه ببرند.

نخستین شب کنسرت مشترک پورناظری و قمصری، روز سه‌شنبه 30 خرداد 1402 در محوطه باز کاخ سعدآباد با حمایت داریا همراه روی صحنه می‌رود.

کنسرت مشترک این 2 هنرمند بر دونوازی متمرکز است و در طول اجرا و در بخش‌های مختلف نوازندگان دیگری به اجرا اضافه می‌شوند.

قطعات این اجرا در دستگاه شور، مقام‌های کردی و آواز بیات اصفهان نواخته می‌شود که برخی قطعات آهنگسازی شده و برخی دیگر در فضایی کاملا بداهه پیش می‌روند. دونوازی سه‌تار، دونوازی دیوان و تنبور و دونوازی تار و کمانچه بخش‌های مختلف این کنسرت را تشکیل می‌دهند.

برخی قطعات کنسرت «در هوای بی‌چگونگی» با آواز همراه هستند که آواز این قطعات را پورناظری و قمصری می‌خوانند. کارگردان هنری این کنسرت رضا موسوی است.

سهراب پورناظری و علی قمصری سال‌ها پیش در گروه «همنوازان حصار» سابقه همکاری داشتند. این دو اکنون و پس از چند سال، بار دیگر قرار است در کنار همدیگر، اجرایی را به صحنه ببرند.

کنسرت «در هوای بی‌چگونگی» با حمایت داریا همراه روی صحنه می‌رود. پیش از این نیز کنسرت نمایش سیصد، از جمله رویدادهای هنری بود که با حمایت این شرکت روی صحنه رفت. این بار هم مجموعه داریا همراه، با حمایت از کنسرت «در هوای بی‌چگونگی» گامی دیگر در حمایت از فرهنگ و هنر ایران برداشته است.

بلیت‌فروشی کنسرت «در هوای بی‌چگونگی» دیروز دوشنبه 22 خرداد، از ساعت 13 در سایت ایران کنسرت iranconcert.com آغاز شد.