محمد محمدی: در حالی امروز هفتادوهفتمین جشنواره فیلم کن با معرفی برگزیدگان به کار خود پایان  می‌دهد که با توجه به امتیازات، نظرات و رای‌گیری‌های انجام شده توسط نشریات معتبر جهان و منتقدان سرشناس سینما، در دوره هفتادوهفتم اثر قابل توجه و ویژه‌ای اکران نشد و عملا کن 77 به یکی از منحصربه‌فردترین ادوار در ناراضی نگه داشتن منتقدان و کارشناسان سینما بدل شد.

به عنوان نمونه فیلم «اوه، کانادا» در مجله گاردین امتیاز 40 از 100، فیلم «پرنده» در ورایتی 50 از 100 و «مگالوپلیس» در هالیوود ریپورتر 60 از 100 را دریافت کرد. این در حالی است که با توجه میانگین امتیازدهی آثار، مجله اسکرین دیلی به عنوان پایه‌گذار امتیاز در سینما ۲ ستاره را در مجموع به آثار کن 77 داده است.

البته در میان فیلم‌های بخش اصلی آثاری چون «آنورا»، «گرند تور» و «مد مکس» نیز دیده می‌شوند که امتیاز بالای دریافت کرده‌اند اما برآیند و میانگین ستاره در بین 23 فیلم همان‌طور که بیان شد به عدد 2 می‌رسد که در بین ادوار کن بسیار ضعیف قلمداد می‌شود.

این در حالی است که در کن 76 اغلب آثار حاضر، از نشریات و مجلات معتبر و منتقدان سرشناس امتیازات قابل قبولی دریافت کرده بودند. به عنوان نمونه در کن 2023 از 21 فیلم حاضر در آن سال تنها ۳ فیلم بودند که امتیازشان زیر 40 (از 100) بود و فیلمی چون «سقوط یک آناتومی» از ۳ نشریه ورایتی، هالیورد ریپورتر و گاردین امتیاز 80 به بالا دریافت کرده بود؛ موردی که در کن 2024 هرگز اتفاق نیفتاد.

همین موضوع باعث شد مروری داشته باشیم به چند فیلم برگزیده و برنده نخل طلایی از ادوار فستیوال کن که جزو بهترین آثار در سینمای جهان به شمار می‌روند تا با این مقایسه به روشنی متوجه شوید در کن امسال هر فیلمی که نخل طلا به دست آورد، قطعا نمی‌تواند بهترین فیلم در جهان باشد.

* پاریس، تگزاس/ ۱۹۸۴

یکی از بهترین فیلم‌های «ویم وندرس» است؛ کارگردانی که رویای آمریکایی را با رویای اروپایی ترکیب کرده و فیلمی ساخت که پس از گذشت ۴ دهه، هنوز یکی از بهترین عاشقانه‌های تاریخ سینماست. با توجه به بازی‌های فوق‌العاده و یک پایان‌بندی به‌یادماندنی، می‌توان این فیلم را لایق‌ترین اثر در کسب نخل طلا دانست.

* مرد سوم/ ۱۹۴۹

این شاهکار «کارول رید» از قهرمانان گمنام سینمای بریتانیا و یکی از بزرگ‌ترین برندگان نخل طلای کن است؛ برنده‌ای که نشان داد سلیقه هیات داوران کن قابل انعطاف است و یک فیلم نوآر شیک و هوشمندانه هم می‌تواند پیروز نهایی چنین فستیوالی باشد! فیلم درباره یک داستان‌نویس است که پس از پایان جنگ جهانی به وین سفر کرده تا درباره مرگ دوست قدیمی‌اش تحقیق کند. علاوه بر کارگردانی، فیلمبرداری فیلم به مدیریت «رابرت کراسکر» هم آنقدر درخشان بود که جایزه اسکار گرفت.

* اینک آخرالزمان/ ۱۹۷۹

بیشتر فیلم‌های مربوط به جنگ ویتنام، رویکردی کلیشه‌ای نسبت به این جنگ و بازآفرینی تلخی‌هایش روی پرده نقره‌ای داشتند اما هنر «فرانسیس فورد کاپولا» این بود که خطوط را شکست و اثری سترگ، پرحاشیه و استثنایی درباره این جنگ بدنام ساخت. فیلم درباره یک افسر ارتش آمریکاست که مامور می‌شود یکی از سرهنگ‌های خودی را که عقلش را از دست داده و فکر می‌کند خدای یکی از قبایل محلی ویتنام است، از بین ببرد.

فیلم به لطف بازی‌های عالی «مارلون براندو»، «مارتین شین» و «رابرت دووال» یک دستاورد سینمایی است که به‌ رغم بروز تنش‌های جنون‌آمیز در پشت صحنه‌اش، به یکی از بهترین‌های تاریخ سینما تبدیل شد.

* آگراندیسمان/ ۱۹۶۶

«مایکل‌آنجلو آنتونیونی» یکی از اساتید مسلم سینمای ایتالیا، اروپا و جهان بود که می‌شود «آگراندیسمان» را بهترین ساخته او دانست. فیلم درباره یک عکاس فشن است که هنگام عکاسی از زنی زیبا در یک پارک، تصادفا وقوع قتلی را با دوربینش ثبت می‌کند. فیلمنامه فیلم بسیار هوشمندانه به زیر و بم هنر آوانگارد در دهه ۶۰ اروپا پرداخته و کارگردانی آنتونیونی نیز بسیار پویا و استادانه است.

* ویریدیانا/ ۱۹۶۱

شکی نیست که «لوئیس بونوئل» فیلمساز اسپانیایی - مکزیکی یکی از تاثیرگذارترین کارگردانان تمام دوران است اما کمتر کسی او را با «ویریدیانا» که برنده نخل طلای سال ۱۹۶۱ بود به یاد می‌آورد و بونوئل عموما با فیلم‌های کلاسیکی مانند «جذابیت پنهان بورژوازی»، «زیبای روز» و البته «سگ آندلسی» شناخته می‌شود. فیلم موفق بونوئل در کن، داستان راهبه‌ای را روایت می‌کند که مدت کوتاهی قبل از ادای آخرین عهدش، عمویش را که بتازگی همسرش را از دست داده، ملاقات می‌کند.

* راننده تاکسی/ ۱۹۷۶

«مارتین اسکورسیزی» که به‌ عنوان یکی از بهترین فیلمسازان تمام دوران شناخته می‌شود، سال ۱۹۷۶ با فیلم «راننده تاکسی» که نقدی زهرآگین به جامعه آمریکای پس از ویتنام بود، نخستین شاهکارش را تقدیم تاریخ سینما کرد. این فیلم با بازی «رابرت دنیرو»، «هاروی کایتل» و «جودی فاستر»، داستان یک راننده تاکسی نیویورکی پریشان‌حال و کهنه‌سرباز جنگ ویتنام را روایت می‌کند که در خیابان‌های تاریک شهر حرکت می‌کند و در عین حال شاهد لجن و خشونتی است که در خیابان‌ها شروع شده است.

***

حال تصور کنید کدام‌یک از 23 فیلم حاضر در کن 77 در چنین سطح و کیفیتی قرار گرفته است؟! با توجه به امتیازدهی منتقدان و مجلات معتبر بسادگی می‌توان دید کن 2024 به گواه آمار و ارقام یکی از ضعیف‌ترین ادوار خود را گذرانده است.

آش فیلم‌های متوسط و ضعیف در کن به قدری شور شده بود که حتی فیلم رسول‌اف که به صورت غیرقانونی به کن راه یافته بود و انتظار می‌رفت با توجه به سیاست‌های کن و حمایت‌های ویژه و نامتعارف از این فیلمساز به‌رغم خروج غیرقانونی نیز به صورت دستوری و ابلاغی مورد توجه قرار گیرد، توجهات را جلب نکرد(!) در اکران صبح جمعه برای تعداد معدودی از منتقدان و کارشناسان آنها نیز این فیلم را ضعیف، کشدار و پردیالوگ نامیدنند؛ فیلمی که تنها وجه تمایزش با سایر 22 فیلم حاضر در بخش اصلی، مدت ‌زمان طولانی‌اش (2 ساعت و 30 دقیقه!) بود که از آن به عنوان طولانی‌ترین فیلم بخش اصلی نامبرده شد.

اما فارغ از اتفاقات وحواشی پیرامونی رسول‌اف که حتی در کشور نیز چندان شناخته‌شده نیست و اساسا فیلم آخرش هم ارزش چندانی برای پرداختن ندارد، باید منتظر ماند و دید داوران بخش اصلی شامل گرتا گرویگ، خوان آنتونیو بایونا، ابرو جیلان، پیرفرانچسکو فاوینو، لی‌لی گلدستون، اوا گرین، هیروکازو کورائیدا، نادین لبکی و عمر سی امشب کدام‌یک از 23 فیلم حاضر در این بخش را مستحق نخل طلایی می‌دانند.

گروه سیاسی: تحولات داخلی ایران که از دوشنبه هفته گذشته آغاز شد، قاب تلخی بود که در حافظه تاریخی مردم ایران حماسه و ماندگار شد. جامعه ایرانی پیش از این نیز حوادث سخت و تلخ را پشت سر گذاشته است و این انبان تجربه موجب می‌شود در مسیر و اراده ملت ایران تغییری ایجاد نشود. سقوط بالگرد رئیس‌جمهور و وزیر امور خارجه و شهادت هیات همراه نوعی توهم به رژیم صهیونیستی و جریان‌های رسانه‌ای وابسته به این جریان داد که ایران درگیر مسائل داخلی می‌شود و تمرکز بر «موضوع فلسطین» تا مدتی به دست فراموشی سپرده خواهد شد. حتی برخی پا را فراتر گذاشته و بر به حاشیه رانده شدن مساله مقاومت ایستادگی کردند تا نوعی دلسردی و یأس را به مردم کشورهای مقاومت پمپاژ کنند؛ موضوعی که مانورهای رسانه‌ای بسیاری نیز پیرامون آن انجام شد و شبکه‌ها و روزنامه‌های مختلف رژیم صهیونیستی و جریان ضدانقلاب به عنوان بازوی عملیات روانی این جریان اقدام به فضا‌سازی کرده‌اند.

برای نمونه سایت والانیوز همان روز نخست حادثه در یادداشتی تفصیلی به جایگاه امیرعبداللهیان در ایران و تاثیر وی بر مقاومت پرداخت و نوشت: «حسین امیرعبداللهیان در سفر به نیویورک و در گفت‌وگویش با شبکه ان‌بی‌سی نیوز با لحن هشدار شدید اسرائیل را تهدید کرده بود که اگر اسرائیل بیش از این در منطقه ماجراجویی کند، پاسخ ایران به اسرائیل «فوری و حداکثری» خواهد بود». روزنامه یدیعوت آحارانوت نیز نوشت: «گروه‌های نیابتی ایران نبود حسین امیرعبداللهیان را با توجه به نقش او در تقویت همکاری‌های تهران با این سازمان‌ها در دوره نزدیک احساس خواهند کرد»، همچنین وب‌سایت اقتصادی اسرائیلی کالکالیست، وب‌سایت خبری شبکه ۱۲ تلویزیون اسرائیل و روزنامه اسرائیل‌هیوم نیز در مطالب جداگانه‌ای تلاش کردند شهادت امیرعبداللهیان را «ضربه به گروه‌های مقاومت منطقه» القا کنند. اما در چند روز اخیر ۲ تصویر در رسانه‌ها منتشر شد که توجه بسیاری را به خود جلب کرد. ۲ تصویر معنادار یکی از نشست سرپرست وزارت امور خارجه با گروه‌های مقاومت و دیگری از جلسه فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و فرمانده نیروی قدس سپاه با نماینده‌های ارشد گروه‌های مقاومت بر خروجی رسانه‌ها قرار گرفت که نشان داد چه هماهنگی پیوسته و گسترده‌ای بین گروه‌های مقاومت در جریان است. تصویر نشست‌های گروه‌های مختلف در حضور فرمانده کل سپاه و فرمانده نیروی قدس سپاه، همچنین تصویر یادگاری گروه‌های مقاومت پس از دیدار با علی باقری، سرپرست وزارت امور خارجه که در نوع خود بی‌نظیر بود نشان می‌دهد گروه‌های مقاومت تا چه اندازه به یکدیگر نزدیک هستند و این موضوع پس از عملیات «وعده صادق» تشدید نیز شده است. 

در تصویر یکی از این نشست‌ها، سردار سلامی فرمانده کل سپاه، سردار قاآنی فرمانده نیروی قدس سپاه، اسماعیل هنیه رئیس دفتر سیاسی حماس و محمد عبدالسلام سخنگوی انصارالله یمن دیده می‌شوند. سپاه نیوز درباره این دیدار نوشت: در حاشیه مراسم تشییع پیکر مطهر خادم الرضا (ع) حضرت آیت‌الله رئیسی ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران و دیگر شهدای خدمت، مسؤولان گروه‌های مقاومت اسلامی با سردار سرلشکر پاسدار حسین سلامی، فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و سردار سرتیپ پاسدار اسماعیل قاآنی، فرمانده نیروی قدس سپاه دیدار و گفت‌وگو کردند. در این دیدار آخرین وضعیت سیاسی، اجتماعی و نظامی غزه و عملیات توفان الاقصی و نقش جبهه مقاومت بررسی شد و مورد تبادل نظر قرار گرفت و بر استمرار جهاد و مبارزه تا پیروزی کامل مقاومت اسلامی فلسطین با مشارکت همه گروه‌ها و جبهه‌ مقاومت در منطقه تاکید شد.

همچنین وب‌سایت وزارت امور خارجه با اشاره به حضور رهبران گروه‌های مقاومت فلسطین، اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی جنبش مقاومت اسلامی فلسطین (حماس)، محمد الهندی، معاون دبیرکل جنبش جهاد اسلامی فلسطین و جمیل مزهر، معاون‌ دبیرکل جبهه خلق برای آزادی فلسطین به همراه تعدادی از اعضای دفتر سیاسی در گزارشی نوشت: هر ۳ گروه که برای شرکت در آیین ‌بزرگداشت بین‌المللی شهادت رئیس‌جمهور سیدابراهیم رئیسی و وزیر امور خارجه امیرعبداللهیان به تهران سفر کرده‌اند، ضمن حضور در سالن اجلاس سران و ادای احترام به رئیس‌جمهور و وزیر امور خارجه شهید جمهوری اسلامی ایران، با علی باقری سرپرست وزارت امور خارجه دیدار و مراتب تسلیت، همدردی و همبستگی خود و مردم مقاوم فلسطین را با رهبری، دولت و مردم ایران ابراز داشتند. در ادامه این گزارش آمده است: در این دیدار رهبران مقاومت فلسطین با گرامیداشت یاد و خاطره دکتر امیرعبداللهیان و اشاره به اهتمام و تحرک ویژه ایشان در دفاع از حقوق مردم فلسطین در نشست‌ها و مجامع منطقه‌ای و بین‌المللی، تلاش‌های شهید امیر‌عبداللهیان در برقراری و تقویت پل‌های ارتباطی با کشورهای عربی و اسلامی را ارزشمند خواندند. علی باقری با تشکر از ابراز همدردی و همبستگی گروه‌های مقاومت با کشورمان، از مقاومت شجاعانه مردم فلسطین در مقابل رژیم صهیونیستی تمجید کرد.

سرپرست وزارت امور خارجه با اشاره به عقلانیت راهبردی حاکم بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران تصریح کرد: مقاومت یک شعار یا تاکتیک نیست، بلکه یک آرمان مبتنی بر مولفه‌های واقعی است و به همین جهت هم در رویارویی 7.5 ماهه اشغالگران مسلح به پیشرفته‌ترین سلاح‌های کشنده با مردم مظلوم و مقتدر غزه، این ملت فلسطین است که با تحمل جراحت ناشی از جنایات صهیونیست‌ها پرچم عزت و استقلال و اقتدار را برافراشته است. علی باقری با اشاره به برخی اظهارات در نفی کارآمدی مقاومت با توجیه آرمانی و عملا غیرواقعی بودن آن، تصریح کرد: در کارآمدی مقاومت همین بس که نه ‌تنها صهیونیست‌ها را در میدان به ذلت کشانده، بلکه در عرصه‌های سیاسی، حقوقی و دیپلماسی عمومی جهانی هم صهیونیست‌ها بی‌سابقه‌ترین شکست‌ را در طول 76 سال گذشته تجربه می‌کنند، به‌گونه‌ای که حتی استفاده نامشروع آمریکا از ابزار و قدرت سیاسی، حقوقی و دیپلماسی عمومی خود در عرصه بین‌المللی نیز نتوانسته راه نجاتی برای صهیونیست‌ها ایجاد کند.

علی باقری با اشاره به رویکرد و تلاش‌های اصولی دکتر رئیسی و دکتر امیرعبداللهیان در حمایت از حقوق حقه مردم فلسطین و مقاومت، تاکید کرد: جمهوری اسلامی ایران تمام تلاش خود را برای دفاع از مردم مظلوم فلسطین و مقاومت مشروع علیه اشغالگران صهیونیست و توقف جنایات رژیم علیه ملت مظلوم فلسطین به کار خواهد بست.

گروه بین‌الملل: ارتش چین از روز پنجشنبه رزمایش بزرگی را در اطراف تایوان شروع کرد. این رزمایش که در آن نحوه حمله نظامی و محاصره این جزیره تمرین شده باعث ترس شدید غرب و آمریکا شده است. 

چین صبح پنجشنبه رزمایش نظامی 2 روزه خود در اطراف تایوان را که با هدف «مجازات سنگین برای اقدامات جدایی‌طلبانه» برنامه‌ریزی شده است، آغاز کرد. این رزمایش 3 روز پس از آن انجام می‌شود که «لای چینگ ته» به عنوان رئیس جدید جزیره تایوان سوگند یاد کرد. 

چین، تایوان را بخشی از خاک خود می‌داند و لای را یک «جدایی‌طلب خطرناک» خوانده است که موجب «جنگ و افول» این جزیره می‌شود. شینهوا گزارش داد رزمایش 2 روزه چین «شمشیر مشترک ۲۰۲۴A» نام دارد و هدف آن «تمرکز بر آمادگی گشت‌زنی مشترک هوایی- دریایی - رزمی، کنترل مشترک و جامع میدان نبرد و حملات مشترک دقیق به اهداف کلیدی» است.  بر اساس این گزارش، این رزمایش در تنگه تایوان، شمال، جنوب و شرق این جزیره، همچنین در اطراف جزایر کینمن، ماتسو، ووکیو و دونگین برگزار می‌شود. «لی شی» سخنگوی ارتش چین در این باره گفت هواپیماها و کشتی‌های نظامی در این رزمایش حضور دارند و این تمرینات «مجازاتی سنگین برای اقدامات جدایی‌طلبانه نیروهای استقلال‌طلب تایوان و هشداری شدید به دخالت و اقدامات تحریک‌آمیز نیروهای خارجی» است. 

وزارت دفاع تایوان در واکنش به رزمایش چین اعلام کرد: چنین اقدامات تحریک‌آمیز غیرمعقولی را که موجب تضعیف صلح و ثبات منطقه‌ای می‌شود، قویا محکوم می‌کنیم. این وزارتخانه در بیانیه خود با اعلام اینکه «همه افسران و سربازان نیروهای مسلح آماده هستند» افزود: نیروهای هوایی، دریایی و زمینی را برای پاسخ دادن و دفاع از آزادی و دموکراسی و حاکمیت جمهوری چین (تایوان) اعزام کرده‌ایم. در این بیانیه آمده است: «ما خواهان جنگ نیستیم اما آمادگی برای جنگ را قویا حفظ می‌کنیم و به جنگ پاسخ می‌دهیم و از جنگ پرهیز نمی‌کنیم». همچنین  وانگ یی، وزیر خارجه چین در سخنان خود در نشست وزرای خارجه «سازمان همکاری شانگهای» گفت: تایوان «هسته مسائل اصلی» چین و فعالیت‌های استقلال‌طلبانه، مخرب‌ترین عامل برای صلح تایوان است. وزارت خارجه چین به نقل از وانگ یی نوشت: اقدامات زشت لای چینگ ته و سایرینی که به ملت و اجدادشان خیانت می‌کنند، شرم‌آور است. وانگ یی افزود که هیچ چیز نمی‌تواند مانع دستیابی چین به «اتحاد مجدد» و بازگرداندن تایوان به «سرزمین مادری» شود. همه جدایی‌طلبان استقلال تایوان بر ستون شرم تاریخ میخکوب خواهند شد. به گزارش شبکه تلویزیونی دولتی CCTV چین، به عنوان بخشی از این رزمایش، ده‌ها جنگنده چینی حامل مهمات واقعی، در کنار ناوشکن‌ها، ناوچه‌ها و قایق‌های تندرو و موشکی، حملات ساختگی علیه «اهداف نظامی با ارزش دشمن» انجام دادند. وزارت دفاع تایوان هفته پیش هم مدعی شد پس از خروج آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا از چین و بازگشت به واشنگتن، پکن تحرکات نظامی خود را حوالی جزیره تایوان از سر گرفته است. به ادعای وزارت دفاع تایوان، چین با ۲۲ هواپیمای نظامی از جمله جنگنده‌های سوخو۳۰ حوالی تنگه تایوان تردد داشته و ۱۲ فروند از این جنگنده‌ها نیز از «خط میانه» عبور کرده‌اند. این خط فرضی زمانی مرز غیررسمی بین چین و تایوان محسوب می‌شد که هیچکدام از طرفین حق عبور از آن را نداشتند اما نیروی هوایی چین با اشاره به اقدامات تحریک‌آمیز جدایی‌طلبان تایوان، تردد نظامی از این منطقه را تشدید کرده است. چین تاکید کرده است که این خط فرضی را به رسمیت نمی‌شناسد. آمریکا به‌‌رغم اینکه با جزیره تایوان روابط دیپلماتیک رسمی ندارد اما بزرگ‌ترین و مهم‌ترین حامی بین‌المللی این جزیره محسوب می‌شود. بلینکن در سفر به چین بدون اشاره به تبادل تسلیحاتی بین واشنگتن و تایپه، مدعی شد حفظ صلح و ثبات در سراسر تنگه تایوان، «اهمیت حیاتی» دارد! چین جزیره تایوان را بخشی از قلمرو خود می‌داند و هرگونه روابط سیاسی سطح بالای سایر کشورها با این جزیره خودمختار بویژه فروش سلاح از واشنگتن به آن را نقض اصل «چین واحد» تلقی می‌کند. «لای چینگ‌ته» رئیس تازه ‌منتخب جزیره تایوان، ۲۰ ماه مه در انتخابات پیروز شد. پکن این فرد را عنصری جدایی‌طلب و خطرناک توصیف کرده است. چین سه‌شنبه گذشته رئیس‌جمهور جدید تایوان را «جدایی‌طلبی خطرناک» توصیف کرده بود که برای این جزیره «تنها جنگ و زوال» به همراه خواهد آورد. 

این واکنش تند به مراسم تحلیف لای پاسخی بود به تأکید او در سخنرانی‌اش در مراسم تحلیف که «در مقابل تهدیدهای بی‌شمار و تلاش برای نفوذ از طرف چین، باید عزم خود را برای دفاع از این ملک نشان دهیم». همزمان با گفته فرمانده نیروی دریایی چین که مانور تازه این کشور را «مجازاتی قوی» برای تایوان توصیف کرده است، خبرگزاری فرانسه نیز در گزارشی اعلام کرد تلویزیون دولتی چین هم پنجشنبه این مانور را «اقدام تنبیهی قدرتمندانه» در برابر «جدایی‌طلبی» تایوان توصیف کرد. جنگنده‌های چینی در 2 سال گذشته بارها وارد حریم هوایی تایوان شده یا به آن نزدیک شده‌اند. از جمله در آستانه مراسم تحلیف رئیس‌جمهور جدید تایوان، این کشور از شناسایی 22 جنگنده چینی در آب‌های اطراف این جزیره خبر داد. ورود جنگنده‌های چینی به حریم هوایی تایوان 2 روز بعد از پرواز یک هواپیمای جنگی پیشرفته آمریکایی در تنگه تایوان انجام شده بود. آمریکا مهم‌ترین متفق تایوان است و کمک‌های نظامی به این کشور ارائه می‌دهد. 

***

گروه بین‌الملل: برخی کشورهای اروپایی نظیر آلمان و فرانسه در پی درخواست دادستان دادگاه بین‌المللی کیفری برای بازداشت نخست‌وزیر اسرائیل، اعلام کردند در صورت قطعی شدن این حکم از آن پیروی خواهند کرد؛ ماجرایی که برای نتانیاهو و رژیم صهیونیستی یک شکست بزرگ خواهد بود. 

«کریم خان» دادستان کل دیوان کیفری بین‌المللی هفته گذشته درخواست حکم بازداشت نخست‌وزیر و وزیر جنگ رژیم صهیونیستی را صادر کرد؛ درخواستی که با عصبانیت شدید اسرائیلی‌ها روبه‌رو شده است. روزنامه گاردین در گزارشی نوشته است: «اتهاماتی که دادستان مذکور علیه نتانیاهو و گالانت عنوان می‌کند، مربوط به رفتار آنها در جریان جنگ غزه است که از جمله این موارد می‌توان به استفاده از گرسنگی علیه غیرنظامیان به عنوان ابزار جنگی، هدایت حملات علیه جمعیت غیرنظامی باز هم به عنوان جنایت جنگی، کشتار و نابودی به عنوان جنایت علیه بشریت و قتل تحت عنوان جنایت جنگی اشاره کرد».

گاردین در ادامه آورده است: «نه لزوما! اکنون دادخواست نامبرده شده به یکی از شعبات مقدماتی دیوان کیفری بین‌المللی ارسال می‌شود و هیاتی متشکل از ۳ قاضی درباره آن تصمیم‌گیری خواهند کرد. در حال حاضر این شعبه شامل قضاتی از رومانی، بنین و مکزیک است. اینکه آیا حتما دادخواست کریم خان تصویب می‌شود یا خیر، معلوم نیست اما کارشناسان حقوقی تاکید می‌کنند شواهد مربوط به اندازه کافی معتبر و قابل پذیرش است که قضات بخواهند حکم بازداشت مقامات اسرائیلی را صادر کنند». گاردین افزوده است: «دیوان کیفری بین‌المللی خودش مستقلا نیروی پلیس یا سازوکارهای اجرایی ندارد اما حکم بازداشت می‌تواند متهمان را به طور جدی در سفرهای خارجی محدود کند. همچنین لازم به ذکر است ۱۲۴ عضو ایالتی دیوان کیفری بین‌المللی موظف به اجرای این حکم و دستگیری متهمان هستند و حتی شاید کشورهای غیرعضو هم برای دستگیری متهمان تحت فشار قرار بگیرند. البته کشورهای قدرتمند غیرعضو مثل ایالات متحده، روسیه و چین از مواجهه با چنین فشارهایی خودداری خواهند کرد و برای مثال افرادی نظیر نتانیاهو و گالانت همچنان قادر خواهند بود به آمریکا سفر کنند». رژیم صهیونیستی عضو دیوان کیفری بین‌المللی نیست و صلاحیت این دیوان را به رسمیت نمی‌شناسد اما دولت فلسطین سال ۲۰۱۵ به این نهاد پیوست. ایالات متحده یکی از موسسان دیوان کیفری بین‌المللی بوده اما کنگره این کشور هرگز اساسنامه رم را تصویب نکرده است. با این حال ۱۲۴ کشور در سراسر جهان از جمله همه کشورهای عضو اتحادیه اروپایی و همه کاندیداها، جز اوکراین و ترکیه، اساسنامه رم را امضا و تصویب کرده‌اند. اگر حکمی علیه نتانیاهو و گالانت صادر شود، می‌تواند شرایط مقامات رژیم صهیونیستی را جهت سفر به خارج بشدت پیچیده کند. گاردین در رابطه با اهمیت سیاسی این دادخواست نوشته است: «اگر این دادخواست‌ها توسط قضات دیوان کیفری بین‌المللی اجرایی شود، یکی از مهم‌ترین لحظات تاریخی این دیوان از زمان تاسیس آن در سال ۲۰۰۲ خواهد بود، زیرا این نخستین‌باری می‌شود که دیوان کیفری بین‌المللی به دنبال پاسخگو کردن متحد نزدیک ایالات متحده است». گاردین در پایان این گزارش آورده است: «اسرائیل و حامیانش شدیدا واکنش نشان خواهند داد. در نتیجه، حزب جمهوری‌خواه ایالات متحده تحریم‌هایی را علیه اعضای دیوان کیفری بین‌المللی اعمال خواهد کرد. چنین تحریم‌هایی توسط دولت دونالد ترامپ اعمال شد و گروهی متشکل از ۱۲ سناتور جمهوری‌خواه اوایل ماه جاری میلادی نامه‌ای به خان نوشتند و به او هشدار دادند اگر اسرائیل را هدف قرار دهید، ما هم شما را هدف قرار خواهیم داد». بیش از یکصد گروه مدنی و حقوق بشری آمریکا در نامه‌ای به جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا از وی خواستند از دادگاه بین‌المللی کیفری (ICC) حمایت کند. 

در همین ارتباط وزیر خارجه نروژ گفت: اگر دیوان بین‌المللی کیفری علیه بنیامین نتانیاهو و یوآو گالانت قرار بازداشت صادر کند، نروژ در صورت ورود این دو به خاک خود، آنها را دستگیر خواهد کرد. «طبق قوانین بین‌المللی ما موظف به دستگیر کردن آنها هستیم». وزارت خارجه فرانسه هم اعلام کرد از دیوان بین‌المللی کیفری، استقلال آن و مقابله با مصونیت از مجازات در هر شرایطی حمایت می‌کند. وزارت خارجه فرانسه در بیانیه‌ای عنوان کرد: «در رابطه‌ با اسرائیل، پس از بررسی مدارک ارائه‌شده توسط دادستان، تصمیم‌گیری درباره صدور این احکام به عهده اتاق مقدماتی دیوان خواهد بود». علاوه بر فرانسه، بلژیک و اسلوونی نیز با انتشار بیانیه‌هایی حمایت خود را از تصمیم دادگاه بین‌المللی کیفری (ICC) برای صدور قرار بازداشت برای بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی اعلام کردند. دولت آلمان هم اعلام کرد در صورت صدور حکم بازداشت برای سران رژیم صهیونیستی از سوی دیوان کیفری بین‌المللی از آن پیروی خواهد کرد. استفن هبستریت، سخنگوی دولت آلمان در یک کنفرانس خبری در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا برلین حکم بازداشت دیوان بین‌المللی کیفری علیه بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل را اجرا می‌کند یا خیر؟ گفت: بله! ما به‌ طور قطع از قانون پیروی می‌کنیم. این اظهار نظر پس از آن انجام شد که ران پروسور، سفیر رژیم صهیونیستی در برلین از دولت اولاف شولتس، صدراعظم آلمان خواست از حکم دیوان کیفری بین‌المللی سرپیچی کند.

***

گروه اقتصادی: درباره عقب‌ماندگی‌های اقتصادی دهه 90 زیاد گفته و نوشته شده است اما یکی از بخش‌های مغفول‌مانده مشکلاتی بود که جامعه‌ کارگری به واسطه تصمیم‌های دولت‌های گذشته با آن دست و پنجه نرم می‌کرد. واگذاری و خصوصی‌سازی کارخانه‌هایی که آمادگی آن را نداشتند، عدم تلاش برای تدوین لایحه امنیت شغلی کارگران، عقب‌ماندگی چند ساله حقوق از تورم و... بخشی از این فشارها بود. به طور کلی با توجه به صعودی بودن تورم هر روز سفره کارگران هم کوچک‌تر می‎شد. با روی کار آمدن دولت سیزدهم اما گام‌های بلندی برای اصلاح رویه‌های قبلی برداشته شد. از اساسی‌ترین کارهایی که در دولت مردمی برای کارگران انجام شد، تدوین لایحه امنیت شغلی کارگران بود که امید است در مجلس تصویب و نهایی شود. از سوی دیگر بحث اشتغال کارگران بیش از پیش دنبال شد، به طوری که امروز شاهد کمترین میزان بیکاری طی 2 دهه اخیر هستیم.

این روزها که ایران رئیس‌جمهور خود سیدابراهیم رئیسی را از دست داده است، زمان مرور دوباره این ویژگی انقلاب و جمهوری اسلامی ایران است که می‌تواند یتیمی از شهر مشهد در اوج فقر را به سیاستمداری تبدیل کند که شبیه سیاستمداران جهان امروز نیست. کدام سیاستمداری اگر دچار حادثه مشابه می‌شد، یک چهارم جهان در یک پهنه وسیع جغرافیایی برای فقدان او عزای عمومی اعلام می‌کردند؟ کدام سیاستمداری اگر از دنیا برود، میلیون‌ها انسان برای تشییع او به خیابان‌ها خواهند آمد و در کشورهای مختلف در غم‌ او ابراز همدردی می‌کنند؟حواس‌مان باشد که درباره اهل سیاست سخن می‌گوییم که منفورترین اقشار جوامع هستند. اهل لابی و منفعت خواهی و جاه‌طلبی! همیشه به دنبال قدرت و ثروت! اغلب خودرأی و حامی منافع حزب و گروه و ده‌ها ویژگی بد دیگر که در سیاست‌ورزی در جهان معاصر رایج است اما ابراهیم رئیسی مانند محمدعلی رجایی، سیدمحمد بهشتی و در راس همه این سیاستمداران سیدروح‌الله موسوی خمینی نحوی دیگر از سیاست‌ورزی را به ملت ایران و جهانیان نشان داد که این متفاوت بودن را در پیام‌های ارسالی از سوی سران کشورهای دیگر هم می‌توان دید. نه فقط به دنبال همدلی در ایران بود، بلکه همه کشورهای همسایه و غیرهمسایه اما دوست، این احساس را از او به یاد دارند.

۵- باز مرور کنیم که سیدابراهیم رئیسی، کودکی یتیم و فقیر از مشهد، چگونه به این نقطه رسید و در چه فرآیند و سازوکاری تبدیل به سیاستمداری متفاوت شد؟رمزگشایی از این نقطه، رمز ساخت آینده ایران است. آینده چیزی نیست که فردا منتظر آن باشیم. آینده در فردا ظهور و بروز می‌یابد اما همین امروز مانند بذر درختی که شما می‌دانید اگر کاشته شود، در آینده ثمر خواهد داد، نشانه‌های آن وجود دارد. آینده در امروز حاضر است اما چشم شما باید به دنبال نشانه‌ها باشد و غرق دیدن چیزهای رایج که فراوانی دارند و چشم را پر می‌کنند نباشد.

پی‌نوشت: چشم برخی دوستان اهل جامعه‌شناسی و مطالعات فرهنگی که غرق در مشهورات علوم انسانی هستند، امکان دیدن چنین نشانه‌هایی را ندارد.

مسؤول میز تاریخ، فرهنگ و هنر پژوهشکده فرهنگ و هنر *

گروه سیاسی: مشهد و حرم مطهر امام رئوف، همان‌جا که آیت‌الله سیدابراهیم رئیسی عمری را در خادمی‌‌اش سپری کرد، آخرین ایستگاهی بود که پیکر رئیس‌جمهور محبوب طی ‌کرد و در نهایت در گوشه‌ای از رواق دارالسلام آرام ‌گرفت. 

پس از تبریز، قم، تهران و پیش از مشهد، نوبت بیرجند، مرکز استان خراسان جنوبی بود تا برای ساعاتی هم که شده، مردم این سامان میزبان پیکر رئیس‌جمهور محبوب‌شان باشند و به رسم قدردانی و قدرشناسی، پیکر او را در خیابان‌های اصلی شهرشان تشییع کنند. 

اما چرا بیرجند باید میزبان پیکر رئیس‌جمهور می‌شد؟ پاسخ این سوال را باید در علاقه سیدابراهیم رئیسی به مردم استان خراسان جنوبی و همچنین سال‌ها نمایندگی مردم بیرجند در مجلس خبرگان رهبری جست‌وجو کرد. مردم استان خراسان جنوبی آنقدر به رئیسی اعتقاد و علاقه داشتند که 16 سال او را به عنوان نماینده خودشان در مجلس خبرگان رهبری انتخاب کرده بودند. بار آخر نیز در انتخابات 11 اسفند سال گذشته بود که نام سیدابراهیم رئیسی از میان آرای مردم این استان خارج شد و بیرجندی‌ها دوباره رئیسی را به عنوان نماینده اصلح خودشان در مجلس خبرگان رهبری برگزیدند.  پس از اعلام اولیه مراسم تشییع رئیس‌جمهور و همراهانش، درخواست‌ها و پیام‌های مردم استان خراسان جنوبی برای تشییع پیکر رئیس‌جمهور در بیرجند از گوشه و کنار به گوش رسید تا نهایتا ستاد برگزاری تشییع شهدای خدمت اعلام کرد پیکر رئیس‌جمهور شهید در روز تدفین (سوم خرداد) ابتدا به بیرجند می‌رود و سپس برای تشییع و خاکسپاری به مشهد منتقل می‌شود.  

طبق اعلام قبلی، ساعت 7:30 صبح سوم خرداد زمان شروع مراسم در بیرجند اعلام شده بود اما مثل شهرهای دیگری که پیش‌تر شاهد تشییع پیکر سیدالشهدای خدمت بودند، اینجا هم مردم از ساعاتی قبل به خیابان‌ها آمده بودند تا برای آخرین بار منتخب محبوب خود را در جمع‌شان پذیرا باشند.

جمعیت بیرجند مگر چقدر است؟ این سوال اغلب خبرنگارانی بود که برای پوشش مراسم تشییع پیکر رئیس‌جمهور خود را به مرکز استان خراسان جنوبی رسانده بودند اما این جمعیت تنها مربوط به بیرجند نبود و از شهرها و حتی استان‌های همجوار هم مردم به صورت گروهی یا خانوادگی خود را برای وداع با رئیس‌جمهور محبو‌ب‌شان به مرکز استان رسانده بودند. 

در نهایت راس ساعت مقرر با حضور جمعیتی که تاکنون بیرجند نظیرش را به خود ندیده بود، مراسم تشییع و بدرقه رئیس‌جمهور شهید از میدان جانبازان بیرجند در جوار بوستان شهدای گمنام آغاز شد و در مسیر بلوار پاسداران تا تقاطع بلوار شهید صیادشیرازی ادامه یافت؛ مسیری که تماما سیاه‌پوش شده بود و از شب قبل نیز جوانان و نوجوانان به صورت خودجوش در این مسیر اقدام به برپایی موکب‌های پذیرایی از زائران و تشییع‌کنندگان کرده بودند.

حضور دختر شهید اسداللهی از شهدای امنیت استان خراسان جنوبی که پیش‌تر تصاویر دیدار او با شهید رئیسی رسانه‌ای شده بود، در مراسم تشییع پیکر شهید خدمت در بیرجند جلوه خاصی داشت. این دختر خردسال، تابلوی عکسی در دست داشت که مربوط به دیدارش با رئیس‌جمهور محبوب می‌شد. چهره مغمومش چنان بود که گویی دوباره پدر از دست داده است. او در کنار دیگر کویرنشینان استان خراسان جنوبی، نمادی از همان مردم محرومی بود که رئیس‌جمهور توانش را مصروف رفع مشکلات‌شان کرده بود و عاقب در مسیر خدمت به همین مردم جانش را فدا کرد و شهید شد. 

* عزیمت به مشهد

آفتاب روز سوم خرداد 1403 ساعتی تا رسیدن به میانه آسمان فاصله داشت که وقت انتقال پیکر رئیس‌جمهور شهید به مشهد فرا رسید. از این شهر مقدس خبر می‌رسید گذشته از حضور پرشور مشهدی‌ها در خیابان‌های شهر، جمعی از مردم نیز به فرودگاه شهید هاشمی‌نژاد رفته بودند تا از همان جا تشییع پیکر رئیس‌جمهور محبوب را آغاز کنند. 

مشهد زادگاه رئیسی است و این مردم، همشهری‌ها و برخی همسایه‌ها و بچه محل‌های رئیسی در «نوغان» بودند. مشهدی‌ها رئیسی و خانواده‌اش را بهتر از دیگران می‌شناسند. برادرانش را و مادر پیرش را که به‌ رغم نزدیک‌ترین نسبت‌ها با رئیس‌جمهور، هنوز در یک خانه نقلی 70 متری در یکی از محلات متوسط شهر زندگی می‌کند. 

شاید این ساده‌زیستی و عشق و علاقه سیدابراهیم رئیسی به قشر محروم بود که باعث شد مردم کشورمان چنین پرشور و پرتعداد در مراسم تشییع او و همراهانش شرکت کنند. از تبریز گرفته تا قم و تهران و بیرجند و مشهد، هر کجا که این پیکر رفت، قیامتی بر پا شد و تصاویری از خیابان‌ها مخابره شد که جهان را به حیرت واداشت.

همان‌طور که در تشییع پیکر رئیس‌جمهور در بیرجند شاهد بودیم، در مشهد نیز پیکر شهیدان مالک رحمتی، استاندار آذربایجان شرقی و سردار سیدمهدی موسوی، رئیس تیم محافظان رئیسی همراه پیکر رئیس‌جمهور بود. مراسم در مشهد از استقبال رسمی در فرودگاه شهید هاشمی‌نژاد آغاز شد؛ جایی که جمعی از مسؤولان کشوری و لشکری و همین‌طور مردم حاضر شده بودند. 

دقایقی بعد پیکر هر 3 شهید روی شانه‌های مردم بویژه جوانانی قرار گرفت که پلاکاردهای «شهید رئیسی، نتیجه انتخاب درست» را بر دست داشتند. این پیکرها برای لحظاتی روی دست مردم شناور بودند و سپس به وسیله نقلیه‌ای منتقل شدند که قرار بود باقی راه را با آن طی کنند. خانواده رئیس‌جمهور شهید نیز در فرودگاه حضور داشتند و از نزدیک شاهد قدرشناسی مردم بودند. 

همزمان با نماز ظهر و عصر، مراسم رسمی تشییع پیکر رئیس‌جمهور و 2 همراهش در میدان 15 خرداد مشهد آغاز شد. راس ساعت 14 پیکر به میان جمعیت آمد. از این ساعت تا قبل از اذان مغرب و عشا که موعد آرام گرفتن پیکر رئیسی در رواق دارالسلام تعیین شده بود، چند ساعت فاصله بود اما جمعیت انبوهی که خیابان‌های منتهی به میدان 15 خرداد را یکسره سیاه‌پوش کرده بودند، گاه آنقدر فشار می‌آوردند که کاروان حامل پیکر رئیس‌جمهور و 2 همراهش مجبور به توقف می‌شد. جمعیت حاضر در  بلوار امام رضا(ع) از ساعت‌ها قبل در این مکان تجمع کرده بودند اما نه آفتاب و نه خستگی چند ساعت حضور باعث نشده بود ذره‌ای از شور و احساسات این مردم کم شود. پیش‌تر خبر رسیده بود که از 2 روز قبل تدارکات آماده‌سازی مزار رئیس‌جمهور شهید در رواق دارالسلام حرم مطهر رضوی(ع) در حال انجام است و آنطور که از گفته‌های مسؤولان آستان قدس مشخص بود، شهید رئیسی سال‌ها پیش وصیت کرده بود پس از درگذشتش در این رواق در کنار مزار شهید هاشمی‌نژاد و نقطه‌ای که بین مشهدی‌ها به پایین‌ پای حضرت معروف است، به خاک سپرده شود. پیکر رئیس‌جمهور و 2 همراهش آرام‌آرام به سمت حرم مطهر امام هشتم شیعیان در حال حرکت بود که از ساعت ۱۶ بعدازظهر اعلام شد ظرفیت صحن پیامبر اعظم که برای برگزاری مراسم سوگواری شهید رئیسی در نظر گرفته شده بود، تکمیل شده است. ساعت ۱۶:۱۵ پیکر رئیس‌جمهور به چهارراه دانش رسید و تنها کمتر از یک کیلومتر تا رسیدن به حرم فاصله داشت. زائران و مجاوران اگر قصد ورود به حرم مطهر رضوی را داشتند، از صحن‌های دیگر امکان ورود به حرم مطهر رضوی وجود داشت ولی ورودی‌های صحن پیامبر اعظم(ص) بسته شده بود.

محمد مخبر، سردار سلامی، سردار قاآنی، آیت‌الله علم‌الهدی و حجت‌الاسلام مروی از چهره‌های شاخص حاضر در مراسم تشییع پیکر رئیس‌جمهور بودند که در حرم مطهر حضور یافته و انتظار آمدن پیکر را می‌کشیدند. پیکر شهدا بر دوش خادمان قرار گرفت و در حرم مطهر و دور ضریح نورانی امام رضا(ع) طواف داده شد. پیکر شهید رئیسی حدود ساعت ۱۹:۳۰ دقیقه مقارن با اذان مغرب و عشا در سومین شب خرداد ۱۴۰۳ در آرامگاه ابدی خود در جوار حضرت رضا(ع) آرام گرفت.

* از تبریز و مراغه تا ری

همزمان پیکر مطهر شهید حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه کشورمان روز پنجشنبه سوم خرداد در جوار حرم حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) در شهرری در آرامگاه ابدی خود به خاک سپرده شد. پیکر شهید آیت‌الله سیدمحمدعلی آل‌هاشم، سومین امام جمعه‌ شهید تبریز نیز در همان روز سوم خرداد در تبریز تشییع و سپس در گلزار شهدای وادی رحمت در قطعه‌ صدیقین به خاک سپرده شد. 

همچنین دیروز (چهارم خرداد) پیکر شهید مالک رحمتی پس از تشییع در زادگاهش مراغه، در گلزار شهدای این شهر به خاک سپرده شد. پیکر سردار شهید سیدمهدی موسوی، فرمانده یگان حفاظت رئیس‌جمهور هم در میان خیل عظیم تشییع‌کنندگان در جوار سیدالکریم در آستان مقدس حضرت عبدالعظیم حسنی علیه‌السلام آرام گرفت.