دانلود تمام صفحات این نسخه
صفحه 1 : صفحه اول
صفحه 2 : سیاسی
صفحه 3 : اقتصاد
صفحه 4 : اجتماعی
صفحه 5 : طنز
صفحه 6 : ورزشی
صفحه 7 : بین الملل
صفحه 8 : فرهنگ و هنر
صفحات روزنامه + PDF
انتخاب روزنامه :
جستجو بر اساس تاریخ
|
|
|
دور دنیا
آخرین اقدامات بایدن
جو بایدن تا چند روز دیگر کاخ سفید را به دونالد ترامپ تسلیم خواهد کرد. وی که از انتخابات ریاست‌جمهوری کنار گذاشته شد، اکنون در روزهای آخر ریاست‌جمهوری خود و به احتمال زیاد در آخرین روزهای خود در دنیای سیاست، آخرین اقدامات و دستوراتش را اجرایی می‌کند؛ دستوراتی که بسیاری از آنها ممکن است در کوتاه‌مدت یا میان‌مدت توسط دونالد ترامپ لغو شود و بسیاری از آنها اجرایی نشود. بسیاری از این دستورات مختص سیاست خارجی آمریکا و بسته‌های کمکی وی به اوکراین است اما تصمیمات اخیر بایدن بیشتر متمرکز بر سیاست داخلی این کشور است. جو بایدن در روزهای پایانی ریاست‌جمهوری خود، چندین فرمان اجرایی در سال جدید میلادی صادر کرد که به حوزه‌های مختلف پرداخته است. برای مثال ممنوعیت حفاری نفت و گاز در سواحل یکی از این موارد است. بایدن حفاری نفت و گاز جدید در اکثر آب‌های ساحلی فدرال ایالات متحده، از جمله سواحل شرق و غرب، بخش‌هایی از خلیج مکزیک و شمال آلاسکا را ممنوع کرد. این اقدام به منظور حفاظت از جوامع ساحلی و مقابله با تغییرات اقلیمی انجام شد. از دیگر دستورات بایدن تقویت استانداردهای امنیت سایبری است. در واکنش به تهدیدات سایبری، بویژه از طرف چین، بایدن فرمان اجرایی صادر کرد که استانداردهای امنیت سایبری سختگیرانه‌تری برای آژانس‌ها و پیمانکاران فدرال ایجاد می‌کند. این فرمان بر فرآیندهای توسعه و تایید نرم‌افزارهای امن برای مقابله با حملات سایبری تمرکز دارد. از دیگر دستورات بایدن فرمان ممنوعیت صادرات ریزتراشه‌هاست. یک هفته مانده به پایان ریاست‌جمهوری، بایدن فرمان اجرایی جدیدی مبنی بر محدودیت‌های صادراتی ریزتراشه صادر کرد. هدف اصلی این فرمان جلوگیری از دسترسی کشورهای رقیب، بویژه چین، به فناوری‌های پیشرفته مانند ریزتراشههای کامپیوتری است که قدرت سیستم‌های هوش مصنوعی را تأمین می‌کنند. این دستورالعمل‌های جدید، صادرات ریزتراشههای پیشرفته به کشورهای خاصی مانند چین و روسیه را محدود می‌کند، در حالی که برای کشورهایی که با آمریکا همکاری دارند، مانند استرالیا، ژاپن، کره‌جنوبی و تایوان، محدودیت‌های جدید اعمال نمی‌شود. کشورهای گروه سوم که بخش زیادی از جهان را شامل می‌شوند، بزودی با محدودیت‌های جدیدی در حوزه ریزتراشه مواجه خواهند شد. این تغییر بویژه به منظور جلوگیری از این است که چین بتواند از کشورهای ثالث برای دسترسی به ریزتراشههای پیشرفته استفاده کند؛ دستوراتی که مشخص نیست چه مدت باقی بمانند و در حال حاضر از آنها به عنوان آخرین فرمان‌های جو بایدن یاد می‌شود.
***
امضای سند راهبردی بین ارمنستان و آمریکا
آرارات میرزویان، وزیر خارجه ارمنستان در سفر کاری خود به واشنگتن با همتای آمریکایی‌اش گفتوگو کرد. به نقل از وزارت خارجه ارمنستان، میرزویان و بلینکن در دیدار روز سه‌شنبه سند همکاری راهبردی امضا کردند. این وزارتخانه اعلام کرد این مراسم عصر سه‌شنبه (به وقت گرینویچ) برگزار و از منابع رسمی به صورت زنده پخش شد. امضای این قرارداد برای برخی کشورهای منطقه قفقاز بویژه روسیه و جمهوری آذربایجان حساسیت‌برانگیز است. مقامات روسی نسبت به این رویداد واکنش نشان دادند. دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین روز سه‌شنبه در این باره اظهار داشت: تصمیم ارمنستان برای امضای قرارداد مشارکت راهبردی با آمریکا حق کاملا حاکمیتی این کشور است. پسکوف گفت: «ایالات متحده هرگز نقش تثبیت‌کننده خاصی در قفقاز جنوبی ایفا نکرده است و حتی می‌توان برعکس آن را گفت. آمریکا به هر روش ممکن تلاش می‌کند کشورهای بیشتری را به مدار خود بکشاند». او تاکید کرد که انعقاد این توافقنامه حق ارمنستان برای توسعه روابط در همه جهات است. پسکوف افزود: «موضع روسیه بر اساس این اصل است که ما روابط دوجانبه خود را با ارمنستان داریم، ما برای این روابط ارزش قائل هستیم و قصد توسعه آن را داریم». پس از شروع دور جدید درگیری‌های قره‌باغ در سال 2020 بود که روسیه و سازمان پیمان امنیت جمعی، واکنشی در دفاع و حمایت از ارمنستان از خود نشان ندادند و به همین دلیل نیز رویکرد دولت ارمنستان بیشتر از قبل به سوی غرب گرایش پیدا کرد.
***
ترامپ: بدون معطلی با پوتین دیدار می‌کنم
رئیس‌جمهور منتخب آمریکا دوشنبه در مصاحبه با نیوزمکس گفت بعد از ورودش به کاخ سفید در هفته آینده (اول بهمن)، بسیار سریع با همتای روس خود ولادیمیر پوتین دیدار خواهد کرد. دونالد ترامپ زمان دقیق این دیدار را که در صورت انجام نخستین دیدار روسای‌جمهور آمریکا و روسیه از آغاز جنگ اوکراین خواهد بود، بیان نکرد. ترامپ در پاسخ به سوالی درباره استراتژی خود برای پایان دادن به جنگ اوکراین، گفت «خب، فقط یک استراتژی وجود دارد و آن به پوتین بستگی دارد؛ نمی‌توانم تصور کنم او از شکلی که (وقایع) پیش رفته خوشحال باشد، زیرا برای او هم خوب پیش نرفته است». رئیس‌جمهور منتخب آمریکا در ادامه افزود: «می‌دانم که می‌خواهد دیدار کند و خیلی سریع با او دیدار خواهم کرد. باید این کار را زودتر انجام می‌دادم اما قبلش لازم است وارد دفتر ریاست‌جمهوری شوم. پیش از این نماینده کنگره آمریکا «مایک والتز» که قرار است مشاور امنیت ملی کاخ سفید ترامپ باشد، یکشنبه گفته بود انتظار دارد در روزها و هفته‌های آینده بین ترامپ و پوتین تماسی برقرار شود.
ارسال به دوستان
رسانه‌های عربی و عبری از توافق قریب‌الوقوع میان رژیم صهیونیستی و حماس خبر دادند
بن‌گویر: توافق یعنی تسلیم
گروه بین‌الملل: 16ماه تداوم از جنایات ارتش رژیم صهیونیست در نوار غزه و ناکامی آنها در رسیدن به اهداف از پیش اعلام شده، صهیونیست‌ها تلاش کردند با افزایش جنایات و به کارگیری شیوه‌های غیرانسانی، مقاومت در غزه را به زانو درآورده و آنها را تسلیم کنند؛ اقدامی که در شمال نوار غزه و با اجرای طرح ضدانسانی ژنرال‌ها پیگیری شد و حملات صهیونیست‌ها به بیمارستان‌ها، محاصره این منطقه و جلوگیری از امدادرسانی و همچنین بمباران وحشیانه این منطقه طی چند ماه گذشته در دستور کار رژیم صهیونیستی قرار داشته که منجر به شهادت بسیاری از فلسطینیان نوار غزه شده است. اما سرانجام و پس از جنایات وحشیانه و بی‌سابقه صهیونیست‌ها نه اسرای صهیونیست در نوار غزه پیدا شدند و نه مقاومت غزه شکست خورده است و سربازان صهیونیست همچنان در نوار غزه به هلاکت می‌رسند و این تلفات بیشتر از قبل نیز شده است. در این شرایط دونالد ترامپ به مقامات صهیونیست اعلام کرده است تا پیش از رسیدن به کاخ سفید علاقه به پایان جنگ غزه دارد و به همین دلیل نیز به دولت صهیونیستی فشار سنگینی آورده است؛ فشاری که منجر به واکنش صهیونیست‌های افراطی هم‌پیمان با نتانیاهو شده است، واکنشی که منجر به تهدید دولت و شخص نتانیاهو به استعفا توسط ایتمار بن‌گویر و اسموتریچ شده است که در صورت وقوع منجر به سقوط کابینه رژیم صهیونیستی و انتخابات زودهنگام خواهد شد. به نظر می‌رسد مفاد توافق آتش‌بس با حماس اعتراض صهیونیست‌های افراطی مانند بن‌گویر را درآورده است؛ مفادی که آنها آن را به‌مثابه شکست برای رژیم صهیونیستی می‌دانند.
* مفاد آتش‌بس
یکی از مهم‌ترین مفاد آتش‌بس، مساله تبادل اسرای صهیونیست با زندانیان سیاسی فلسطینی است. در مرحله اول توافق 33 اسیر شامل کودکان، زنان، نظامیان زن، مردان بالای 50 سال و زخمی‌ها و بیماران از میان اسرای صهیونیست در غزه آزاد خواهند شد. رژیم صهیونیستی می‌گوید بیشتر اسرای آن در غزه زنده هستند اما هیچ تاییدیه رسمی از جانب حماس مبنی بر زنده بودن اغلب این اسرا صادر نشده است. اگر مرحله اول طبق برنامه پیش برود، مذاکرات برای مرحله دوم در شانزدهمین روز پس از اجرایی شدن توافق آغاز خواهد شد. در مرحله دوم سایر اسرای باقیمانده صهیونیست اعم از نظامیان و مردانی که در سن خدمت نظامی هستند، به اضافه اجساد اسرایی که در حملات ارتش صهیونیست به غزه کشته شدند، تحویل داده می‌شود. در سطح آزادی اسرای فلسطینی هم در مقابل هر زن نظامی اسرائیلی 30 اسیر فلسطینی محکوم به حبس ابد و 20 اسیر دیگر که محکومیت کمتر از 15 سال دارند، طبق لیست ارائه‌شده توسط حماس آزاد می‌شوند. بنابراین، تعداد اسرای فلسطینی که قرار است آزاد شوند، به تعداد اسرای زنده اسرائیلی بستگی دارد. همچنین اسرای فلسطینی بعد از آزاد شدن، اجازه رفتن به کرانه باختری را ندارند و در نوار غزه آزاد خواهند شد. از مفاد مهم دیگر توافق آتش‌بس خروج نیروهای اشغالگر از نوار غزه است. عقب‌نشینی نظامیان صهیونیست از نوار غزه به شکل مرحله‌ای خواهد بود و آنها در نزدیکی مرز با غزه باقی می‌مانند. علاوه بر آن، ترتیبات امنیتی درباره محور صلاح‌الدین (فیلادلفیا) در جنوب نوار غزه وجود خواهد داشت که اسرائیل چند روز بعد از آغاز اجرای توافق، از بخش‌هایی از این محور عقب‌نشینی می‌کند. ساکنان غیرمسلح شمال غزه با سازوکاری جهت اطمینان از عدم انتقال سلاح توسط آنها به مناطق خود، اجازه بازگشت به شمال غزه را دارند و نیروهای اسرائیلی از گذرگاه نتساریم در مرکز غزه عقب‌نشینی خواهند کرد. مساله مهم دیگر کنترل نوار غزه و سازوکار سیاسی برای مدیریت این باریکه است؛ مساله‌ای که هنوز مورد توافق قرار نگرفته و مبهم باقی مانده است.
* مخالفت صهیونیست‌های افراطی
از روز اول جنگ تا به امروز تظاهرات، راهپیمایی‌ها و تحصن‌های بسیاری در سرزمین‌های اشغالی برای نجات جان اسرای صهیونیست برگزار شده است. تظاهرات‌کنندگان که اغلب از خانواده اسرا بوده‌اند خواستار توافق زودهنگام برای نجات جان اسرای خود شده‌اند؛ اسرایی که جان آنها صرفا توسط ارتش رژیم صهیونیست با بمباران آنها یا محاصره غذایی و دارویی آنها در نوار غزه به خطر افتاده و آسیبی از سوی مبارزان حماس به آنها وارد نشده است. همین مساله منجر به خشم تظاهرات‌کنندگان علیه مقامات دولت و ارتش رژیم صهیونیستی شده است؛ خشمی که برای وزرای کابینه افراطی نتانیاهو اهمیتی ندارد و آنها تنها به دنبال بقای خود در عرصه سیاست رژیم صهیونیستی هستند و به مسائل دیگر اهمیتی نمی‌دهند. به همین دلیل نیز به رغم تمام نگرانی‌ها و امیدها برای دستیابی به توافق آتش‌بس از سوی بسیاری از صهیونیست‌ها، برخی چهره‌های تندروی کابینه نتانیاهو با این آتش‌بس مخالفت کرده‌اند که برجسته‌ترین مخالف این توافق قریب‌الوقوع نیز ایتمار بن‌گویر، وزیر امنیت داخلی رژیم صهیونیستی است؛ شخصی که مسؤولیت امنیت داخلی رژیم در سرزمین‌های اشغالی را بر عهده داشته و به عنوان یکی از مقصران اصلی 7 اکتبر در سرزمین‌های اشغالی معرفی می‌شود. وی در واکنش به توافق آتش‌بس در نوار غزه واکنش شدیدی نشان داد.
بن‌گویر در بیانیه‌ای اظهار داشت توافق آتش‌بس میان اسرائیل و حماس به آزادسازی صدها فلسطینی از زندان‌های اسرائیل، بازگشت هزاران عضو حماس به شمال نوار غزه و عقب‌نشینی نیروهای نظامی اسرائیل از محور نتساریم منجر می‌شود که به گفته او تهدیدات جدی علیه امنیت اسرائیل و ساکنان نوار غزه به همراه خواهد داشت. بن‌گویر با اشاره به پیامدهای احتمالی این توافق گفت: این معامله نه‌تنها منجر به آزادی تمام اسیران نمی‌شود بلکه باعث می‌شود سرنوشت سایر افرادی که در این معامله قرار نگرفته‌اند به مرگ محکوم شود. وی افزود: این تصمیم نه یک «انتخاب سخت» برای بازگرداندن اسیران، بلکه انتخابی خطرناک برای جان دیگر اسرائیلی‌هایی است که باید بهای سنگینی برای این تصمیم بپردازند. وی نهایی شدن این توافق را به منزله تسلیم در برابر حماس دانسته و خواستار مقابله با آن شد. بن‌گویر در ادامه افزود: سال گذشته، ما با قدرت سیاسی‌مان موفق شدیم بارها از عملی شدن این معامله جلوگیری کنیم اما اکنون کابینه اسرائیل با تغییرات جدیدی در ترکیب خود مواجه است، بویژه با حضور گیدعون ساعر که به‌طور علنی از این توافق حمایت کرده است. وی افزود: احزاب مخالف دیگر به‌تنهایی قادر به تأثیرگذاری نیستند و تنها در صورتی می‌توانند از نهایی شدن این توافق جلوگیری کنند که نیروی کافی برای مقابله با آن در داخل کابینه جمع شود. بن‌گویر در تهدیدی جدی خطاب به نخست‌وزیر اسرائیل گفت اگر این توافق اجرایی شود، حزب «قدرت یهودی» که او آن را نمایندگی می‌کند نمی‌تواند در ائتلاف باقی بماند و از کابینه استعفا خواهد داد. وی در عین حال تأکید کرد در حال حاضر قدرت این حزب در ائتلاف کافی نیست تا به عنوان ابزار فشاری برای جلوگیری از این معامله عمل کند و برای همین از رهبر دیگر حزب راست افراطی عضو کابینه یعنی اسموتریچ، وزیر دارایی اسرائیل خواست در این زمینه به او بپیوندد و در صورت نهایی شدن توافق، آنها از ائتلاف حاکم کناره‌گیری کنند. بن‌گویر همچنین به نخست‌وزیر اسرائیل هشدار داد باید اقدامات لازم را برای شکست حماس و آزادسازی اسیران انجام دهد. وی پیشنهاد کرد کابینه اسرائیل باید انتقال کمک‌های بشردوستانه، سوخت، برق و آب به غزه را به‌طور کامل متوقف کند و به تخریب نظامی حماس ادامه دهد تا از تهدیدات آینده جلوگیری شود. با اضافه شدن گیدعون ساعر در رأس حزب امید جدید به ائتلاف حاکم، شمار نمایندگان حامی کابینه از 64 به 68 نفر رسیده است و اکنون تنها در صورتی که هر 2 حزب راست افراطی (که در مجموع 14 کرسی در کنست دارند) از ائتلاف استعفا دهند، کابینه دچار بحران خواهد شد و کناره‌گیری یکی از آنها برای اثرگذاری بر روند کلان سیاست اسرائیل کافی نیست. به همین دلیل نیز بن‌گویر به اتحاد با اسموتریچ نیازمند است. به نظر می‌رسد اسموتریچ چندان با پیشنهاد بن‌گویر همراه نیست و سقوط دولت و کابینه را به زیان خود می‌بیند و احتمال قبول این ائتلاف بسیار پایین است. همین مساله توافق آتش‌بس را بسیار نزدیک می‌کند.
***
درخواست ترامپ برای آتش‌بس غزه قبل از 20 ژانویه
شارین هسکل، معاون وزیر خارجه اسرائیل، روز سه‌شنبه در گفتوگو با خبرنگاران در ارتباط با توافق آتش‌بس مدعی شد در چارچوب توافق تبادل اسرا با حماس، ۳۳ اسیر این رژیم آزاد خواهد شد. هسکل اشاره کرد که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور منتخب آمریکا، خواستار توافق تا قبل از تاریخ ۲۰ ژانویه (روز تحلیف ترامپ) شده است. وی افزود: «من نمی‌توانم جزئیات این توافق را فاش کنم و نمی‌خواهم اظهاراتی داشته باشم که بر روحیه خانواده‌های اسرا تاثیر بگذارد». وی تاکید کرد که در حال حاضر درباره توافق تبادل اسرا در حال مذاکره هستند و امیدوارند بعدا اخبار مثبتی دریافت کنند.
ارسال به دوستان
انتقام کودک فلسطینی از نظامیان صهیونیست
رسانه‌های صهیونیستی گزارش دادند 2 نفر از نظامیان ارتش اسرائیل روز گذشته در مکزیک بازداشت شده‌اند. یک قاضی برزیلی نیز دستور بازداشت یک نظامی صهیونیست را به اتهام جنایت جنگی صادر کرده بود که این نظامی را مجبور به فرار شبانه از این کشور کرد. این نظامیان صهیونیست به اتهام مشارکت در جنایت جنگی تحت پیگرد قانونی قرار گرفته‌اند و این امر منجر به آبروریزی تمام‌عیار برای رژیم صهیونیستی در کشورهای مختلف شده است. البته این دردسر تنها مربوط به سربازان رده پایین در آمریکای لاتین نیست و یدیعوت آحارانوت خبر داد برای «غسان علیان» ژنرال سرشناس صهیونیست از یگان «کوگات» که مخفیانه در ایتالیا زندگی می‌کند، شکایتی به عمل آمده و احتمال اینکه وی برای تحقیقات در زمینه جنایات جنگی بازداشت شود، وجود دارد. این کارزار قضایی علیه نظامیان اسرائیلی توسط «بنیاد هند رجب» سازماندهی شده که سازمانی مردم‌نهاد در بروکسل است و نظامیان صهیونیست را با استناد به تصاویر منتشر شده در فضای مجازی از جنایت‌شان در غزه تحت پیگرد قضایی قرار می‌دهد. نام این بنیاد از اسم دختر 5 ساله فلسطینی گرفته شده که بهمن سال گذشته درحالی که بعد از شهادت پدر و مادرش توسط صهیونیست‌ها در خودرو به همراه خواهرش تنها مانده بود و با نیروهای امدادرسان تماس گرفت و صدای گریه‌هایش به یکی از نمادهای جنایات باورنکردنی صهیونیست‌ها در غزه تبدیل شد. اکنون بعد از یک سال، قضات در برزیل، مکزیک و احتمالا ایتالیا، با استناد به اینکه کشورشان از امضا‌کنندگان اساسنامه رم است، دستور بازداشت نظامیان اسرائیلی را صادر می‌کنند. دیوان کیفری بین‌المللی بر مبنای اساسنامه رم که سال 1998 به امضا رسید، تاسیس شد که ۴ جنایت نسل‌کشی، جنایت علیه بشریت، جنایت جنگی و تجاوز را تحت پیگرد قرار می‌دهد و در این اساسنامه صلاحیت دادگاه مکمل صلاحیت دادگاه‌های داخلی است. ارسال به دوستان
شلیک انتقامی یمن
ارتش رژیم صهیونیست بامداد سه‌شنبه از به صدا درآمدن آژیر خطر در بسیاری از شهرک‌های اشغالی خبر داد. رسانه‌های صهیونیستی نیز گزارش دادند صدای انفجارهای شدید شهر تل‌آویو مرکز فلسطین اشغالی را لرزانده است. در پی عملیات موشکی یمن در بامداد سه‌شنبه، صدای آژیر در مناطق قدس اشغالی، تل‌آویو و مناطق ساحلی فلسطین اشغالی به صدا درآمده است و تمام پروازهای فرودگاه بن‌گوریون رژیم صهیونیستی متوقف شده است. رسانه‌های صهیونیستی همچنین از زخمی شدن 11 صهیونیست در حین فرار به پناهگاه‌ها خبر دادند. برخی رسانه‌های عبری نیز از شکست مجدد ارتش رژیم صهیونیست در رهگیری موشک‌های شلیک شده از یمن خبر دادند. نیروهای مسلح یمن پس از اجرای این عملیات بیانیه‌ای صادر کرد. سرلشکر یحیی سریع، سخنگوی نیروهای مسلح یمن درباره عملیات جدید ضد دشمن صهیونیستی اعلام کرد: در جریان یک عملیات نظامی، نهاد موسوم به «وزارت دفاع» (وزارت جنگ) دشمن صهیونیستی را در یافای اشغالی با موشک بالستیک مافوق صوت فلسطین 2 هدف قرار دادیم. یحیی سریع تاکید کرد موشک بالستیک به هدف خود رسید و سامانه‌های رهگیری دشمن در مقابله با این موشک ناکام ماندند. وی گفت: عملیات هدف قرار دادن یافای اشغالی سومین عملیات ما طی 12 ساعت است. مجددا تاکید می‌کنیم کنار فلسطین هستیم و هر اندازه نیاز باشد فداکاری می‌کنیم و عملیات‌های خود را تا زمان توقف تجاوزات دشمن و رفع محاصره غزه تشدید خواهیم کرد. سخنگوی نیروهای مسلح یمن ساعاتی بعد از فعال شدن آژیرهای هشدار و پدافند موشکی ارتش اسرائیل در فلسطین اشغالی هم اعلام کرد نیروهای مسلح این کشور طی 2 عملیات، یکی پهپادی و دیگری موشکی، اهدافی حیاتی در یافای اشغالی (تل‌آویو) را هدف قرار داده‌اند. این عملیات پس از تجاوز هوایی مشترک رژیم صهیونیستی با آمریکا و انگلیس به یمن رخ داد. ارسال به دوستان
آینده قاره سبز چگونه رقم می‌خورد؟
عبور از ژئوپلیتیک کارولنژی
امیر فرشباف، روزنامه‌نگار: با اینکه پس از شارلمانی، اولاد و احفادش آن اتحاد رویایی امپراتوری مقدس روم در اروپای قرن نهم را با چندپارگی و منازعه معاوضه کردند اما به هر تقدیر، در آن دوران واقعیتی تاریخی ایجاد شد که نه‌تنها قابل انکار نیست، بلکه نادیده گرفتن آن نظم الهیاتی - سیاسی سر از سراب سنت‌ستیزی و هویت‌پریشی درمی‌آورد. این واقعیت فرهنگی، مذهبی و ژئوپلیتیکی در قرون وسطای اولیه از یک سو روی ویرانه‌های روم باستان بنا شده بود و از سوی دیگر، مبدأ قرون وسطای پسین، دوره نوزایی (Renaissance) و عصر جدید شد. در این نظم کارولنژی، آنچه تعیین‌کننده است، ژئوپلیتیک فرانسوی - آلمانی است که اروپای غربی را در کانون و سایر مناطق را در حاشیه قرار می‌دهد. با این حال، برخی تحلیلگران نظام بین‌الملل عقیده دارند محوریت ژئوپلیتیک کارولنژی در وحدت‌بخشی به اروپا تضعیف شده و این اروپای مرکزی است که ارض موعود اتحادیه اروپایی است. اندیشکده شورای روابط خارجی اروپا به تازگی مقاله‌ای منتشر کرده که در آن، منازعه مجارستان اوربان و لهستان تاسک در اروپای مرکزی، تعیین‌کننده نظم جدید اروپاست. طبیعتا کفه مشروعیت از دیدگاه نویسنده ECFR، به نفع دونالد تاسک سنگینی می‌کند اما تحلیلش خالی از بصیرت‌های سیاسی نیست و علاوه بر این، از جهت بدیع بودن موضوع هم قابل تأمل است: مبارزه ایدئولوژیک جدیدی که در اروپای مرکزی در حال وقوع است، ممکن است آینده این قاره را رقم بزند. همان‌طور که دیپلمات‌های اتریشی، «امیل بریکس» و «ارهارد بوسک» در کتاب «بازدید از اروپای مرکزی» نوشتند، آینده قاره سبز به اروپای مرکزی بستگی دارد. آنها معتقدند اتحادیه اروپایی باید «سنت‌ها و ابتکارات اروپای مرکزی را در نظر بگیرد، نه صرفا منویات بروکسل، پاریس و برلین را، آنطور که اکنون هست». به گفته آنها، اگر اتحادیه اروپایی صرفا در اطراف «محور کارولنژی» توسعه یابد، این امر به «پروژه صلح و رفاه» اروپا پایان خواهد داد. جنگ در اوکراین صحت حرف‌های بریکس و بوسک را ثابت کرد اما اینکه آینده اروپا اکنون در مرکز آن رقم می‌خورد، به این دلیل هم هست که سرنوشت اتحادیه اروپایی در گرو یک اختلاف سیاسی اساسی است. در اول ژانویه 2025، مجارستان به ریاست ویکتور اوربان، ریاست شورای اتحادیه اروپایی را به لهستان و نخست‌وزیر آن، دونالد تاسک تحویل داد. هر ۲ رهبر در حال حاضر با یکدیگر درگیر هستند و اروپا میدان نبرد سیاسی آنهاست. اوربان و تاسک بهترین نماد تعارض منافع و ارزش‌ها در قلب قاره سبز هستند که با بر عهده گرفتن ریاست شورا توسط لهستان، این نبرد شتاب و نیروی تازه‌ای می‌گیرد.
* دموکراسی یا بقا؟
ایده‌های اصلی حامی اروپا - ایده‌های ژاک دلور (رئیس پیشین کمیسیون اروپا) و یوشکا فیشر (وزیر خارجه اسبق آلمان) – مدت‌هاست که غیرقابل دفاع شده و طی بحران‌های مزمن و بی‌پایان کمرنگ شده‌اند. در عالم واقع نیز امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، به عنوان آخرین سنگر برنامه‌های بلندپروازانه اروپا، دچار یک فلج سیاسی بی‌پایان است و آلمان هم به دلیل درگیری‌های داخلی و احتمال اینکه دولت بعدی آن تمایل کمتری به ایفای نقشی محوری در اروپا داشته باشد، در معرض خطر انزوا قرار دارد. این اختلاف ایدئولوژیک، یعنی توصیف تاسک و اوربان به عنوان رویاپردازان له یا علیه طرح‌های ادغامی اتحادیه اروپایی، ممکن است تعجب‌آور باشد اما خواه‌ناخواه دوران اروپای مرکزی فرا رسیده است. انگاره «اروپای مرکزی» (Mitteleuropa) در واقعیت، افسار اتحادیه اروپایی را در دست ندارد، در عوض بازگشت این ایده، همان‌طور که با رقابت بین تاسک و اوربان به تصویر کشیده شده است، عمدتا به دلیل ماهیت بحران‌های در حال وقوع در این بخش از قاره معنا می‌یابد. هر دو سیاستمدار، بازیگران کلیدی در ارتباط با ۲ موضوع بحث‌برانگیز: مبارزه برای بقای دموکراسی در اتحادیه و نحوه مواجهه با جنگ اوکراین هستند.
* دموکراسی تنزه‌طلب یا عملگرا؟
رویاپردازان طرح‌های ادغام اروپا - دلور و فیشر، هلموت کوهل و فرانسوا میتران - پروژه‌های خود را در زمان «اجماع سهل‌گیرانه» و با اعتقاد به بنیاد لیبرال دموکراتیک اتحادیه اروپایی تدوین کردند. امروزه هر ۲ فرضیه منسوخ شده‌اند: شکنندگی فعلی نظم دموکراتیک، درس کلیدی اروپای مرکزی در سال‌های اخیر است و در سراسر اتحادیه اروپایی گسترش یافته است. تاسک سال 2018 گفته بود: «دفاع از دموکراسی‌های لیبرال اولین، دومین و سومین وظیفه ما است». رویکرد عملگرایانه تاسک به اتحادیه اروپا، به معنی روشن کردن این است که این بلوک فی‌نفسه هدف نیست و سیاست‌ها و تصمیمات آن نباید هدف اساسی خود، یعنی دفاع از نظم دموکراتیک را نادیده بگیرد. با این حال، استقبال او از سخنان تند درباره مهاجرت، از جمله احتمال تعلیق موقت حق پناهندگی، نمونه‌ای از این رویکرد جدید عملگرایانه او است. در حالی که تاسک اتحادیه اروپایی می‌خواهد منادی دموکراسی لیبرال باشد، اوربان از این بلوک برای ساختن یک مدل محافظه‌کارانه استفاده می‌کند؛ او در مارس 2024 گفت: «مدت‌ها بود که چنین فرصت خوبی برای نیروهای ملی، محافظه‌کار، مستقل و مسیحی ندیده‌ام که در اتحادیه اروپایی مسلط شوند». با اینکه نتایج انتخابات پارلمان اروپا در سال 2024 به طور کامل به آرزوهای اوربان جامه عمل نپوشاند اما انتخاب مجدد دونالد ترامپ، جناح راست رادیکال را در اروپا تقویت خواهد کرد.
* تجدیدنظرطلبی اوربان
دولت‌گرایی و محافظه‌کاری اوربان، دیدگاهی از اتحادیه اروپایی را تقویت می‌کند که مخالف تاسک و اصول دموکراسی لیبرال و ادغام اتحادیه است. رهبر مجارستانی بلوکی می‌خواهد که در آن راستگرایان رادیکال در شکل دادن به نظم داخلی و روابط خارجی‌شان از الگویی تجدیدنظرطلبانه تبعیت کنند. او این واقعیت را پنهان نمی‌کند که هدفش، بازنگری همه‌جانبه در اتحادیه اروپایی است و اعلام می‌کند که «مجارستان به دلیل آنچه هست، عضو اتحادیه اروپا نیست، بلکه به دلیل آنچه می‌تواند باشد، عضو این اتحادیه است». پیش از این، اوربان در یک سخنرانی در ماه ژوئیه، اتحادیه رویایی خود را توصیف کرد. تصادفی نیست که اتحادیه مطلوب لهستان هدف انتقاد او قرار گرفت: «این نهادی است که به همراه لندن، کی‌یف و کشورهای اسکاندیناوی، ظاهرا یک مرکز قدرت جدید در اروپا برای جایگزینی محور برلین - پاریس ایجاد کرده است». اوربان بر این باور است غرب به‌مثابه یک نظام ارزشی و یک الگوی سیاسی به پایان رسیده است و ظهور اجتناب‌ناپذیر قدرت‌های اقتصادی و نظامی آسیایی و شرقی، کشورهایی مثل چین، ترکیه و روسیه را به الگوها و شرکای دیپلماتیک ضروری تبدیل کرده است. از سوی دیگر، اگرچه اوربان خود را به عنوان بهترین دوست ترامپ معرفی می‌کند اما برنامه او برای نزدیکی با چین و روسیه، پیشنهادی به اروپایی‌ها برای دورانی بدون یا با حضور کمتر آمریکاست. در طول دوره پس از جنگ دوم جهانی، ایالات‌متحده از وحدت اروپا، هم به طور عملی و هم از جهت ایدئولوژیک حمایت می‌کرد، در حالی که در غیاب آن، اوربان و همفکرانش تلاش خواهند کرد اتحادیه اروپایی را به دلخواه خود تغییر دهند.
* آیا زنده می‌مانیم؟
بنابراین تاسک نه‌تنها باید از وحدت اتحادیه اروپا محافظت کند، بلکه مهم‌تر از آن، باید از انحراف ارزش‌ها و تحریف مأموریت اصلی آن جلوگیری کند. آنچه اکنون در معرض خطر است این نیست که آیا اتحادیه اروپایی به هر قیمتی متحد باقی می‌ماند یا خیر، بلکه این است که آیا اصلا باقی خواهد ماند. دیگر [مانند قبل] صرف موضوع ترویج ارزش‌های اروپایی مطرح نیست، بلکه دفاع از دموکراسی و حاکمیت قانون در برابر تهدیدها برجسته است. آینده امنیت اروپا در اوکراین در حال رقم خوردن است. رویکردهای اوربان و تاسک مانند صفحات تکتونیکی با هم برخورد می‌کنند. شعار ریاست لهستان بر شورای اتحادیه اروپایی «امنیت، اروپا» است! که در آن حمایت از اوکراین محوری است. تاسک می‌خواهد دفاع اتحادیه اروپایی را با ایجاد یک صندوق جدید که بودجه خرید مشترک و کمک‌های نظامی بلندمدت برای کی‌یف را تامین می‌کند، تقویت کند. در همین حال، مجارستان حتی بازپرداخت تسهیلات صلح اروپا را مسدود می‌کند؛ یک صندوق کوچک اتحادیه اروپایی که برای تسهیل کمک‌های نظامی به اوکراین استفاده می‌شود و در حالی که تاسک از «دوران پیش از جنگ» صحبت می‌کند و نسبت به تهاجم روسیه هشدار می‌دهد، اوربان معتقد است مقابله با روسیه «مضر و محکوم به شکست است».
* «روح زمانه» کجا متجلی می‌شود؟
امیدهایی که امروزه به تاسک بسته شده، ممکن است برای او و لهستان طاقت‌فرسا به نظر برسد. تاسک رویکرد خود به اروپا را در بحبوحه بحران‌های متعدد مالی، مهاجرت و برگزیت شکل داد که تمرکز او را به جای استراتژی‌های بلندپروازانه، به عملگرایی معطوف کرد. این موضع عملگرایانه بخوبی روح زمان را به تصویر می‌کشد اما ممکن است برای نبردی که در دوره ترامپ در انتظار اتحادیه اروپایی است، کافی نباشد. پیش از این، چندین بار تقدیر قاره سبز در اروپای مرکزی رقم خورده اما از سال ١٩٨٩ میلادی این نخستین بار است که خود منطقه می‌تواند به طور قابل توجهی بر مسیر تاریخش تأثیر بگذارد. دوره تاسک یا دوره اوربان در انتظار است؛ هیچ راه دیگری متصور نیست.
ارسال به دوستان
|
|
آدرس مطلب:
آدرس مطلب:
آدرس مطلب:
آدرس مطلب:
آدرس مطلب:
|
