حجت‌الاسلام دکتر ناصر رفیعی*: توفیق دیدار شهید سردار سلیمانی مکرر در بیت رهبری نصیب بنده شده بود. در مراسم ختم پدرشان نیز توفیق پیدا کردم سخنران آن مراسم باشم و از این طریق نیز توفیق خدمت به ایشان را پیدا کنم. در تمام دیدارهایی که با سردار سلیمانی داشتم، ویژگی و خصوصیتی که به‌سرعت نظرها را جلب می‌کرد و برای خود من نیز خیلی چشمگیر بود، تواضع، فروتنی و بی‌آلایشی ایشان بود. با اینکه سردار سلیمانی در یکی از بالاترین مناصب حکومتی بودند اما هیچ نشانی از انانیت و خودبزرگ‌بینی در ایشان دیده نمی‌شد، نه‌تنها نشانی از انانیت نبود، بلکه کاملا خاکی و بی‌آلایش رفتار می‌کردند، مثل یک دوست قدیمی و صمیمی.
رمز فروتنی و تواضع سردار سلیمانی، خداترسی و خدامحوری بود. کسی که عظمت و جلال خداوند بر او جلوه‌گر شود و به بزرگی او معرفت پیدا کند، خود را دیگر چیزی نمی‌بیند، کسی نمی‌بیند. درک شکوه خداوند، انسان را فروتن می‌کند. رعایت حدود خدا و ادب محضر خداوند یا اصطلاحا همان خداترسی، انسان را بی‌آلایش و خاکی می‌کند. این معرفت و این تقوا، از سردار سلیمانی یک شخصیت فروتن و بی‌آلایش ساخته بود که اگر کسی با ایشان برخورد می‌کرد، در همان لحظات اولیه مجذوب این فضیلت اخلاقی سردار می‌شد.
یکی دیگر از ویژگی‌های مهمی که در سردار سلیمانی وجود داشت و خوب است به آن اشاره کنم، روحیه فراجناحی بودن ایشان است. این عنصر، بخشی از سلوک شهید سلیمانی بود. فراجناحی بودن به معنای خط قرمز نداشتن نیست. اتفاقا سردار سلیمانی خط قرمزهای روشن و آشکاری داشت. نسبت به انقلاب، نسبت به نظام، نسبت به ولایت فقیه، خط قرمز روشنی داشت که از آن عدول نمی‌کرد اما اینطور هم نبود که خود را محدود به ارتباط با یک طیف خاص فکری، سیاسی و اجتماعی کند. سعی می‌کرد مثل یک رفیق دلسوز، با همه مردم در ارتباط باشد و برای رفع مشکلات آنها تلاش کند. همین روحیه مردمی، همین روحیه‌ای که بین مردم خط‌کشی نمی‌کرد، باعث شد مراسم تشییع پیکر ایشان، صحنه حضور طیف‌های مختلف مردمی باشد و حماسه‌ای خلق شود که در تاریخ تا ابد ماندگار خواهد ماند. شما اگر در شخصیت سردار سلیمانی دقیق شوید، می‌بینید که ایشان هیچ وقت اهل تنش‌زایی نبود؛ انسانی نبود که اظهاراتش در کشور تنش ایجاد کند. این زیرکی، کیاست، صفا و جامعیت ایشان را نشان می‌دهد. عناصر مختلفی دست به دست هم داد تا این شخصیت به یکی از استثنایی‌ترین شخصیت‌های تاریخ تبدیل شود. اما اگر بخواهم رمز محبوبیت شهید سلیمانی را بگویم، باید بگویم رمز محبوبیت ایشان در ۲ کلمه خلاصه می‌شود: ایمان و عمل صالح. ایشان کسی بود که ایمان واقعی در قلبش خانه کرده بود و همین ایمان، منشأ و سرچشمه اعمال صالح او شده بود؛ اعمال صالحی که در بستر اخلاص، موجب معراج معنوی شهید سلیمانی شد. این تدین، این فروتنی، این ایمان مستحکم و این اعمال صالح، همگی باعث شد سردار سلیمانی «کم‌نظیر‌ترین» فرد در تاریخ ایران از حیث محبوبیت و اقبال مردمی شود.
واقعا دنیا و مطامع دنیوی در نظر سردار شهید سلیمانی بسیار کوچک و بی‌ارزش بود. او از بندگی نفس، رها و یکسره بنده خدا شده بود. زندگی ساده‌ای داشت و زهد و بی‌اعتنایی به دنیا در تک‌تک رفتارهای او مشهود بود. حرف و عملش یکسان بود، آنچه وعده می‌داد، انجام می‌داد و در جزء جزء اعمالش، رضایت الهی را در نظر می‌گرفت.
سردار سلیمانی نمونه بارز یک سالک معنوی بود که در عین تزکیه و خودسازی، توانسته بود در عرصه اجتماعی نیز در بالاترین سطح ظاهر شود، به‌گونه‌ای‌که امروز شهید سلیمانی به نماد مبارزه با کفر و استکبار تبدیل شده است.
* عضو هیأت علمی جامعه‌المصطفی