محافظت از جان‌ها در جاده‌ها
گروه اجتماعی: آمار تصادفات جاده‌ای هر سال با فرارسیدن سال نو و انجام مسافرت‌های نوروزی افزایش می‌یابد به همین دلیل پلیس برای کاهش مخاطرات میزان تصادفات در تعطیلات ابتدای سال تمهیداتی اندیشیده است به طوری که قرار است رانندگانی که قوانین رانندگی را رعایت نمی‌کنند متوقف شوند؛ رانندگان پرخطری که با ویراژ و سبقت‌های غیرمجاز جان خود و دیگران را به خطر می‌اندازند و لحظات شیرین سال نو را برای برخی تلخ کرده یا موجب داغدار شدن خانواده‌ها می‌شوند.
توجه به این مهم تا جایی است که به‌تازگی پویش «نه به تصادف» در جامعه به شکلی نهادینه شده است تا شهروندان از این ظرفیت اجتماعی برای کاهش تصادفات بهره ببرند، چرا که سوانح رانندگی سالانه جان هزاران نفر را می‌گیرد و آمار جامعه معلولان را نیز به سمت روند افزایشی سوق داده است. در همین راستا پویش «نه به تصادف» در آستانه اوج‌گیری سفرهای نوروزی راه‌اندازی شد، چندی پیش نیز محمدرضا ظفرقندی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در شبکه اجتماعی خود نوشت: پیشنهاد پویش «نه به تصادف» را با هدف حفظ سلامتی هموطنان، تقدیم هیات دولت کردم که با استقبال رئیس‌جمهور، وزرا و همکاران دولت همراه شد.
مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور نیز در پنجاه‌وششمین جلسه هیات دولت درباره پویش «نه به تصادف» که گزارش آن از سوی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ارائه شد، بر ضرورت اتخاذ مجموعه‌ای از تدابیر و اجرای اقدامات پیشگیرانه برای مقابله با تصادفات جاده‌ای، با توجه به نزدیکی تعطیلات نوروز تاکید کرد.
پزشکیان بر ایجاد سیستم تشویق و تنبیه مناسب در زمینه رعایت مقررات راهنمایی و رانندگی تاکید کرد و افزود: لازم است پویشی برای تشویق رانندگانی که درست رانندگی می‌کنند، ایجاد شود و در مقابل جرایم برای رانندگانی که اقدامات پرخطری مانند تردد با سرعت غیرمجاز دارند، تشدید شود.
* اولتیماتوم سردار رادان به رانندگان پرخطر
تاکید بر رعایت قوانین و مقررات رانندگی برای کاهش میزان تصادفات تا جایی است که فرمانده کل انتظامی کشور با بیان اینکه برخورد پلیس با رانندگان متخلف، برخوردی قانونی و قاطع است به رانندگانی که اصرار بر تخلف داشته باشند هشدار داده است.
احمدرضا رادان درباره دغدغه پلیس راهور و مردم درباره میزان تصادفات جاده‌ای و همچنین اجرای کمپین «نه به تصادفات» گقته است: یکی از دغدغه‌های اصلی مردم در سفرها، قصه پرغصه تصادفات جاده‌ای است.
آنچه این موضوع را عجیب‌تر می‌کند، این است که بر اساس برآوردهای ما، کمتر از ۱۰ درصد رانندگان مرتکب تخلفات پرخطر می‌شوند اما همین درصد اندک با رفتارهای پرخطر خود امنیت ۹۰ درصد رانندگان قانون‌مدار را به خطر می‌اندازد.
فرمانده کل انتظامی کشور با اشاره به در پیش بودن سفرهای نوروزی ضمن هشدار به رانندگان پرخطر اعلام کرده است: شهروندان مطمئن باشند پلیس در ایام نوروز با رانندگان متخلف، برخوردی کاملاً قانونی و قاطع خواهد داشت؛ بدین صورت که افرادی که اصرار بر تخلف داشته باشند، قطعاً از ادامه سفر باز خواهند؛ ماند هدف از برخورد قاطع با تخلفات، کاهش تصادفات و حفظ جان هموطنان عزیز است.
با نگاهی به آمار تصادفات در ایام نوروز متوجه خواهیم شد بیشترین آمار تصادفات از اواخر ماه اسفند تا اواسط فروردین رقم می‌خورد. طبق گزارش‌های موجود، عدم رعایت فاصله طولی یکی از اصلی‌ترین علل افزایش حوادث جاده‌ای است. این تخلف رانندگی نه‌تنها خطر برخوردهای زنجیره‌ای را بالا می‌برد، بلکه باعث ایجاد ترافیک سنگین و افزایش تلفات خواهد شد.
بر اساس آمارهای اعلام‌شده، وضعیت جان‌باختگان حوادث رانندگی در نوروز طی سال‌های ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۳ به این شرح است: ۱۳۹۵: ۹۶۷ نفر، ۱۳۹۶: ۸۷۴ نفر، ۱۳۹۷: ۱۱۰۹ نفر، ۱۳۹۸: ۹۱۴ نفر، ۱۳۹۹: ۵۳۴ نفر، ۱۴۰۰: ۱۰۸۰ نفر، ۱۴۰۱: ۱۱۴۶ نفر، ۱۴۰۲: ۱۲۱۷ نفر و ۱۴۰۳: ۱۰۸۹ نفر.
آمارهای موجود مشخص می‌کند در ابتدا (بین سال‌های ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۶) میزان جان‌باختگان کاهش یافته است اما از سال ۱۳۹۷ به بعد، روند افزایش جان‌باختگان آغاز شده است. سال ۱۳۹۹ با کاهش چشمگیر جان‌باختگان (۵۳۴ نفر) روبه‌رو بودیم که ناشی از محدودیت‌های مرتبط با پاندمی کرونا و کاهش سفرها بود.
با این حال، از سال ۱۴۰۰ به بعد، تعداد جان‌باختگان نوروز دوباره روند افزایشی به خود گرفته است. این افزایش در سال‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ به اوج خود رسید و در سال ۱۴۰۳ نیز ادامه پیدا کرد، هر چند که با کاهش نسبت به سال ۱۴۰۲ مواجه بودیم.
این روند افزایشی می‌تواند به دلایل مختلفی مانند افزایش حجم تردد در ایام نوروز، افزایش سرعت و تخلفات رانندگی و همچنین مشکلات زیرساختی و فرهنگی در جاده‌ها نسبت داده شود. بی‌توجهی به شرایط جوی و ترافیک، یا حواس‌پرتی رانندگان، عدم توجه به جلو، خستگی و استفاده از تلفن همراه معمولا سبب وقوع تصادفات شدید می‌شود.
* اختلالات خواب؛ عامل اصلی تصادفات مرگبار
مشاور وزیر بهداشت و مدیر کل حوزه وزارتی با اشاره به اهمیت اختلالات خواب به عنوان عامل اصلی خطای انسانی و تصادفات گفت: بیش از ۷۰ درصد تصادفات به دلیل خطای انسانی رخ می‌دهد. دکتر خسرو صادق‌نیت، در سمینار اختلالات خواب که توسط دانشگاه علوم پزشکی جندی‌شاپور اهواز برگزار شده بود، بر لزوم توجه بیشتر به علم خواب در ایران تأکید کرد و افزود: این علم در دنیا حدود ۵۰ سال و در ایران تقریباً ۲۰ سال سابقه دارد.
وی با اشاره به پویش «نه به تصادفات» اظهار کرد: این پویش با هدف کاهش سوانح رانندگی راه‌اندازی شده و نقش دانشگاه‌ها در زمینه اطلاع‌رسانی و تمرکز بر آگاهی به مردم بسیار مهم است. صادق‌نیت تأکید کرد خواب آلودگی و اختلال خواب از مهم‌ترین علل تصادفات مرگبار هستند و نیاز به آگاهی عمومی در این زمینه وجود دارد. مشاور وزیر بهداشت با بیان خطرات خواب‌آلودگی در رانندگی و تأثیر آن بر وقوع تصادفات، خاطرنشان کرد: لازم است توجه ویژه‌ای به درمان اختلالات خواب شود تا آمار مرگ‌ومیر ناشی از تصادفات کاهش یابد.
همچنین وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با تاکید بر ضرورت استفاده از تکنولوژی‌های جدید و هوش مصنوعی برای کاهش تصادفات گفت: استفاده از این تکنولوژی‌ها می‌تواند تا بیش از ۴۹ درصد موثر باشد، همچنین ایجاد قوانین سختگیرانه و ایست بازرسی برای نظارت رانندگان تا ۱۷ درصد، پویش‌های ایمنی جاده‌ها ۹ درصد و اصلاح نقاط حادثه‌خیز می‌توانند تا ۳۰ درصد تصادفات را کاهش دهند.
محمدرضا ظفرقندی در دومین روز سومین کنگره بین‌المللی مرکز تحقیقات سوانح و مصدومان و مدیریت درمان مصدومان سوانح ترافیکی، افزود: طبق داده‌ها و آمارها ۹۷ درصد شهروندان موتورسوار از کلاه ایمنی استفاده نمی‌کنند و این یک زنگ هشدار برای ماست که باید با آموزش‌ها، فرهنگ‌سازی بیشتر و همراهی پلیس راهور در جهت کاهش آن تلاش کرد.
وی اظهار داشت: در بحث استفاده از کمربند ایمنی در سطح بهتری هستیم و اگر با همکاری جمعی و ارائه راهکار‌هایی موثر، حداقل نیمی از موتورسواران از کلاه ایمنی استفاده کنند، ۱۵ درصد از آسیب‌ها در این زمینه کاهش می‌یابد.
وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی همچنین با اشاره به برگزاری پویش «نه به تصادف» افزود: جان آدمی عزیز و ارزشمند است و هدف اساسی این پویش این است که اگر همه ما با استفاده از تمام امکانات، ظرفیت‌ها و روش‌های موثر، حتی شده از آمار مرگ و میر یک نفر در این حوادث جاده‌ای کم کنیم، گویی تمام انسان‌ها را نجات داده‌ایم.