گروسی: امیدوارم به زودی مقامات ایران را ببینم

رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در نشست افتتاحیه شورای حکام آژانس در خصوص برنامه هسته‌ای ایران مدعی شد: در رابطه با موضوع برنامه هسته‌ای ایران، آخرین گزارش من در مورد راستی آزمایی و نظارت در جمهوری اسلامی ایران در پرتو قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل متحد (2015) را در اختیار دارید. پس از آخرین گزارش من، ذخایر اورانیوم غنی شده 60 درصدی ایران (U-235) به 275 کیلوگرم افزایش یافته است که این رقم در سه ماهه گذشته 182 کیلوگرم بوده است. ایران تنها کشور غیرهسته‌ای است که تا این حد غنی‌سازی می‌کند و باعث نگرانی جدی من شده است.

مدیرکل آژانس بدون اشاره به خروج آمریکا از برجام و عدم اجرای تعهدات خود و همچنین انفعال سه کشور اروپایی در این‌باره و عدم اجرای تعهداتشان مدعی شد: چهار سال از توقف اجرای تعهدات مرتبط هسته‌ای ایران بر اساس برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)، از جمله اجرای موقت پروتکل الحاقی‌اش می‌گذرد و بنابراین چهار سال از زمانی که آژانس قادر به دسترسی بیشتر در ایران بود، می‌گذرد.

وی در ادامه در خصوص مکان‌های باقی‌مانده مدعی شد: ایران می‌گوید همه مواد، فعالیت‌ها و مکان‌های هسته‌ای مورد نیاز طبق توافقنامه "پادمان" و "ان‌پی‌تی" را اعلام کرده است. با این حال، این بیانیه با یافته‌های آژانس در مورد ذرات اورانیوم با منشاء انسانی در مکان‌های اعلام نشده در ایران مغایر است. آژانس باید مکان‌های فعلی مواد هسته‌ای و یا تجهیزات آلوده مربوطه را بداند. همچنین اختلافی در تراز مواد اورانیوم موجود در آزمایش‌های تولید فلز اورانیوم انجام شده در آزمایشگاه چندمنظوره جابر ابن حیان وجود دارد که ایران آن را در نظر نگرفته است.

اخیرا آژانس در گزارش‌های جدید خود به اختلاف‌ها با ایران بر سر «4 مکان» ادعایی اشاره کرده، حال آنکه تنها موضوع دو مکان باقی مانده و دو مکان دیگر حل و فصل شده است. 4 مکان که آژانس ادعا می‌کند در آنها مواد و فعالیت‌های هسته‌ای اعلام‌نشده وجود داشته عبارتند از «تورقوزآباد»، «ورامین»، «مریوان» و «لویزان-شیان». از میان این مکان‌ها اختلافات در پرونده مریوان و لویزان شیان حل و فصل شده بود.

 درباره سایت مریوان آژانس در خردادماه 1402 پرونده اختلافی در این مکان را مختومه اعلام کرده و از پایان کار تحقیق درباره آثار اورانیوم با منشا انسانی در مرکز مریوان واقع در 535 کیلومتری جنوب غرب تهران خبر داده بود. این مسئله حتی در آن زمان مورد اعتراض رژیم صهیونیستی قرار گرفت.

درباره پرونده اختلافات در مکان موسوم به لویزان شیان هم تهران می‌گوید این مکان تحت فعالیت‌های راستی‌آزمایی گسترده آژانس از جمله دسترسی تکمیلی قرار گرفته و بر همین اساس این موضوع در سال 2004 (GOV/2004/83) مختومه شده است.

توضیح ایران درباره دو مکان ادعایی دیگر این است که در آنها موضوع آلودگی مطرح است که اهمیت اشاعه‌ای ندارد. در واقع در این مکان‌ها بحث مواد هسته‌ای با غنای بالا مطرح نیست. مسئله آلودگی است که همیشه می‌تواند وجود داشته باشد.

گروسی در ادامه بدون توجه به حق قانونی و مصرح شده ایران در برجام مدعی شد که ایران با اعلام تعلیق اجرای کد 3.1، هنوز کد اصلاحی را که یک تعهد قانونی برای ایران است، اجرا نمی‌کند.

این گفته گروسی در حالی است که برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) در واقع شرایطی را فراهم می‌کند که تحت آن ایران می‌تواند تعهدات خود از جمله تعهد به اجرای کد اصلاح شده 3.1 را به حالت تعلیق درآورد. به طور خاص، بندهای 26 و 36 برجام شرایطی را که اجازه چنین تعلیقی را می‌دهد.

ایران، متعاقب اعمال مجدد تحریم‌ها توسط ایالات متحده در سال 2018 و عدم پایبندی امضاکنندگان اروپایی به تعهدات خود در برجام، به تدریج تعهدات برجامی خود را کاهش داد و در فوریه 2021، اجرای کد اصلاح‌شده 3.1 را متوقف کرد. در نتیجه، توقف اجرای کد اصلاح شده توسط ایران با تعهدات برجام همسو بوده و نقض آن محسوب نمی شود. برجام، به عنوان یک توافق عمومی و جزء لاینفک قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد (2231)، بر اساس ماده 103 منشور سازمان ملل متحد، بر سایر معاهدات از جمله موافقتنامه های پادمان اولویت دارد.

وی همچنین ادعا کرد: من به طور جدی نگران هستم که مسائل پادمان حل نشده باقی بماند. آنها ناشی از تعهدات ایران تحت توافقنامه پادمان جامع این کشور هستند و باید حل و فصل شوند تا آژانس در موقعیتی باشد که تضمین دهد برنامه هسته‌ای ایران منحصراً صلح آمیز است. من عمیقاً متأسفم که ایران، علیرغم اینکه تمایل خود را برای بررسی انتخاب چهار بازرس مجرب دیگر آژانس اعلام کرده بود، تعیین آن‌ها را نپذیرفت.

گفته گروسی در خصوص پذریفتن بازرسان جدید در حالی است که طبق قانون ایران حق دارد نه تنها قبل از انتصاب بازرسان بلکه حتی بعد از آن نیز انتصاب آنان را لغو نماید و این حق ایران است. بر اساس توافقنامه جامع پادمانی کشورهای عضو حق دارند از پذیرش یک یا گروهی از بازرس‌ها که آنها را فاقد صلاحیت تشخیص دادند، اجتناب کنند یا ماموریت شان را کان لم یکن فرض و یا نیمه تمام بگذارند و اعمال این حق هیچ نیازی به حصول یا وجود شرایط خاصی ندارد و کشور کاملا مختار است.

مدیرکل آژانس در ادامه ادعاهای خود علیه برنامه صلح آمیز هسته‌ای ایران بیان کرد: هیچ پیشرفت قابل توجهی در راستای اجرای بیانیه مشترک 4 مارس 2023 حاصل نشده است. من از ایران می‌خواهم که فورا بیانیه مشترک را از طریق تعامل جدی اجرا کند.

وی همچنین درخصوص درخواست شورا برای ارزیابی جامع از ایران گفت: در پاسخ به درخواست هیئت در قطعنامه نوامبر 2024، ارزیابی جامع و به روز شده‌ای در مورد حضور و استفاده از مواد هسته‌ای اعلام نشده در ارتباط با مسائل باقی مانده گذشته و حال در مورد برنامه هسته‌ای ایران ارائه خواهم کرد.

گروسی بدون اشاره به اراده ایران برای همکاری با آژانس و حل و فصل مسائل باقی‌مانده اظهار داشت: مشارکت در سطح بالا برای پیشرفت واقعی ضروری است. سفر من به تهران در نوامبر گذشته و ملاقات با مسعود پزشکیان رئیس جمهور و عباس عراقچی وزیر امور خارجه نشان می‌دهد که ممکن است جایی برای تعاملات سازنده وجود داشته باشد. امیدوارم به زودی دوباره آنها را ببینم و گفتگوی موثر و نتایج ملموس را دنبال کنم.

انتهای پیام/