تئاتر کپیتال‌هیل
گروه بین‌الملل: بامداد چهارشنبه به وقت ایران دونالد ترامپ برای نخستین‌بار از زمان پیروزی در انتخابات ریاست‌جمهوری 2024 آمریکا در کنگره این کشور حاضر شد تا سخنرانی کند. این برنامه با حواشی بسیاری همراه بود و پیش از شروع جلسه سطح تنش سیاسی بین نمایندگان ۲ جناح اصلی در کنگره آمریکا بسیار بالا گرفت. پیش از شروع برنامه بسیاری از دموکرات‌ها از تحریم جلسه سخنرانی خبر داده بودند. دونالد ترامپ در این جلسه توانست رکورد طولانی‌ترین سخنرانی در نشست مشترک کنگره را نیز به نام خود ثبت کند. در طول سخنرانی ترامپ و از لحظات ابتدایی ورود او به جلسه نیز حواشی مختلفی رخ داد که نشان‌دهنده دوقطبی شدید در سیاست داخلی آمریکا و حرکت این کشور به سوی شکاف‌های عمیق سیاسی و اجتماعی است؛ شکافی که با روی کار آمدن مجدد ترامپ و اتخاذ سیاست‌های حساسیت‌برانگیز توسط وی در فضای سیاسی ایالات متحده آمریکا روز به روز عمیق‌تر نیز می‌شود.
* حواشی ابتدای برنامه
در ابتدای برنامه سخنرانی ترامپ در جلسه مشترک با کنگره که به ریاست رئیس جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان آمریکا برگزار شد، نمایندگان دموکرات، رئیس‌جمهور کشور خود را هو کردند. این اقدام در حالی انجام شد که بسیاری از چهره‌های شناخته شده دموکرات حتی حوصله حضور در جلسه را نیز نداشتند و آن را تحریم کردند. پس از اقدام اعتراضی نمایندگان دموکرات بود که رئیس مجلس نمایندگان آمریکا به ماموران امنیتی دستور داد نمایندگان معترض را که به گفته او نظم جلسه را بر هم زده بودند از جلسه اخراج کنند. پس از این دستور مایک جانسون، نیروهای امنیتی حاضر در جلسه «الکساندر گرین» نماینده 77 ساله دموکرات کنگره از ایالت تگزاس را از کنگره اخراج کردند. پس از اخراج گرین، تنش‌ها فروکش نکرد و درگیری‌ها همچنان ادامه یافت؛ از جمله، نماینده‌ای دموکرات سر یک نماینده جنجالی جمهوری‌خواه به نام مارجوری تیلور گرین که یک کلاه قرمز با نوشته «مگا» (آمریکا را دوباره عظمت بخشیم) به سر داشت، فریاد زد: «کلاهت را بردار».
* شروع سخنرانی
رئیس‌جمهور آمریکا در ابتدای سخنرانی‌اش در میان تشویق حضار گفت آمریکا «بازگشته است». وی مدعی شد در ۴۳ روز به بیشتر از آنچه اکثر دولت‌ها می‌توانستند در ۴ یا ۸ سال به آن برسند، دست یافته است. ترامپ گفت ۶ هفته پیش زیر گنبد کنگره ایستاد و «طلوع عصر طلایی آمریکا» را اعلام کرد و ادامه داد از آن زمان او اقداماتی «سریع و بی‌امان» را برای آغاز «بزرگ‌ترین و موفق‌ترین دوران تاریخ کشور» انجام داده است. ترامپ گفت: به مجلس نمایندگان بازگشته تا گزارش دهد که «تحرک آمریکا بازگشته است». وی گفت: «روح ما بازگشته است، غرور ما بازگشته است، اعتماد به نفس ما بازگشته است و رویای آمریکایی بزرگ‌تر و بهتر از همیشه در حال افزایش است». ترامپ افزود: رویای آمریکا «غیرقابل توقف» است و آمریکا «در آستانه بازگشت است». در حالی که تنها دقایقی از آغاز سخنرانی ترامپ گذشته بود، صدای اعتراض برخی قانونگذاران دموکرات بلند شد و جی‌دی ونس برای رعایت سکوت به آنها تذکر داد. ترامپ نیز در واکنش به این اقدام اعتراضی دموکرات‌ها به پیروزی خود در هر ۷ ایالت میدان نبرد اشاره کرد و با این کار قدرت خود را به رخ دموکرات‌ها کشید. دونالد ترامپ در حالی که دموکرات‌ها او را هو می‌کردند، گفت: «ما تعداد زیادی آرای مردمی را به دست آوردیم». جمهوری‌خواهان پس از این واکنش ترامپ به سرعت ایستادند و با شعار «یواس‌ای» حمایت خود را از رئیس‌جمهور هم‌حزبی‌شان نشان دادند.
* ادامه سخنرانی پس از اخراج نماینده دموکرات
دونالد ترامپ نسبت به حواشی پیش آمده سکوت نکرد و شروع به انتقاد از دموکرات‌ها کرد. ترامپ درسخنرانی خود اقدام به انتقاد از نمایندگان دموکرات حاضر در جلسه کرد و به جو بایدن به عنوان «بدترین» رئیس‌جمهور تاریخ آمریکا حمله کرد. رئیس‌جمهور آمریکا گفت: «مطلقا هیچ چیزی وجود ندارد که بتوانم بگویم تا آنها را خوشحال کند یا بایستند یا لبخند بزنند یا تشویق کنند». ترامپ افزود: «وضعیت غم‌انگیزی است و نباید اینطور باشد. برای خوبی کشورمان بیایید با هم کار کنیم و واقعا آمریکا را دوباره عظمت دهیم». ترامپ در ادامه گفت از ۶ هفته پیش که به قدرت رسیده نزدیک به ۱۰۰ فرمان اجرایی را امضا کرده و بیش از ۴۰۰ فرمان اجرایی داده است. وی مدعی شد «ریاست‌جمهوری ما موفق‌ترین ریاست‌جمهوری در تاریخ ملت ما است» و در ادامه گفت ریاست‌جمهوری جورج واشنگتن پس از دوران ریاست‌جمهوری او «شماره دو» بود که آن را «حتی تأثیرگذارتر» می‌کند.
* تغییرات اساسی در کاخ سفید
موضوع بعدی ترامپ اشاره به سیاست‌های ضد مهاجرتی بود. ترامپ گفت در مرز جنوبی کشور وضعیت اضطراری ملی اعلام کرده و نیروهای نظامی و گشت مرزی آمریکا را برای «دفع تهاجم به آمریکا» مستقر کرده است. وی مدعی شد در دوران جو بایدن که به گفته او «بدترین رئیس‌جمهور تاریخ آمریکا» بود، «صدها هزار عبور غیرقانونی در ماه» وجود داشت. ترامپ همچنین گفت از زمان روی کار آمدنش تمام استخدام‌های فدرال، همچنین تمام مقررات جدید فدرال و همه کمک‌های خارجی را متوقف کرده است. ترامپ اعلام کرد: به خود می‌بالم که «کلاهبرداری جدید سبز مضحک» را خاتمه دادم و ایالات متحده را از توافقنامه آب و هوایی «ناعادلانه» پاریس، سازمان جهانی بهداشت «فاسد» و شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد «ضد آمریکایی» خارج کردم. اشاره ترامپ به خروج‌های متعدد این کشور از سازمان‌های بین‌المللی زیست‌محیطی و حقوق بشری بود که برای دموکرات‌ها غیر قابل باور است. ترامپ همچنین گفت به محدودیت‌های زیست‌محیطی جو بایدن که به گفته او آمریکا را «به مراتب کمتر امن‌تر و کاملا خارج از قدرت خرید» می‌کرد، پایان داده است. ترامپ در ادامه گفت: «ما به فرمان جنون‌آمیز دولت گذشته درباره خودروهای برقی پایان داده و کارگران و شرکت‌های خودروسازی خود را از نابودی اقتصادی نجات دادیم». ترامپ در ادامه تعریف از اقدامات خود اعلام کرد «سلاح‌سازی» از دولت را پایان داده است؛ اشاره او به استفاده از قانونی است که طبق آن رئیس‌جمهور مستقر مجاز است مخالفان سیاسی‌اش را بشدت محاکمه کند. ترامپ همچنین اعلام کرد تمام سانسورهای دولتی را متوقف کرده و آزادی بیان در دوره او به آمریکا بازگشته است. ترامپ در ادامه سخنرانی خود به اقدام مضحک خود در تغییر نام خلیج مکزیک نیز اشاره کرد و آن را جزو دستاوردهای مهم هفته‌های ابتدایی دولت خود به حساب آورد. ترامپ همچنین به اقدامات خود درباره تعیین زبان انگلیسی به عنوان زبان رسمی کشور و تعیین ۲ جنسیت زن و مرد برای آمریکا اشاره و از آنها به عنوان پیروزی‌های چشمگیر یاد کرد. ترامپ همچنین با اشاره به وضعیت اقتصادی دوره بایدن مدعی شد از دولت قبلی خود میراثی شامل تورم و رکود اقتصادی به ارث برده است. وی وعده داد در دوره جدید آمریکا مقرون‌به‌صرفه خواهد شد و از افزایش قیمت سوخت و انرژی جلوگیری خواهد کرد. ترامپ همچنین از کشف کلاهبرداری‌های کلان در دولت خبر داد. ترامپ برای کشف این کلاهبرداری‌ها از ایلان ماسک تشکر کرد و اقدامات ماسک و تیم او در دولت فدرال را جلوگیری از کلاهبرداری‌های بزرگ نامید؛ اقداماتی که به گفته ترامپ از هدر رفتن میلیاردها دلار جلوگیری کرده است. ترامپ همچنین درباره سیستم کارت طلایی صحبت کرد که قرار است جایگزین گرین کارت شود. وی درباره کارت طلایی گفت: «این مانند گرین‌کارت است اما بهتر و پیچیده‌تر». او ادعا کرد کارت طلایی تعداد «فوق‌العاده» زیادی شغل و «موفقیت بزرگ» را برای شرکت‌ها ایجاد خواهد کرد. او افزود: «ما اکنون افراد باهوش، سختکوش و کارآفرین را وارد کشور خواهیم کرد. آنها پول زیادی خواهند پرداخت و ما با آن پول، بدهی خود را کاهش خواهیم داد». رئیس‌جمهور آمریکا در ادامه جلسه طولانی و پرتنش خود درباره مسائلی مانند اصلاح بروکراسی، جنگ تعرفه‌ها، انتقاد از مکزیک و کانادا، اخراج مهاجران، تصاحب گرینلند و پاناما، همچنین دریافت نامه‌ای از زلنسکی صحبت کرد.
* تغییرات گسترده در سیاست خارجی آمریکا
ترامپ در کنار اشاره به اقدامات و فرمان‌های اجرایی چند هفته ابتدایی دور دوم دولتش، به تغییرات گسترده در سیاست خارجی این کشور اشاره کرد؛ تغییراتی که منجر به چالش‌های جدی در عرصه بین‌المللی شده است و بسیاری از دولت‌های دوست و همسو با آمریکا را تحت تاثیر قرار داده و آنها را نگران کرده است. ترامپ در سخنرانی خود با اشاره مجدد به الحاق گرینلند و پاناما به آمریکا با لحنی طلبکارانه گفت: به هر طریقی گرینلند را می‌گیریم. وی در ادامه لفاظی‌هایش گفت دولت او کانال پاناما را «باز پس می‌گیرد». ترامپ در نشست مشترک کنگره گفت: «دولت من کانال پاناما را باز پس خواهد گرفت و ما هم‌اکنون این کار را آغاز کرده‌ایم». وی در ادامه گفت برای مردم گرینلند پیامی دارد. «ما قویا از حق شما برای تعیین آینده خودتان حمایت می‌کنیم. اگر انتخاب کنید، ما از ورود شما به ایالات متحده آمریکا استقبال می‌کنیم. من فکر می‌کنم ما آن را به دست خواهیم آورد، به هر طریقی، ما آن را به دست خواهیم آورد. ما شما را ایمن خواهیم کرد. ما شما را ثروتمند خواهیم کرد و با هم گرینلند را به ارتفاعاتی خواهیم رساند که قبلا هرگز فکرش را نمی‌کردید». ترامپ همچنین با اشاره به جنگ اوکراین و غزه اعلام کرد «در خاورمیانه چیزهای زیادی در حال وقوع است» و آن را «همسایگی خشن» توصیف کرد. وی همچنین درباره جنگ اوکراین گفت «خستگی‌ناپذیر» برای پایان دادن به «درگیری وحشیانه» در اوکراین کار می‌کند: «میلیون‌ها اوکراینی و روس در این درگیری هولناک و بی‌رحمانه بدون هیچ‌گونه پایانی کشته یا زخمی شده‌اند». وی در ادامه به نامه‌ای مهم از زلنسکی اشاره کرد. رئیس‌جمهور آمریکا گفت اوایل سه‌شنبه نامه‌ای «مهم» از «ولودیمیر زلنسکی» رئیس‌جمهور اوکراین دریافت کرده است که در آن گفته شده کی‌یف «آماده است در اسرع وقت پای میز مذاکره بیاید». ترامپ در ادامه گفت زلنسکی در نامه به او گفته است تیمش آماده است تا «تحت رهبری قدرتمند» رئیس‌جمهور آمریکا برای دستیابی به صلحی پایدار کار کند. ترامپ گفت در نامه زلنسکی آمده است او «واقعا برای کمک به اوکراین برای حفظ حاکمیت و استقلال خود ارزش قائل است.» ترامپ با اشاره به محتوای نامه زلنسکی گفت: «اوکراین آماده است آن (توافق) را در هر زمانی که برای‌تان مناسب است، امضا کند». ترامپ همچنین گفت «قدردان» نامه رئیس‌جمهور اوکراین است. ترامپ در ادامه اعلام کرد ایالات متحده «سیگنال‌های قوی» از مسکو دریافت کرده است که «آماده صلح است». وی رو به نمایندگان کنگره گفت: «زیبا نیست؟ زمان پایان دادن به این جنگ بی‌معنا فرا رسیده است». به گفته او، جنگ اوکراین در وهله اول، هرگز نباید آغاز می‌شد. درباره جنگ، ترامپ گفت ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه احساس قدرت کرده و به اوکراین حمله کرد و این به دلیل نحوه برخورد دولت بایدن با خروج ایالات متحده از افغانستان بود. ترامپ مجددا مدعی شد ایالات متحده از زمان آغاز جنگ اوکراین در فوریه ۲۰۲۲ به اوکراین ۳۵۰ میلیارد دلار پول داده است و اروپا فقط ۱۰۰ میلیارد دلار در قالب وام پول در اختیار کی‌یف گذاشته است. ترامپ همچنین درباره جنگ غزه اعلام کرد اولویت دولتش بازگرداندن اسرای صهیونیست از غزه است. ترامپ به توافقنامه آبراهام در منطقه غرب آسیا اشاره کرد که اساسی برای عادی‌سازی روابط برخی دولت‌ها با رژیم صهیونیستی بود. او توافقنامه آبراهام را که در دوره اول ریاست‌جمهوری خودش امضا شد، تبلیغ کرد و گفت: «اکنون ما روی آن پایه و اساس بنا خواهیم کرد». ترامپ افزود: «در خاورمیانه، ما اسرای خود را از غزه بازمی‌گردانیم. در دوره اول من، ما به یکی از پیشگامانه‌ترین توافقنامه‌های صلح در طول نسل‌ها دست یافتیم؛ پیمان آبراهام. اکنون می‌خواهیم بر این پایه بنا کنیم تا آینده صلح‌آمیزتر و مرفه‌تری برای کل منطقه ایجاد کنیم. اتفاقات زیادی در خاورمیانه در حال رخ دادن است. در واقع یک منطقه خشن است».
* شکاف در وحدت ملی آمریکایی
بسیاری از کارشناسان سیاسی و رسانه‌های آمریکایی با اشاره به سخنرانی جنجالی و طولانی ترامپ در صحن کنگره و حواشی پرشمار آن، از جلسه سخنرانی ترامپ به عنوان مراسمی یاد کردند که نشان‌دهنده شکاف ایجاد شده در جامعه آمریکایی است؛ شکافی که در وحدت ملی آمریکایی‌ها نیز مشاهده می‌شود و بسیاری بر این باورند دولت آمریکا در دوره دوم ترامپ نمی‌تواند وحدت ملی را حفظ کند، بویژه پس از اقدامات ترامپ در سطح بین‌المللی که منجر به افزایش نارضایتی‌ها در بین متحدان اروپایی آمریکا در جهان غرب شده است. این اقدامات انتحاری ترامپ در سیاست داخلی نیز به وضوح مشاهده می‌شود؛ اقداماتی شامل اخراج گسترده کارکنان فدرال دولت آمریکا همچنین اجرای دستورهایی که ناقض سیاست‌های اصلی دموکرات‌هاست. به اعتقاد بسیاری از کارشناسان سیاسی آمریکایی، میلیون‌ها نفر در این کشور هراس دارند کشور در دور دوم ترامپ ویران شود. از دید بسیاری از رسانه‌های آمریکایی نیز مراسم سخنرانی رئیس‌جمهور در کنگره آمریکا مانند قبل و طبق روند مرسوم نبود و همین مساله نیز نشان‌دهنده ایجاد شکاف‌ها و تغییرات اساسی در آمریکای دور دوم ترامپ است.