اینک خزانه‌دار ملکه
گروه بین‌الملل: سرانجام پس از گذشت چند هفته از استعفای جاستین ترودو، نخست‌وزیر کانادا از سمت خود به علت افزایش نارضایتی‌های گسترده، مارک کارنی، رهبر حزب لیبرال جایگزین وی شد. در این میان تصویری از خروج ترودو از پارلمان کانادا در روز دوشنبه در حالی که صندلی خود را حمل می‌کرد و در حال زبان‌درازی در فضای مجازی این کشور به صورت گسترده منتشر شد و واکنش‌های بسیاری را برانگیخت.
این اقدام ترودو نشانه پایان دوران نخست‌وزیری‌اش است؛ پایانی جنجالی که بسیاری از مردم کانادا را خوشحال کرد و بسیاری را در این کشور به آینده اقتصادی امیدوار. البته چالش‌های جدی همچنان برای این کشور آمریکایی وجود دارد و مهم‌ترین آن جنگ تعرفه‌ای است که ترامپ علیه آنها آغاز کرده است؛ اقدامی از سوی همسایه جنوبی که در نخستین سخنرانی نخست‌وزیر جدید کانادایی‌ها به آن اشاره شد. مارک کارنی در نخستین سخنرانی خود به عنوان نخست‌وزیر کانادا با اشاره به جنگ تعرفه‌ای و تنش‌های سیاسی اخیر با آمریکا گفت: آمریکایی‌ها کشور ما را می‌خواهند و ما نمی‌توانیم اجازه دهیم ترامپ پیروز شود. کارنی در این سخنرانی اعلام کرد کانادا هرگز بخشی از آمریکا نخواهد شد.
* نخست‌وزیر جدید کانادا کیست؟
پس از به قدرت رسیدن کارنی در کانادا نخست‌وزیر بریتانیا استقبال خود را به صورت رسمی از او اعلام کرد؛ استقبالی که با توجه به سابقه کارنی چندان عجیب نیست. کارنی پیش از این از ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۰ وزیر خزانه‌داری انگلیس بوده و یک مقام سابق انگلیسی به حساب می‌آید. به همین دلیل نیز نخست‌وزیر انگلیس اعلام کرده است «مشتاقانه منتظر همکاری نزدیک» با نخست‌وزیر جدید کاناداست. کارنی متولد قلمروهای شمال غربی در کاناداست و پیش از این طی سال‌های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۳ وزیر خزانه‌داری کانادا بود و در همان سال به عنوان خزانه‌دار کل بریتانیا انتخاب شد. او در سال ۲۰۲۰ پس از ۷ سال از خزانه‌داری انگلیس کنار رفت و از آن زمان تا به امروز بیشتر مشغول فعالیت‌های اقتصادی بوده است. کارنی که دارای مدرک کارشناسی اقتصاد از دانشگاه هاروارد آمریکاست و از دانشگاه آکسفورد انگلیس نیز دکترای خود را در همان رشته دریافت کرده است، از سال 2020 تا 2025 رئیس سرمایه‌گذاری موثر در مدیریت دارایی بروکفیلد بود؛ نهادی اقتصادی که نشان‌دهنده علاقه و تخصص کارنی در حوزه اقتصاد است. انتخاب وی در شرایط اقتصادی وخیم فعلی کانادا را نیز باید تحت تاثیر همین مساله دانست.
کارنی همچنین سال 2023 به عنوان رئیس هیات‌مدیره شرکت رسانه‌ای بلومبرگ ال.پی منصوب شد و در کنار تمام این موارد در حزب لیبرال کانادا نیز مشغول به فعالیت بود. کارنی در سپتامبر 2024 به عنوان مشاور ویژه و رئیس کارگروه رشد اقتصادی حزب لیبرال کانادا منصوب شد و همین مساله نیز منجر به رشد سیاسی وی در کانادا شد. او قبلا مشاور غیررسمی جاستین ترودو، نخست‌وزیر وقت کانادا در سال ۲۰۲۰ بود و به او درباره شیوه و راهکارهای اقتصادی مبارزه با «کووید-19» کمک می‌کرد.
مساله‌ای که باید مورد توجه قرار داد این است که به‌رغم عملکرد فاجعه‌بار ترودو در سال‌های اخیر که منجر به استعفای وی شد اما سرانجام یک نفر دیگر از حزب وی یعنی حزب قدیمی و سنتی لیبرال کانادا مجدد در این پست به نخست وزیری رسید که این مساله نشان‌دهنده انعطاف این حزب در هفته‌های گذشته و تغییر رویه جدی در بدنه این حزب است. کناره‌گیری خودخواسته ترودو و پذیرش شکست نیز در این روند موثر بوده است. اما مساله مهم‌تری که منجر به رشد مجدد این حزب قدیمی کانادایی و اعتماد به نامزد آن شد موضع‌گیری‌های خصمانه ترامپ علیه کانادا و ایستادگی مقامات حزب لیبرال کانادا در برابر آن بود؛ مواضعی که از استقلال حاکمیتی کانادا در برابر آمریکا دفاع کرده و منجر به افزایش وحدت ملی کانادایی‌ها شد. مارک کارنی در رقابت بر سر جانشینی ترودو به‌راحتی پیروز شد و طی چند روز آتی با تشکیل کابینه جدید کارش را به طور رسمی آغاز خواهد کرد. کارنی پس از اعلام نتایج رای‌گیری حزب لیبرال با اشاره به جنگ تعرفه‌ای که آمریکا علیه کانادا به راه انداخته است، اعلام کرد کانادا روزهای تاریکی را در پیش دارد.
* چالش بقای کانادا
مهم‌ترین چالش کارنی به گفته خودش، چالش کشورگشایی ترامپ و جنگ تعرفه‌ای است. جنگی که ترامپ با هدف دستیابی به الحاق کانادا دست به آن زده و ادبیاتی بی‌سابقه را علیه همسایه شمالی اتخاذ کرده است. کارنی که شخصیتی کمتر شناخته‌شده در کاناداست، در حالی رهبری حزب لیبرال کانادا و نخست‌وزیری در این کشور را بر عهده گرفته است که کشورش با چالش بقا مواجه است؛ چالشی جدی که در تاریخ این کشور بی‌سابقه است. همسایه قدرتمند جنوبی این کشور مواضعی خصمانه علیه آنها اتخاذ کرده و وضعیت اقتصادی کانادایی‌ها تا پیش از این نیز مطلوب نبوده است.
کارنی علاوه بر معضلات اقتصادی داخلی و چالش‌های سیاسی حزب خود در انتخابات آتی این کشور با چالش‌هایی از جنس امنیت ملی و حفظ استقلال در خارج از مرزهای کانادا روبه‌رو است و برای حل آنها باید راه‌حل اساسی ارائه دهد.
کارنی در نخستین سخنرانی خود اعلام کرد: «آمریکایی‌ها منابع ما را می‌خواهند. آب ما را، زمین‌های ما را، کشور ما را می‌خواهند». کارنی افزود: «اگر آنها موفق شوند، طریقه زندگی ما را از بین خواهند برد». این حرف، کلام نخست‌وزیری است که سردمدار یکی از نزدیک‌ترین متحدان آمریکا شده و به این شکل از رئیس‌جمهور کشور همسایه انتقاد می‌کند. وی تأکید کرده است کانادا هیچ‌گاه بخشی از آمریکا نخواهد شد و نباید به ترامپ اجازه پیروزی در این راه داده شود. نخست‌وزیر جدید کانادا همچنین گفت: تا زمانی که «آمریکایی‌ها به ما احترام بگذارند» کانادا بر 21 میلیارد دلار واردات از مرزهای جنوبی (آمریکا) تعرفه‌های جدیدی اعمال خواهد کرد. این مواضع کارنی نشان‌دهنده عزم جدی او برای حل مشکلات اقتصادی و سیاسی حزب خود و کشور کاناداست؛ عزمی جدی که تا پیش از این و در بحران مالی سال‌های 2008 و 2009 انگلیس توانسته بود آن را به کار گرفته و این کشور را از بحران مالی خارج کند اما باید منتظر ماند و دید آیا وی می‌تواند بار دیگر بحرانی که خاستگاه آن آمریکاست را مدیریت کند یا خیر.