توافق مبهم با جولانی
مظلوم عبدی پس از توافق دور از انتظار هفته گذشته با رئیس‌جمهور خودخوانده سوریه در مصاحبه با المجله به جزئیات و سوالات پیرامون این توافق اشاره کرد. عبدی به اختلافات موجود بین حکومت دمشق و نیروهای قسد اشاره کرد و توضیح داد همچنان مسائل مورد اختلاف بسیاری بین 2 طرف وجود دارد. بسیاری از تحلیلگران این توافق را تحت تاثیر توافق اخیر دولت ترکیه با عبدالله اوجالان دانسته و اقدامی در راستای بیانیه اوجالان درباره بر زمین گذاشتن سلاح معرفی کردند. در این مصاحبه طولانی، سوالات مختلفی مطرح شده است؛ مسائلی همچون خلع سلاح کردها، ساختار دولتی منطقه تحت کنترل قسد و اخراج نیروهای خارجی قسد، همچنین روند مذاکرات آتی میان کردها و دولت دمشق.
خبرنگار در ابتدای بحث مطرح می‌کند که عبدی به جولانی به عنوان رئیس‌جمهور انتقالی تبریک گفته و از دیدار وی با مردم کُرد در منطقه عفرین ابراز خرسندی و از وی برای بازدید از شمال شرق سوریه دعوت کرده است. عبدی در پاسخ اعلام کرد: بله! او در حال حاضر تا زمان برگزاری انتخابات، تصویب قانون اساسی و دستیابی به توافقات درباره سایر مراحل قانونی به عنوان رئیس‌جمهور انتقالی سوریه شناخته می‌شود.
دلیل اینکه من بلافاصله ریاست‌جمهوری‌اش را به او تبریک نگفتم، این است که ما را به مراسم تحلیف دعوت نکردند. نیروهای قسد، شمال شرق کشور را بخشی از سوریه می‌دانند و ما مشتاق به گفت‌وگو با دولت جدید هستیم تا آینده بهتری را برای مناطق خودمان تضمین کنیم. ما از الشرع می‌خواهیم از مناطق ما بازدید کند.
خبرنگار در سوال بعدی پرسید: آیا شما نیز پرچم انقلاب را به عنوان پرچم جدید دولتی سوریه می‌شناسید؟
عبدی در پاسخ گفت: بله! ما می‌خواهیم بخشی از روند سیاسی و بخشی از سوریه جدید باشیم و هر دو طرف به این هدف متعهد هستند. دیدار نخست ما در 29 دسامبر مثبت بود و 2 طرف بینشی نسبت به دیدگاه‌ها و نگرانی‌های یکدیگر به دست آوردند. اساساً در این جلسه توافق کردیم مذاکرات را ادامه دهیم. هیچ اختلافی بر سر اصول اصلی وجود ندارد و ما در چارچوب گسترده‌تر همسو هستیم. عبدی همچنین در توضیح این اصول آنها را تمامیت ارضی سوریه، تشکیل یک ارتش واحد، یک چارچوب نهادی واحد، یک پایتخت و یک پرچم نامید. وی در ادامه گفت: اینها مسائل اساسی و حاکمیتی هستند. با این حال، بسیاری از جزئیات حل نشده باقی می‌مانند، بویژه درباره مکانیسم‌های پیاده‌سازی، جدول زمانی و ملاحظات لجستیکی. تفاوت‌ها در ویژگی‌ها و دیدگاه‌های مربوطه ما وجود دارد. ما توافق کردیم که مذاکرات و گفت‌وگو را تا زمانی که این مسائل حل و فصل نشود ادامه دهیم. از این منظر ما این نشست‌ها را سازنده می‌دانیم. در جریان گفت‌وگوهای‌مان به عفرین و بازگشت ساکنان آواره نیز پرداختیم. ما تضمین‌ها و تعهداتی را در رابطه با بازگشت آنها دریافت کردیم و حالا شاهد تحقق این وعده‌ها هستیم. عبدی همچنین گفت: درباره موضوع ادغام، باید بگویم نکات کلیدی مرتبط با امور نظامی شامل ایجاد ارتش ملی متحد، ادغام نهادها و بازگرداندن نهادهای دولتی به مناطق ما است. ما 12 سال است ارتباط‌مان با سوریه قطع شده و ادغام مجدد برای ما مهم است. در زمینه مسائل اداری، نظامی و امنیتی، ما در چارچوب سوریه یکپارچه با حفظ مرزهای موجود همسو هستیم. زمینه‌هایی برای توافق وجود دارد اما مکانیسم‌های اجرا و زمان‌بندی هنوز نیاز به بحث و ارزیابی دارد. این سخنان عبدی نشان‌دهنده وجود اختلافات اساسی میان نیروهای قسد و رهبری تحریرالشام در دمشق است؛ اختلافی که برطرف کردن آن نیازمند طی کردن روندی طولانی است.
در ادامه خبرنگار با اشاره به مباحث اختلافی اصلی بین دمشق و رقه، درباره سازوکار ارتش و نیروهای مسلح در توافق قسد و جولانی پرسید: منابع من به من می‌گویند نیروهای قسد باید در ارتش سوریه ادغام شوند، منابع طبیعی استراتژیک باید تحت کنترل دولت قرار گیرد و همه جنگجویان خارجی شما باید سوریه را ترک کنند؛ آیا این حقیقت دارد؟
عبدی در پاسخ گفت: تمرکز اصلی ما بر دستیابی به نتایج و اطمینان از موفقیت گفت‌وگو و مذاکرات جاری است. جزئیات این موضوعات همچنان برای گفت‌وگو باز است. درباره ارتش، من معتقدم در حال حاضر یک رویکرد ساختاریافته برای سازماندهی مجدد آن دنبال می‌شود و به عنوان قسد، ما کاملاً متعهد به پایبندی به اصول اساسی هدایت‌کننده این روند هستیم. این منطقه شرایط مشخصی دارد که در جریان بحث درباره ادغام نهادهای نظامی به آن خواهیم پرداخت. جنبه نظامی نیاز به بررسی دقیق دارد، بویژه درباره مکانیسم‌های اجرایی و جدول زمانی.
عبدی در ادامه افزود: ما معتقدیم باید بخشی از وزارت دفاع باشیم اما مهم این است که درباره روش‌های به کار گرفته شده و نحوه اجرای آنها نظر داشته باشیم. تا زمانی که در این فرآیند مشارکت داشته باشیم و درباره مسائل کلیدی با آنها مشورت کنیم، متعهد خواهیم ماند. تعهد ما به مشارکت ما در تصمیم‌گیری‌ها گره خورده است.
عبدی همچنین درباره نیروهای خارجی قسد که موجب نگرانی دولت دمشق و آنکارا هستند، افزود: من آنها را جنگجوی خارجی نمی‌دانم. آنها برادران کرد ما هستند که برای دفاع از این منطقه و مردم ما در زمان جنگ به اینجا آمده‌اند. آنها آماده بازگشت به محل اصلی خود هستند و پس از رسیدن به آتش‌بس رسمی این کار را انجام خواهند داد. عبدی همچنین در ادامه صحبت‌های خود به درآمدها و منابع شمال شرق سوریه و دولت خودمختار قسد اشاره کرد و گفت: ما اصولاً مخالفتی با این موضوع (کنترل دمشق بر منابع) نداریم اما خواسته اصلی ما این است که این منطقه - که قبلاً مورد غفلت قرار گرفته بود - در حاشیه باقی نماند. توزیع منابع باید عادلانه باشد و تضمین کند تمام مناطق سوریه سهم عادلانه خود را دریافت می‌کنند.
ما اصراری بر حفظ نظام کنونی (منطقه خودمختار قسد) نداریم اما این مسائل باید در بحث قانون اساسی در مرحله انتقالی بررسی شود. ساختارهای سیاسی و اداری که ما طی 10 تا 12 سال گذشته ایجاد کردیم، از سر ناچاری ایجاد شد؛ در درجه اول برای ارائه خدمات ضروری و حفاظت از منطقه در برابر نهادهای نظامی و اداری که در آن زمان وجود داشت.
اکنون که وضعیت سوریه متحول شده و ما کاملاً آماده هستیم خود را با واقعیت جدید وفق دهیم. به عبارت دقیق‌تر، ما نمی‌خواهیم دوباره از تجربه حزب بعث رنج ببریم؛ جایی که تمام قدرت در پایتخت متمرکز بود. بخشی از این اختیارات باید در مناطق توزیع شود نه فقط ما. این موارد باید در جریان تدوین قانون اساسی یا در چارچوب کنفرانس گفت‌وگوی ملی مورد بحث قرار گیرد. ما طرفدار برخی اشکال اداره محلی در سراسر مناطق هستیم. با این حال، آماده بحث درباره چارچوب اداری منطقه خود هستیم به گونه‌ای که با تغییرات سوریه پس از سقوط اسد همسو باشد.
در ادامه مصاحبه، فرمانده نیروهای قسد با اشاره به مساله قانون اساسی آینده سوریه گفت: ما مطمئناً درباره نحوه تشکیل کمیته (گفت‌وگوهای ملی) تردیدهایی داریم. ما معتقدیم نمایندگی آن باید منعکس‌کننده جوامع متنوع منطقه به عنوان یک کل باشد، نه فقط جامعه کرد. سایر جوامع نیز باید در روند گفت‌وگو مشارکت داشته باشند. اگر مذاکرات بین ما و دولت موفقیت‌آمیز باشد، ما بر نمایندگی مناسب پافشاری خواهیم کرد اما در شکل فعلی، کمیته نماینده همه سوری‌ها نیست و کوتاهی می‌کند.
وی همچنین با اشاره به ثبت حقوق کردهای سوریه در قانون اساسی جدید افزود: در شمال شرقی سوریه، جوامع و مناطق مختلف تحت مدیریت مستقری که در دهه گذشته برقرار بوده، همزیستی دارند. با این حال، مردم کُرد موقعیت منحصربه‌فردی دارند، زیرا در طول تاریخ مدرن سوریه - از استقلال تا امروز - با ظلم و ستم سیستماتیک مواجه شده‌اند. آنها از اساسی‌ترین حقوق خود از جمله استفاده از زبان مادری، دسترسی به آموزش به زبان خود و حتی حقوق شهروندی محروم شده‌اند. طبیعتاً در تدوین قانون اساسی باید به حقوق سیاسی و فرهنگی کردها از جمله مسائل زبان و حکومت منطقه‌ای پرداخته شود.
وی در ادامه به نقش برخی طرف‌های خارجی در روند مذاکرات بین کردها و دمشق اشاره کرد و گفت: ما فکر می‌کنیم ترکیه مخالف گفت‌وگو است، هرچند دلیلی برای مخالفت آنها نمی‌بینیم. ما ترکیه را تشویق می‌کنیم که از ایجاد مانع در این روند خودداری کند.
وی همچنین درباره موضع آمریکایی‌ها درباره مذاکره گفت: ایالات متحده نه تنها ما را تشویق می‌کند تا با دولت الشرع وارد گفت‌وگو شویم، بلکه فعالانه میانجیگری می‌کند و هر دو طرف را به سوی مذاکره سوق می‌دهد. آنها به ما توصیه می‌کنند که ارتباط را حفظ کنیم تا مکالمات از ریل خارج نشود.
آنها از ما می‌خواهند روی حوزه‌هایی تمرکز کنیم که بتوانیم به توافق برسیم. به طور کلی، مشارکت آنها مفید و مثبت بوده است. آنها همچنین به ما توصیه کردند ابتدا یک گفت‌وگو برقرار کنیم، سپس به جزئیات بپردازیم.