در دیدار اردوغان و نمایندگان کُرد چه گذشت؟
دیدار دو نماینده کُرد پارلمان ترکیه با رجب طیب اردوغان رییس جمهور این کشور، توجه رسانه‌ها را به سوی خود جلب کرد. چرا که این دو نفر شامل «سری ثریا اُندر» و «پروین بولدان»، به عنوان سران حزب دموکراسی و برابری خلق‌ها (دمپارتی) و اعضای هیات ایمره آلی شناخته می‌شوند.
آنها چند بار در زندان با عبدالله اوجالان رهبر محبوس پ.ک.ک دیدار کردند و پس از انتشار پیام او مبنی بر دستور خلع سلاح و انحلال پ.ک.ک، به دیدار سران احزاب مختلف رفتند تا حمایت آنها از روند صلح را به دست بیاورند. در این میان، این فقط حزب راست افراطی ایی پارتی یا حزب خوب بود که حاضر به دیدار با سیاستمداران کُرد نشد.
پیشنهاد جدید برای صلح با پ.ک.ک این بار توسط دولت باغچلی رهبر حزب حرکت ملی و شریک اردوغان در ائتلاف جمهور مطرح شد. با این حال، خود اردوغان در مدت اخیر، به ندرت درباره این روند صحبت می‌کرد و این بار، اُندر و بولدان درخواست خود را برای دیدار با رجب طیب اردوغان رییس جمهور ترکیه و رهبر حزب عدالت و توسعه نیز مطرح کردند.
جراید نزدیک به حزب حاکم ترکیه، امروز در صفحه نخست، خبر دیدار اردوغان با دو نماینده کُرد را با تیتر مشترک و مشابهی منتشر کردند: «دیداری در راستای رسیدن به ترکیه‌ای بدون ترور».
کاربرد این عبارت ویژه، نشان دهنده این است که از منظر دولت اردوغان و حزب حاکم، تنها موضوع مهم در مذاکرات فعلی، ابعاد نظامی و امنیتی و روند رسیدگی به موضوع حساسی به نام انحلال پ.ک.ک و خلع سلاح اعضای آن است و در نتیجه سخنی درباره مطالبات، امتیازات، شرط و شروط طرفین و هیچ نوع جزئیات دیگری به میان نیامده است.
اردوغان وعده داده بود که در اتاق ویژه فراکسیون حزب عدالت و توسعه درپارلمان، نمایندگان کُرد را به حضور بپذیرد. اما برنامه پس از چند ساعت تغییر کرد و اُندر و بولدان برای دیدار با رییس جمهور، به نهاد ریاست جمهور واقع در کاخ بش تپه آنکارا رفتند.
برخورد محتاطانه اردوغان
به طور معمول، سران احزاب سیاسی ترکیه پس از هر دیدار در کنفرانس مطبوعاتی مشترک، بخشی از نتایج گفتگوهای خود را با رسانه‌ها و افکار عمومی نیز در اختیار می‌گذارند. اما اردوغان اعلام کرده بود که تمایلی به کنفرانس مطبوعاتی و اظهارات شفاهی ندارد و لازم است نمایندگان نیز صرفاً به انتشار یک بیانیه کتبی کوتاه بسنده کنند.
علاوه بر اردوغان، ابراهیم کالن رییس سرویس اطلاعاتی میت، افغان آلا وزیر اسبق کشور و معاون کنونی اردوغان در حزب عدالت و توسعه نیز حضور داشتند.
دو نماینده حزب دموکراسی و برابری خلق‌ها، پس از دیدار نود دقیقه‌ای با اردوغان در بیانیه کوتاهی اعلام کردند: «دیداری که با رئیس جمهور رجب طیب اردوغان و هیئت همراه داشتیم در فضایی بسیار مثبت، سازنده انجام شد و برای آینده، امیدبخش بود. بر این موضوع تاکید شد که دوره‌ای که در آن خشونت و درگیری وجود نداشته باشد و حوزه دموکراتیک و سیاسی تقویت شود، برای کشور، شهروندان و منطقه ما اهمیت حیاتی دارد. هیئت ما و حزب ما به کار خود برای اجرای فراخوان صلح و جامعه دموکراتیک با اراده و مراقبت قوی‌تر در دوره آینده ادامه خواهند داد. مفتخریم به تمام کشورمان اطلاع دهیم که امروز امیدوارتر از دیروز هستیم. ما از تمامی احزاب سیاسی و اقشار اجتماعی که با پیشنهادها، هشدارها و انتقادات خود به این روند قوت بخشیده‌اند، تشکر و قدردانی می‌کنیم».
شواهد نشان می‌دهد که تیم اردوغان و دمپارتی، فعلاً نمی‌خواهند درباره بخش مربوط به جزییات فنی خلع سلاح و روند انحلال پ.ک.ک اطلاع رسانی کنند
تیم اردوغان چه می‌گوید؟
افغان آلا که به عنوان یک چهره سیاسی – امنیتی مهم مورد اعتماد اردوغان و از سران حزب حاکم شناخته می‌شود، در چند سال گذشته، مهمترین عنصر تصمیم گیرنده در مدیریت پرونده کردهای ترکیه بوده است.
او درباره روند پیش رو گفته است: «گام بعدی این است که سازمان تروریستی، کنگره خود را برگزار و خود را منحل کند. یک جدول زمانی باید به زودی مشخص شود. هیچ جایی برای بحث وجود ندارد. سخنان اوجالان یک فراخوان واضح است. باید همه عناصر، سلاح‌های خود را تسلیم کنند».
تحلیلگران ترکیه بر این باورند که اظهارات افغان آلا، نشان دهنده نارضایتی او و اردوغان درباره تعلل و وقت کشی سران پ.ک.ک است. چرا که پس از انتشار نامه اوجالان، تنها واکنش سران پ.ک.ک این بود: «برگزاری کنگره و اتخاذ تصمیم برای انحلال حزب، تنها با آزادی رهبر ما و حضور او در کنگره میسر خواهد بود».
تونجر باقرخان رهبر دمپارتی که حزب او به عنوان اصلی‌ترین نهاد اقماری پ.ک.ک در ترکیه شناخته می‌شود، درباره وضعیت کنونی گفته است: «خلع سلاح، نیاز به ترتیبات، قواعد و قوانین خاص دارد».
مراد یتکین از تحلیلگران سیاسی ترکیه می‌گوید: «باقرخان برای اولین بار در سخنان خود، به درستی به این نکته اشاره کرد که خلع سلاح، مستلزم اعتمادسازی و تدوین قوانین است. به قول کردها، درخت فقط با آرزو قد نمی‌کشد و آب و مراقبت هم لازم است. موانع صلح اجتماعی را نه با حرف، بلکه باید با گام‌های ملموس، اطمینان بخش و شجاعانه از بین برد. فرآیند خلع سلاح قانون خاصی می‌خواهد، باید فوراً در این زمینه کاری انجام شود، خلع سلاح باید انجام شود، اما کجا و چگونه؟ بعد از خلع سلاح چه اتفاقی می‌افتد؟ این سؤالات اکنون باید بررسی و پاسخ داده شود».
عبدالقادر سلوی تحلیلگر روزنامه حریت و از نویسندگان نزدیک به اردوغان نوشته است: «اول قرار بود در پارلمان و در مقر حزب عدالت و توسعه دیدار برگزار شود. اما برنامه تغییر کرد و اردوغان، نه در کسوت رهبر یک حزب بلکه در مقام رییس جمهور با نمایندگان کُرد دیدار کرد و حضور کالن و آلا نیز نشانه اهمیت سیاسی این دیدار بود. این نشان می‌دهد که گفتگوها روند مثبتی داشته و طرفین امیدوارند. اردوغان گفته است که باید هر چه زودتر زمین گذاشتن سلاح و انحلال پ.ک.ک عملی شود. انتظار می‌رود که پ.ک.ک کنگره خود را در اواخر ماه آوریل تشکیل دهد و تصمیم بگیرد که سلاح‌های خود را زمین بگذارد و خود را منحل کند. از دیگر سو، دیدار بین مظلوم عبدی فرمانده قسد و احمد الشرع رییس جمهور سوریه نیز اتفاق مهمی بود و می‌توانیم شاهد اتفاقات خوبی در آینده باشیم».
هاکان فیدان وزیر امور خارجه که قبلاً به عنوان رییس سرویس اطلاعاتی میت، مدت‌ها مذاکرات صلح با اوجالان و پ.ک.ک را هدایت کرده، درباره روند فعلی می‌گوید: «یکی از تجارب ما این است که اگر سازمان تروریستی، کار خود را با تعلل و اتلاف وقت پیش ببرد، امکان بروز هر خطر و اقدام ناگهانی وجود دارد و نباید وقت را تلف کرد».
حال باید دید در شرایط پیش رو و در حالی که حزب اقماری پ.ک.ک در ترکیه، تا حدودی از اعتراضات مخالفین اردوغان فاصله گرفته، فرجام گفتگوها برای خلع سلاح به کجا خواهد انجامید.
انتهای پیام/