دستور کار: چارچوب توافق

گروه سیاسی: دور دوم گفت‌وگوهای غیرمستقیم ایران و آمریکا ظهر دیروز در رم، پایتخت ایتالیا انجام شد و پس از حدود 4 ساعت مذاکرات فشرده، پایان یافت. 
در دور دوم مذاکرات نیز همانند دور قبلی که روز شنبه ۲۳ فروردین انجام شد، سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه رئیس تیم مذاکره‌کننده ایرانی بود و استیو ویتکاف، نماینده ویژه رئیس‌جمهور آمریکا در امور خاورمیانه هدایت تیم مذاکره‌کننده آمریکایی را بر عهده داشت. 
این دور از مذاکرات با میانجی‌گری وزیر خارجه عمان در محل اقامت سفیر عمان در رم برگزار شد؛ مذاکراتی فشرده که زمان تقریبی آن 4 ساعت به طول انجامید و در پایان اعلام شد پس از برگزاری جلسه کارشناسان در روز چهارشنبه هفته جاری، جلسه بعدی گفت‌وگوهای غیرمستقیم عراقچی و ویتکاف شنبه آینده در عمان برگزار می‌شود. 
اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران  روز گذشته درباره نحوه برگزاری دور دوم مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا گفت: مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا در اقامتگاه سفیر عمان در ایتالیا انجام شد. 
بقایی افزود: نحوه انجام این دور از مذاکرات مانند دور نخست (مذاکرات مسقط) بود و ۲ هیات در سالن‌های مجزا مستقر شدند.
وی با بیان اینکه «وزیر خارجه عمان روز پرکار و پرمشغله‌ای داشت» افزود: آقای بدرالبوسعیدی، وزیر خارجه عمان روز پرکار و پرمشغله‌ای داشت و به صورت مرتب بین ۲ هیات در حال رفت‌وآمد بود.
بقایی با بیان اینکه «قبل از آغاز رسمی مذاکرات دیداری نیز بین آقای عراقچی و وزیر خارجه عمان انجام شد»، گفت: در این دیدار درباره نحوه کار صحبت شد و همانطور که پیش از این نیز گفتیم این مذاکرات با وساطت عمان برگزار شد.
سخنگوی وزارت امور خارجه همچنین با بیان اینکه «قبل از انجام مذاکرات دیداری نیز بین وزیران خارجه ایران و ایتالیا انجام شد»، گفت: در این دیدار درباره روابط دوجانبه و تحولات منطقه صحبت شد. ما در این دیدار قدردانی خود را از ایتالیا به خاطر هماهنگی و همکاری با عمان برای برگزاری این دور از مذاکرات اعلام کردیم و طرف ایتالیایی نیز از اینکه این فرصت در اختیار آنها گذاشته شده تشکر و قدردانی کرد.
* عراقچی: مذاکرات رو به جلو حرکت می‌کند
سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه کشورمان دیروز پس از پایان مذاکره با طرف آمریکایی درباره این دور از مذاکرات توضیحات مفصلی ارائه کرد. عراقچی گفت: امروز حدود 4 ساعت مذاکره داشتیم. در ادامه جلسه گذشته، این‌بار هم جلسه خوب و رو به جلویی بود. ما این بار موفق شدیم درباره یکسری اصول و اهداف به یک تفاهم بهتری برسیم. 
عراقچی با تشریح روند ادامه مذاکرات در روزهای آینده بیان داشت: نهایتا قرار شد مذاکرات ادامه پیدا کند و وارد مرحله بعدی شده و جلسات کارشناسی شروع شود.
وی افزود: بر این اساس ما از چهارشنبه این هفته مذاکرات فنی را در سطح کارشناسان در عمان خواهیم داشت و طبیعی است که کارشناسان وارد جزئیات و نیز وارد طراحی یک چارچوب برای توافق شوند. 
وزیر امور خارجه ادامه داد: بعد از انجام جلسات کارشناسی، ما شنبه آینده در عمان ملاقات خواهیم کرد و نتیجه کار کارشناسان را بررسی می‌کنیم تا ببینیم چقدر به اصول یک توافق نزدیک هستیم.
عراقچی در پاسخ به این سوال که در مجموع این دور از گفت‌وگوها را چطور ارزیابی می‌کند، گفت: همین‌طور که عرض کردم این مذاکرات در فضای سازنده‌ای برگزار شد و می‌توانم بگویم رو به جلو است و ما در حال حرکت رو به جلو هستیم.
وی درباره فضاسازی برخی رسانه‌ها درباره مذاکرات بیان داشت: به هر حال گمانه‌زنی و تفسیر و تحلیل‌های شخصی با اهداف مختلف همیشه وجود داشته است و ما قبلا هم تجربه کرده‌ایم. ممکن است برخی گمانه‌زنی‌هایی انجام دهند که من هیچ کدام از این گمانه‌زنی‌ها را تایید نمی‌کنم.
وزیر امور خارجه افزود: آنچه پشت میز مذاکرات می‌گذرد برای میز مذاکرات است و وقتی مذاکرات به نتیجه برسد، آن موقع نتایج خود را نشان خواهد داد. من فکر می‌کنم بهتر است نه مردم و نه رسانه‌ها به این گمانه‌زنی‌ها توجه نکنند و اجاره بدهند ما در یک مسیر معقول و معمولی حرکت کنیم تا ببینیم چه زمانی به نتیجه می‌رسیم. 
عراقچی ادامه داد: همان‌طور که مقام معظم رهبری هم فرمودند، این مذاکرات یکی از کارهای وزارت امور خارجه است. در آرامش انجام می‌شود و من احتیاج یا نیازی نمی‌بینم که بخواهد در این باره هیجان یا التهابی صورت گیرد. ما کارمان را با طمأنینه و با آرامش و البته با دقت انجام می‌دهیم. 
وی تاکید کرد: همان‌طور که مقام معظم رهبری فرمودند دلیلی برای خوش‌بینی افراطی وجود ندارد و ما نیز بسیار محتاطانه برخورد می‌کنیم. از سوی دیگر دلیلی هم برای بدبینی افراطی وجود ندارد. یک مسیر میانه و کاملا معقولی را باید با آرامش طی کنیم. امیدوار هستم که ما هفته آینده بعد از جلسات فنی در موقعیت بهتری برای قضاوت درباره امکان رسیدن به یک تفاهم باشیم. 
* بحث غیرمرتبط با هسته‌ای مطرح نشد
وزیر امور خارجه همچنین در گفت‌وگو با خبرنگاران و در پاسخ به این سوال که پیش‌تر اعلام شد یکی از لوازم رسیدن به توافق عدم ورود آمریکایی‌ها به مسائل غیرهسته‌ای است و آنها تا چه میزان به این موضوع پایبند بودند؟ گفت: موضوع مذاکرات از نظر ما هسته‌ای است و ما به این مساله پایبند هستیم. مسلما به چیزی غیر از اعتماد‌سازی درباره برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای نمی‌پردازیم و از نظر ما موضوع مذاکرات صرفا در همین چارچوب است. 
عراقچی تاکید کرد: آمریکایی‌ها تاکنون هیچ بحث غیرمرتبط با موضوع هسته‌ای را مطرح نکرده‌اند. 
* حفظ داشته‌های فنی و هسته‌ای یک «باید» است
در دور دوم مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا، طرف ایرانی موضوع دریافت تضمین از آمریکا برای پایبند بودن به شروط اصلی مذاکرات یعنی عدم ورود به مسائل غیرهسته‌ای و همچنین رفع تحریم‌های ظالمانه علیه مردم ایران را مورد تاکید قرار داد. 
در این باره علاوه بر تاکید وزیر امور خارجه بر خطوط قرمز ایران، اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه نیز با بیان اینکه ما برای وقت تلف کردن به رم نیامده‌ایم، گفت: برای رفع تحریم‌های ظالمانه علیه مردم ایران با جدیت و حسن‌نیت کامل آماده طی کردن این مسیر هستیم. بقایی تاکید کرد: برنامه هسته‌ای ایران صلح‌آمیز است و بارها این موضوع ثابت شده است.
سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران تصریح کرد: حفظ داشته‌های فنی و هسته‌ای ایران یک «باید» است و ما در عین حال تاکید کردیم برای رفع هر گونه شبهه درباره ماهیت برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران آماده همکاری هستیم.
بقایی همچنین گفت: حتما باید تحریم‌های غیرقانونی و ظالمانه وضع شده علیه ایران به صورت مطمئن و با دریافت تضمین‌ها مبنی بر عملیاتی شدن آنها رفع شود و موضع ما درباره این ۲ موضوع ثابت، اصولی و غیرقابل تغییر است.
* برای ورود آژانس به مذاکرات زود است
عراقچی دیروز درباره حضور رافائل گروسی در رم و محل مذاکرات نیز توضیح داد. وزیر امور خارجه گفت: آژانس بخشی از این روند خواهد بود و نقش مهمی هم خواهد داشت. حضور ایشان مفید است اما در داخل مذاکرات هنوز خیر، چرا که هنوز به مرحله‌ای نرسیده‌ایم که نیاز به این کار باشد.
سیدعباس عراقچی با تاکید بر نقش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در حوزه نظارت بر برنامه هسته‌ای ایران اظهار داشت: طبیعی است که نقش آژانس در یک توافق احتمالی مهم خواهد بود، چون مسؤولیت راستی‌آزمایی و نظارت بر تعهدات ایران در حوزه برنامه هسته‌ای با آژانس است و ما هم هیچ نهاد دیگری را برای راستی‌آزمایی در این باره قبول 
نداریم.
عراقچی در ادامه تصریح کرد: ما هنوز در موقعیتی نیستیم که احتیاجی به حضور آژانس باشد. البته گاهی اوقات در حین مذاکرات هم دیدگاه‌های کارشناسی آژانس می‌تواند کمک کند. ما در گذشته هم در زمان مذاکرات بعضا از کارشناسان آژانس دعوت کردیم یا با خود مدیرکل آژانس مشورت‌هایی را انجام دادیم.
رئیس دستگاه دیپلماسی ادامه داد: در این سفر آقای گروسی به ابتکار خود و برای ملاقات با مقام‌های ایتالیایی به رم آمد و ظاهراً با استیو ویتکاف هم ملاقات داشته است. اینکه ایشان در جریان روند مذاکرات قرار بگیرد، مثبت است و من هم در تهران با ایشان ملاقات داشتم و شاید اگر آن ملاقات در تهران نبود، من هم در رم با ایشان دیدار می‌کردم.
عراقچی در پایان خاطرنشان کرد: آژانس بخشی از این روند خواهد بود و نقش مهمی هم خواهد داشت. حضور ایشان مفید است اما در داخل مذاکرات هنوز خیر، چرا که هنوز به مرحله‌ای نرسیده‌ایم که نیاز به این کار باشد.

***
بیانیه وزارت خارجه عمان درباره مذاکرات

سخنگوی وزارت خارجه عمان اعلام کرد در جلسه دیروز در رم، وزیر امور خارجه ایران و فرستاده ویژه رئیس‌جمهور آمریکا، با وساطت وزیر خارجه عمان، توافق کردند وارد مرحله بعدی مذاکرات شوند. 
در بیانیه وزارت خارجه عمان آمده است: هدف این مذاکرات رسیدن به یک توافق عادلانه، پایدار و الزام‌آور است که تضمین کند ایران به طور کامل از سلاح‌های هسته‌ای و تحریم‌ها رها می‌شود و در عین حال توانایی خود برای توسعه انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز را حفظ می‌کند. سخنگوی وزارت خارجه عمان همچنین گفت: تنها از طریق گفت‌وگو و ارتباط شفاف است که می‌توانیم به یک توافق معتبر و درک متقابل دست یابیم که به نفع همه طرف‌ها، هم در سطح منطقه‌ای و هم بین‌المللی باشد. همچنین توافق شد دور بعدی مذاکرات در شنبه آینده در مسقط برگزار شود.