کالای لوکسی به نام لوبیا چیتی!

گروه اقتصادی: بررسی‌های میدانی خبرنگار «وطن امروز» نشان می‌دهد علاوه بر کمبود و افزایش قیمت روغن نباتی که اخیراً به آن پرداخته شد، بازار حبوبات نیز دچار تغییرات شدید قیمتی شده است. اقلام اساسی مانند حبوبات که طی ماه‌های اخیر و درست قبل از ماه رمضان و نوروز، رشد قیمتی بین ۲۰ تا ۵۰ درصدی را تجربه کرده بودند، اکنون در کمتر از 2 ماه دوباره شاهد افزایش قیمت جدیدی هستند به‌ طوری که برخی از این محصولات، مانند لوبیا چیتی، رشد قیمتی نزدیک به ۷۰ درصد را در کمتر از 2 ماه ثبت کرده‌اند.
لوبیا چیتی در حافظه مردم ما به عنوان غذایی ساده و ارزان و فوری و جایگزین پروتئین شناخته می‌شد که کارگران برای غذای میان وعده به واسطه قیمت پایین و در دسترس بودن کنسرو این محصول به آن روی می‌آوردند که با شرایط کنونی به نظر می‌رسد این کالا هم از سفره‌های فقیرانه کارگری در حال حذف باشد.
قیمت لوبیا چیتی که در روزهای پایانی سال ۱۴۰۳ از ۱۶۰ هزار تومان به ۳۰۰ هزار تومان در هر کیلوگرم رسیده بود، همچنان در حال افزایش است. در هفته‌های اخیر قیمت یک بسته ۹۰۰ گرمی این محصول از ۳۶۵ هزار تومان به حدود ۴۲۰ هزار تومان رسید. حتی در فروشگاه‌های مجازی مانند دیجی‌کالا، قیمت یک بسته ۵۰۰ گرمی از ۳۰۰ هزار تومان به ۳۷۰ هزار تومان افزایش یافت. این روند افزایشی طی هفته اخیر هم ادامه داشت تا جایی که در 2 روز اخیر، قیمت لوبیا چیتی در بازار عمده‌فروشی حبوبات به ۵۴۰ هزار تومان در هر کیلوگرم رسید.
* دلایل افزایش قیمت لوبیا چیتی
بررسی‌ها و گفت‌وگوهای میدانی با فروشندگان این محصول نشان می‌دهد یکی از دلایل اصلی این افزایش قیمت، سرمازدگی محصولات استان فارس در سال گذشته بوده است. این مشکل به ‌همراه عدم مدیریت صحیح بازار حبوبات، منجر به افزایش سرسام‌آور قیمت لوبیا چیتی شده است.
این افزایش شدید قیمت، بویژه برای خانوارهایی که لوبیا چیتی را به‌ عنوان بخشی از سبد غذایی خود مصرف می‌کنند، فشار زیادی ایجاد کرده است. بسیاری از مصرف‌کنندگان مجبور به جایگزینی این محصول با گزینه‌های ارزان‌تر شده‌اند، که می‌تواند پیامدهایی برای تنوع غذایی و سلامت آنها داشته باشد.
* نقش نرخ ارز در افزایش قیمت حبوبات
برخی کارشناسان در گفت‌و‌گو با «وطن امروز»، تغییر نرخ ارز مرجع واردات حبوبات از ۲۸ هزار و 500 تومان به نرخ مبادله‌ای نزدیک به 67 هزار تومان و همچنین صادرات بی‌رویه را از جمله عوامل اصلی افزایش قیمت حبوبات می‌دانند. این تغییرات باعث شده است قیمت محصولاتی مانند لوبیا چیتی، افزایشی فراتر از حد انتظار را تجربه کنند.
همچنین به نظر می‌رسد نظارت کافی بر قیمت‌گذاری در بازار حبوبات وجود ندارد و این بازار به‌صورت غیرقابل کنترل رها شده است. حتی شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد برخی افراد به احتکار لوبیا چیتی روی آورده‌اند. این موضوع وضعیت را برای مصرف‌کنندگان وخیم‌تر کرده و باعث شده است خرید این محصولات برای بسیاری از خانوارها دشوار شود.
بررسی‌های میدانی در بازارهای عمده‌فروشی مانند میدان‌های مولوی و گمرک نشان می‌دهد این افزایش قیمت‌ها، نگرانی زیادی در میان خانوارها ایجاد کرده است. فروشندگان نیز با کاهش توان خرید مشتریان مواجه شده‌اند. یکی از فروشندگان عمده در بازار مولوی تهران در گفت‌و‌گو با «وطن امروز» اظهار داشت: «در عرض کمتر از 2 ماه، قیمت لوبیا چیتی 2 برابر شده است. این موضوع باعث شده بسیاری از مشتریان سراغ جایگزین‌های ارزان‌تر بروند یا خرید خود را کاهش دهند».
یکی از مصرف‌کنندگان در این زمینه اظهار داشت: «در شرایطی که قیمت گوشت قرمز بالا رفته است، حبوبات به ‌عنوان جایگزینی برای تأمین پروتئین مورد استفاده قرار می‌گیرند اما وقتی خود این محصولات نیز گران می‌شوند، دولت باید حداقل جایگزین مناسبی برای آنها در نظر بگیرد».
لازم به توضیح است وزارت جهاد کشاورزی اسفندماه سال گذشته اعلام کرد به منظور تنظیم بازار داخلی، صادرات سیب‌زمینی و انواع حبوبات از جمله لوبیا برای مدت 2 ماه متوقف شده است اما به نظر می‌رسد این ممنوعیت هنوز تأثیری بر کاهش قیمت‌ها در بازار نداشته است.
* آینده بازار حبوبات در صورت بازگشایی صادرات
عمده‌فروشان و بنکداران در میدان مولوی درباره اینکه اگر مسیر صادرات این محصولات دوباره باز شود، چه اتفاقی در بازار رخ خواهد داد، به «وطن امروز» گفتند: «اگر صادرات این محصولات دوباره آزاد شود، شاهد افزایش بیشتر قیمت‌ها در بازار داخلی خواهیم بود».
* لزوم حمایت از اقشار ضعیف در مواجهه با تورم
مجتبی یوسفی، عضو کمیسیون عمران و هیات‌رئیسه مجلس شورای اسلامی، درباره این موضوع بر لزوم حمایت از معیشت اقشار ضعیف جامعه در برابر تورم و افزایش قیمت کالاهای اساسی تأکید کرد و به «وطن امروز» گفت: برای بهبود وضعیت اقتصادی خانوارها، باید ساختار اقتصادی کشور به‌گونه‌ای اصلاح شود که بیشتر به نفع اقشار آسیب‌پذیر و بخش‌های مولد مانند کشاورزی باشد، به ‌جای اینکه تنها هزینه‌های جاری افزایش پیدا کند.
یوسفی با اشاره به مشکلاتی که اقشار ضعیف و متوسط جامعه در مواجهه با تورم روزانه تجربه می‌کنند، گفت: «افزایش قیمت مسکن و کالاهای اساسی مانند حبوبات، فشار شدیدی بر زندگی روزمره مردم وارد کرده است». وی افزود نمایندگان مجلس و هیات رئیسه، بر همراهی دولت در ارائه راهکارهایی برای کاهش هزینه‌های خانوارها تأکید دارند. این راهکارها شامل تخصیص کالابرگ‌های حمایتی برای کمک به خانوارها در خرید کالاهای اساسی است.
وی توضیح داد: منابع مالی پیش‌بینی‌شده برای این کالابرگ‌ها باید به ‌صورت مستمر ادامه یابد تا با افزایش قیمت کالاهایی مانند حبوبات، این محصولات از سبد خرید خانواده‌ها حذف نشوند.
یوسفی ادامه داد: مجلس آماده است در ارائه لایحه‌های اضطراری برای کاهش تورم و جلوگیری از کاهش ارزش پول ملی و افزایش قیمت ارز به دولت کمک کند. وی افزود که توجه به شرایط زندگی اقشار مختلف جامعه، از جمله بازنشستگان، معلمان و کارگران، در دستور کار کمیسیون‌های تخصصی مجلس قرار دارد.
یوسفی تأکید کرد: اصلاح ساختار اقتصادی کشور و توجه ویژه به اقشار آسیب‌پذیر جامعه باید در اولویت برنامه‌ریزی‌های دولت و مجلس قرار گیرد. با برنامه‌ریزی دقیق و اجرای سیاست‌های مؤثر، می‌توان مشکلات اقتصادی کشور را کاهش داد و فشارهای اقتصادی بر اقشار ضعیف را کمتر کرد.
وی در پایان گفت: مجلس و دولت در همکاری نزدیک با هم در تلاشند با ایجاد سبدهای حمایتی و اصلاح ساختارهای اقتصادی، معیشت مردم را بهبود بخشند و از تأثیرات منفی تورم بر اقشار ضعیف جامعه بکاهند. این اقدامات می‌تواند به کاهش فشارهای اقتصادی و افزایش رفاه عمومی کمک کند.
به گزارش «وطن امروز»، قیمت لوبیا چیتی این روزها در بازار در حالی افزایش یافته است که سایر اقلام حبوبات در همین مدت بدون تغییر یا بسیار کمتر را ثبت کرده‌اند. به‌عنوان مثال، لوبیا قرمز همچنان با قیمت ۲۷۰ هزار تومان، لوبیا سفید با ۲۲۰ هزار تومان، ماش با ۹۰ هزار تومان و لپه با ۲۵۰ هزار تومان به فروش می‌رسند. این ثبات قیمت در سایر حبوبات نشان می‌دهد افزایش قیمت لوبیا چیتی در بازار حبوبات یک پدیده منحصر به فرد و غیرطبیعی است.
* رشد شگفت‌انگیز قیمت لوبیا چیتی
افزایش بیش از ۳۰۰ درصدی یک محصول در بازه زمانی کمتر از 2 ماه موجب شده لوبیا چیتی نه‌تنها از سایر حبوبات پیشی بگیرد، بلکه به یک کالای لوکس در سبد غذایی خانوارهای متوسط و کم‌درآمد تبدیل شود. این وضعیت برای بسیاری از خانواده‌ها که قبلاً از این محصول به دلیل ارزش غذایی بالا و قیمت معقول استفاده می‌کردند، چالش‌برانگیز شده است.
در فروشگاه‌ها مشاهده می‌شود مصرف‌کنندگان به دلیل افزایش قیمت لوبیا چیتی، الگوی خرید خود را تغییر داده‌اند. بسیاری از مشتریانی که قبلاً به دلیل طعم مطلوب و زمان پخت کوتاه، لوبیا چیتی را ترجیح می‌دادند، اکنون سراغ گزینه‌های ارزان‌تر مانند لوبیا قرمز رفته‌اند. قیمت لوبیا قرمز نصف لوبیا چیتی است و در برخی غذاها می‌تواند جایگزین آن شود. فروشندگان نیز تأیید می‌کنند که تقاضا برای لوبیا قرمز و سفید در هفته‌های اخیر افزایش یافته، در حالی که فروش لوبیا چیتی کاهش قابل توجهی داشته است. این تغییرات در سبد خرید خانوارها، نشان‌دهنده فشار اقتصادی شدیدی است که بر معیشت مردم تأثیر گذاشته است. بسیاری از خانواده‌ها که قبلاً حبوبات را به‌عنوان جایگزین ارزان‌تر پروتئین‌های حیوانی مصرف می‌کردند، اکنون حتی در خرید منابع گیاهی پروتئینی نیز با محدودیت مواجه شده‌اند. این موضوع نه‌تنها بر تنوع غذایی آنها تأثیر می‌گذارد، بلکه می‌تواند به مرور زمان بر سلامت عمومی جامعه نیز تأثیر منفی داشته باشد.