مسأله غزه نقطه عطفی تاریخی در مقابله با نظام سلطه جهانی است
کارشناس و پژوهشگر روابط بینالملل و نویسنده کتاب «آینده جهان، امت واحده» با اشاره به اینکه مساله غزه نقطه عطف تاریخی در مقابله با نظام سلطه جهانی است، تصریح کرد: متأسفانه در حال حاضر گرفتار نگاه و رویکرد سکولار در فضای علوم انسانی کشور هستیم.
سمیه چیتی طی سخنانی در نشست «فردای یک امت» که با محوریت نقد و تحلیل کتاب «آینده جهان، امت واحده» در محل رسانه فکرت برگزار شد، با بیان اینکه در قرآن مجید ۸ بار از عبارت «امت واحده» استفاده شده و این مساله نشاندهنده اهمیت این موضوع است، اظهار داشت: از این تعداد تنها یک بار خطاب امت واحده در قرآن، مسلمین هستند، ضمن آنکه باید توجه داشت در تعریف و تفسیر امت واحده نظر مشترک و واحدی وجود ندارد.
وی با اشاره به اینکه اصل یازدهم قانون اساسی کشورمان بر اساس ایده امت واحده تدوین شده است، گفت: متأسفانه در وضعیت کنونی شاهد رویکرد و نگاه سکولار در مباحث مرتبط با علوم انسانی کشور هستیم، به این معنا که مشخصا بسیاری از مفاهیم مطرح در روابط بینالملل به دور از آموزههای قرآنی است، ضمن آنکه ما در بحث جبهه مقاومت، نیازمند تولید و ارائه ادبیات نظری و سپس تلاش برای کاربردیشدن آن در سطح جامعه هستیم.
* جامعه توحیدی و اهمیت مسأله عدالت
وی افزود: چیستی امت واحده یکی از مباحث بسیار مهم است که البته باید توجه داشت یک کلانمفهوم است که به چگونگی تحقق جامعه توحیدی میپردازد. در نظریات مهم امروز دنیا بحث جهانیسازی و چگونگی تحقق آن حائز اهمیت شده، لذا در مرحله پیش از تحقق تمدن نوین اسلامی ما باید به سمت تحقق امت واحده برویم که ناظر به جهانی بر اساس مفهوم توحید است.
چیتی بیان داشت: اعتراضات دانشجویان آمریکایی در طول ماههای اخیر نسبت به جنایات صهیونیستها و در دفاع از غزه، بر اساس حرکت به سمت امت واحدهای است که بر مبنای جامعه توحیدی به دنبال مقابله با استکبار و ظلم است، ولو اینکه دانشجویان آمریکایی، مسلمان و همکیش ما هم نیستند اما در این قضیه بر اساس فطرت الهی و روحیه ضدظلم عمل میکنند.
* جبهه مقاومت؛ پیشرانی برای تحقق امت واحده
وی با اشاره به اینکه جبهه مقاومت امروز به پیشران جامعه توحیدی در مسیر شکلدهی به امت واحده تبدیل شده است، گفت: مرتبه اول امت واحده، جامعه شیعیان است که جبهه مقاومت عصاره آن است و در مرتبه بعدی ما با آزادیخواهان و حقطلبان عالم سر و کار داریم.
وی اضافه کرد: از سوی دیگر وقتی امروز از نظم جدید جهانی و شکلگیری آن صحبت میکنیم، نخست باید بدانیم دقیقا از چه چیزی سخن به میان میآید؛ اینکه شاهد افول آمریکا هستیم و بتدریج چین یا روسیه درحال قدرتگیری هستند و کشورهایی مثل آلمان هم به قدرتهای مطرح منطقهای تبدیل میشوند. در واقع اگر دقت کنیم متوجه میشویم نظم جدید حول همان مفاهیم سابق مطرح است و صرفا شاهد جابهجایی قدرتها هستیم.
* بسط نظریه ولایت فقیه بر مبنای نظام توحیدی
نویسنده کتاب «آینده جهان، امت واحده» ادامه داد: تنها قدرتی که بتواند نظام معنایی را تولید و ارائه کند، نظام توحیدی مبتنی بر ولایت فقیه است و به همین خاطر بسط نظریه ولی فقیه در دنیای امروز اهمیت خاصی مییابد. وی یادآور شد: محور نظام توحیدی، تحقق عدالت است و این نکته کلیدی است که باید در تحلیلها حتما بدان توجه داشته باشیم. اینکه رهبر معظم انقلاب فرمودند ما به سمت تولید سلاح کشتار جمعی و به طور خاص بمب اتم نمیرویم، مبنایش همان نگاه توحیدی متنی بر عدالت است اما امروز چون دال مرکزی حاکم بر مناسبات قدرت در جهان، منافع است، لذا شاهد تناقص هستیم، از این بابت که قدرتهای سلطهگر برای خود سلاحهایی در نظر میگیرند اما دیگران را از داشتن آن محروم میکنند.
وی در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه قدرت یکی از عوامل مهم هنجارها در نظام جهانی است که تأثیری قابل توجه در امور فرهنگی و اجتماعی دارد، گفت: البته مردم در امت واحده نیز نقش بسیار مهمی ایفا میکنند، ضمن آنکه قدرت در کلانمقوله امت واحده، پیوسته با علم و آگاهی است و همیشه با حالت اختیار همراه است.
* چرا مسأله تبیین حائز اهمیت است؟!
چیتی خاطرنشان کرد: اینجاست که متوجه اهمیت تبیین در کلام مقام معظم رهبری میشویم؛ برای اینکه مردم در سایه تبیین با مباحث مرتبط با نظام قدرت جهانی و اهداف سلطهگران بیش از پیش آشنا شوند، کما اینکه قدرت تغییر در انتخابهای مردم از مباحث مهم ما است که در سایه کلانمقوله امت واحده باید مورد عنایت قرار گیرد.
وی گفت: بحث دارالاسلام در فقه سیاسی نیز ناظر به مناسبات و تعاملات کشور اسلامی با دیگر کشورهاست که این مساله نیز در بحث امت واحده حائز اهمیت است. البته اگر ما تعریف مشخصی از امت واحده نداشته باشیم، نخواهیم توانست در مناسبات بینالمللی به عنوان مثال در حمایت از غزه، آن حرکت شایسته و بایسته را انجام دهیم.
* راهکارهایی برای دفاع از مظلومیت غزه
کارشناس و پژوهشگر روابط بینالملل همچنین بیان داشت: راه برونرفت از جنگ غزه، استراتژیهای مبتنی بر عدالت در کلانمقوله امت واحده است و این مساله فراتر از امت اسلامی است. در این راستا نهادسازی بینالمللی و شکلدهی به پیماننامههای بینالمللی حائز اهمیت است، ضمن آنکه ائتلافهای بینالمللی البته ذیل یک قرارداد حقوقی باید مورد توجه قرار گرفته و دنبال شود.
وی افزود: ایجاد اجماع جهانی با محوریت مردم و بهرهگیری از همه ظرفیت نهادهای بینالمللی برای دفاع از مردم مظلوم غزه یک ضرورت انکارناپذیر است. از سوی دیگر نیاز است احکام و فتاوای مراجع معظم تقلید را ضمانت اجرای حقوقی در عرصه بینالملل قرار دهیم.
وی گفت: امتها حول مفاهیم و مباحث فرهنگی و سیاسی و اجتماعی میتوانند به سمت اشتراکات حرکت کرده و زمینه تحقق امت واحده را فراهم کنند.
* نسبت مسأله مذاکره و امت واحده
چیتی با اشاره به اینکه مذاکره میتواند به عنوان بخشی از رفتار جبهه مقاومت تلقی شود، تصریح کرد: ما امروز در موضع ضعف نیستیم و در وضعیت فعلی نیز ما شرایط مذاکره را بر طرف مقابل تحمیل کردیم. آنچه مهم است اینکه مذاکره میتواند بخشی از بازدارندگی ما باشد.
وی گفت: واقعیت آن است که علوم انسانی امروز کشور ما سکولار است و اگر در مسیر تحقق امت واحده سنگاندازی نکنند، همراهی نیز نمیکنند. متأسفانه بسیاری از جریانهای دانشگاهی ما در این قضیه در مساله لیبرالیسم هضم شده و خود بنده در بحث پیگیری پایاننامهام در دانشگاه با مشکلات بسیاری مواجه شدم. وی خاطرنشان کرد: با این حال آنچه مهم است اینکه ادبیات مقاومت جهانی در برابر ظلم را باید توسعه دهیم و روی مباحث علوم انسانی در این زمینه کار کنیم.
چیتی در خاتمه گفت: زیرسوال بردن منافع نظام سلطه در قضیه غزه و فلسطین باید مورد توجه قرار گیرد، چرا که در حال حاضر غزه، بهترین موضوع و مساله برای جلب توجهات جهانی به شمار میرود.