خداحافظی با مایک
ماه مارس گذشته خبری مبنی بر درز اطلاعات محرمانه ارتش آمریکا در موضوع حمله به یمن در گروه چتی در اپلیکیشن سیگنال توجه رسانههای جهان را به خود جلب کرد. محتوای این گروه چت مربوط به اطلاعات محرمانهای بود که توسط وزیر دفاع آمریکا، مشاور امنیت ملی این کشور و چند نفر دیگر از مسؤولان کاخ سفید منتشر شده بود. افشای محتوای این گروه به شکلی اتفاقی رخ داد. طبق گزارش رسانهها جفری گلدبرگ، سردبیر نشریه آتلانتیک به اشتباه به این چت گروهی اضافه شده بود و او این مساله را در نشریه خود علنی کرد؛ رسوایی بزرگی که به «سیگنال گیت» معروف شد. در این گروه چت طرح حمله به جنبش انصارالله یمن و ساعات حمله و حتی نوع جنگندهها و تسلیحات مورد استفاده نیز مطرح شده بود و علاوه بر این موارد اعترافاتی نیز توسط مقامات آمریکایی در گروه چت درباره عدم بازدارندگی و موفقیت حملات به حوثیها مطرح شده بود که رسوایی افشای چتها را دوچندان کرد. اکنون اما مشاور امنیت ملی ایالات متحده آمریکا که «مسؤولیت کامل» درز اطلاعاتی را پذیرفته بود توسط دونالد ترامپ برکنار شد. در این برکناریها الکس وانگ، معاون والتز نیز از سمت خود برکنار شده است. این برکناریها در حالی انجام شده است که دولت دوم ترامپ در آستانه ۱۰۰ روزگی با موجی از انتقادات روبهرو شده است و این جابهجاییها در دولت ترامپ نشاندهنده درگیریهای گسترده درون کاخ سفید است. پس از این برکناری که ابتدا به صورت غیررسمی و توسط رسانههای آمریکایی مطرح شد، ترامپ در شبکه اجتماعی متعلق به خود به نام تروث سوشال اعلام کرد والتز به عنوان سفیر ایالات متحده آمریکا در سازمان ملل متحد مشغول به کار خواهد شد و به صورت ضمنی برکناری وی را تایید کرد؛ اقدامی که احتمالات مختلفی را درباره دست فرمان آتی دولت ترامپ درباره سیاست خارجی این کشور مطرح کرده است.
* گزینههای احتمالی پیش رو
مایک والتز نخستین قربانی دولت ترامپ است که شخصیتی مطرح و تاثیرگذار در سیاست خارجی این کشور به حساب میآمد. وی حتی پیش از رسوایی سیگنال نیز محبوب حامیان ترامپ نبود و به دلیل مواضع جنگطلبانه و تهاجمی مورد انتقاد بود. والتز از طرفداران سرسخت حمله نظامی به ایران و برچیدن کلی برنامه هستهای کشورمان است؛ مسالهای که دید بسیاری از طرفداران ترامپ را نسبت به وی منفی کرده بود.
طرفداران ترامپ و بخشی از بدنه دیپلماسی و امنیت ملی دولت وی علاقهای به جنگ فرسایشی و پرهزینه دیگری در خاورمیانه ندارند و راه مذاکره که ترامپ آن را در اولویت قرار داده است را دنبال میکنند. همین مساله منجر به ایجاد اختلافات در بدنه سیاست خارجی و امنیت ملی دولت آمریکا شده است. در همین راستا نیز روزنامه نیویورکتایمز اخیرا در گزارشی مدعی شد در بین نزدیکان ترامپ در کاخ سفید درباره همسویی والتز با اقدامات ترامپ در مذاکره با ایران بحثی شکل گرفته است.
پس از انتشار این گزارش بود که کارولین لِویت، سخنگوی کاخ سفید، در بیانیهای تصریح کرد تیم آقای ترامپ با یکدیگر بحث میکنند اما میدانند «تصمیمگیرنده نهایی» او است و «وقتی او تصمیمی میگیرد، همه برای اجرای آن در یک جهت پارو میزنند»؛ بیانیهای که وجود شکاف و اختلاف نظر جدی میان تیم سیاست خارجی و امنیت ملی ترامپ را تایید کرد. البته این نخستین اخراجی دولت ترامپ نیست که قربانی درگیریهای داخلی کاخ سفید میشود و پیش از این چند مقام دیگر شورای امنیت ملی شامل برایان والش مدیر اطلاعات، توماس بودری مدیر ارشد امور قانونگذاری و دیوید فیث مدیر ارشد فناوری و امنیت ملی و همچنین چند دستیار ردهپایین دیگر در ماه گذشته میلادی اخراج شده بودند اما اخراج والتز اقدامی بود که منجر به تضعیف طرفداران حمله نظامی به تاسیسات هستهای ایران در کاخ سفید شد؛ مسالهای که به بهانه رسوایی درز اطلاعات در جنگ با یمنیها رخ داد. البته طبق گزارش رسانههای آمریکا مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا، بهطور موقت جانشین مایک والتز در مقام مشاور امنیت ملی شده است. روبیو با این انتصاب هماکنون به صورت همزمان وزیر خارجه، مشاور امنیت ملی، سرپرست آژانس توسعه بینالملل آمریکا و سرپرست اداره ملی آرشیو و اسناد آمریکاست.
البته وی نیز از جمله افرادی است که دیدگاههای تهاجمی نسبت به ایران دارد اما این انتصاب به صورت موقت است و شخص روبیو نیز در مقایسه با والتز گزینه معتدلتری به حساب میآید. رسانههای آمریکایی همچون سیانان نیز از احتمال جایگزینی ویتکاف با والتز خبر دادهاند.
* انتخاب بین مذاکره و جنگ
طی هفتههای گذشته رسانهها و نشریات آمریکایی و غربی گزارشاتی را درباره اختلاف تیم امنیت ملی و سیاست خارجی آمریکا منتشر کرده بودند؛ گزارشاتی که نشاندهنده اختلاف نظر جدی بر سر دوراهی مذاکره یا جنگ در تیم ترامپ است. سرانجام اما با حذف و اخراج والتز نئوکان از این تیم و سنگین شدن کفه ترازو به نفع ویتکاف و ونس به نظر میرسد ترامپ همچنان بر گزینه مذاکره تاکید دارد و به همین دلیل نیز از تعداد جنگطلبان در تیم سیاست خارجی خود کاسته است؛ مسالهای که منجر به پذیرش مسؤولیتهای بیشتری توسط روبیو در کوتاهمدت شده است اما بعید است در آینده نزدیک شاهد تغییر دستفرمان سیاست خارجی ترامپ باشیم.