بیماری دیده شدن!

با آنکه خیلی از افرادی که اقدام به خالکوبی از طریق سوزن‌های غیراستریل می‌کنند ممکن است به انواع هپاتیت، اچ‌آی‌وی یا سایر بیماری‌های عفونی و پوستی دچار شوند اما اکنون تتوهای رنگی جای خالکوبی‌های سبزرنگ قدیم را گرفته‌اند و اغلب دختران و پسران و چه بسا افراد با سنین بالا نیز اقدام به ایجاد نقش و نگارهایی روی بدن خود می‌کنند. هر چند در تتو نسبت به خالکوبی سوزنی، خطر ابتلا به بیماری‌هایی که مستقیما از طریق خون، فرد را دچار می‌کند، کمتر است ولی نمی‌توان مطمئن بود افرادی که دست به تتو می‌زنند نیز از چنین مخاطرات و امراضی در امان باشند، چرا که کارشناسان بهداشت و متخصصان بیماری‌های عفونی و پوست نسبت به تبعات پرخطر تتو و احتمال ابتلای به بیماری افرادی که پوست خود را به مواد شیمیایی رنگ‌دانه‌ای آغشته می‌کنند هشدار می‌دهند و معتقدند چون جوهر خالکوبی حاوی مواد شیمیایی خطرناک است یا تجهیزات تتوکاری نیز ممکن است استریل نشود، بنابراین تتوکاری سلامت تتوشوندگان را به خطر می‌اندازد و این احتمال وجود دارد که حتی بعضا آنها به بیماری‌های لاعلاج نیز دچار شوند. موضوع مهمی که سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) نیز اخیرا به مصرف‌کنندگان خالکوبی (تتو) هشدار داده است برخی جوهرهای خالکوبی از نظر وجود باکتری‌های مضر مثبت بوده‌اند و می‌تواند منجر به عفونت‌های جدی شود.
جدیدترین گزارش‌های موجود آزمایشات FDA نشان داده است برخی جوهرها به باکتری‌هایی مانندPseudomonas aeruginosa آلوده شده‌اند که می‌تواند هنگام تزریق به پوست باعث عفونت شود. این عفونت‌ها می‌تواند باعث بثورات قرمز، برآمدگی یا ضایعات شود و در صورت عدم درمان صحیح، ممکن است جای زخم‌های دائمی باقی بماند. بنابراین هر زمان سد پوستی شکسته شود، خطر عفونت و ابتلا به بیماری‌ها افزایش می‌یابد. از طرفی علائم عفونت گاهی اوقات می‌تواند با یک واکنش آلرژیک اشتباه گرفته شود که می‌تواند باعث تأخیر در دریافت درمان مناسب برای فرد شود.
تازه‌ترین بررسی‌های جهانی نشان می‌دهد بسیاری از جوهرهای مورد استفاده در خالکوبی حاوی مواد شیمیایی‌ هستند که توسط «آژانس بین‌المللی پژوهش درباره سرطان» به عنوان مواد سرطان‌زا طبقه‌بندی شده‌اند، زیرا جوهر خالکوبی اغلب حاوی مواد سمی است و بخش قابل توجهی از جوهری که به پوست تزریق می‌شود، توسط سیستم ایمنی که آن را یک ماده بیگانه تشخیص می‌دهد، از پوست منتقل می‌شود، بنابراین زمانی که جوهر به لایه درمیس (لایه زیرین پوست) می‌رسد، سیستم ایمنی تلاش می‌کند آن را پاکسازی کند. در این میان ذرات رنگدانه به گره‌های لنفاوی اطراف و در مواردی به دیگر اندام‌های بدن فرستاده می‌شوند. این فرآیند ممکن است عملکرد سیستم ایمنی را مختل کند و موجب التهاب مزمن شود. علاوه بر این در طول زمان، حضور دائمی جوهر در بافت‌های لنفاوی می‌تواند موجب فعالیت غیرطبیعی سیستم ایمنی و افزایش خطر ابتلا به سرطان‌هایی چون لنفوم و سرطان پوست شود. به هر حال خالکوبی تنها به سرطان محدود نمی‌شود، بلکه شامل عفونت‌ها و واکنش‌های آلرژیک نیز هست که درمان‌شان می‌تواند دشوار باشد. 
* خطر حذف خالکوبی با لیزر
از طرفی نیز برخی افراد پس از آگاهی از خطرات احتمالی تتو، ممکن است در وهله اول به فکر پاک کردن خالکوبی خود بیفتند اما حذف خالکوبی با لیزر ممکن است خطر ابتلا به لنفوم را بیشتر هم بکند. این یافته‌ها با مطالعات آزمایشگاهی نیز هم‌راستاست؛ این پژوهش‌ها نشان می‌دهد لیزر، ترکیبات آزوی مواد شیمیایی رنگ‌زای رایج در جوهر خالکوبی را به موادی تجزیه می‌کند که می‌توانند سمی و سرطان‌زا باشند. این تجزیه ممکن است باعث آزاد شدن مواد شیمیایی خطرناک‌تر در بدن شده و در نتیجه، احتمال ابتلا به سرطان را افزایش دهد. از آنجا که بسیاری از جوهرهای تتو حاوی فلزات سنگینی چون سرب، جیوه و کروم هستند، این فلزات ممکن است به دلیل ترکیبات آلی و حلال‌هایی باشند که اثرات بلند مدت آن بر سلامت انسان تاثیر منفی بر جا می‌گذارد.
به طور مثال برخی افراد ممکن است به مواد موجود در جوهر تتو حساسیت نشان دهند و واکنش‌های آلرژیک مانند تورم، قرمزی و خارش را تجربه کنند. علاوه بر این جوهر تتو ممکن است باعث التهاب مزمن پوست شود که می‌تواند به مرور زمان باعث ایجاد تغییرات در پوست، مانند ضایعات رنگ‌دانه‌ای جدید، تغییر رنگ یا برجستگی شود. همان‌طور که اشاره شد برخی تحقیقات نشان می‌دهد جوهر تتو حاوی ترکیبات سمی و سرطان‌زاست که ممکن است باعث التهاب مزمن، آسیب سلولی و افزایش خطر ابتلا به سرطان شود و سطوح رنگی ایجادشده روی پوست بر اثر تتو تشخیص زودهنگام سرطان پوست را دشوار کند، زیرا تغییرات در پوست ممکن است زیر رنگ‌دانه‌های خالکوبی پنهان بمانند. 
حال از آنجا که برخلاف مواد غذایی و دارویی، جوهرهای تتو معمولا تحت نظارت قانونی سازمان غذا و دارو به دلیل قاچاق  قرار نمی‌گیرند، استفاده از این رنگ‌های شیمیایی غیراستاندارد مخاطره‌آمیز بوده و سلامت فرد تتو‌کننده را به خطر می‌اندازد.
اکنون که برخی از جوانان به تتو رو آورده‌اند و پوست خود را منقش به گل و بلبل یا اشعار و نمادهای خاص می‌کنند، نباید از تبعات آن نیز غافل باشند، چرا که نگرانی‌های فراوانی درباره ایمنی جوهرهای تتو یا چگونگی خالکوبی از طریق تجهیرات و وسایل غیراستریل وجود دارد، زیرا صف درخواست‌کنندگان تتو اکنون در مراکز تتوکاری که اغلب زیرزمینی و بدون مجوز هستند زیاد شده است و چون تتوکاران با مشتریان زیادی مواجهند و از این طریق سود خوبی کسب می‌کنند، بنابراین بعضا توجه چندانی به استریل تجهیزات خالکوبی نمی‌کنند موضوع مهمی که می‌تواند خطر جدی برای شخص تتو‌کننده ایجاد کند.
* خطر مرگ در کمین تتوکاران
مینو محرز، متخصص بیماری‌های عفونی و رئیس سابق مرکز تحقیقات ایدز ایران در گفت‌وگو با «وطن امروز» درباره تبعات تتو و تاثیر آن بر سلامت افرادی که اقدام به تتو می‌کنند، اظهار داشت: تتوکاری این روزها شغل خیلی‌ها شده است و آنگونه که شنیده می‌شود حتی به داخل مترو نیز رسوخ کرده است، در حالی که ابزار و تجهیزات تتو باید یک بار مصرف باشد یا بخوبی استریل شود، چرا که از طریق ابزار تتو و خالکوبی احتمال انتقال بیماری‌های ویروسی خطرناک به تتوشونده محتمل است. علاوه بر این تحقیقات جدید در دنیا نشان می‌دهد جوهر تتو بعضا از استاندارد لازم برخوردار نیست و تزریق این مواد شیمیایی به زیر پوست، شخص را در معرض امراض قرار می‌دهد؛ امراضی که بعضا خطر مرگ در آن وجود دارد.
وی با بیان اینکه تتو در دنیا در سطح وسیعی انجام می‌شود و در ایران نیز اغلب جوانان تمایل زیادی به خالکوبی دارند، افزود: اطمینان از تجهیزات یا ابزار و سوزن‌های خالکوبی به گونه‌ای که یک‌بارمصرف و استریل باشند ضروری است، زیرا اغلب تتوکاران توجه چندانی به این موضوع نمی‌کنند. از طرفی چون رنگ‌دانه‌های تتو نیز شیمیایی و اغلب غیراستاندارد بوده یا دارای مجوز سلامت از سازمان غذا و دارو نیست چون بیشتر آنها به صورت قاچاق وارد کشور می‌شود، بنابراین علاقه‌مندان به تتو باید پیه تبعات خالکوبی را به بدن خود بمالند، چرا که این اقدام معمولا بدون ضرر نیست.
رئیس سابق مرکز تحقیقات ایدز ایران ادامه داد: طی سالیان گذشته خالکوبی‌ها معمولا در زندان‌ها بیشتر انجام می‌شد و چون زندان در مکانی محدود بوده و معمولا فاقد تجهیزات و سوزن برای خالکوبی است، بنابراین خاکوب‌ها در انجام خالکوبی از یک سوزن برای ده‌ها نفر استفاده می‌کردند؛ این اقدام باعث می‌شد بیماری‌های عفونی و ویروسی با انتقال از این طریق زیاد شود و شخص پس از آزادی از زندان نیز حامل این بیماری و تسری‌کننده آن شود. اکنون خالکوبی‌ها مثلا مدرن‌تر شده است ولی جوهر خالکوبی نیز بعضا مورد تایید کارشناسان بهداشت نیست، زیرا طبق بررسی‌ها همین جوهرهای تتو چون حاوی مواد شیمیایی هستند زمینه‌ساز انواع بیماری‌ها خواهند شد.