آمدهاند که نروند
جنبش مقاومت اسلامی نجبای عراق در واکنش به احتمال آغاز دور جدیدی از مذاکرات میان کمیتههای نظامی و فنی عراق و آمریکا، در تحلیلی نوشت: گزارشها نشان میدهد ممکن است طی ۲ هفته آینده گفتوگوهایی برای بازنگری در چارچوبهای مرتبط با حضور یا خروج نیروهای خارجی، بویژه آمریکاییها، آغاز شود.
این در حالی است که آمریکا با وجود اعلام پایان مأموریت رزمی خود در عراق، همچنان به حفظ پایگاههایی استراتژیک مانند عینالاسد و حریر اصرار دارد. هدف این اصرار، نه مقابله با تهدیدات امنیتی محلی، بلکه تقویت عمق راهبردی واشنگتن در برابر کشورهایی مانند ایران، سوریه و ترکیه است. حضور مستمر نیروهای آمریکایی نهتنها استقلال امنیتی و سیاسی عراق را تحتالشعاع قرار داده، بلکه بستری دائمی برای تنشهای داخلی، تهدید علیه گروههای مقاومت و بیثباتی مرزها ایجاد کرده است.
در مقابل، آمریکا با ایجاد تهدیدهای اقتصادی و دیپلماتیک، از خروج نیروهای خود از عراق سر باز میزند. گروههای مقاومت عراق حضور نیروهای آمریکایی را برخلاف حاکمیت این کشور و ناقض مصوبه پارلمان میدانند. این گروهها معتقدند ادامه این حضور مغایر مصالح کشور بوده و به نوعی نقض حاکمیت ملی محسوب میشود. عدم جدیت دولت محمد شیاع السودانی در پیشبرد روند خروج نیروهای خارجی نیز موجب افزایش احتمال افزایش فشار از سوی گروههای مقاومت، نهتنها بر حضور آمریکاییها، بلکه بر کل سیاستهای دولت شده است. این تعلل که در دوران دولتهای پیشین نیز متداول بوده، ریشه در الزامهای اقتصادی، وابستگی مالی عراق به آمریکا و نگرانی از اعمال فشارهای واشنگتن دارد. اقتصاد عراق تا حد زیادی وابسته به مجوزهای بانک فدرال آمریکا برای دسترسی به منابع ارزی دلاری است.
وابستگی ساختاری اقتصاد عراق به آمریکا، به ابزاری برای نفوذ مستقیم و غیرمستقیم واشنگتن در سیاستگذاریهای داخلی و امنیتی بغداد تبدیل شده و تحقق استقلال تصمیمگیری این کشور به تغییر این چرخه وابستگی گره خورده است. علاوه بر این، آمریکا همواره در تجهیز و توانمندسازی نظامی ارتش عراق، بویژه در عرصههای پدافند هوایی و فناوری پهپادی، مانعتراشی کرده است. این رفتارها نشان میدهد واشنگتن تمایلی به تقویت استقلال دفاعی عراق ندارد و ترجیح میدهد نیروی نظامی این کشور به شکلی وابسته، قابل مدیریت و بدون تهدید برای منافع ایالات متحده باقی بماند. حضور آمریکا نهتنها امنیتساز نبوده، بلکه مانعی جدی در مسیر تقویت استقلال دفاعی و بازسازی قدرت نظامی ملی عراق به شمار میرود. از همین رو، آمریکا نیروهایی همچون حشدالشعبی و مقاومت عراق را عاملی در تضاد با اهداف خود میبیند؛ نیروهایی که مصمم به خروج کامل نظامیان آمریکایی از عراق هستند.
خبر دور جدید مذاکرات عراق و آمریکا درباره تمدید حضور نظامیان آمریکایی در این کشور در حالی مطرح شده است که پیش از این در دولت بایدن طبق توافقی قرار بر خروج ارتش آمریکا از عراق در سال 2026 شده بود؛ توافقی که به نظر میرسد توسط دولت جدید آمریکا در دوره ترامپ مورد بازنگری قرار گرفته است و بهانههایی همچون سقوط دولت سوریه و تداوم جنگ غزه در این بازنگری تاثیرگذار بوده است. دولت عراق از زمان تجاوز ارتش آمریکا به این کشور در سال 2003 به صورت مداوم تحت فشار آمریکا قرار داشته است و تنها در یک بازه کوتاهمدت نیروهای آمریکایی در دوران اوباما این کشور را ترک کردند که به دلیل ضعف شدید ارتش عراق که توسط آمریکاییها آموزش دیده و مسلح شده بود، این کشور به جولانگاه داعش تبدیل شد و ارتش عراق از مقاومت در برابر آنها ناتوان بود اما با سازماندهی مقاومت عراق تحت عنوان حشدالشعبی و تجهیز و آموزش آنها به کمک جمهوری اسلامی ایران، پیشروی داعش متوقف و مناطق تصرفشده توسط این گروه تروریست بازپسگیری شد.
پس از آن دیگر نیاز به حضور نیروهای آمریکایی که در زمان پیشروی داعش نیز کار خاصی از پیش نبردند، نبود اما ارتش آمریکا از آن زمان تحت عنوان ائتلاف بینالمللی علیه تروریسم مجددا در خاک عراق حضور یافته است و به رغم قدرتگیری ارتش و مقاومت عراق و بهبود تامین امنیت در این کشور، واشنگتن حاضر به خروج از عراق نیست.