آمریکا سهپاره میشود؟
گروه بینالملل: ایلان ماسک، مدیرعامل تسلا و اسپیسایکس، روز پنجشنبه در اوج تنش با دونالد ترامپ در شبکه اجتماعی ایکس، نظرسنجیای برگزار کرد که در آن، از بیش از ۲۰۰ میلیون دنبالکنندهاش پرسید: آیا زمان ایجاد یک حزب سیاسی جدید در آمریکا فرا رسیده است که نماینده 80درصد میانهروها باشد؟ این نظرسنجی بیش از ۴میلیون رأی دریافت کرد و 80درصد شرکتکنندگان با این ایده موافقت کردند. پس از اعلام نتایج، ماسک در پیامی اعلام کرد مردم نظر خود را دادهاند و حالا نیاز به یک حزب سیاسی جدید برای نمایندگی میانهروهای آمریکا احساس میشود. وی همچنین نام پیشنهادی «The America Party» یا «حزب آمریکا» را مطرح کرد. این رویکرد ماسک در بحبوحه تنشهای شدید با ترامپ شکل گرفت. این اختلافات پس از انتقاد ماسک از یکی از لوایح مالیاتی ترامپ افزایش یافت و حتی به تهدید ترامپ برای لغو قراردادهای فدرال شرکتهای ماسک منجر شد. ماسک نیز در واکنش، حمایت خود را از استیضاح ترامپ اعلام کرد و اسنادی مرتبط با جفری اپستین را منتشر کرد که این اقدام، تنشها را بیشتر دامن زد.
بر اساس گزارش رسانههای غربی، تحلیلگران سیاسی آمریکا باور دارند اگر ماسک حزبی میانهرو تأسیس کند، ممکن است ساختار سیاسی آمریکا تحت تأثیر جدی قرار گیرد، بویژه در انتخابات میاندورهای و رقابتهای ایالتی پیش رو در آمریکا.
هرچند تاریخچه احزاب سوم در آمریکا موفقیت چندانی نشان نمیدهد اما نفوذ مالی و رسانهای ماسک میتواند این وضعیت را تغییر دهد. در همین حال، مارک کوبان، سرمایهگذار برجسته و کارآفرین مشهور، اعلام کرد از این ایده حمایت میکند. کوبان که سابقه حمایت از کاملا هریس در انتخابات ۲۰۲۴ را دارد، مدتهاست نسبت به عملکرد هر 2 حزب اصلی آمریکا انتقاد دارد. همچنین ماریو هاووال، یکی از مدیران پلتفرم ایکس، ایده ماسک را ستایش کرد و در پستی نوشت وقتی میلیونها نفر اعلام میکنند در فضای سیاسی آمریکا هیچ جایی ندارند، شاید زمان آن رسیده است که بازنگری اساسی انجام شود. وی تأکید کرد 80.4 درصد پاسخدهندگان نظرسنجی ماسک خواستار تغییر وضعیت فعلی هستند و از انحصار دوگانه سیاسی خسته شدهاند. ماسک نیز پست هاووال را بازنشر کرد که نشاندهنده جدیت او در پیگیری این موضوع است.
* تجربه شکست احزاب سوم در آمریکا
طبق تجربه قبلی، احزاب سوم آمریکا برای حضور در برگههای رأی در ایالتهای مختلف با چالشهای جدی و قوانین سختگیرانهای روبهرو هستند. علاوه بر این، این احزاب فاقد منابع مالی قدرتمند و شبکههای حمایتی گستردهای هستند که 2 حزب اصلی از آن بهرهمندند. یکی دیگر از موانع بزرگ پیش روی احزاب سوم، تسلط رسانهای 2 حزب اصلی است. رسانههای بزرگ معمولاً توجه خود را به این 2 حزب معطوف میکنند؛ یا به طور کامل احزاب کوچکتر را نادیده میگیرند یا در بهترین حالت پوشش محدودی به آنها اختصاص میدهند. این برخورد رسانهای باعث میشود آگاهی عمومی درباره این احزاب کم باشد و در نتیجه حمایت از آنها کاهش یابد.
همچنین یکی از استراتژیهای معمول 2 حزب اصلی، جذب ایدهها و سیاستهای محبوب احزاب سوم است. آنها این سیاستها را در برنامههای خود ادغام میکنند که نتیجه آن، از بین رفتن تمایز میان احزاب سوم و کاهش انگیزه برای حمایت از آنها خواهد بود. در تاریخ ایالات متحده، احزاب سوم متعددی ظهور کردهاند اما موفقیت آنها همیشه محدود بوده است. حزب ترقیخواه که سال ۱۹۱۲ توسط تئودور روزولت پس از جدایی از حزب جمهوریخواه تأسیس شد، نمونهای از این تلاشهاست. روزولت در انتخابات ریاستجمهوری شرکت کرد و با کسب بیش از ۲۷ درصد آرا، حضوری چشمگیر داشت اما در نهایت نتوانست پیروز شود. حزب اصلاحات نیز سال ۱۹۹۲ با رهبری راس پرو توانست توجهات را جلب کند. پرو یکی از موفقترین نامزدهای تاریخ احزاب سوم مدرن بود و توانست ۱۹ درصد آرا را به دست آورد، هر چند همچون سایر احزاب سوم، در کالج انتخاباتی رأیی به دست نیاورد.
حزب سبز که سال ۲۰۰۱ تأسیس شده، بتدریج توانست توجهها را به موضوعات زیستمحیطی و اجتماعی جلب کند. با این حال، تاکنون نتوانسته عملکردی قابل توجه در انتخابات ملی داشته باشد. در انتخابات ریاستجمهوری ۲۰۲۴، جیل استاین به عنوان نامزد حزب سبز توانست تنها 0.6 درصد آرای مردمی را کسب کند. او در ایالتهای مریلند، مین و کالیفرنیا بیش از یک درصد آرا را به خود اختصاص داد و در شهر دیربورن در ایالت میشیگان به نتایجی برجستهتر دست یافت و ۲۲ درصد آرا را جذب کرد.
پیشنهاد ایلان ماسک برای تشکیل یک حزب جدید با توجه به قدرت مالی و نفوذ رسانهای او میتواند به طور مشخص فضای سیاسی آمریکا را تحت تأثیر قرار دهد. وقتی افرادی مانند مارک کوبان نیز از این طرح حمایت کنند، مشروعیت و اعتبار آن حزب تازهوارد، افزایش بیشتری خواهد داشت.
با این حال، در مسیر موفقیت حزب جدید، چالشهای ساختاری و فرهنگی موجود در سیستم سیاسی آمریکا به چشم میخورد. سیستم موجود، قوانین مرتبط با احزاب و مسائل مالی، همراه با تسلط رسانهای 2 حزب اصلی و تمایل آنها به جذب ایدههای احزاب سوم، موانعی اساسی خواهد بود. با این حال نهایتا، کسب حمایت قوی از لابی اسرائیلی (آیپک) برای ایلان ماسک میتواند به عنوان یکی از شروط اصلی موفقیت او در این مسیر تلقی شود.
از سوی دیگر علاقه سرمایهداران جوان صنایع مدرن سیلیکون ولی به قدرتیابی و کنار زدن موانع قانونی در آمریکا با استفاده از ابزار سیاسی، احتمال ایجاد ائتلافی بین آنها برای ایجاد یک حزب سوم را افزایش داده است؛ جریانی بهشدت متمول و مطرح که که شخص ماسک نیز آنها را در دولت ترامپ نمایندگی میکرد و نماد آنها به حساب میآید.