توضیح با مرکزی درباره گزارش «وطن امروز»
در پی انتشار گزارشی با عنوان «وام‌ها در باد وعده‌ها» شماره ۱۷ خردادماه در این صفحه روزنامه وطن امروز، روابط عمومی بانک مرکزی توضیحی به این شرح ارسال کرده است:
پرداخت تسهیلات ازدواج به 90 درصد متقاضیان پس از اجرای قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت/ پرداخت 37.9 همت وام ازدواج و فرزند به 172 هزار نفر از متقاضیان از ابتدای سال جاری با اجرای قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت از سال 1400، 90 درصد از متقاضیان تسهیلات ازدواج از شبکه بانکی دریافت کرده‌اند. همچنین از ابتدای سال جاری تا 17 خرداد بالغ بر تعداد 91 هزار و 191 فقره تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج به مبلغ بیش از 30 همت تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج پرداخت کرده که در مقایسه با عملکرد مدت مشابه سال 1403 نشانگر رشد 32 درصدی در پرداخت تسهیلات یادشده است. همچنین در این بازه زمانی بیش از 7 همت تسهیلات قرض‌الحسنه فرزند به 81 هزار 523 نفر از متقاضیان پرداخت شده است.
بر اساس این گزارش، از ابتدای سال 1400 و همزمان با اجرای قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، تاکنون مجموعا بالغ بر تعداد 3.306.422 فقره تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج به مبلغ 5.997.758 میلیارد ریال توسط شبکه بانکی به متقاضیان در سراسر کشور پرداخت شده است که نسبت به کل متقاضیان، 90 درصد متقاضیان از تسهیلات یادشده برخوردار شده و تنها 10 درصد متقاضیان در صف دریافت تسهیلات مزبور قرار دارند که متناسب با تجهیز منابع قرض‌الحسنه از محل سهمیه ابلاغی به شبکه بانکی در سال 1404، تسهیلات متقاضیان یادشده نیز در طول سال به تعداد حداقل 526 هزار متقاضی قابل پرداخت می‌باشد.
شایان ذکر است از ابتدای سال جاری تا تاریخ 17/03/1403 بالغ بر تعداد 90.191 فقره تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج به مبلغ 305.509 میلیارد ریال توسط شبکه بانکی به متقاضیان در سراسر کشور پرداخت شده است که بیانگر عملکرد 69 درصدی نسبت به سهمیه روزانه در نظر گرفته شده برای شبکه بانکی در سال 1404 می‌باشد. گفتنی است مقایسه عملکرد شبکه بانکی در پرداخت تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج با عملکرد مدت مشابه سال 1403 نیز نشانگر رشد 32 درصدی در پرداخت تسهیلات یادشده است.
بر اساس این گزارش، از ابتدای سال جاری تا تاریخ 17/03/1403 بالغ بر تعداد 81.523 فقره تسهیلات قرض‌الحسنه فرزندآوری به مبلغ 73.548 میلیارد ریال توسط شبکه بانکی به متقاضیان در سراسر کشور پرداخت شده است.
همچنین در سال 1403 نیز بالغ بر تعداد 615.693 فقره تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج به مبلغ 2.058.066 میلیارد ریال توسط شبکه بانکی به متقاضیان در سراسر کشور پرداخت شده است که بیانگر عملکرد 142 درصدی نسبت به سهمیه در نظر گرفته شده برای شبکه بانکی در سال 1403 است.
* اقدامات بانک مرکزی در راستای تسهیل پرداخت وام ازدواج
شایان ذکر است بانک مرکزی از مهرماه 1403 به منظور کاهش بار ترافیکی سامانه تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج و تسریع در ثبت‌نام متقاضیان سامانه مزبور، در راستای تغییر و اصلاح فرآیند ثبت‌نام متقاضیان مربوط، اقدام به ایجاد امکان ثبت‌نام اولیه متقاضیان در تمام ساعات شبانه‌روز و انتخاب یک بانک عامل به صورت ذخیره برای متقاضیان کرده است.
بر این اساس، از زمان ایجاد این امکان، فرآیند ثبت‌نام در سامانه مذکور برای متقاضیان مربوط تسریع یافته و از طریق ثبت‌نام اولیه متقاضی و امکان ذخیره نوبت برای وی، بروز خطاهای مکرر و زمانبر تا حدود زیادی کنترل و رفع شده است. در این راستا، اضافه می‌نماید در برخی موارد، به‌رغم در دسترس بودن حداقل 5 بانک در استان، متقاضیان درخواست فعال شدن بانک خاصی به دلایلی همچون وجود ضامن در آن بانک را دارند که با توجه به اینکه سهمیه تخصیصی به بانک‌ها بر اساس منابع قرض‌الحسنه پس‌انداز و جاری آنها تعیین می‌شود، لذا امکان مرتفع کردن همزمان درخواست تمام متقاضیان میسر نیست و آنها می‌توانند با مراجعه به سامانه یادشده، درصورت فعال شدن بانک مورد درخواست، نسبت به ثبت درخواست خود جهت دریافت تسهیلات یادشده اقدام کنند.
***
پاسخ با مرکزی درباره روند پرداخت تسهیلات جامع نیست
بانک مرکزی با ارائه آمارهای کمّی درباره میزان تسهیلات پرداخت‌شده، تلاش کرده تا تصویری مثبت از عملکرد نظام بانکی ارائه دهد اما در پاسخگویی به دغدغه‌های مطرح‌شده همچون صف طولانی متقاضیان دریافت وام ازدواج و فرزندآوری به کمبود منابع بانکی اشاره کرده است، در حالی که امکان بهره‌برداری از سپرده بانک‌ها نزد بانک مرکزی وجود دارد. همچنین در زمینه بروکراسی اداری و تلاش برای پرداخت وام‌های زیر 100 میلیون تومان مطابق با ابلاغیه بر پایه توثیق با سهام عدالت و یارانه اقدامی جدی انجام نشده است. در نهایت محور اصلی در گزارش «وطن امروز» ارائه ارقام مربوط به به کاهش پرداخت وام در سال 1403 نسبت به سال 1402 بود که بانک مرکزی به این موضوع که موضوع اصلی گزارش «وطن امروز» بود نیز نپرداخت و تنها به گزارشی از روند پرداخت تسهیلات در بازه زمانی 3 ساله اشاره کرده است.