ادامه شوک نفت به اروپا
گروه اقتصادی: اقتصاد اروپا تحت تاثیر جنگ در غرب آسیا شکنندهتر شد. هرچند آنها تلاش کردهاند با ژست صلحطلبانه مسیر مذاکره با ایران را دنبال کنند اما در پس این موضوع نگرانی آنها بیشتر به تورم برمیگردد. به ویژه کشورهایی مانند آلمان و فرانسه که اقتصاد آنها با رکود مواجه است و تورم میتواند به بحران گرانی و اعتراضات دامن بزند.
تورم بازار نفت چقدر بر گرانی ها در اروپا دامن میزند؟ در حال حاضر قیمت نفت حدود ۱۵ درصد افزایش یافته که همین میزان گرانی میتواند حداقل یک درصد به تورم تمام کالاهای اروپا اضافه کند. قیمت نفت در معاملات آسیایی روز سهشنبه، به دلیل نگرانی بازار از احتمال اختلال در عرضه نفت خاورمیانه به دلیل تجاوز رژیم صهیونیستی به کشورمان، صعود کرد. بهای معاملات نفت برنت با ۳۴ سنت معادل ۰,۵ درصد افزایش، به ۷۳ دلار و ۵۷ سنت در هر بشکه رسید. بهای معاملات وست تگزاس اینترمدیت آمریکا با ۲۹ سنت معادل ۰,۴ درصد افزایش، به ۷۲ دلار و ۶ سنت در هر بشکه رسید. هر دو شاخص در ابتدای معاملات، بیش از ۲ درصد صعود کرده بودند. صحبتهای بسیاری درخصوص بسته شدن تنگه هرمز وجود دارد و بر همین اساس آژانس دریایی بریتانیا هشدار داد افزایش تنشها بر کشتیرانی در آبراههای حیاتی مانند تنگه هرمز تاثیر میگذارد. بسته شدن این تنگه استراتژیک که ۲۰ درصد جریان جهانی نفت را تحت تاثیر قرار خواهد داد، قیمت نفت را به 120 تا 130دلار خواهد رساند. بررسی اخبار منتشرشده نشان میدهد شرایط تولید نفت ایران در حالت عادی قرار دارد و شرکت ملی توزیع و پالایش نفت ایران اعلام کرد تاسیسات ذخیرهسازی و پالایش نفت آسیبی ندیده و همچنان فعالیت دارند. ایران یکی از اعضای اوپک است که در حال حاضر، حدود 3,3 میلیون بشکه در روز نفت تولید میکند و بیش از ۲ میلیون بشکه در روز صادرات نفت و سوخت دارد. در حال حاضر قیمت نفت در محدوده ۷۳ دلار قرار دارد و اگر شرایط چند روزی بدین شکل پیش برود احتمال دیدن نفت ۲۰۰ دلاری دور از انتظار نیست. هرچند برخی کارشناسان معتقدند انتشار گزارشهای رسانهای مبنی بر تلاش برای توقف جنگ میان ایران و رژیم صهیونیستی قیمت نفت را کاهش میدهد. این در حالی است که نشست گروه ۷ بدون محکومیت تجاوز رژیم صهیونیستی پایان یافت. از طرف دیگر هفته جاری، نشست سیاست پولی بانک مرکزی آمریکا برگزار میشود که رویداد اقتصادی مهمی به شمار میرود اما بیشتر بازار به تحولات پیرامون اقدامات تجاوزکارانه رژیم صهیونیستی و پاسخ ایران، متمرکز است. ایران سومین تولیدکننده بزرگ عضو اوپک است و این نگرانی وجود دارد که در صورت بروز اختلال در عرضه نفت، قیمتها افزایش بیشتری خواهد یافت به طوری که وزیر نفت عراق اعلام کرده تشدید تنشها منجر میشود قیمت نفت به ۲۰۰ دلار برسد. البته صادرات نفت عراق به آمریکا در ماه میلادی گذشته، از 5 میلیون بشکه عبور کرده که بالاترین حجم صادرات ماهانه بغداد به پالایشگاههای آمریکایی است. این افزایش صادرات، منعکسکننده تمایل آمریکا برای گریدهای نفتی سنگینتر خاورمیانه است. صادرات نفت عراق به آمریکا در ماه مه، بین ۱۶۰ تا ۱۹۰ هزار بشکه در روز بود. در حالی که اوپک پلاس، محدودیت عرضه داوطلبانه خود را حفظ کرده و رشد تولید نفت شیل آمریکا ملایم شده، عراق موقعیت خود را در میان 5 صادرکننده بزرگ به آمریکا تحکیم کرده است. طبق جدیدترین گزارش ماهانه دبیرخانه اوپک در وین، عراق، تولید نفت خود را به میزان ۵۰ هزار بشکه در روز کاهش داده و میانگین تولید روزانه را به ۳,۹۳ میلیون بشکه در روز رسانده که بسیار پایینتر از هدف تولید ۴,۰۴۹ میلیون بشکه در روز است، زیرا این کشور، در حال جبران مازاد تولیدی است که در ماههای گذشته داشته و به تخطی از توافق اوپک پلاس منجر شده بود. افزایش صادرات عراق، آسودگی مالی مهمی برای بغداد فراهم میکند که برای حدود ۹۰ درصد از درآمد دولتی، به فروش نفت وابسته است. افزایش اخیر قیمت نفت به حدود ۸۰ دلار در هر بشکه، درآمدهای ماهانه عراق را تقویت کرده و به تامین حقوق کارمندان بخش دولتی و پروژههای زیرساخت این کشور کمک خواهد کرد. بر اساس گزارش اویل پرایس، با این حال، تشدید رویارویی میان ایران و رژیم صهیونیستی ممکن است پایانههای صادرات جنوبی عراق در نزدیک بصره را به خطر بیندازد. حدود ۸۵ درصد نفت عراق، از طریق این پایانهها به بازارهای جهانی، جریان مییابد و تشدید اوضاع ممکن است ثبات شکننده عراق را برهم زده و رشد صادرات نفت این کشور را تهدید کند.
برخی مالکان و مدیران نفتکش، از روز جمعه و به دنبال تجاوز رژیم صهیونیستی به ایران، عرضه کشتیهای خود را برای مسیرهای خاورمیانهای متوقف کرده و مشغول ارزیابی ریسکهای ناشی از اقدامات تجاوزکارانه این رژیم هستند. کارگزاران و کرایهدهندگان کشتی که مایل نبودند نامشان فاش شود، به بلومبرگ گفتند: تولیدکنندگان و معاملهگرانی که در تلاش برای رزرو کشتی و بارگیری نفت خام و سوخت از خلیجفارس بودند، با پیشنهادهای معدودی روبهرو شدهاند. در حالی که احتمال اختلال قابل توجه عرضه در مقطع فعلی، اندک است اما ثبات کشتیرانی در داخل و اطراف منطقه خاورمیانه در هفتههای آینده در کانون توجه بازار نفت جهانی قرار خواهد داشت. این منطقه، حدود یکسوم نفت جهان را تولید میکند و در صورت مختل شدن کشتیرانی این منطقه، صادرکنندگان بزرگ شامل عربستان سعودی و امارات عربی متحده، فضای چندانی برای تغییر مسیر صادراتشان ندارند. مالکان کشتیها از برنامهریزی سفرهای جدید در خلیجفارس خودداری کردهاند و این امر، زمینه را برای نرخهای بالاتر کرایه و احتمال اختلال کشتیرانی فراهم کرده است. بر اساس گزارش بلومبرگ، معاملهگران و کارگزاران کشتی گفتهاند نرخ کرایه ابرنفتکشها در مسیر بین خاورمیانه و چین، حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد طی مدت یک هفته گذشته افزایش یافته است. هلیما کرافت، رئیس بخش استراتژی جهانی کالا در شرکت آربیسی کپیتال مارکتس لیمیتد و تحلیلگر سابق سیا، روز جمعه در یادداشتی نوشت: «اگر عرضه نفت مختل شود، دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا احتمالا از اتحاد اوپک پلاس به رهبری عربستان سعودی خواهد خواست از ظرفیت تولید اضافی قابل توجه خود استفاده کند». اما مشخص نیست آیا سازمان کشورهای صادرکننده نفت میتواند قطع شدید و طولانیمدت تولید در ایران را که حدود ۳,۴ میلیون بشکه در روز تولید میکند، جبران کند یا خیر. کلی سیگل، عضو ارشد مرکز مطالعات استراتژیک و بینالمللی در واشنگتن دی سی گفت: «ظرفیت مازاد اوپک میتواند برای جبران کاهش بشکههای ایران به کار گرفته شود اما از نظر سیاسی برای عربستان سعودی و امارات متحده عربی خطرناک خواهد بود که از این طریق به قیمت ضرر تهران، سود ببرند». این واقعیت که تأسیسات بزرگ نفتی تاکنون از آشوب فعلی در امان ماندهاند، ممکن است به بازارها اطمینان خاطر بدهد. واندانا هاری، بنیانگذار شرکت مشاوره انرژی واندا اینسایتس مستقر در سنگاپور گفت: «احتمالا باید شواهدی از تشدید جنگ - با خسارات بسیار گستردهتر و تلفات گسترده غیرنظامیان - ببینیم تا این انتظار تغییر کند و ریسک افزایش قیمت نفت خام بیشتر شود».