امنیت غذایی در ایران
گروه اقتصادی: در این روزها با وجود تحولات منطقه‌ای هیچ نگرانی‌ای در میان مردم در مورد وضعیت تأمین کالاهای اساسی به وجود نیامده است. گزارش‌های میدانی و اظهارات مقامات بلندپایه از استمرار ثبات در بازارها و وفور اقلام ضروری حکایت دارد. در این میان، وزارت جهاد کشاورزی، وزارت صنعت، معدن و تجارت و ستاد تنظیم بازار با هماهنگی گسترده، تأمین، توزیع و ذخیره‌سازی اقلام راهبردی را در اولویت قرار داده‌اند.
* بازار بدون صف و التهاب
غلامرضا نوری‌قزلجه، وزیر جهاد کشاورزی، در بازدید خود از مراکز توزیع و فروشگاه‌های زنجیره‌ای اعلام کرد: «ذخایر کالاهای اساسی کشور نه فقط کافی، بلکه فراتر از نیاز مصرفی در کوتاه‌مدت و میان‌مدت است».
تدارک منظم و توزیع هوشمندانه کالاها، مانع شکل‌گیری صف‌های خرید هیجانی شده و بازار را از تنش‌های احتمالی محافظت کرده است. در حال حاضر، در تأمین و توزیع کالا در سطح کشور هیچ تفاوتی با ۱۰ روز قبل و 2 هفته پیش دیده نمی‌شود و کالاهای اساسی به وفور و حتی بیش از حد نیاز وجود دارد. با هماهنگی وزارت کشور و استانداری‌ها، تصمیم به افزایش سهمیه آرد در مناطق شمالی گرفته شد تا مشکلی در تأمین نان به وجود نیاید. تمام شیفت‌های نانوایی‌ها و دیگر صنوف فعال بوده و در حال خدمت‌رسانی به مردم هستند. همچنین تمام سوپرمارکت‌ها بدون وقفه مشغول فعالیت هستند. در حال حاضر که دولت اعلام می‌کند ذخایر پایدار است، وظیفه مردم است که با مصرف هوشمندانه و کاهش ضایعات، از این سرمایه ملی محافظت کنند. عبور سلامت از شرایط فعلی، نه صرفاً در گرو عرضه، بلکه در گرو همراهی عمومی با رویکردی مسؤولانه و آینده‌نگر است.
واکنش قاطع دولت به شایعات و احتکار شایعاتی پیرامون افزایش قیمت نان و کمبود آن مطرح شد اما اتاق اصناف تهران هم صراحتاً اعلام کرد که تصمیمی برای افزایش قیمت نان وجود ندارد. وی وضعیت بازار نان را عادی توصیف کرده و خواستار پرهیز مردم از ذخیره‌سازی بی‌رویه شده است.
در همین حال اکبر فتحی، معاون امور برنامه‌ریزی و اقتصادی وزارت جهاد کشاورزی اظهار کرد: مردم در صورت مواجهه با موارد احتکار باید با شماره ۱۲۴ که میان وزارت صمت و وزارت جهاد کشاورزی مشترک است و همچنین سامانه ۱۲۵ سازمان تعزیرات تماس گرفته و گزارش دهند. در این صورت همکاران ما در حوزه گران‌فروشی و احتکار نظارت و پیگیری‌های لازم را خواهند داشت.
محمدصادق مفتح، قائم‌مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت با اشاره به شرایط موجود در کشور گفت: خوشبختانه مدیریت عالی کشور تجربه بسیار سخت‌تری از این شرایط را دارد؛ به طوری که دوران ۸ ساله دفاع مقدس، فعالیت منافقین و دوران کرونا را نیز پشت سر گذاشته است. وی افزود: «من الان اعلام می‌کنم هیچ‌وقت از نظر ذخایر کالاهای استراتژیک در داخل کشور، در بحران‌ها، این میزان ذخایر استراتژیک نداشتیم».
وی ادامه داد:« ذخایر توسط 2 وزارتخانه صنعت و کشاورزی مدیریت می‌شود و جلسات ستاد تنظیم بازار در حال برگزاری است و موضوعات گمرک و ترخیص کالا نیز هر روز در قالب جلسات فشرده در حال رصد و پیگیری است. هیچ نگرانی‌ای از جنبه تأمین و حمل و توزیع کالای اساسی وجود ندارد». مفتح تصریح کرد: در استان‌های مهاجرپذیر نیز از استان‌های همجوار کمک می‌شود؛ از نظر کالاهای بسته‌بندی، آب و نان. برای آنجا سهمیه اضافه‌تر در نظر گرفته شده و ما اکنون به دنبال تأمین نیاز کالاهای صنعتی هستیم و الان مشکلی در خصوص کالاهای اساسی نداریم».
مفتح با اشاره به کمبود برخی اقلام در فروشگاه‌ها تأکید کرد: یک مساله تأمین است، یک مساله حمل تا فروشگاه است که در زمینه حمل مشکلاتی داشتیم که توسط شرکت‌های پخش و توزیع در حال پیگیری است. الان در تأمین کالا ممکن است بخشی از شهر با مشکل مواجه شده باشد اما سریع پر می‌شود. با تمهیداتی که اندیشیده شده توزیع کالا به شکل روان در حال انجام است.
هم‌اکنون تأمین کالاهای اساسی در بهترین شکل است و ذخایر تکمیل است و واردات نیز در بهترین شکل صورت می‌گیرد. درباره گندم عمده نیاز ما در داخل کشور تأمین می‌شود و مشکلی اصلاً در گندم نداریم، ذخایر تکمیل است، تولید به صورت پراکنده انجام می‌شود و نگرانی‌ای از بابت نان نداریم اما در روغن نیازمند واردات هستیم که حجم قابل قبولی برای ۵ ماه آینده روغن خام داریم و واردات نیز در حال انجام است. بنابراین درباره روغن ذخایر بسیار مناسبی داریم. درباره روغن اصلاً نیازمند سهمیه‌بندی هم نیستیم و روغن به وفور وجود دارد و هماهنگی‌ها در حال انجام است و هر روز این موضوع انجام می‌شود.
در مورد سایر کالاها مانند غذاهای کنسروی، هماهنگی‌ها با کارخانه‌جات انجام شده، ورق‌های بسته‌بندی تأمین شده و مشکلی در این باره نداریم و هر روز این هماهنگی‌ها رصد می‌شود. درباره تأمین برق نیز با هماهنگی‌ای که با وزارت نیرو داریم این موضوع نیز حل و فصل شد و هیچ مشکلی برای تولید ایجاد نخواهد شد.
در حال حاضر ما در 3 سطح می‌توانیم احتکار داشته باشیم؛ یکی بخش خانگی است که این احتکار مورد استفاده قرار خواهد گرفت و به عنوان پدیده نامطلوب به آن نگاه نمی‌کنیم. احتکار صنفی، دیگر احتکاری است که با آن برخورد جدی خواهد شد. در قالب سامانه جامع تجارت، رصد کالا تا آخرین واحد صنفی قابل اجراست و اگر صنفی اقدام به احتکار کند، عواقب بدی برایش خواهد داشت که جریمه‌های سنگین تا لغو پروانه برای آن در نظر گرفته می‌شود. آخرین بررسی که درباره احتکار انجام دادیم روز گذشته بود که احتکار جدی در این باره ندیدم. دوستان انتظامی گشت‌های منظم گذاشته‌اند و به‌سرعت احتکارها کشف خواهد شد. من اطمینان می‌دهم که یک ذخیره یا احتکار صنعتی نیز تاکنون نداشته‌ایم.