شورای ناتوان
نشست اضطراری شورای امنیت سازمان ملل عصر یکشنبه به وقت محلی و بامداد دوشنبه به وقت تهران، به درخواست ایران در واکنش به حمله آمریکا به ۳ تأسیسات هستهای ایران، در مقر این سازمان در نیویورک تشکیل شد. این نشست به عنوان سومین جلسه اضطراری پس از حمله رژیم صهیونیستی به ایران برگزار شد و همچنان به دلیل حق وتوی آمریکا و اروپاییها در این شورا محکومیتی جدی علیه رژیم صهیونیستی بابت تجاوزات به خاک ایران صورت نگرفت.
* مواضع ایران
«امیرسعید ایروانی» سفیر و نماینده ایران در سازمان ملل، حمله آمریکا را محکوم و تأکید کرد ایران حق دفاع مشروع از خود را محفوظ میدارد. او تصریح کرد تصمیم درباره زمان، نوع و ابعاد پاسخ متقابل بر عهده نیروهای مسلح ایران خواهد بود. ایروانی همچنین با انتقاد از سکوت شورای امنیت، این رویکرد را به منزله همدستی در این حملات تلقی کرده و هشدار داد اگر شورا در این زمینه اقدامی انجام ندهد، اعتبار خود را به خطر خواهد انداخت.
* مواضع نماینده رژیم متجاوز آمریکا
دوروتی شیا نماینده موقت ایالات متحده در سازمان ملل با حمایت از اقدام غیرقانونی کشورش علیه ایران اظهار کرد: اکنون زمان آن رسیده است تا آمریکا برای دفاع از متحد خود، اسرائیل، به صورت قاطع عمل کند. او همچنین ایران را متهم کرد بهطور مداوم صلح و امنیت منطقه و جهان را تهدید میکند.
* مواضع روسیه، چین و پاکستان
مسکو، پکن و اسلامآباد با قاطعیت تمام حمله به ایران را محکوم کرده و پیشنویس قطعنامهای را ارائه دادند که محتوای آن بر محکومیت شدید حمله به تأسیسات هستهای صلحآمیز ایران متمرکز است. در این پیشنویس، علاوه بر تأکید بر ضرورت توقف بیدرنگ و بیقید و شرط درگیریها، از طرفین درخواست شده است از ادامه تنشها خودداری کرده و به مسیر مذاکرات دیپلماتیک بازگردند. نکته قابل توجه اینکه متن پیشنهادی این قطعنامه هیچ اشاره مستقیمی به نام یا نقش آمریکا نکرده است، اما بر وجود تهدیدی جدی برای صلح و امنیت بینالمللی تاکید دارد. با این حال، این سند تاکنون به مرحله رأیگیری در سازمان ملل نرسیده و گمان میرود در صورتی که برای رایگیری مطرح شود، احتمال استفاده آمریکا از حق وتوی خود بسیار زیاد باشد. علاوه بر این، روسیه اقدامات اخیر آمریکا را به شدت مورد انتقاد قرار داد و آن را نه تنها به مثابه بیاحترامی آشکار به جامعه جهانی دانست، بلکه تأکید کرد این رفتارها موجب آسیب به نظام بینالمللی منع گسترش تسلیحات هستهای میشود. در واکنش به این موضوع، پاکستان و چین نیز خواستار توقف فوری تمام درگیریها شدند و بر لزوم حل مسالمتآمیز اختلافات تاکید کردند. از سوی دیگر، فرانسه اعلام کرد در حمله آمریکا علیه ایران هیچ نقش و مشارکتی نداشته است.
* مواضع دبیرکل سازمان ملل و مدیرکل آژانس اتمی
آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل متحد، با بیان نگرانیهای خود از وضعیت پیشآمده، عنوان کرد حمله اخیر ایالات متحده میتواند به چرخهای خطرناک از خشونتها منجر شود و از همه طرفهای درگیر خواست به سرعت درگیریها را متوقف کرده و به میز مذاکره بازگردند تا از تشدید وضعیت جلوگیری شود. در همین حال، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، بر ضرورت دسترسی بازرسان به تأسیسات هستهای ایران تأکید کرد و هشدار داد هرگونه حمله به این مناطق ممکن است پیامدهای بسیار جدی و خطرناکی به همراه داشته باشد. نشست شورای امنیت نیز با محوریت خطرات تحولات اخیر برگزار شد و در جریان آن برخی کشورها صراحتاً حملات را محکوم کردند، در حالی که نماینده ایالات متحده از اقدام نظامی کشورشان دفاع کرد. یک پیشنویس قطعنامه به منظور توقف درگیریها ارائه شده است، ولی هنوز به رأیگیری گذاشته نشده. فضای این نشست آشکارا نگرانی عمیقی را نسبت به تشدید بحران جاری منعکس میکرد و تمام اعضا بهطور جدی بر نیاز به بازگشت به دیپلماسی و گفتوگو تأکید داشتند. این نگرانیها نشاندهنده اهمیتی است که جامعه بینالملل برای حل مسالمتآمیز بحران قائل است.