چرا باکو لرزید؟
پس از آتش‌بس اخیر و فروکش کردن تنش‌ها در منطقه، اخبار مربوط به انفجارهای مشکوک در جمهوری باکو جلب توجه کرده است. انفجارهای شامگاه پنجشنبه در شهر باکو شهروندان این شهر را برای ساعاتی در شوک و وحشت فرو برد؛ انفجارهایی وحشتناک که لرزش آن در بسیاری از مناطق مسکونی باکو احساس شد و تصاویر بسیاری نیز از محل حادثه در رسانه‌ها منتشر شده است. پس از انتشار این تصاویر و اعزام نیروهای امدادی به محل حادثه، روایت‌های ضد و نقیضی در رسانه‌های این کشور منتشر شد. منابع محلی در باکو از وقوع یک انفجار شدید در محدوده استودیوی فیلمسازی «جعفر جبارلی» این شهر خبر دادند. به گفته شاهدان عینی، صدای چند انفجار متوالی شنیده شد و موج انفجار به حدی شدید بود که ساختمان‌های اطراف به لرزه درآمدند. برخی ساکنان ادعا کرده‌اند جسمی به داخل این تأسیسات برخورد کرده و انفجار دقیقا در همان نقطه رخ داده است. پس از این بود که روایات ضد و نقیض مقامات باکو منتشر شد. در پی انتشار این گزارش‌ها، وزارت صنایع دفاعی جمهوری باکو با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد هیچ‌گونه انفجار یا آتش‌سوزی‌ای در کارخانه «آلوو» وابسته به این وزارتخانه رخ نداده است. این بیانیه در پاسخ به گمانه‌زنی‌هایی منتشر شد که محل انفجار را در این کارخانه اعلام کرده بودند. در همین حال، وزارت شرایط اضطراری (FHN) باکو نیز در اظهارنظری مجزا تأکید کرد حادثه مربوط به انفجار مواد آتش‌بازی مورد استفاده در فیلمبرداری بوده و هیچ رویداد نظامی یا امنیتی در این زمینه تأیید نشده است. تحقیقات درباره منشأ دقیق حادثه ادامه دارد و مقامات رسمی هنوز توضیح نهایی و قانع‌کننده‌ای ارائه نکرده‌اند. در همین حین رئیس‌جمهور کشورمان در تماس تلفنی با الهام علی‌اف و درخواست برای تحقیق درباره پهپادها و ریزپرنده‌هایی که در جنگ اخیر از حریم هوایی این کشور وارد خاک جمهوری اسلامی ایران شده‌اند، توضیح خواست.
مهدی سبحانی، سفیر جمهوری اسلامی ایران در ارمنستان نیز در اظهارنظری اعلام کرد: گزارش‌هایی مبنی بر اینکه از خاک جمهوری آذربایجان در تجاوز اخیر علیه ایران نیز استفاده شده است وجود دارد. وی خاطرنشان کرد: «ما اطلاعاتی دریافت کرده‌ایم مبنی بر اینکه تعداد کمی پهپاد از خاک کشورهای همسایه به داخل خاک ایران پرواز کرده‌اند». مهدی سبحانی افزود: اطلاعات مربوط توسط اطلاعات ایران ارائه شده است. سفیر ایران ادامه داد پاسخ ایران تا حد زیادی به نتایج این تحقیقات بستگی دارد. همچنین همان‌طور که اشاره شد، رئیس‌جمهور در گفت‌وگوی تلفنی با همتای آذربایجانی خود خواستار بررسی و راستی‌آزمایی برخی اخبار درباره تعرض پهپادها و ریزپرنده‌های رژیم صهیونیستی به آسمان ایران از طریق فضای سرزمینی آن کشور شد. مسعود پزشکیان پیش از ظهر پنجشنبه گذشته با الهام علی‌اف، رئیس‌جمهوری باکو تلفنی گفت‌وگو کرد. رئیس‌جمهور در این تماس با اشاره به تجاوز رژیم صهیونیستی اظهار داشت: ما هیچ‌گاه آغازگر هیچ جنگی نبوده و نیستیم و این رژیم صهیونیستی بود که برخلاف قوانین بین‌المللی به ایران حمله کرد. این در حالی است که طبق قواعد بین‌المللی حمله به مراکز هسته‌ای حتی در جنگ‌ها نیز ممنوع و جنایت علیه بشریت محسوب می‌شود. پزشکیان با بیان اینکه «در این جنگ فرماندهان و دانشمندان ما و مردم بی‌گناه شهید شدند»، خاطرنشان کرد: در جریان این تجاوزات بسیاری از مکان‌های غیرنظامی و مسکونی ما بمباران شد و سازمان ملل نیز با وجود اینکه تشکیل جلسه داده بود، این تجاوزات خودسرانه و کشتار مردم را محکوم نکرد. رئیس‌جمهور همچنین تصریح کرد: این تجاوز در حالی انجام شد که ما در حال مذاکره بودیم و می‌خواستیم از طریق گفت‌وگو مشکلات را حل کنیم و معتقد بودیم باید در چارچوب مقررات بین‌المللی اختلافات خود را برطرف کنیم. نماینده آمریکا در مذاکرات به ما گفته بود رژیم صهیونیستی بدون اجازه آمریکا هیچ اقدامی علیه جمهوری اسلامی ایران نخواهد کرد اما این گفته او یک دروغ بود و صهیونیست‌ها قبل از دور ششم مذاکرات حمله کردند و مذاکرات متوقف شد. پزشکیان به سیاست دوگانه آمریکا پرداخت و اظهار داشت: آمریکا می‌گفت دخالت و نقشی در شروع جنگ نداشته است، در حالی که در روز هشتم جنگ، تاسیسات هسته‌ای ما را بمباران کرد و ما هم مجبور شدیم بر خلاف میل باطنی خود، یکی از پایگاه‌های آمریکا در منطقه و در کشور دوست و برادر خود قطر را هدف قرار دهیم. من در تماس تلفنی با امیر قطر توضیح دادم این حمله صرفا حمله به پایگاه آمریکا بوده است و جمهوری اسلامی ایران قصد تعرض به تمامیت ارضی کشورهای دوست و برادر همسایه خود را نداشته و نخواهد داشت. رئیس‌جمهور به سیاست اصولی ایران در تعامل دوستانه با همسایگان اشاره و خاطرنشان کرد: من در این روزها با سران کشورهای همسایه گفت‌وگو و اعلام کردم. جمهوری اسلامی ایران به دنبال صلح و آرامش در منطقه است و به تمامیت ارضی و حاکمیت ملی همه کشورهای همسایه احترام می‌گذارد. من اعلام می‌کنم با ملت آذربایجان دوست هستیم و ارتباط نزدیک داریم. همبستگی ما با دولت و ملت آذربایجان عمیق و ناگسستنی است؛ امیدوارم ارتباطات و همکاری‌های 2 کشور عمیق‌تر و گسترده‌تر شود تا مردم 2 کشور بهتر و بیشتر با هم در ارتباط باشند. پزشکیان ضمن تشکر از همراهی و همدلی دولت و ملت آذربایجان با جمهوری اسلامی ایران، خواستار بررسی و راستی‌آزمایی برخی اخبار درباره تعرض پهپادها و ریزپرنده‌های رژیم صهیونیستی به آسمان ایران، از طریق فضای سرزمینی جمهوری باکو شد.
* پاسخ علی‌اف
در ادامه این مکالمه، الهام علی‌اف ضمن ابراز تاسف بابت حمله تجاوزکارانه رژیم صهیونیستی به ایران و کشته شدن مردم بی‌گناه در جریان این حملات، از برقراری آتش‌بس استقبال و ابراز خوشحالی کرد. وی با تاکید بر احترام به تمامیت ارضی و حاکمیت ملی ایران گفت: از همان ابتدای این تجاوزها، از طریق وزیر خارجه خود با اعلام محکومیت این حملات، تصریح کردیم اجازه نمی‌دهیم آسمان جمهوری آذربایجان علیه جمهوری اسلامی ایران استفاده شود و بر آسمان خود تسلط کافی داریم.
رئیس‌جمهوری باکو شایعات مربوط به استفاده رژیم صهیونیستی از آسمان جمهوری باکو برای حمله به ایران را تکذیب و خاطرنشان کرد: دولت آذربایجان به هیچ‌وجه اجازه نمی‌دهد از آسمانش علیه کشور دوست و برادر جمهوری اسلامی ایران استفاده شود. علی‌اف با تاکید بر اراده این کشور به گسترش روابط با ایران در همه زمینه‌ها تصریح کرد: ما خواهان ارتباط عمیق و گسترده‌تر با ایران در زمینه‌های مختلف اقتصادی، سیاسی و امنیتی هستیم و در این راستا با توجه به حضور مقامات روس مرتبط با اجرای پروژه کریدور شمال- جنوب در روزهای آینده در باکو، می‌خواهم هیاتی از ایران برای برگزاری نشست‌های سه‌جانبه در این زمینه اعزام شود. رئیس‌جمهوری باکو همچنین از پزشکیان برای شرکت در اجلاس آتی اکو در این کشور دعوت کرد.