نفس‌های خسته از غبار
ورود توده‌های خاک به اغلب استان‌ها بویژه تهران، کرج، اصفهان، اهواز، قم، سمنان و... طی چند هفته اخیر نفس کشیدن را برای ساکنان این مناطق سخت کرده است؛ غبار مه‌آلودی که همچون چتری روی شهرها گسترده شده است. پدیده‌ای که موضوع تازه‌ای نیست و هر سال مردم با چنین معضلی مواجهند اما اقدامات قابل توجهی برای مهار آن از سوی مسؤولان به چشم نمی‌خورد. آلودگی هوا در زمستان در پی وارونگی هوا و دود ناشی از خودرو و غبارآلود شدن آسمان در تابستان به دنبال خیزش خاک از کانون‌های داخلی و خارجی که رنگ آسمان را تغییر می‌دهد و سالانه خیلی‌ها را روانه بیمارستان و منجر به مرگ تعداد زیادی می‌شود، مساله‌ای است که با وجود قانون هوای پاک با آن مواجهیم و تداوم چنین شرایطی در بازه‌های زمانی در طول سال برای شهروندان بدون اینکه اقدام خاصی شود سوال‌برانگیز شده است. طبق اظهارات احمد طاهری، رئیس مرکز ملی هوا و اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست، سالانه جان ۵۰ هزار نفر بر اثر آلودگی ناشی از ذرات معلق از دست می‌رود. این فاجعه‌ای زیانبار است که دست‌اندرکاران و مسؤولان باید هر روز صبح آن را به خود یادآوری کنند. گرد و غبار ناشی از زمین‌هایی که به دلیل خشکسالی و نبود پوشش گیاهی، حالا مستعد تولید توده‌های گردوغبار شده‌اند، سلامت شهروندان را تهدید می‌کند. در این شرایط ستاد سیاست‌گذاری و هماهنگی مدیریت پدیده گرد و غبار به این جمع‌بندی رسیده است که پدیده گردوغبار تیرماه ۱۴۰۴ که استان‌های البرز و تهران را تحت تأثیر قرار داده است، دارای منشأ داخلی دارد و از کانون‌های مشخص‌شده در اراضی خشک‌شده اطراف تالاب صالحیه و... برخاسته است. بر همین اساس ضرورت دارد نسبت به مدیریت پایدار اراضی پیرامون تالاب صالحیه و همچنین پایش و کنترل منابع ثانویه گرد و غبار در حاشیه شهر تهران اقدامات لازم به عمل آید. هجوم ریزگردها و آلوده شدن هوا این روزها فقط تهران و البرز را درگیر نکرده است، چرا که در کلانشهر اصفهان هوا در پی گرد و غبار به قدری آلوده است که شعاع دید به کمتر از 200 متر می‌رسد. رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا، علت آلودگی هوا ناشی از گرد و غبار را کم‌بارشی و خشکسالی عنوان کرد و گفت: زمانی که بارش‌ها نسبت به سال گذشته حدود 45 درصد کاهش یافته است، خاک مقاومت چندانی ندارد و با وزش باد جابه‌جا می‌شود، همین مساله باعث شده است اغلب استان‌ها با آلودگی هوا مواجه شوند. صادق ضیاییان در گفت‌وگو با «وطن امروز» عدم پوشش گیاهی مناسب در پی خشکسالی‌های پی در پی، خشکی مراتع و نبود بارندگی مناسب را عامل اصلی این معضل می‌داند که منشأ آن اغلب داخلی است.
* گروه‌های حساس در معرض خطر
دیروز کیفیت هوای تهران با شاخص ۱۰۲ در وضعیت نارنجی و برای گروه‌های حساس جامعه آلوده اعلام شد. گفتنی است هوای پایتخت طی هفته گذشته بسیار آلوده بود و شاخص کیفیت هوا هم برخی روزها بین ۲۶۰ تا ۵۰۰ بود.
* گردوغبار در مرکز و شرق کشور
رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا، ضمن پیش‌بینی وضعیت هوا در روزهای آینده اظهار کرد: دوشنبه در ارتفاعات البرز مرکزی واقع در مازندران، شمال تهران و البرز، همچنین ارتفاعات زاگرس مرکزی در همدان، مرکزی، شرق لرستان، غرب اصفهان، چهارمحال‌وبختیاری، کهگیلویه‌وبویراحمد، غرب و جنوب فارس، بوشهر، جنوب کرمان، هرمزگان و جنوب سیستان‌وبلوچستان افزایش ابر، وزش باد، رگبار پراکنده و رعدوبرق انتظار می‌رود. روز سه‌شنبه 24 تیرماه نیز دامنه‌های زاگرس مرکزی واقع در شرق لرستان، چهارمحال‌وبختیاری و غرب اصفهان با ابرناکی، وزش باد، گاهی رگبار و رعد و برق روبه‌رو خواهد بود و در ارتفاعات جنوب فارس، کرمان و هرمزگان نیز در ساعات بعدازظهر احتمال وقوع رگبار پراکنده وجود دارد، همچنین در نیمه شمالی آذربایجان غربی نیز افزایش ابر، وزش شدید باد، رگبار و رعد و برق دور از انتظار نیست. به گفته ضیاییان، برای روزهای چهارشنبه و پنجشنبه (۲۵ و ۲۶ تیرماه) جوی آرام و پایدار در بیشتر مناطق کشور پیش‌بینی شده است، با این حال در نیمه شرقی افزایش نسبی دما رخ خواهد داد و در نقاطی از جنوب کرمان و هرمزگان طی ساعات بعدازظهر احتمال افزایش ابر و رگبار پراکنده وجود دارد. وی افزود: طی ۵ روز آینده در مناطق شمال، شرق، جنوب شرق، مرکز، قزوین، البرز، تهران، سمنان و قم در برخی ساعات وزش شدید باد موقت همراه با خیزش گردوغبار، کاهش دید افقی و افت کیفیت هوا پیش‌بینی می‌شود، همچنین طبق پیش‌بینی‌ها شرق دریای عمان مواج خواهد بود. رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا درباره وضعیت جوی تهران طی روزهای آینده اظهار کرد: آسمان تهران دوشنبه 23 تیرماه کمی ابری، همراه با وزش باد، گاهی وزش شدید باد و گردوغبار با احتمال بارش پراکنده با حداقل دمای ۲۵ و حداکثر ۳۷ درجه سانتیگراد و طی سه‌شنبه کمی ابری، همراه با وزش باد، گاهی وزش شدید باد و گرد و غبار با احتمال بارش پراکنده با حداقل دمای ۲۶ و حداکثر ۳۸ درجه سانتیگراد پیش‌بینی می‌شود.