محکومیت کاغذی
۳۰ تیر ۱۴۰۴ / ۲۱ ژوئیه ۲۰۲۵، ۲۵ کشور جهان از جمله انگلیس، فرانسه، ایتالیا، ژاپن، استرالیا، کانادا، دانمارک و نیوزیلند به طور مشترک بیانیهای صادر کردند و خواهان پایان فوری جنگ و خشونت علیه مردم غزه شدند. این بیانیه که به ابتکار لندن تهیه شد، با استقبال گستردهای در سطح بینالملل و منطقه مواجه شد و مورد توجه رسانهها، سازمانهای حقوق بشری و افکار عمومی جهان قرار گرفت. کشورهای امضاکننده بیانیه به طور قاطع اعلام کردند جنگ در غزه باید فوراً پایان یابد.
در این بیانیه تأکید شد رنج غیرنظامیان به سطح بیسابقهای رسیده و ادامه خشونتها غیرقابل توجیه است. امضاکنندگان خاطرنشان کردند کشتار بیش از ۸۰۰ فلسطینی که در تلاش برای دریافت کمکهای بشردوستانه بودهاند، «وحشتناک» و «غیرانسانی» است و جهان نمیتواند در برابر این میزان از نقض حقوق بشر و ارزشهای انسانی سکوت کند.
* شوک جهانی از فاجعه جدید در صف توزیع غذا
انتشار این بیانیه در پی گزارشهای هولناکی صورت گرفت که از کشته شدن تعداد زیادی از ساکنان غزه در صف دریافت غذا حکایت داشت. تصاویری که رسانههای عربی و غربی منتشر کردند، پیکرهای خونین کودکان، زنان و سالخوردگان را در اطراف کامیونهای حامل آرد و غذا نشان میداد که در نتیجه بمباران یا تیراندازی ارتش صهیونیستی جان باخته بودند. این تصاویر موجی از نگرانی بینالمللی را برانگیخت و واکنش سریع دولتها و سازمانهای حقوق بشری را به دنبال داشت. در بیانیه ۲۵ کشور، شیوه کمکرسانی به مردم غزه بشدت مورد انتقاد و محکومیت قرار گرفت. کشورهای صادرکننده این شیوه را عاملی برای بیثباتی و محروم کردن مردم غزه از ابتداییترین حقوق و کرامت انسانی دانستند. آنها با اشاره به سیاست «کمکهای قطرهچکانی» که در عمل باعث گرسنگی و مرگ تدریجی غیرنظامیان شده است، تأکید کردند: محرومیت غیرنظامیان از کمکهای اساسی کاملاً غیرقابل قبول بوده و نقض آشکار اصول حقوق بینالملل بشردوستانه است. همچنین در این بیانیه، انتقال اجباری فلسطینیان به مناطق موسوم به مناطق «بشردوستانه» که فاقد امنیت کافی و امکانات اولیه هستند، به عنوان نقض صریح قوانین بینالمللی بشردوستانه محکوم شد.
* هشدار درباره تغییر جغرافیای جمعیتی فلسطین
کشورهای صادرکننده بیانیه افزودند با هرگونه گام در راستای تغییر جغرافیایی یا جمعیتی در سرزمین اشغالی فلسطین مخالفند. آنان تأکید کردند سیاستهای شهرکسازی اسرائیل، از جمله اجرای «طرح 1E» که هدف آن اتصال شهرکهای یهودینشین کرانه باختری به قدس شرقی و تجزیه مناطق فلسطینی است، نقض آشکار قوانین بینالمللی و تهدیدی جدی برای راهکار 2 دولت محسوب میشود. در این بخش بیانیه آمده است اسرائیل موظف است تمام محدودیتهای اعمالشده علیه ارسال و ارائه کمکهای انساندوستانه به غزه را فوراً لغو کند و اجازه دهد سازمان ملل متحد و دیگر نهادهای بشردوستانه، فعالیتهای خود را برای نجات جان غیرنظامیان و امدادرسانی آغاز کنند. امضاکنندگان بیانیه همچنین خواستار محافظت از غیرنظامیان توسط همه طرفهای درگیر و پایبندی کامل به حقوق بینالملل شدند. آنان تأکید کردند بدون توقف خشونتها و بازگشت به گفتوگوهای سیاسی، امنیت پایدار در منطقه برقرار نخواهد شد.
* حمایت از میانجیگری برای آتشبس
کشورهای صادرکننده بیانیه، حمایت خود را از تلاشهای آمریکا، قطر و مصر برای دستیابی به آتشبس فوری و پایدار اعلام کردند و آمادگی خود را برای انجام اقدامات موثرتر و ایفای نقش فعالتر در مسیر توقف جنگ ابراز داشتند. در این بیانیه اشاره شد تنها راه ایجاد امنیت پایدار در منطقه، بازگشت فوری به گفتوگوهای سیاسی و حل ریشهای بحران است. این بیانیه بر ضرورت حل سیاسی بحران فلسطین - اسرائیل و تأسیس یک دولت مستقل فلسطینی بر اساس مرزهای ۱۹۶۷ تاکید کرد.
* استقبال مشروط مقاومت از بیانیه کشورهای غربی
جنبش مقاومت اسلامی فلسطین (حماس) با صدور بیانیهای اعلام کرد از بیانیه مشترک دولت انگلیس و 24 کشور دیگر که بر لزوم توقف فوری جنگ علیه نوار غزه و ورود کمکهای بشردوستانه تأکید دارد، استقبال میکند. حماس در این بیانیه خاطرنشان کرد سیاست گرسنگی که کابینه نتانیاهو دنبال میکند، نقض آشکار قوانین بینالمللی بشردوستانه است. همچنین کشتار بیش از ۸۰۰ غیرنظامی فلسطینی در مراکز توزیع کمکهای بشردوستانه، بر وحشیانه بودن این سیاست و اهداف جنایتکارانه آن تأکید دارد. حماس خواستار مجازات مسؤولان این سازوکار جنایتکارانه شد و افزود: این بیانیه، یک اعتراف بینالمللی دیگر درباره حجم تجاوزات گسترده رژیم صهیونیستی علیه غیرنظامیان بیگناه است؛ تجاوزاتی که از جمله آنها سیاست برنامهریزیشده گرسنگی بوده که تاکنون جان بیش از ۷۰ کودک فلسطینی را گرفته و همچنان خطر مرگ جمعی به دلیل قحطی در نوار غزه وجود دارد. این جنبش در پایان، خواستار اقدامات عملی کشورهای امضاکننده بیانیه برای پایان دادن به فجایع انسانی در غزه و توقف نسلکشی وحشیانه شد و تأکید کرد ورود فوری کمکهای بشردوستانه به نوار غزه یک ضرورت انسانی و قانونی است.
* عفو بینالملل: شعار کافی است؛ عمل کنید
سازمان عفو بینالملل در واکنش به بیانیه ۲۵ کشور درباره غزه که توسط انگلیس صادر شد، با انتشار بیانیهای اعلام کرد: «شعار کافی است؛ عمل کنید». این سازمان از دولت انگلیس خواست برای اثبات ادعای خود درباره حمایت از مردم غزه، فوراً صادرات تسلیحات به اسرائیل را متوقف کند. عفو بینالملل در بیانیه خود سخنان وزیر خارجه انگلیس درباره رنج مردم غزه را «توخالی» خواند و افزود: بیانیه مشترک فاقد هرگونه اراده سیاسی، رهبری یا اقدام عملی برای پایان دادن به نسلکشی و کشتار جمعی در نوار غزه است. این سازمان تأکید کرد: دولت انگلیس باید تمام صادرات مستقیم و غیرمستقیم تسلیحات به اسرائیل، از جمله قطعات جنگندههای «اف ۳۵» را فوراً متوقف و از همه ابزارهای سیاسی، حقوقی و دیپلماتیک در دسترس برای پایان دادن به نسلکشی و اشغالگری غیرقانونی استفاده کند.
بیانیه ۲۵ کشور در سایه موج افزایشی خشونت و جنایات جنگی رژیم صهیونیستی در غزه نشاندهنده افزایش اجماع جهانی بر ضرورت توقف جنگ و پایان رنج غیرنظامیان فلسطینی است. نکات برجسته این بیانیه شامل درخواست فوری برای پایان جنگ، اذعان به وضعیت وخیم انسانی، مخالفت با جابهجایی اجباری و شهرکسازی و تأکید بر بازگشت به گفتوگوهای سیاسی و راهکارهای مبتنی بر قوانین بینالمللی است.
***
تهدید اروپا علیه رژیم صهیونیستی
کایا کالاس، مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی روز سهشنبه با هشدار شدید به اسرائیل، کشتار غیرنظامیان در نقاط توزیع کمکها در غزه را «غیرقابل دفاع» خواند. کالاس در پستی در شبکه اجتماعی ایکس پس از گفتوگو با گیدئون سعار، وزیر خارجه اسرائیل، بر انتظارات اتحادیه اروپایی برای جریان ایمن کمکهای بشردوستانه تأکید کرد: «دوباره با سعار صحبت کردم تا تفاهم ما درباره جریان کمکها را یادآوری و تأکید کنم نیروهای اسرائیل باید کشتن مردم در نقاط توزیع کمک را متوقف کنند». وی هشدار داد: «اگر اسرائیل به تعهدات خود عمل نکند، همه گزینهها روی میز میماند». این اظهارات یک هفته پس از آن مطرح میشود که اتحادیه اروپایی اعلام کرد در صورت عدم اقدام اسرائیل برای تسهیل دسترسی به کمکهای بشردوستانه در غزه، ممکن است تحریمهای جدیدی علیه این رژیم اعمال شود.