متمم یا باج؟
مهدی تقوی: در فوتبال حرفه‌ای دنیا، قرارداد بازیکن و باشگاه سندی است برای پایبندی، ثبات و شفافیت. اما در فوتبال ایران، این مفهوم روزبه‌روز کم‌رنگ‌تر می‌شود. چند سال است پدیده‌ای به نام «متمم مالی» به‌طور خزنده وارد ادبیات نقل‌وانتقالات و قراردادها شده؛ ابزاری که بازیکنان، بویژه در تیم‌های پرهوادار، برای تحمیل زیاده‌خواهی خود استفاده می‌کنند. کافی است از نارضایتی بگویند یا زمزمه جدایی را پخش کنند، باشگاه تحت فشار هواداران و رسانه‌ها عقب‌نشینی می‌کند و تعهدات تازه‌ای به قرارداد اضافه می‌شود.
* بازیکن ناراضی، باشگاه تسلیم
این ماجرا تازه نیست اما در فصل اخیر ابعاد تازه‌ای پیدا کرده است. نمونه اخیرش محمد عمری بود؛ بازیکنی که قرارداد معتبر با پرسپولیس داشت اما ناگهان درخواست مبلغ بیشتری کرد. باشگاه، به جای پایبندی به متن قرارداد، باج داد تا نارضایتی رسانه‌ای نشود. این اتفاق فقط یک نمونه است، پیش از این هم بازیکنان زیادی با تهدید به تمرین نکردن یا شایعه مذاکره با تیم رقیب، باشگاه‌ها را وادار به افزایش دریافتی‌شان کرده‌اند.
* پاداش یا باج‌خواهی؟
طرفداران چنین متمم‌هایی این رفتار را پاداش عملکرد خوب می‌دانند اما واقعیت این است که اغلب این مطالبه‌ها بدون ارتقای خاصی در سطح فنی یا حتی تغییر شرایط قانونی اتفاق می‌افتد. این رویه خطرناک باعث می‌شود قرارداد عملاً به یک کاغذ بی‌ارزش تبدیل شود و بازیکن یاد بگیرد هر زمان دلش بخواهد، می‌تواند دوباره پای میز مذاکره بنشیند. نتیجه؟ باشگاه‌ها در باتلاق تعهدات مالی سنگین فرومی‌روند و باقی بازیکنان هم با دیدن این امتیازات، خواسته‌های مشابهی مطرح می‌کنند.
* نهادها خاموش، آینده مبهم
سؤال مهم این است: چه کسی باید جلوی این چرخه معیوب را بگیرد؟ سازمان لیگ؟ کمیته وضعیت فدراسیون فوتبال؟ تاکنون هیچ واکنش قاطعی ندیده‌ایم. سکوت مسؤولان یعنی راه برای ادامه و حتی افزایش باج‌خواهی باز است. در شرایطی که بیشتر باشگاه‌های ایرانی با مشکلات مالی نفسگیر روبه‌رو هستند، این روند می‌تواند نه فقط یک تیم، بلکه کل لیگ را به سمت بحران بی‌ثباتی و فروپاشی اخلاق حرفه‌ای سوق دهد.
قرارداد، اگر هر لحظه با یک امضا یا یک فشار رسانه‌ای قابل تغییر باشد، دیگر قرارداد نیست؛ فقط یک برگه موقت است که کسی به آن اعتماد نمی‌کند. اگر همین امروز نظام نظارت شفاف و قانونی بر متمم‌های بی‌ضابطه ایجاد نشود، فردا هیچ بازیکنی به رقم اولیه قراردادش قانع نخواهد بود و هیچ باشگاهی هم نمی‌تواند روی ثبات تیم حساب کند.