زنگ خطر در تایپه
در روزهای اخیر، «فرانسوا وو» معاون وزیر خارجه تایوان، نسبت به تهدید فزاینده چین و احتمال قریبالوقوع حمله نظامی به این جزیره مدعی خودمختاری هشدار جدی داده است. وی در گفتوگوهایی با رسانههای بینالمللی و بیانیههای رسمی، با صراحت اعلام کرده پکن به طور آشکار در حال برنامهریزی و تدارک برای اقدام نظامی علیه تایوان است. به گفته وو، شواهد موجود از جمله افزایش کمی و کیفی مانورهای نظامی چین در نزدیکی تنگه تایوان و رفتارهای متشنجکننده پکن، گویای آمادگی چین برای آغاز یک حمله احتمالی است. فرانسوا وو در اظهاراتی صریح تأکید کرد: «در صورتی که تایوان نابود شود، دنیای مدرن غرب نیز نابود خواهد شد». وی با اشاره به موقعیت ژئوپلیتیک حساس تایوان، بر اهمیت حیاتی این جزیره در حفظ ثبات منطقهای و نقش محوری آن در زنجیره جهانی تأمین بویژه در صنایع فناوری و نیمهرساناها تأکید کرد. به باور وی، تهدیدات کنونی نهتنها امنیت تایوان را به خطر انداخته، بلکه ساختارهای بنیادین اقتصادی و تکنولوژیک جهان را نیز تهدید میکند.
معاون وزیر خارجه تایوان با اشاره به تشدید فعالیتهای نظامی چین، از جمله پرواز جنگندههای چینی بر فراز مناطق شناسایی دفاع هوایی تایوان و برگزاری رزمایشهای دریایی در آبهای نزدیک این جزیره، گفت این اقدامات پکن صرفاً ارسال پیام تهدید به تایپه نیست، بلکه تلاشی آشکار برای تضعیف امنیت منطقهای و بیثباتسازی محیط ژئوپلیتیک آسیای شرقی محسوب میشود. وو این تحرکات را «هشدار مستقیم» به تایوان و سایر کشورهای منطقه دانست و از همه بازیگران بینالمللی خواست با آمادگی کامل برای جلوگیری از وقوع جنگی فراگیر وارد عمل شوند. وی همچنین تأکید کرد پیام هشدارآمیز تایوان تنها به افکار عمومی داخلی این کشور محدود نیست، بلکه خطاب به جامعه جهانی بویژه دولتهای دموکراتیک است. هدف، آگاهسازی جهان نسبت به ابعاد بحرانی وضعیت کنونی و ضرورت اقدام فوری برای حمایت از تایوان است. به گفته وی، اگر اکنون اقدام مؤثری انجام نشود، نهتنها احتمال فروپاشی امنیت تایوان، بلکه بخش مهمی از ثبات اقتصادی و سیاسی غرب نیز وجود دارد. وو در پایان خواستار افزایش همکاریهای دفاعی و امنیتی تایوان با کشورهای غرب و متحدان آسیایی شد و بر ضرورت اعمال فشارهای دیپلماتیک مؤثر بر چین تأکید کرد تا از شعلهور شدن یک بحران نظامی تمامعیار جلوگیری شود.
در همین حال، تحلیلگران روابط بینالملل نیز نگرانیهای مقامهای تایوانی را مبتنی بر دلایلی قابل توجه و روشن میدانند. آنها به تسریع رزمایشهای نظامی چین، تهدیدات فزاینده در تنگه تایوان و اتخاذ رویکردی تهاجمیتر از سوی پکن اشاره میکنند که نشانههایی از برنامهریزی برای حملهای سازمانیافته است. افزون بر آن، موقعیت ژئوپلیتیک تایوان به عنوان یکی از قطبهای حیاتی تولید نیمهرساناها، نقشی کلیدی در اقتصاد جهان دارد. هرگونه اختلال در عملکرد این جزیره، میتواند زنجیره تأمین جهان در حوزههای فناوری، ارتباطات، خودرو و بسیاری از صنایع دیگر را با بحران روبهرو کند.
از دیگر ابعاد آسیبپذیری تایوان میتوان به وابستگی بالا به واردات انرژی و مواد غذایی و محدود بودن ذخایر استراتژیک این کشور اشاره کرد. چنین شرایطی در صورت محاصره یا حمله نظامی میتواند به فروپاشی اقتصادی و ناتوانی در تداوم مقاومت منجر شود. در کنار تهدیدات نظامی سنتی، اقدامات چین در زمینه جنگ سایبری، عملیات اطلاعاتی و ایجاد مناطق پرواز ممنوع نیز به افزایش فشار بر تایوان دامن زده است. از منظر راهبردی، نگرانی دیگری که تحلیلگران بر آن تأکید دارند، احتمال بسیار بالای ورود نظامی ایالات متحده به حمایت از تایوان در صورت وقوع درگیری است. چنین مداخلهای، نهتنها احتمال گسترش جنگ به سایر نقاط منطقه را افزایش میدهد، بلکه میتواند آغازگر بحرانی ژئوپلیتیک میان قدرتهای جهان باشد. افزون بر این، تحولات داخلی چین و تمرکز رهبری حزب کمونیست این کشور بر پروژه «وحدت ملی» و الحاق تایوان به خاک اصلی چین نیز از عوامل تشدیدکننده تنش تلقی میشود.
در مجموع، پیامهای مکرر مقامات تایوان به جامعه جهانی مدعی است این جزیره بهتنهایی قادر به مقابله با تهدید موجود نیست و تنها با حمایت قاطع بینالمللی بویژه از سوی غرب و متحدان آسیایی است که میتوان مانع وقوع فاجعهای ژئوپلیتیک شد. مجموعه این عوامل از یک سو نگرانی تایوان را به بالاترین سطح در سالهای اخیر رسانده و از سوی دیگر زنگ هشدار را برای نظم امنیتی بینالمللی به صدا درآورده است. حمله احتمالی چین به تایوان، دیگر یک مساله محلی یا منطقهای نیست، این یک بحران جهانی در حال شکلگیری است.