دستور هلو‌کاست
در تحولی بی‌سابقه و به زعم برخی تحلیلگران خطرناک‌ترین مرحله از تجاوزات اخیر، منابع عبری از تصمیم قطعی بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی برای اشغال کامل نوار غزه خبر دادند؛ تصمیمی که به اذعان ناظران، ممکن است منطقه را وارد فاز جدیدی از تنش، بی‌ثباتی و نبردهای فرسایشی کند.
صرف‌نظر از اهداف سیاسی یا نظامی اعلام‌شده، تصمیم نتانیاهو برای اشغال کامل نوار غزه، عملاً چراغ سبز برای وقوع یکی از فاجعه‌بارترین جنایت‌های معاصر است. در شرایطی که زیرساخت‌های حیاتی غزه از بین رفته، میلیون‌ها غیرنظامی بی‌دفاع در محاصره هستند و امکان خروج یا دریافت کمک‌های انسانی بشدت محدود شده، ورود نیروهای اشغالگر با دستور «تصرف بدون استثنا»ی اهداف راهبردی، عملاً به معنای آغاز یک نسل‌کشی تمام‌عیار خواهد بود. این تصمیم نه‌تنها نقض فاحش حقوق بین‌الملل و کنوانسیون‌های ژنو محسوب می‌شود، بلکه پیش‌زمینه‌ای برای بروز کشتار جمعی، کوچ اجباری و ویرانی کامل بافت جمعیتی و فرهنگی غزه است. تحلیلگران سیاسی معتقدند چنین رویکردی ممکن است تبعاتی فراتر از یک بحران منطقه‌ای داشته باشد و رژیم صهیونیستی را وارد مسیر بازگشت‌ناپذیری از انزوا و محکومیت جهانی کند.
دفتر نخست‌وزیری رژیم صهیونیستی شامگاه دوشنبه ۴ آگوست ۲۰۲۵ (۱۳ مرداد ۱۴۰۴) اعلام کرد این تصمیم برای گسترش دایره عملیات نظامی و بویژه ورود به مناطقی اتخاذ شده که اسرای اسرائیلی در آن نگهداری می‌شوند. طبق این بیانیه، ارتش رژیم صهیونیستی موظف است بدون هیچ استثنایی، تمام اهداف راهبردی در غزه را شناسایی کرده و برای تصرف آنها آماده شود. نتانیاهو در اظهاراتی تهدیدآمیز اعلام کرده اگر فرماندهان نظامی از جمله رئیس ستاد کل، ژنرال ایال زمیر، با این تصمیم موافق نیستند، باید از سمت خود کناره‌گیری کنند.
* جدال قدرت در بالاترین سطوح
این تصمیم با مخالفت جدی بخش‌هایی از نهاد نظامی رژیم روبه‌رو شده است. ایال زمیر که بارها نسبت به پیامدهای نظامی، انسانی و امنیتی اشغال کامل غزه هشدار داده بود، در پاسخ به این تصمیم، سفری از پیش برنامه‌ریزی شده به آمریکا را لغو کرد و همزمان اقدام به لغو وضعیت اضطراری نظامی کرد؛ وضعیتی که از ۷ اکتبر سال گذشته به بهانه جنگ برقرار شده و موجب تمدید اجباری خدمت نظامیان شده بود.
زمیر همچنین با دستور فوری، شرط تمدید اجباری خدمت نیروهای ویژه را لغو کرد و با خارج کردن یک گروهان از هر گردان منظم، عملاً تلاش کرد فشار مضاعف از روی ساختارهای فرسوده ارتش برداشته شود. این اقدامات صریح و بی‌سابقه، از سوی تحلیلگران به عنوان پیامی شفاف به نخست‌وزیر تفسیر شده است: ارتش دیگر توان تحمل چنین جنگی را ندارد.
* آشفتگی در ساختار نظامی رژیم اشغالگر
ارتش اسرائیل نیز در بیانیه‌ای تلویحاً اذعان کرد فشارهای انسانی و روانی بر یگان‌های رزمی به نقطه بحرانی رسیده است. گزارش‌های متعددی از افزایش موارد خودکشی میان سربازان وظیفه و ذخیره منتشر شده و خانواده‌های سربازان با ارسال دادخواست‌هایی به دیوان عالی، خواستار پایان یافتن «بردگی نظامی» فرزندان خود شده‌اند. در چنین شرایطی، تحلیلگران امنیتی هشدار می‌دهند ارتش صهیونیستی عملاً دچار شکاف در انسجام عملیاتی و بحرانی جدی در تأمین نیروی انسانی شده است.
* چراغ سبز ترامپ، بن‌بست سیاسی در تل‌آویو
طبق گزارش روزنامه یدیعوت آحارانوت، نتانیاهو پیش از اعلام تصمیم خود، چراغ سبز از دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا دریافت کرده است. به گفته این رسانه، حمایت ترامپ به عنوان پشتوانه سیاسی تصمیم اشغال، موجب جسارت بیشتر نتانیاهو شده است اما در داخل، اوضاع به گونه‌ای دیگر است. اختلافات در سطوح عالی بین نهادهای امنیتی و دفتر نخست‌وزیری به اوج رسیده و شایعاتی جدی از استعفای قریب‌الوقوع ایال زمیر در رسانه‌های اسرائیلی منتشر شده است.
* هدف؛ اسرا یا غزه؟
در این میان، برخی ناظران معتقدند تصمیم به اشغال کامل غزه بیش از آنکه راهبردی نظامی باشد، تاکتیکی در چارچوب مذاکرات آتش‌بس و تبادل اسراست. به باور این تحلیلگران، اعلام اشغال غزه، ابزاری برای افزایش فشار بر حماس و وادار کردن آن به پذیرش شروط اسرائیل در روند تبادل اسراست. اسرائیل از آغاز جنگ، آزادی اسرا را به عنوان یکی از اصلی‌ترین اهداف خود معرفی کرده و تشدید تهدیدات نظامی، شاید برگ آخر نتانیاهو در این نبرد روانی باشد.
* مقاومت، برگ برنده فلسطین
در صحنه میدانی، رزمندگان فلسطین با تکیه بر تاکتیک‌های جنگ شهری، عملیات‌های کمین و مقاومت چریکی، ارتش اشغالگر را زمینگیر کرده‌اند. جنگ وارد مرحله‌ای فرسایشی شده که نه‌تنها دستاوردی برای تل‌آویو ندارد، بلکه روحیه ارتش اسرائیل را تحلیل برده و هزینه‌های سیاسی و انسانی فراوانی به دنبال داشته است. نهادهای امنیتی نیز به طور تلویحی هشدار داده‌اند حمله به مناطقی که اسرا در آن نگهداری می‌شوند، می‌تواند حکم مرگ اسرا را امضا کند و تبعات بین‌المللی این اقدام، گریبانگیر رژیم صهیونیستی خواهد شد.
* دوراهی تل‌آویو؛ اشغال یا چانه‌زنی؟
در چنین فضایی، رژیم صهیونیستی اکنون بر سر یک دوراهی قرار دارد؛ یا باید خطر ورود به یک جنگ تمام‌عیار و بی‌پایان در غزه را بپذیرد که می‌تواند به فروپاشی نظم ارتش منجر شود، یا مسیر مذاکرات غیرمستقیم را در پیش گیرد و با پذیرش واقعیت‌های میدانی، به سمت توافقی برای آزادی اسرا حرکت کند. تصمیم نهایی تل‌آویو هرچه باشد، روشن است وضعیت کنونی نه به نفع اسرائیل است و نه قادر است مقاومت فلسطین را در هم بشکند. آنچه در حال وقوع است، شکست سیاست‌های نظامی‌محور نتانیاهو و شکاف عمیق در ساختار سیاسی - نظامی رژیم صهیونیستی است؛ شکافی که ممکن است در آینده‌ای نه‌چندان دور، بنیان‌های این رژیم را بیش از پیش متزلزل کند.
پسر نتانیاهو رئیس ستاد ارتش رژیم اشغالگر را متهم به کودتا کرد
در پی تشدید اختلافات بین ارتش و کابینه رژیم صهیونیستی درباره آینده جنگ غزه، یائیر نتانیاهو، پسر بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی، در اظهاراتی تند به ایال زمیر، رئیس ستاد کل ارتش رژیم حمله کرد و او را به هدایت شورش و تلاش برای کودتای نظامی متهم کرد. این اظهارنظر یائیر نتانیاهو در واکنش به توئیتی از سوی یوسی یهوشوع، تحلیلگر نظامی روزنامه «یدیعوت آحارانوت» مطرح شد. در این توئیت، یهوشوع از بنیامین نتانیاهو خواسته بود در برابر مردم ایستاده و درباره هزینه‌های قابل پیش‌بینی اشغال کامل نوار غزه توضیحاتی ارائه دهد.
در پاسخ یائیر نتانیاهو نوشت: «اگر فردی که بر تو دیکته کرده است تا این توئیت را بنویسی، همان کسی باشد که همه ما او را می‌شناسیم» - طبق تحلیل رسانه «یدیعوت آحارانوت»، اشاره به ایال زمیر، رئیس ستاد ارتش است - «آنگاه این اقدام یک شورش و تلاش برای کودتای نظامی است که شبیه به آنچه در جمهوری‌های موزفروش آمریکای مرکزی در دهه ۱۹۷۰ رخ داد، است. این کاملاً مجرمانه است». همچنین، زمانی که یک کاربر در واکنش به این توئیت اشاره کرد که زمیر توسط بنیامین نتانیاهو منصوب شده است، یائیر نتانیاهو مسؤولیت تعیین زمیر را به عهده یسرائیل کاتس، وزیر جنگ رژیم صهیونیستی گذاشت و ادعا کرد کاتس بر انتصاب زمیر اصرار داشته و حتی نامزدهای خود را برای این سمت ارائه داده است.
بر اساس گزارش «یدیعوت آحارانوت»، این اظهارنظرها در پی تشدید اختلافات عمیق میان فرماندهان ارتش و بنیامین نتانیاهو رخ داده است. ارتش رژیم صهیونیستی بر ضرورت پایان دادن به جنگ غزه تأکید دارد، در حالی که نخست‌وزیر این رژیم به دنبال اشغال مجدد و طولانی‌مدت نوار غزه است. این تنش‌ها به‌ویژه در سایه مخالفت نتانیاهو با برگزاری جلسه کابینه امنیتی به‌شدت افزایش یافته است. این جلسه قرار بود آینده عملیات نظامی ارتش در غزه را تعیین کند اما به دلیل ممانعت نتانیاهو، به طور مداوم به تعویق افتاده است.
«دورون کادوش»، خبرنگار نظامی رادیو ارتش اسرائیل، گزارش داد تنش بین ایال زمیر و مقامات سیاسی به اوج خود رسیده است. رئیس ستاد کل ارتش اسرائیل از سطح سیاسی این رژیم خواسته به ارتش «شفافیت راهبردی» ارائه دهد. او هشدار داده کابینه امنیتی مدت طولانی است تشکیل نشده و ارتش هیچ چشم‌انداز روشنی درباره مرحله بعدی عملیات ندارد و دستورالعمل‌های مشخصی دریافت نکرده است. کانال ۱۲ تلویزیون اسرائیل نیز فاش کرد بحران میان زمیر و دولت نتانیاهو به جایی رسیده که احتمال استعفای فرمانده ارتش وجود دارد، به‌ویژه در صورتی که مذاکرات تبادل اسرا با نیروهای مقاومت فلسطین شکست بخورد. روزنامه «یدیعوت آحارانوت» نیز نوشت رئیس ستاد کل ارتش اکنون در موقعیتی بسیار حساس و دوطرفه قرار دارد و با مقامات سیاسی در تقابل است. او «در داخل میدان تیر است و تنها یک گلوله بیشتر ندارد». این اصطلاح مجازی به این معناست که استعفای او ممکن است تنها گزینه باقی‌مانده در صورت شکست در مذاکرات باشد.
این تنش‌های فزاینده همزمان با گذشت ۱۵۰ روز از آغاز فعالیت ایال زمیر به عنوان رئیس ستاد ارتش رژیم اشغالگر رخ داده است. زمیر به طور آشکار از رفتار برخی وزیران کابینه ناراحتی خود را ابراز کرده و خواستار تصمیم‌گیری شفاف و روشن درباره ادامه یا پایان جنگ در غزه شده است. با این حال، بنیامین نتانیاهو همچنان از اتخاذ هرگونه تصمیم سرنوشت‌ساز در این باره طفره می‌رود.