سهمیه‌ها در سراشیبی
باربد بهراد: در حالی که تازه‌ترین جداول رتبه‌بندی فوتبال باشگاهی آسیا نشانه‌هایی از پیشروی ایران در قیاس با برخی رقبای غرب قاره را به نمایش گذاشته اما هنوز سایه خطر بر سر سهمیه‌های قاره‌ای ما سنگینی می‌کند؛ ماجرایی که با وجود امیدواری‌های اخیر، همچنان می‌تواند ورق را برگرداند.
بر اساس آمار تازه منتشرشده از سوی پایگاه تخصصی footyranking، فوتبال ایران موفق شده است با امتیاز کلی 57.680 بالاتر از قطر بایستد؛ قطری که در حال حاضر 55.951 امتیاز دارد. این اختلاف اندک، ایران را در جدول ارزیابی کنفدراسیون فوتبال آسیا در جایگاه پنجم غرب آسیا قرار داده است. جایگاهی که در صورت تداوم، ۴ سهمیه برای باشگاه‌های ما به همراه خواهد داشت؛ ۲ حضور مستقیم در لیگ نخبگان آسیا، یک سهمیه پلی‌آف همین رقابت و یک جایگاه در لیگ قهرمانان آسیا.
برای لیگ بیست‌وپنجم و فصل‌های آتی، این موقعیت روی کاغذ فرصتی طلایی است؛ بویژه برای تیم‌هایی چون تراکتور، سپاهان و استقلال که با توان مالی و فنی بالاتر، توانایی نمایندگی فوتبال ایران در سطح اول قاره را دارند اما این تصویر خوش‌رنگ، اگر با عملکرد مطلوب همراه نباشد، خیلی زود به خاکستری بدل خواهد شد.
* فاصله‌ای که بیمناک است
هرچند سبقت گرفتن از قطر اتفاق مثبتی است اما اختلاف کمتر از ۲ امتیاز در جدول آسیایی، عملاً به معنای شکنندگی جایگاه فعلی است. کافی است تیم‌های ایرانی در لیگ نخبگان یا لیگ قهرمانان، با شکست‌های زنجیره‌ای یا حذف زودهنگام روبه‌رو شوند تا تمام امتیازهای به دست آمده در ماه‌های اخیر دود شود. در همین حال، قطری‌ها که سرمایه‌گذاری کلان روی باشگاه‌های‌شان را ادامه داده‌اند، با چند پیروزی مهم می‌توانند فاصله را پر کنند و از ایران پیشی بگیرند.
* نقش حیاتی نمایندگان ایران
در فصل پیش رو، ۳ باشگاه تراکتور، سپاهان و استقلال، سنگین‌ترین بار مسؤولیت را بر دوش دارند. این تیم‌ها نه‌تنها باید به مرحله حذفی رقابت‌ها برسند، بلکه هر پیروزی در مراحل گروهی و حذفی، تأثیر مستقیم بر حفظ رتبه ایران دارد. از همین حالا مشخص است حتی یک لغزش مقابل رقبای مستقیم، مثل تیم‌های قطری یا سعودی، می‌تواند در پایان فصل برای سهمیه‌های ما تعیین‌کننده باشد.
* تهدید واقعی: سقوط به ۳ سهمیه
اگر عملکرد نمایندگان ایران در سال آینده کمتر از حد انتظار باشد و در مقابل باشگاه‌های قطر در رقابت‌های آسیایی خوش بدرخشند، سناریوی کاهش سهمیه‌ها بسیار محتمل خواهد شد. این یعنی بازگشت به وضعیتی که تنها ۳ سهمیه نصیب فوتبال ایران می‌شود؛ وضعیتی که هم دست باشگاه‌ها را برای حضور بین‌المللی می‌بندد و هم از نظر مالی و اعتباری یک عقب‌نشینی به حساب می‌آید.
* نیاز به برنامه‌ریزی فنی و مدیریتی
حفظ موقعیت آسیایی صرفاً به توان فنی تیم‌ها در زمین ختم نمی‌شود. برنامه‌ریزی مدیریتی، آماده‌سازی بدنی بازیکنان برای تقویم فشرده بازی‌ها، استفاده از بازیکنان خارجی باکیفیت و مدیریت صحیح اردوها و سفرها نیز بخشی از این مأموریت است. تجربه نشان داده باشگاه‌هایی که این جزئیات را نادیده بگیرند، در رقابت‌های قاره‌ای خیلی زود از دور خارج می‌شوند.
* فرصت و تهدید همزمان
رتبه فعلی ایران در ارزیابی کنفدراسیون فوتبال آسیا، هم یک موهبت است و هم یک هشدار. موهبت از این جهت که نشان می‌دهد در مسیر درستی برای بازپس‌گیری جایگاه خود در بین قدرت‌های غرب آسیا حرکت کرده‌ایم و هشدار از این بابت که سقوط دوباره به دلیل رقابت نفسگیر با قطر و دیگر مدعیان، در یک چشم به‌هم زدن ممکن است.
در نهایت، حفظ ۴ سهمیه آسیایی بیش از هر زمان دیگری به همت و عملکرد نمایندگان ایران وابسته است. در شرایطی که فاصله امتیازی با رقیب مستقیم بشدت کم است، هر مسابقه آسیایی برای باشگاه‌های ما حکم یک فینال را دارد. پیروزی‌ها نه‌تنها صعود تیم‌ها را تضمین می‌کند، بلکه سپری است برای محافظت از جایگاه ایران در جدول. غفلت از این موضوع، می‌تواند ما را بار دیگر به عقب برگرداند و سهمیه‌ها را قربانی کم‌کاری و بی‌برنامگی کند.