گروه بین‌الملل: در آستانه یکی از مهم‌ترین دیدارهای دیپلماتیک سال، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری ایالات متحده، با یک لغزش لفظی جنجال‌آفرین شد. او در نشست خبری روز دوشنبه در کاخ سفید، در حالی که درباره دیدار پیش روی خود با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه سخن می‌گفت، اعلام کرد «جمعه به روسیه می‌رود»؛ این در حالی است که محل دیدار، ایالت آلاسکا در خاک آمریکاست. این اظهارات که به صورت زنده از شبکه‌های تلویزیونی ملی پخش شد، بلافاصله واکنش رسانه‌ها و مقامات کاخ سفید را برانگیخت. مقامات رسمی توضیح دادند رئیس‌جمهور صرفاً دچار «لغزش زبانی» شده و برنامه سفر تغییری نکرده است.
* خاک روسیه تا خاک آمریکا؛ یادآوری یک معامله تاریخی
اشتباه لفظی ترامپ ناخواسته سایه‌ای از تاریخ بر نشست آتی انداخت. آلاسکا - جایی که قرار است این دیدار برگزار شود - تا سال ۱۸۶۷ بخشی از امپراتوری روسیه بود و در آن سال با پرداخت 7.2 میلیون دلار طلا توسط ایالات متحده خریداری شد. این معامله که در زمان خود مورد تمسخر بخشی از افکار عمومی آمریکا قرار گرفت، امروز به عنوان یکی از سودمندترین خریدهای سرزمینی در تاریخ ایالات متحده شناخته می‌شود.
* توصیف نشست به عنوان «صمیمانه»
ترامپ در نشست خبری، دیدار آتی را «یک نشست صمیمانه» توصیف کرد و افزود: «ولادیمیر پوتین از من دعوت کرد در این نشست حضور داشته باشم. او می‌خواهد ما هم حضور داشته باشیم. فکر می‌کنم او خواهان پایان این موضوع است.» او تأکید کرد در این گفت‌وگو مستقیماً از پوتین خواهد خواست به جنگ اوکراین پایان دهد. به گفته ترامپ، پس از دیدار با پوتین، بلافاصله تماس‌هایی با رهبران اروپایی و ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین برقرار خواهد کرد تا درباره نتایج گفت‌وگوها رایزنی کند.
* زلنسکی «می‌توانست» بیاید اما…
در پاسخ به پرسشی درباره علت غیبت زلنسکی در نشست آلاسکا، ترامپ گفت: «او بخشی از این مذاکرات نبود. البته می‌توانست حضور داشته باشد اما 3 سال است در جلسات متعددی شرکت کرده و هیچ پیشرفتی حاصل نشده است». رئیس‌جمهور آمریکا با اعتماد به نفس همیشگی‌اش افزود: «احتمالاً در 2 دقیقه اول می‌فهمم آیا امکان توافق هست یا نه. چون این کاری است که من انجام می‌دهم. من معامله می‌کنم».
* وعده نشاندن پوتین و زلنسکی پشت یک میز
ترامپ بار دیگر بر ضرورت دیدار مستقیم میان رهبران روسیه و اوکراین تأکید کرد: «در نهایت این 2 نفر را در یک اتاق قرار می‌دهم. ممکن است خودم هم آنجا باشم و فکر می‌کنم مساله حل شود».
* تعدیل انتظارات؛ «شاید نتیجه‌ای نداشته باشد»
ترامپ با وجود وعده انتخاباتی خود مبنی بر پایان دادن سریع به جنگ اوکراین، پیش از این دیدار انتظارات را پایین آورد و گفت: «جلسه می‌تواند خوب باشد، اما ممکن است هیچ نتیجه‌ای نداشته باشد». او افزود قصد ندارد شخصاً توافقی را دیکته کند و تصمیم‌گیری بر عهده 2 طرف است. ترامپ این نشست را «فرصتی برای سنجش شرایط» توصیف کرد: «شاید جلسه را ترک کنم و بگویم موفق باشی و این پایان کار باشد. شاید هم بگویم این موضوع قابل حل نیست».
* سایه بحث «تبادل سرزمینی»
یکی از جنجالی‌ترین بخش‌های سخنان ترامپ اشاره به ایده «تبادل سرزمینی» میان مسکو و کی‌یف بود. او گفت: «مقداری تبادل سرزمین انجام خواهد شد... ما تلاش خواهیم کرد بخشی از سرزمین‌های اشغال‌شده را بازپس بگیریم». این سخنان در حالی بیان شد که هم روسیه و هم اوکراین تاکنون هرگونه واگذاری یا معامله بر سر خاک را رد کرده‌اند. با این حال، ترامپ مدعی شد این اقدام می‌تواند به سود اوکراین باشد و بر اساس تماس‌ها و گفت‌وگوهایش با مقام‌های 2 طرف، این گزینه روی میز است.
* واکنش اتحادیه اروپایی
همزمان، رهبران اتحادیه اروپایی پیش‌نویس بیانیه‌ای 7 بندی را آماده کرده‌اند که بر احترام به قوانین بین‌المللی، عدم تغییر مرزها با زور و ادامه تحریم‌های روسیه تا زمان دستیابی به آتش‌بس و «امتیازات مشخص» تأکید دارد. این سند صراحتاً می‌گوید مسیر صلح اوکراین بدون حضور کی‌یف تعیین نمی‌شود. به گزارش «رادیو اروپای آزاد»، انتظار می‌رود ۲۶ کشور عضو اتحادیه از آن حمایت کنند و تنها مجارستان با آن مخالفت کند.
* تردیدها و نگرانی‌ها در کی‌یف
بسیاری از مقام‌ها و تحلیلگران اوکراینی نسبت به نتایج «نشست آلاسکا» خوش‌بین نیستند. اختلافات اساسی بر سر قلمرو و تضمین‌های امنیتی پابرجاست و روسیه حاضر به گفت‌وگوی مستقیم با زلنسکی نیست. زلنسکی روز سه‌شنبه در شبکه اجتماعی ایکس هشدار داد ارتش روسیه به جای آماده شدن برای پایان جنگ، «در حال آماده‌سازی برای عملیات تهاجمی جدید» است. آندری یرماک، رئیس دفتر زلنسکی نیز تأکید کرد «آتش‌بس بدون قید و شرط» باید پیش‌نیاز هر مذاکره جدی باشد.
* بیم از «توافق پرهزینه» برای اوکراین
گزارش خبرگزاری رویترز حاکی از آن است در اروپا نگرانی فزاینده‌ای درباره احتمال فشار واشنگتن بر کی‌یف برای پذیرش توافقی با امتیازات گسترده به مسکو وجود دارد. هرچند ترامپ با ارسال محموله‌های بیشتر سلاح به اوکراین و تهدید به اعمال تعرفه بر خریداران نفت روسیه، موضع سخت‌تری علیه مسکو گرفته اما در پایتخت‌های اروپایی بیم آن می‌رود او برای رسیدن به توافق سریع، حاضر به معامله‌ای شود که موقعیت راهبردی اوکراین را تضعیف کند.
* هشدارهای بروکسل و ادامه فشار اقتصادی بر مسکو
کایا کالاس، مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی، دوشنبه اعلام کرد نوزدهمین بسته تحریم‌ها علیه روسیه در دست تهیه است و هشدار داد هرگونه امتیازدهی به مسکو می‌تواند «درِ تجاوزهای آینده» را باز کند. او گفت: «وحدت 2 سوی اقیانوس اطلس، حمایت از اوکراین و اعمال فشار بر روسیه، کلید پایان جنگ و جلوگیری از تکرار آن در آینده است». زلنسکی نیز در موضعی مشابه گفت هرگونه امتیاز دادن به روسیه، این کشور را به توقف جنگ متقاعد نخواهد کرد: «روسیه از توقف کشتار خودداری می‌کند بنابراین نباید هیچ پاداش یا امتیازی دریافت کند».
واکنش وزیر خارجه اوکراین به اظهارات ترامپ
وزیر خارجه اوکراین گفت کی‌یف سناریوهایی را که درباره انتقال قلمروهای این کشور به روسیه باشد بررسی نمی‌کند. «آندری سیبیها» روز سه‌شنبه گفت کی‌یف سناریوهایی را که شامل انتقال بخش‌هایی از قلمروهای این کشور به روسیه برای پایان دادن به جنگ باشد بررسی نمی‌کند. سیبیها که در یک کنفرانس خبری مشترک با «یان لیپافسکی» وزیر خارجه چک شرکت کرده بود، اظهار داشت: ولودیمیر زلنسکی به این پرسش پاسخ داده و این موضوعی است که در قانون اساسی اوکراین آمده است. اظهارنظر سیبیها در حالی عنوان شده که رسانه‌ها گفته‌اند ممکن است اوکراین برای پایان دادن به جنگ با روسیه، مجبور شود از بخشی از اراضی خود صرف‌نظر کند. طبق گزارش رسانه‌های اوکراینی، دیپلمات ارشد این کشور گفت کی‌یف خواهان یک صلح منصفانه، جامع و پایدار بر اساس منشور ملل متحد و قانون بین‌الملل است.
او همچنین تاکید کرد در این مرحله، طرح یک آتش‌بس در اولویت خواهد بود؛ طرحی که مبنای مذاکرات پیش رو است. سیبیها یادآوری کرد اوکراین 5 ماه قبل پیشنهاد دونالد ترامپ برای ترک مخاصمه بی‌قیدوشرط را پذیرفت و اکنون در انتظار اقدام مشابه از سوی روسیه است.
قرار است ترامپ و ولادیمیر پوتین روز جمعه در آلاسکا با یکدیگر دیدار و گفت‌وگو کنند. این نخستین رایزنی رودررو میان سران آمریکا و روسیه پس از بازگشت ترامپ به کاخ سفید است. در میانه گمانه‌زنی‌ها پیرامون فشار ترامپ به اوکراین برای تن دادن به انتقال قلمرو به روسیه، رئیس‌جمهور آمریکا گفت در نشست روز جمعه به همتای روس خواهد گفت «به جنگ پایان دهد».