گروه اجتماعی: این روزها در حالی دمای هوا در اغلب استان‌های کشور به 40 درجه می‌رسد که سازمان هواشناسی کشور نسبت به افزایش بیشتر دما در ۲۷ استان طی روزهای آینده هشدار داده است. طبق پیشبینیها دما در برخی مناطق کشور حتی به بیش از 55 درجه هم می‌رسد.
در این میان کارشناسان بهداشت برای جلوگیری از گرمازدگی، آسیب‌رسانی نورخورشید به چشم و پوست، استفاده از عینک آفتابی و کلاه لبه‌دار، همچنین قرار نگرفتن در مقابل نور مستقیم خورشید و در نهایت نوشیدن مایعات را به مردم توصیه می‌کنند. علاوه بر این سازمان هواشناسی با صدور هشدار سطح زرد، ویژه حامل‌های انرژی از «حاکمیت الگوی گرم تابستانه در جو و نفوذ موج گرمایی» را به منظور مدیریت منابع انرژی تاکید کرده است.
موج جدید گرما در حالی کشور را فرا می‌گیرد که طبق اعلام سازمان هواشناسی، روزهای دوشنبه ۲۷ مرداد تا جمعه ۳۱ مرداد با افزایش نسبی دما و تداوم آن به همراه بی‌هنجاری گرما نسبت به میانگین بلندمدت همراه خواهد بود. این شرایط دوشنبه ۲۷ مرداد در استان‌های آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، نیمه جنوبی اردبیل، سواحل گیلان، مازندران و گلستان، کردستان، زنجان، قزوین، البرز، کرمانشاه، مرکزی، همدان، اصفهان، یزد، کرمان، لرستان و خوزستان مورد انتظار است و سه‌شنبه در استان‌های آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، اردبیل، زنجان، قزوین، البرز، تهران، گیلان، مازندران، گلستان، سمنان، خراسان شمالی، کردستان، کرمانشاه، همدان، مرکزی، قم، اصفهان، لرستان، چهارمحال و بختیاری، فارس، کرمان، یزد و خوزستان افزایش دما پیش‌بینی می‌شود.
افزایش نسبی دما و بی‌هنجاری دما طی روز چهارشنبه (۲۹ مرداد) در استان‌های آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، اردبیل، زنجان، کردستان، کرمانشاه، لرستان، قزوین، البرز، تهران، قم، اصفهان، مرکزی، همدان، چهارمحال و بختیاری، سمنان، خراسان شمالی، خوزستان و سواحل گیلان و مازندران، پنجشنبه (۳۰ مرداد) در آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، زنجان، قزوین، البرز، تهران، سمنان، خراسان شمالی، خراسان رضوی، نیمه جنوبی اردبیل، خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان، کرمان، یزد، چهارمحال و بختیاری، اصفهان، مرکزی، همدان، لرستان، نیمه شرقی کرمانشاه، کردستان و قم و در طول جمعه (۳۱ مرداد) در استان‌های اصفهان، البرز، تهران، قزوین، زنجان، قم، کردستان، مرکزی، همدان، سمنان، خراسان رضوی، خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان، کرمان، یزد، نیمه شرقی فارس، لرستان و نیمه شرقی کرمانشاه مورد انتظار است. سازمان هواشناسی کشور از جمله احتمالات مورد انتظار را افزایش مصرف حامل‌های انرژی، احتمال گرمازدگی گروه‌های حساس، افزایش نسبی اشعه مضر خورشید (UV)، آتش‌سوزی در مراتع و جنگل‌ها، آسیب به محصولات کشاورزی و تنش دمایی در سالن‌های پرورشی اعلام کرده است و در همین رابطه نیز توصیه کرده مدیریت بهینه در مصرف انرژی رعایت و از فعالیت گروه‌های حساس در فضای باز، بویژه در ساعات گرم روز خودداری شود. خودداری از برپایی آتش در طبیعت، تدارک برق اضطراری، کنترل دما و رطوبت در سالن‌های پرورشی نیز از دیگر توصیه‌های هواشناسی کشور در این شرایط است.
* تشدید دمای هوا در اغلب مناطق کشور
رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوای سازمان هواشناسی کشور دیروز در گفت‌وگو با «وطن امروز» گفت: توده هوای گرم از امروز تا اوائل هفته آینده کشور را در بر می‌گیرد به گونه‌ای که در برخی مناطق کشور مای هوا حتی ممکن است از 55 درجه هم عبور کند. صادق ضیاییان با بیان اینکه اوج گرما در اواسط هفته جاری و در روزهای دوشنبه و سه‌شنبه خواهد بود، افزود: دمای هوای تهران هم‌اکنون بین 35 تا 36 درجه است که در روزهای آتی به حدود 40 درجه هم خواهد رسید. وی با بیان اینکه با افزایش دمای هوا، مصرف آب و برق نیز افزایش می‌یابد افزود: در شرایطی که پشت اغلب سدهای کشور از ذخایر آب خالی است و با ناترازی‌های انرژی در کشور مواجه هستیم مدیریت مصرف برای عبور از کم‌آبی در تابستان توصیه می‌شود. رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوای سازمان هواشناسی کشور در ادامه به تداوم بارش‌ها در مناطق شمالی کشور، همچنین ارتفاعات سمنان و خراسان شمالی خبر داد و گفت: بارش‌ها طی روز یکشنبه 26 مرداد به صورت خفیف‌تر در بخش‌هایی از سواحل خزر ادامه خواهد داشت و از روز دوشنبه به بعد اغلب مناطق کشور بدون بارش خواهد بود، بویژه از سه‌شنبه شاهد افزایش دمای هوا خواهیم بود که این شرایط تا اوایل هفته بعد ادامه خواهد داشت. ضیاییان ادامه داد: طی 5 روز آینده در نوار شرقی بویژه منطقه زابل، وزش باد شدید و در برخی ساعات پدیده گرد و خاک و کاهش کیفیت هوا رخ خواهد داد، همچنین در برخی مناطق استان‌های واقع در دامنه‌های جنوبی البرز و بخش‌هایی از شرق، مرکز، غرب و جنوب غرب کشور وزش باد و در مناطق مستعد، گرد و خاک پیش‌بینی می‌شود. وی گفت: طی یکشنبه و دوشنبه (۲۶ و ۲۷ مرداد) اهواز با دمای ۴۸ درجه سانتیگراد گرم‌ترین و اردبیل با دمای ۱۱ درجه سانتیگراد خنک‌ترین مراکز استان کشور پیش‌بینی می‌شود.
* تشدید گرما در تهران
هوای تهران گرم‌تر می‌شود و طبق پیشبینیها تا پایان هفته ادامه‌دار خواهد بود. اداره کل هواشناسی استان تهران ضمن اشاره به افزایش نسبی دمای هوا، از ماندگاری توده‌های گرم در سطح استان خبر داد. بر پایه واکاوی الگوهای همدیدی و بررسی نقشه‌های پیش‌یابی، طی ۵ روز آینده وضعیت جوی استان تهران به صورت آسمانی صاف تا قسمتی ابری در ساعات بعدازظهر، همراه با افزایش وزش باد و افزایش ابر پیش‌بینی می‌شود. امروز در نیمه شمالی استان، بویژه در دامنه‌ها و ارتفاعات، گاهی افزایش ابر، رگبار باران و رعد و برق نیز مورد انتظار خواهد بود و از دوشنبه (فردا) تا سه‌شنبه، افزایش نسبی دما در سطح استان پیش‌بینی می‌شود و از سه‌شنبه تا یکشنبه (۲۸ مرداد تا ۲ شهریور) هفته بعد، ماندگاری توده هوای گرم در سطح استان مورد انتظار است. همچنین از بامداد سه‌شنبه تا بامداد جمعه (۳۱ مرداد)، افزایش نسبی غلظت آلاینده ازن در بخش‌های پرتردد و صنعتی دور از انتظار نخواهد بود. آسمان تهران امروز صاف تا نیمه‌ابری، در بعضی ساعت‌ها با افزایش باد، در بعدازظهر وزش باد شدید و گاهی گرد و خاک، با حداقل دمای ۲۶ و حداکثر دمای ۳۶ درجه سانتیگراد و فردا صاف تا قسمتی ابری، گاهی افزایش باد، با احتمال گرد و خاک، با حداقل دمای ۲۷ و حداکثر ۳۷ درجه سانتیگراد پیش‌بینی می‌شود.
تأثیر تشدید گرما بر تبخیر آب سدها
افزایش دمای هوا باعث افزایش تبخیر آب پشت سدها می‌شود. هر چه دما بالاتر باشد، مولکول‌های آب انرژی بیشتری دارند و راحت‌تر از سطح آب تبخیر می‌شوند. سدها با ایجاد سطح وسیعی از آب، تبخیر را بیشتر می‌کنند، بویژه اگر سطح آب در معرض هوای آزاد و نور خورشید قرار داشته باشد. با توجه به افزایش دمای هوا، این پدیده تاثیر خود را بر افزایش تبخیر آب پشت سدها به جا می‌گذارد. این در حالی است که وضعیت منابع آبی استان تهران نشان می‌دهد شرایط سدهای تأمین‌کننده آب شرب پایتخت، نسبت به سال‌های گذشته دستخوش تغییراتی قابل توجه شده است. تازه‌ترین ارزیابی‌ها حاکی از آن است که سهم قابل استفاده از مخازن سدهای استان در سطحی پایین‌تر از معمول قرار دارد. بر پایه داده‌های رسمی، حجم فعلی آب ذخیره‌شده در سدهای تهران به حدود ۱۴ درصد ظرفیت مخازن رسیده است؛ رقمی که در مقایسه با سال گذشته و میانگین درازمدت، کاهش چشمگیری را نشان می‌دهد. در همین حال، افت سطح آب‌های سطحی و زیرزمینی در استان نیز به عنوان یکی از نشانه‌های تداوم خشکسالی‌های سال‌های اخیر مطرح شده و بر اساس تحلیل روندها، سال جاری در زمره سال‌های با کمترین ورودی آب به مخازن سدها قرار گرفته است. در کنار داده‌های آماری، برخی مسؤولان حوزه منابع آب به ضرورت بازتعریف الگوهای مصرف نیز اشاره دارند. همزمان با آغاز فصل گرما، توجه به مصرف بهینه و همکاری شهروندان در کاهش مصارف خانگی، به عنوان یکی از راهکارهای مدیریت وضعیت موجود مطرح می‌شود. در این زمینه، توصیه‌هایی برای کاهش حداقل ۲۰ درصدی مصرف آب در بخش خانگی مطرح شده است تا تابستان با تنش کمتری پشت سر گذاشته شود. با توجه به کاهش بلندمدت منابع آب تجدیدپذیر، تغییرات اقلیمی و تأثیرگذاری فعالیت‌های انسانی، کارشناسان بر لزوم توجه بیشتر به روش‌های نوین مدیریت مصرف، بهره‌گیری از پساب و همچنین ساماندهی مصارف غیرضروری تأکید دارند.