شیر داروخانه‌ها خشکید!

گروه اجتماعی: کاهش سهمیه شیر خشک کودکان و افزایش قیمت این کالا در بازار آزاد، همچنین کمبود مقطعی آن در داروخانه‌ها طی این روزها والدین را نگران کرده است، چرا که اکنون برخی برندهای شیر خشک در داروخانه‌ها وجود ندارد و حتی شیر خشک‌های معمولی که مصرف زیادی دارد نیز به آسانی پیدا نمی‌شود. 
طی سال‌های گذشته کمبودهای مقطعی این غذای حیاتی برای نوزادان بعضا خانواده‌ها را به فکر احتکار انداخته بود که سازمان غذا و دارو با یارانه‌ای کردن و سهمیه‌بندی آن در سامانه تیتک با استفاده از کد ملی کودکان زیر ۲ سال، تلاش برای مدیریت و توزیع عادلانه شیر خشک بین تمام نوزادان محروم از شیر مادر کرد. با انجام این اقدامات کمی شرایط تامین شیر خشک برای خانواده‌ها راحت‌تر شده و کمتر از قبل با مشکل کمبود مواجه می‌شوند‌. 
سهمیه هر کودک با ارائه کد ملی در ماه‌های گذشته تا 10 قوطی شیر خشک با قیمت حدود 120 هزار تومان بود که به تازگی این سهمیه به نصف تقلیل یافته است و والدین مجبور هستند مابقی آن را که 5 تا 7 قوطی در ماه است به صورت آزاد و با قیمت حدود 180 هزار تومان تهیه کنند اما همین شیر خشک‌های آزاد نیز چند روزی است در بازار کمیاب شده و به سختی در داروخانه‌ها پیدا می‌شود. سازمان غذا و دارو نیز در واکنش به این گلایه‌ها بارها و بارها گفته است دلیل سهمیه‌بندی شیر خشک توزیع عادلانه آن بین تمام نوزادان و مدیریت کمبود شیر خشک است. این در حالی است که طبق اظهارات رئیس انجمن داروسازان، ۹۰ درصد شیر خشک‌ها در کشور موجود است اما داروخانه‌ها پول خرید آن را ندارند تا به مردم عرضه کنند. یکی از مادران در گفت‌وگو با «وطن امروز» گفت: روز گذشته برای تهیه شیر خشک فرزند خردسالم به چند داروخانه رفتم و به زور توانستم یک قوطی شیر خشک را تهیه کنم، تکنیسین اغلب داروخانه‌ها علت کمبود شیر خشک را به صرفه نبودن آن و کاهش خرید اعلام کردند و گفتند، داروخانه‌ها مثل گذشته اقدام به خرید شیر خشک در سطح انبوه از شرکت‌های پخش نمی‌کنند چون نقدینگی ندارند.
در این باره محمد هاشمی، مشاور رئیس سازمان غذا و دارو در گفت‌وگو با «وطن امروز» در پاسخ به اینکه برخی‌ بی‌پولی داروخانه‌ها را عامل کمبود شیر خشک می‌دانند، آیا این موضوع صحت دارد؟ اظهار داشت: بله! بخشی از تفاوت موجودی شیر خشک در داروخانه‌ها ناشی از مشکلات نقدینگی است، چرا که برخی داروخانه‌ها به دلیل تأخیر در پرداخت مابه‌التفاوت ارزی توسط سازمان هدفمندی یارانه‌ها تمایل کمتری به عرضه شیر خشک دارند. البته سازمان غذا و دارو در حال ساماندهی پرداخت‌ها برای رفع این مشکل است. وی افزود: کمبودهای مقطعی معمولاً به دلیل ۲ عامل رخ می‌دهد: مشکلات جهانی در تأمین برخی برندهای شیر خشک مانند آپتامیل پپتی و نوسانات ارزی و هزینه‌های تأمین مواد اولیه که بر روند تولید یا واردات این کالا اثر می‌گذارد. با این حال، سازمان غذا و دارو با رصد هوشمند زنجیره تأمین و واردات مواد اولیه تلاش دارد این کمبودها را در کمترین زمان رفع کند. هاشمی درباره علت کاهش سهمیه شیر خشک از10 قوطی به 5 قوطی در ماه برای کودکان نیز گفت: این تصمیم بر اساس سیاست‌های کلان سلامت و با هدف ترویج تغذیه کودکان با شیر مادر اتخاذ شده است، نه صرفاً به دلیل کمبود. هدف، مدیریت مصرف و حمایت از الگوی صحیح تغذیه نوزادان است.
وی در پاسخ به این سوال که برخی داروخانه‌ها از فروش شیر خشک امتناع می‌کنند و دلیل آن را به صرفه نبودن آن می‌دانند، آیا این موضوع درست به نظر می‌رسد؟ اظهار داشت: بله! گزارش‌هایی مبنی بر کاهش تمایل برخی داروخانه‌ها به عرضه شیر خشک به دلیل مشکلات نقدینگی وجود دارد. تأخیر در پرداخت مابه‌التفاوت یارانه‌ای باعث می‌شود عرضه برای آنها از نظر اقتصادی کمتر جذاب باشد. این مساله در حال پیگیری و اصلاح است.
مشاور رئیس سازمان غذا و دارو درباره روند  تولید شیر خشک در کشور، همچنین وضعیت واردات این کالا گفت: برندهای مطرح شیر خشک مانند نان، گیگوز، آپتامیل و ببلاک در ایران تحت لیسانس بین‌المللی تولید می‌شوند و تولید داخلی با استانداردهای جهانی در حال انجام است. همچنین واردات مواد اولیه و برخی شیر خشک‌های خاص یا رژیمی برای نوزادان با آلرژی یا مشکلات متابولیک ادامه دارد تا نیازهای ویژه به ‌طور کامل پوشش داده شود.
* داروخانه‌ها پول خرید شیر خشک را ندارند
شهرام کلانتری‌خاندانی، رئیس انجمن داروسازان ایران امتناع برخی از داروخانه‌ها از فروش و عرضه شیر خشک به مردم را یکی از دلایل کمبود شیر خشک در برخی مناطق عنوان می‌کند و توضیح می‌دهد: گاهی در برخی مناطق شیر خشک کمتر پیدا می‌شود که به نظر می‌رسد شیر خشک در این مناطق دچار کمبود شده است؛ در حالی ‌که این موضوع به استطاعت مالی داروخانه‌ها برمی‌گردد. زمانی که دولت یا سازمان هدفمندی یارانه‌ها سهم ارز یارانه شیر خشک اسفندماه ۱۴۰۳ را در مرداد ۱۴۰۴ تسویه می‌کند، چگونه می‌توان از داروخانه‌ها توقع داشت که استطاعت داشته باشند شیر خشک را خریداری کرده و به مردم عرضه کنند؟  وی درباره وضعیت شیر خشک‌های موجود در داروخانه‌های سراسر کشور می‌گوید: در حال حاضر وضعیت تامین شیر خشک در داروخانه‌های سراسر کشور پایدار است. وی درباره انواع شیر خشک‌های موجود در داروخانه‌ها توضیح می‌دهد: شیر خشک‌های نوزادان دارای ۲ نوع رگولار «معمولی» و رژیمی است. وضعیت تامین شیر خشک‌های رگولار در شرایط پایدار قرار داشته و تولید این دسته از شیر خشک‌ها با میزان مصرف همخوانی دارد، بنابراین درباره تولید و تامین این کالای حیاتی توسط کارخانه‌های داخلی هیچ مشکلی وجود ندارد. کلانتری درباره وضعیت تامین دسته دوم شیر خشک‌ها که به عنوان شیر خشک‌های رژیمی برای کودکان دارای مشکلات گوارشی و حساسیت تجویز می‌شود، توضیح می‌دهد: بخشی از شیر خشک‌های رژیمی به شکل آماده به مصرف، از خارج از کشور وارد می‌شوند و در داخل فقط لیبل می‌خورند. عدم تامین به‌موقع ارز برای واردات به موقع شیر خشک‌های رژیمی یا عدم پاسخگویی و همکاری کارخانه تولید‌کننده خارجی، بر روی موجود بودن یک برند خاص تاثیر می‌گذارد. مثلا شیر خشک آپتامیل پپتی یکی از این شیر خشک‌های وارداتی است و  طبیعتاً برای کمبود این نوع از شیرها در سیستم، سازمان غذا و دارو برنامه‌ریزی می‌کند که پاسخ نیاز مردم از طریق سایر برندها با فرمول مشابه انجام گیرد. رئیس انجمن داروسازان ایران درباره شیر خشک‌های تولید داخل به فارس می‌گوید: ۴ برند اصلی آپتامیل، ببلاک، نان و گیگوز در داخل کشور تولید شده و در شرایط پایدار قرار دارد اما یک کارخانه‌ که سهم کمی از بازار مصرف شیر خشک دارد، شرایط تسویه مناسب و همراهی با داروخانه‌ها ندارد و بخشی از زمزمه‌های کمبود شیر خشک ممکن است مربوط به کسانی باشد که اصرار دارند آن برند را مصرف کنند، در حالی ‌که ۹۰ درصد شیر خشک‌های کشور توزیع مناسب دارند. کلانتری درباره علت کمبودهای مقطعی شیر خشک‌های تولید داخل می‌گوید: بخشی از گزارش‌های ناشی از کمبود شیر خشک در بازار مصرف، مربوط به همان برند کوچکی است که استمهال تسویه نامناسب دارد و داروخانه‌ها توان خرید از آن شرکت را ندارند.
 دلیل دوم کمبودهای مقطعی شیر خشک، نقدینگی است و داروخانه‌ها نقدینگی لازم برای خرید شیر خشک را ندارند. اگر نظم در پرداخت یارانه دارو و شیر خشک وجود داشته باشد و سازمان هدفمندی یارانه‌ها هر ماهه یارانه دارو و شیر خشک را به داروخانه‌ها بازگرداند، داروخانه‌ها می‌توانند از شرکت‌های پخش کالای مورد نیاز خود را به مقدار کافی خریداری کرده و در اختیار مردم قرار دهند. وی در واکنش به ادعای یکی از داروخانه‌های تهران که گفته بود توزیع شیر خشک‌های شرکت آپتامیل مشکل دارد، می‌گوید: تا حدوداً ۲ ماه گذشته بخشی از توزیع این برند که بر عهده یکی از شرکت‌های وابسته به تیپیکو بود، مشکلاتی وجود داشت که کارخانه تولید‌کننده همزمان با شرکت‌های پخش دیگر قرارداد بست و در حال حاضر این مشکل برطرف شده است.