رژیم صهیونیستی در سال‌های اخیر به ویژه بعد از نبرد طوفان الاقصی که از اکتبر 2023 آغاز شد، تحولات تاریخی خطرناکی را تجربه کرده که بیانگر شکاف‌های عمیق در ساختار سیاسی اقتصادی و امنیتی آن است.
این بحرانی که صهیونیست‌ها گرفتار آن شدند، دیگر محدود به جنگ جاری در نوار غزه و یا سایر جنگ‌های این رژیم در منطقه و یا حتی اعتراضات داخلی آن نیست، بلکه فراتر از آن به یک بحران ساختاری گسترش یافته که توان بازدارندگی آن را تهدید می‌کند.
اسرائیل در مسیر شکست حرکت می‌کند
عیران یشیو، استاد اقتصاد دانشگاه تل‌آویو در گفتگو با شبکه 12 تلویزیون رژیم صهیونیستی در این زمینه هشدار داد که مسیر فعلی اسرائیل مسیری است که به یک «دولت» شکست خورده منجر می‌شود.
این استاد اقتصاد صهیونیست که یکی از برجسته‌ترین کارشناسان این رژیم در زمینه روابط میان امنیت و اقتصاد به شمار می‌رود، برای اولین بار ایده اعتصاب عمومی اقتصادی را به عنوان ابزاری مشروع برای مقابله با فروپاشی که بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم اشغالگر، اسرائیل را در معرض آن قرار داده، پیشنهاد داد.
این کارشناس صهیونیست 5 واقعیت کلیدی را در مورد وضعیت اسرائیل بررسی کرد که استدلال او را در مورد قرار گرفتن اسرائیل در مسیر فروپاشی تایید می‌کند و به شکل زیر است:
مهاجرت معکوس و فرار مغزها
گزارش‌های وزارت دارایی اسرائیل نشان می‌دهد که سال 2024 شاهد بالاترین نرخ خروج مهاجران جدید از فلسطین اشغالی طی دو دهه گذشته بوده است.
روزنامه تایمز رژیم صهیونیستی گزارش داد که 8300 کارمند بخش فناوری، میان اکتبر 2023 و جولای 2024 اسرائیل (فلسطین اشغالی) را ترک کردند و دست کم تا یک سال برنمی‌گردند.
به گفته کارشناس مذکور صهیونیست، این فرار انسانی، بخش فناوری پیشرفته اسرائیل را که بیش از 400 هزار نفر را استخدام می‌کند و یک سوم درآمد مالیات بر درآمد را شامل می‌شود، تهدید می‌کند و از دست دادن ده‌ها هزار کارمند بخش فناوری، ضربه مهلکی به اقتصادِ مبتنی بر نوآوری اسرائیل وارد خواهد کرد.
هزینه اقتصادی اشغال غزه
به نظر می‌رسد اشغال طولانی مدت غزه، مانند یک سیاهچاله است که اقتصاد اسرائیل را می‌بلعد. بر اساس گزارشی که در روزنامه اقتصادی مارکر در 26 مارس 2025 منتشر شد، بانک اسرائیل تخمین زده که بودجه اختصاص داده شده برای جنگ غزه از 2023 تا 2024 بالغ بر 135 میلیارد شیکل (واحد پول رژیم صهیونیستی) برابر با حدود 44 میلیارد دلار بیشتر از بودجه اولیه بوده است.
در 28 مه 2025 روزنامه عبری اسرائیل هیوم به نقل از بانک اسرائیل اعلام کرد که هزینه جنگ تا پایان سال 2025 شامل هزینه‌های انسانی، سلاح، سوخت و سایر هزینه‌های مستقیم 250 میلیارد شیکل تخمین زده شده است.
بر اساس این گزارش، پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که این رقم می‌تواند از 300 میلیارد شیکل فراتر برود. علاوه بر آن، هزینه یک روز جنگ در غزه تقریباً 425 میلیون شیکل بوده است. این ارقام نشان می‌دهد که هزینه سالانه جنگ به تنهایی معادل حدود 5 درصد از تولید ناخالص داخلی می‌شود؛ در حالی که رشد اقتصادی اسرائیل در سال 2024 از 9 درصد فراتر نرفت.
بنابراین غزه تبدیل به یک بار اقتصادی سنگین روی دوش اسرائیل شده که منابع آن را تخلیه می‌کند و این رژیم را در آستانه یک بحران مالی عمیق قرار می‌دهد؛ به ویژه اینکه بزرگترین شریک تجاری اسرائیل یعنی اروپا هم تحت تحریم‌های متوالی که مستقیماً با جنگ غزه مرتبط هستند ، اقتصاد اسرائیل را رها کرده است.
بحران ارتش و کمبود نیروی انسانی
ارتش اسرائیل که مدت‌ها «گاو مقدس» اسرائیلی‌ها بود، اکنون از یک بحران بی‌سابقه در سطوح مختلف از جمله نیروی انسانی رنج می‌برد. جنگ طولانی در غزه موجب بسیج صدها هزار نیروی ذخیره شده اما حریدی‌ها همچنان از فعالیت در ارتش امتناع می‌کنند که این امر منجر به کمبود شدید نیروی انسانی که تخمین زده می‌شود ده‌ها هزار نفر باشند، شده است.
این بحران با شاخص‌های نگران کننده‌ای مانند افزایش آمار خودکشی در ارتش اسرائیل و کاهش انگیزه در میان افسران جوان همراه است.
کاهش رتبه اعتباری و سرمایه‌گذاری
طی دو سال گذشته، آژانس‌های رتبه‌بندی بین المللی مانند مودیز و استاندارد اندپورز، چندین بار رتبه اعتباری اسرائیل را کاهش داده‌اند. روزنامه اقتصادی کالکالیست رژیم صهیونیستی اعلام کرد که جنگ جاری و سیاست‌های مالی فعلی، اسرائیل را در مسیر کاهش بیشتر رتبه اعتباری، افزایش هزینه‌های استقراض و تضعیف سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی قرار می‌دهد.
در 8 جولای 2025 روزنامه تجاری گلوبس گزارش داد که مودیز، رتبه اعتباری اسرائیل را به پایین‌ترین سطح درجه سرمایه‌گذاری کاهش و هشدار داده که به دلیل تنش‌های امنیتی مداوم و فشارهای مالی، احتمال کاهش این رتبه همچنان وجود دارد. همچنین انتظار می‌رود که نسبت بدهی به تولید ناخالص داخلی به دلیل افزایش هزینه‌های نظامی و کندتر شدن رشد اقتصادی به طور متوسط حدود 75 درصد باشد.
کاهش حمایت‌های آمریکا
به گفته منابع نزدیک به وزارت دارایی رژیم صهیونیستی، رویکرد دولت دوم دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا کاهش 10 درصدی کمک مالی به اسرائیل بوده است.
وب سایت ماکور ریشون رژیم صهیونیستی در 14 مه 2025 گزارش داد که وابستگی امنیتی اسرائیل به کمک‌های ایالات متحده، توانایی آن را برای توسعه راهبردی محدود می‌کند؛ زیرا بیشتر کمک‌ها در حوزه صنایع نظامی قرار می‌گیرد.
عیران یشیو، کارشناس برجسته اقتصادی رژیم صهیونیستی معتقد است که تغییر در سیاست آمریکا بیانگر فشار داخلی فزاینده از سوی پایگاه انتخاباتی جمهوری‌خواهان بوده و اسرائیل را در معرض خطر مجبور شدن به خودکفایی مالی و نظامی قرار می‌دهد.
نتانیاهو بین قمار و ائتلاف‌ها
چشم انداز فعلی اسرائیل را نمی‌توان جدا از ابعاد سیاسی و شخصی بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر این رژیم بررسی کرد. از سال 2019 نتانیاهو نتوانسته ثبات و پایداری برای اسرائیل ایجاد کند و درگیر پرونده‌های فساد بوده است و برای فرار از مخمصه، به اتحاد با نیروهای افراطی حریدی متوسل شد.
عیران یشیو تاکید کرد: این ائتلاف که ترکیبی از استبداد شکننده و نیروهای ضد دموکراتیک و ضد مدرن است، ماهیت ترکیبی ساختار اسرائیل را بین جهت گیری‌های سلطه گرایانه و سیطره نیروهای فرقه‌ای تعمیق بخشیده است.
در این زمینه نتانیاهو مانند یک قمارباز سیاسی عمل می‌کند که هر زمان گزینه‌هایش محدود می‌شود، ریسک را بالا می‌برد و به طولانی کردن جنگ در غزه به عنوان وسیله‌ای برای به تعویق انداختن انتخابات برنامه‌ریزی شده در سال 2026 تکیه می‌کند. او همچنین برای حفظ جایگاه و قدرت خود دائماً ارتش و سرویس‌های امنیتی اسرائیل را زیر سوال می‌برد.
اسرائیل به سمت شکست و فروپاشی می‌رود
وی افزود: اسرائیل در مسیر تبدیل شدن به یک دولت ضعیف و احتمالاً شکست خورده حرکت می‌کند. از این منظر، جنگ غزه نه تنها به عنوان یک رویارویی نظامی، بلکه ابزاری سیاسی برای بقای کابینه فعلی به نظر می‌رسد؛ زیرا ادامه آن به نتانیاهو فرصتی برای به تعویق انداختن انتخابات و فرار از بحران‌های داخلی می‌دهد.
چالش‌های اسرائیل با تشدید واکنش‌های داخلی و خارجی همراه است؛ جایی که در داخل، درخواست‌ها برای اعتصاب عمومی اقتصادی به عنوان ابزاری مشروع برای مقاومت در برابر فروپاشی در کنار تشدید اعتراضات به ویژه اعتراضات مکرر خانواده‌های اسرای اسرائیلی در ماه آگوست که ده‌ها موسسه، شرکت و شهرداری‌ها به آن پیوستند، در حال افزایش است.
عصمت منصور، کارشناس عرب زبان امور رژیم صهیونیستی در این زمینه در گفتگو با الجزیره اظهار داشت که به قدرت رسیدن نتانیاهو و بحران‌هایی که در طول حکومت او ایجاد شده، منجر به بحران‌های عمیق گشته که اکنون نشانه‌های آن برای صهیونیست‌ها پیداست.
وی افزود: طبق برداشت صهیونیست‌ها و هشدارهای کارشناسان و استراتژیست‌های اسرائیلی، سیاست‌های نتانیاهو این رژیم را به یک طرف منفور و منزوی در جهان تبدیل کرده که از نظر داخلی ضعیف و در آستانه جنگ داخلی قرار دارد. همچنین موقعیت اقتصادی این رژیم که بر پایه فناوری پیشرفته، اقتصاد آزاد و ارتباط با غرب بنا شده بود، اکنون در معرض تهدید قرار گرفته است.
این کارشناس عرب زبان تصریح کرد: ادامه سیاست‌های نتانیاهو اسرائیل را به سمت خطری بی‌سابقه سوق می‌دهد و آن را تبدیل به نهادی می‌کند که قادر به تامین مالی فعالیت‌های خود و تضمین امنیتش نیست. نتانیاهو در حال جنگ با تصویر قدیمی اسرائیل بوده و آن را به یک طرف شکست خورده تبدیل خواهد کرد.
محمد القیق، دیگر کارشناس امور رژیم صهیونیستی هم به نوبه خود گفت که نتانیاهو برای تضمین تصویری از پیروزی در داخل و خارج برای خودش، جنگ غزه را ادامه می‌دهد، اما با این کار جبهه‌های زیادی را نه تنها فقط از نظر نظامی؛ بلکه در سطوح مختلف علیه اسرائیل باز کرد و این رژیم را تبدیل به یک طرف منزوی و منفور در دنیا کرده است.
انتهای پیام/