چرخش زودهنگام ویروس‌ها

هر سال با افت دمای هوا و ورود به ماه‌های سرد سال با ویروس‌های آنفلوآنزا، کرونا و سرماخوردگی مواجه می‌شویم اما اکنون این ویروس‌ها در کشور نه به صورت وسیع، بلکه در حال چرخش هستند و اغلب مراکز درمانی و بیمارستانی با بیمارانی که علائم مشابه‌ای چون سرماخوردگی و بدن درد دارند رو به رو هستند. هر چند این بیماری با شدت و ضعف‌هایی متفاوت در شهرهای مختلف کشور شایع است ولی به گفته کارشناسان بهداشت، ویروس کرونا ویروس غالب این روزهاست که البته تحت کنترل قرار دارد. در چنین شرایطی هر سال در دنیا واکسن مطابق میزان جهش ویروس‌هایی چون کرونا یا آنفلوآنزا و نوع آنها تهیه می‌شود، در ایران نیز این گونه واکسن‌ها تولید و در بازار توزیع می‌شود و بخشی نیز به صورت واردات تامین خواهد شد. بیماری‌های تنفسی که بسیار مسری هستند و هر فردی در هر سنی ممکن است به آن مبتلا شود، در چنین شرایطی آنگونه که پزشکان تاکید دارند بهترین راه برای پیشگیری از بیماری‌های تنفسی رعایت پروتکل‌های بهداشتی است. البته شیوع این بیماری در فصول سرد سال بیشتر است و علت آن حضور طولانی مدت افراد در فضاهای بسته و تماس نزدیک افراد با یکدیگر محسوب می‌شود. تب، علایم گوارشی نظیر اسهال و استفراغ، سرفه و گلودرد، خستگی و سردرد و درد عضلانی از علایم مهم این بیماری به ‌شمار می‌رود. آمارهای متفاوتی درباره تلفات آنفلوآنزا در ایران طی سال ارائه می‌شود که هر چند چشمگیر نیست اما برخی چون افراد مسن، کودکان و کسانی که بیماری زمینه‌ای دارند همراه با مادران باردار باید بیشتر مراقب خود باشند و در صورت امکان برای تقویت ایمنی در مقابل این بیماری باید از واکسن آنفلوآنزا که هم‌اکنون فصل آن نیز هست، استفاده کنند.
* اعلام هشدار شیوع ۳ ویروس در کشور
توجه به خودمراقبتی در برابر بیماری‌های تنفسی به دلیل اینکه به فصل پاییز نزدیک می‌شویم تا جایی است که معاون بهداشت وزارت بهداشت از شیوع آنفلوآنزا، کرونا و ویروس‌های تنفسی در این فصل خبر می‌دهد و بر لزوم رعایت اصول بهداشتی دوران کرونا تأکید دارد. علیرضا رئیسی در این باره گفت: همانند سایر کشورها، بیماری‌های تنفسی در پاییز شیوع بیشتری پیدا می‌کنند و آنفلوآنزا یکی از شایع‌ترین آنهاست که هر سال نوع و سویه‌اش تغییر می‌کند. کرونا و ویروس تنفسی نیز در این فصل اهمیت دارند. معاون بهداشت وزارت بهداشت تأکید کرد: بهترین راه پیشگیری همچنان رعایت آموزش‌هایی است که در دوره کرونا فرا گرفتیم؛ از جمله استفاده از ماسک، پرهیز از حضور در تجمعات، نرفتن کودکان بیمار به مدرسه، شستن مرتب دست‌ها و رعایت نکات بهداشتی. رئیسی درباره کرونا نیز به مهر گفت: این ویروس می‌تواند هر بخشی از بدن که دارای مخاط است را درگیر کند؛ از جمله چشم، حلق و حتی لوزالمعده، بنابراین نمی‌توان آن را محدود به یک اندام خاص دانست. کرونا ویروسی است که می‌تواند التهاب در نقاط مختلف بدن ایجاد کند.
در این‌باره دکتر شروین شکوهی، متخصص بیماری‌های عفونی و فلوشیپ فوق‌تخصصی نقص ایمنی در گفت‌وگو با «وطن امروز» با بیان اینکه ویروس‌های تنفسی اکنون نه به صورت گسترده، بلکه پراکنده در کشور فعال هستند، گفت: این بیماری نه فقط در ایران بلکه در اغلب کشورهای جهان شایع است. افزایش میزان مراجعه‌کنندگان به مراکز درمانی و بیمارستانی با علائم شبیه به هم ناشی از آن بوده که کرونا و آنفلوآنزا اکنون ویروس‌های غالبی هستند که بعضا مردم با آن مواجه می‌شوند. 
وی به ورود به فصول سرد سال و فعال شدن بیماری‌های تنفسی در پاییز و زمستان با چرخش ویروس‌ها اشاره کرد و افزود: با شروع فصل پاییز و آغاز سال تحصیلی جدید، همچنین ورود دانشجویان به دانشگاه‌ها، تجمع افراد در محیط‌های سربسته احتمال شیوع گسترده ویروس کرونا و آنفلوآنزا بعید نیست، چرا که اکنون نیز نه فقط در ایران بلکه این ویروس‌ها در تمام دنیا خیلی‌ها را درگیر کرده است.
شکوهی در ادامه اظهار داشت: کرونا دیگر چون گذشته قدرت کشندگی زیادی ندارد اما نباید افراد پرخطر و دارای بیماری‌های زمینه‌ای و تنفسی نسبت به آن بی‌توجه باشند. از طرفی ویروس آنفلوآنزا که هر سال خیلی‌ها را روانه مراکز درمانی و بیمارستانی می‌کند نیز نباید دست کم گرفته شود، چرا که این بیماری برای برخی‌ها خطرآفرین است.
وی با بیان اینکه بهتر است افراد مسن، بیماران دارای نقص سیستم ایمنی، زنان باردار و کودکان در مقابل این ویروس‌های خطرناک خود را واکسینه کنند افزود: واکسن آنفلوآنزا کمک می‌کند فرد 60 تا 70 درصد در مقابل بیماری‌های ویروسی فصل سرما در امان بماند.
متخصص بیماری‌های عفونی و فلوشیپ فوق‌تخصصی نقص ایمنی اضافه کرد: سایر افرادی که نمی‌توانند واکسن آنفلوآنزا را برای افزایش سطح ایمنی در برابر ویروس‌ها استفاده کنند، باید ضمن رعایت پروتکل‌های بهداشتی در اماکن شلوغ و بسته، حتما از ماسک استفاده کنند و در صورت مبتلا تا بهبود کامل برای عدم سرایت گسترده سرکار یا مدرسه نروند.
شکوهی افزود: کرونا هر چند ضعیف شده است اما هنوز از بین نرفته و معلوم نیست در هفته‌ها یا ماه‌های آینده چگونه و با چه ماهیتی مردم را درگیر این بیماری کند. از طرفی چون این بیماری هیچ علامتی ندارد و از قدرت سرایت‌پذیری بالایی برخوردار است، بنابراین مردم باید با رعایت اصول بهداشتی مانع از شیوع گسترده آن در کشور شوند.
* رایگان بودن واکسن آنفلوآنزا برای بیماران خاص
هر چند خیلی‌ها به دلیل افزایش قیمت واکسن آنفلوآنزا توان خرید آن را ندارند ولی رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران اعلام کرده است: واکسن آنفلوآنزا برای بیماران خاص رایگان خواهد بود و بنیاد بیماران خاص مسؤولیت تأمین و توزیع رایگان آن را برعهده دارد. سیدرضا رئیس‌کرمی در رابطه با اوضاع توزیع واکسن آنفلوآنزا در مراکز تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی تهران گفته است: واکسن آنفلوآنزا امسال همانند گذشته با مجوز سازمان غذا و دارو توزیع می‌شود و دانشگاه‌های علوم پزشکی نقشی در فرآیند تأمین و توزیع ندارند و داروخانه‌های وابسته به دانشگاه‌ها تنها به ‌عنوان مراکز توزیع عمل می‌کنند اما شرکت‌های دارویی موظف به تأمین واکسن هستند. به گفته وی، رایگان بودن واکسن آنفلوآنزا برای بیماران خاص منوط به تصمیم سازمان غذا و دارو است و بنیاد بیماران خاص مسؤولیت تأمین و توزیع رایگان آن را برعهده دارد.
* توزیع واکسن آنفلوآنزا در داروخانه‌ها
واکسن چهارظرفیتی آنفلوآنزای تولید داخل اکنون در دسترس است و نیاز نوع خارجی آن نیز برای متقاضیان با واردات این کالای سلامت‌محور تامین می‌شود. رئیس اداره پایش اداره کل دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو از آغاز توزیع واکسن چهارظرفیتی آنفلوآنزا در داروخانه‌های سراسر کشور خبر داد و اعلام کرد: بخشی از این واکسن‌ها به صورت رایگان در اختیار گروه‌های پرخطر قرار می‌گیرد. سیدبهزاد فاطمی درباره تزریق واکسن آنفلوآنزا به گروه‌های پرخطر اظهار کرد: مادران باردار، کودکان 6 ماهه تا 5 ساله، سالمندان بالای 65 سال، بیماران مبتلا به بیماری‌های زمینه‌ای، افراد دارای نقص ایمنی، بیماران سرطانی و کادر بهداشت و درمان از طریق معاونت بهداشت، واکسن آنفلوآنزا را رایگان دریافت می‌کنند. وی ادامه داد: سایر گروه‌های جامعه می‌توانند واکسن را از داروخانه‌ها تهیه کنند. رئیس اداره پایش اداره کل  دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو از آغاز توزیع واکسن  چهارظرفیتی آنفلوآنزا در داروخانه‌های سراسر کشور خبر داد و افزود: واکسن تولید داخل از نوع نوترکیب که نسل جدیدتر واکسن‌های ویروسی محسوب می‌شود نیز در داروخانه‌ها در دسترس است. به گفته فاطمی، همچنین انواع واکسن‌های وارداتی طی ماه جاری و مهر به کشور وارد خواهد شد.