اسرائیل آن شر مطلق

یدالله قاسم‌زاده: «اسرائیل، آن شر مطلق»! این عبارت آتشین نه‌تنها یک توصیف ساده که فریادی بیدارگر بود که امام موسی صدر برای نخستین‌بار بر پیکر خفته جهان انداخت؛ فریادی که ماهیت پلید اشغالگری، تجاوزطلبی بی‌رحمانه و توحش بی‌حدوحصر رژیم صهیونیستی را آشکار می‌کرد. از سال ۱۹۴۸، واژه‌هایی چون «سرزمین‌های اشغالی»، «تجاوز بی‌امان» و «حملات وحشیانه نیروهای اسرائیلی» همچون زخمی عمیق سرفصل اخبار خاورمیانه را خونین کرده است.
«اسرائیل، آن شر مطلق»؛ نه‌تنها یک کتاب که شمشیری از جنس حقیقت است. این اثر گزیده‌ای است درخشان از سخنرانی‌ها، پیام‌ها و مصاحبه‌های امام موسی صدر که از گنجینه ۱۲ ‌جلدی «گام به گام با امام» با دقت تمام برگزیده شده و از سوی موسسه فرهنگی - تحقیقاتی امام موسی صدر در سال 1404 منتشر شده است. این انتخاب هوشمندانه نه‌تنها معرفی جامعی از کتاب را پیش روی خواننده قرار می‌دهد، بلکه دریچه‌ای بی‌واسطه به نگاه عمیق و افشاگرانه امام صدر نسبت به رژیم صهیونیستی می‌گشاید.
این کتاب آیینه‌ای بی‌غش است؛ آیینه‌ای که نبرد حق و باطل در منازعات مقاومت فلسطین و رژیم صهیونیستی، ایستادگی سرافرازانه مقاومت لبنان در برابر تجاوزهای ددمنشانه این رژیم و تعاملات پیچیده فلسطینیان با لبنان (بویژه در کوران جنگ‌های داخلی این کشور) را به وضوح بازتاب می‌دهد و اما در کانون این آیینه، قامت استوار امام صدر ایستاده است؛ مردی که در میانه توفان این چالش‌ها، مبانی اصولی خود را در دفاع از جنوب لبنان و شیعیان، تقویت استقلال و یکپارچگی لبنان و در عین حال حمایت قاطعانه از مقاومت فلسطین با صلابت و اقتدار به زبان عمل ترجمه کرد.
* اسرائیل، تهدیدی علیه انسانیت
در همان گام نخست و در مقدمه کتاب «اسرائیل، آن شر مطلق»، به شیوهای درخشان نگاه ژرف و هشداردهنده امام موسی صدر به رژیم صهیونیستی کاویده می‌شود. در این بخش آمده کمتر فرصتی پیش آمده که امام صدر به ماهیت زشت اسرائیل و تهدیدهای هولناک و آسیب‌های ویرانگر آن علیه پیکره انسانیت، تمدن و تاریخ نپرداخته باشد و کمتر روزی بوده که قلب او از رنج و محنت سوزناک جنوب لبنان که ثمره همسایگی اجباری با تجاوزهای بی‌امان اسرائیل است، به درد نیامده و از آن سخن نگفته باشد.
امام صدر درباره ماهیت اسرائیل می‌گوید: «رسالت ما در لبنان، با رسالت اسرائیل در تضادی آشکار است. رسالت اسرائیل، نژادپرستی، مذهب‌گرایی کور و انکار همزیستی مسالمت‌آمیز است، در حالی که رسالت ما برای تمام بشریت همزیستی، گشودگی و بشردوستی مؤمنانه است. وجود ما نقیض وجود آنهاست.» و با قاطعیتی بی‌نظیر می‌افزاید: «اسرائیل ضداسلام و ضدمسیحیت، ضدایمان، ضدقومیت عرب، ضدمیهن و ضدانسانیت است».
* اسرائیل سراسر باطل است
آنگونه که امام موسی صدر در بخش دیگری از این کتاب صریحاً اعلام می‌کند اسرائیل سراسر باطل است. این کتاب روشنگر نقل می‌کند در ششمین دوره مجلس ملی فلسطین که سال ۱۹۶۹ در قاهره برگزار شد، امام صدر پیام کوبنده خود را توسط نماینده ویژه خویش به این نشست تاریخی ارسال می‌کند: «برادران مجاهد! انقلاب شما، انقلابی است بر ضد دنیایی که صهیونیسم را یا ندید یا عامدانه نادیده گرفت؛ دنیایی که آن را پدید آورد، پرورش داد و همواره بی‌دریغ از آن پشتیبانی کرد تا این غول سرکش، بالنده شد، دیگران را درید و بی‌شک، پدر و مادر خود را نیز خواهد درید و آخرین رشته‌های انسانیت موجود در جهان را بر باد خواهد داد. آری! اسرائیل زاییده تمدن سرکش مادی و نتیجه محتوم مبانی تمدن غربی است؛ طغیانی خودخواهانه و بشری که در پایان قرون وسطی، بر پایه انکار خدا و ارزش‌های والای انسانی بنا گذاشته شد».
* اسرائیل باید از صفحه عالم محو شود
در این کتاب که بخشی از آن نیز به همین مضمون نامگذاری شده، به یکی از قاطعانه‌ترین دیدگاه‌های امام موسی صدر اشاره می‌شود: «اسرائیل باید از صفحه عالم محو شود». این جمله، نه‌تنها انعکاسی از مواضع او، بلکه بیانگر عمق باور موسی به ماهیت رژیم صهیونیستی است.
نخستین سالگرد جنگ اکتبر ۱۹۷۳ که با یورش غافلگیرانه سوریه و مصر در مقدس‌ترین روز یهودیان، یوم کیپور علیه رژیم صهیونیستی آغاز شد و تا ۲۵ اکتبر ادامه یافت، شاهد سخنرانی تاریخی امام موسی صدر بود. این مراسم که با حضور شخصیت‌های سیاسی برجسته‌ای چون آقای صائب سلام، مأمور تشکیل کابینه جدید لبنان برگزار شد، فراتر از یک رویداد سیاسی صرف به صحنه تبیین عمیق‌ترین مطالبات محرومان و تعیین اصول همکاری با دولت نوپا بدل شد. امام صدر در آن روز سرنوشت‌ساز، با قاطعیت اعلام کرد: «ما حق داریم خواهان نابودی اسرائیل باشیم». این سخن، نه‌تنها انعکاسی از مواضع پیشین ایشان، بلکه گسستی جسورانه از هنجارهای سیاسی رایج بود، چرا که او با تکیه بر شکستن اسطوره نفوذناپذیری اسرائیل و با جسارتی که از باور به حقانیت ملت فلسطین نشأت می‌گرفت، اعلام کرد: «اسرائیل باید از صفحه عالم محو شود، زیرا اسرائیل با ساختار کنونی‌اش عنصری تجاوزکار و مخالف با حرکت بشری است».
* و در آخر، اسرائیل آن شر مطلق است
این عنوان، نه‌تنها بخشی از کتاب بلکه گویای یکی از عمیق‌ترین و قاطعانه‌ترین دیدگاه‌های امام موسی صدر درباره ماهیت کیان غاصب اسرائیل است. امام صدر در یکی از درس‌های تحلیل سیاسی خود که با حضور اعضای ارشد جنبش امل برگزار می‌شد، به تبیین دقیق این تعبیر پرداخت. این کلاس‌های هفتگی که به محلی برای طرح مباحث بنیادین عقیدتی، فرهنگی و سیاسی بدل شده بود، فرصتی مغتنم برای درک عمیق‌تر اندیشه‌های امام فراهم می‌آورد.
آنچه مایه شگفتی و در عین حال تأمل است، بسامد بالای استفاده امام صدر از تعبیر «شر مطلق» برای توصیف اسرائیل است. این تعبیر جز یک مورد استثنایی که در نقد نظام فرقه‌ای لبنان به کار رفت، بارها و در مناسبت‌های گوناگون برای نمایاندن چهره واقعی این کیان غاصب، بر زبان جاری شد.
لحن دردمندانه و حزین امام صدر در طول این سخنرانی‌ها، عمق رنجی را آشکار می‌کند که از وضعیت نابسامان جنوب لبنان نشأت می‌گرفت. این مشکلات از یک سو، پیامد تجاوزهای بی‌شرمانه ارتش رژیم صهیونیستی و از سوی دیگر، ناشی از پیامدهای ناگوار قانون‌شکنی‌ها و تعرض‌های برخی گروه‌های فلسطینی و چپ لبنانی به اهالی منطقه بود که امام صدر را نگران می‌کرد.
در پایان باید اشاره کرد امام موسی صدر، اسرائیل را نه‌تنها یک اشغالگر و متجاوز، بلکه «شر مطلق» و تهدیدی اساسی علیه انسانیت، تمدن و تاریخ می‌دانست. در دیدگاه او، رسالت اسرائیل بر پایه‌های نژادپرستی، مذهب‌گرایی کور و انکار همزیستی بنا شده بود، در حالی که رسالت او و پیروانش ترویج همزیستی، گشودگی و بشردوستی مؤمنانه بود. او صراحتاً اعلام می‌کرد اسرائیل ضداسلام، ضدمسیحیت، ضدایمان، ضدقومیت عرب، ضدمیهن و ضدانسانیت است. امام صدر، رژیم صهیونیستی را زاییده تمدن مادی غربی و نتیجه محتوم انکار خدا و ارزش‌های انسانی قلمداد می‌کرد و معتقد بود این کیان غاصب، سراسر باطل است و نهایتاً به نابودی خود منجر خواهد شد. این دیدگاه قاطع، در کتاب «اسرائیل، آن شر مطلق!» که گزیده‌ای از سخنرانی‌ها و پیام‌های او است، به‌روشنی بیان شده و نمایانگر عمق باور او به ضرورت مبارزه با این پدیده شوم است.