حسین مهدی‌تبار: ناوگان جهانی «صمود» – در عربی به معنای پایداری و استقامت – بزرگ‌ترین کاروان دریایی بشردوستانه‌ای است که جهان تا به امروز به خود دیده، متشکل از بیش از ۵۰ کشتی و قایق کوچک و بزرگ، حامل صدها فعال حقوق بشر، پزشکان، خبرنگاران، هنرمندان و داوطلبان از ۴۴ کشور جهان. این کاروان که از بنادر اسپانیا، ایتالیا، فرانسه، تونس و مالزی به راه افتاده، نه‌تنها محموله‌های غذایی، دارویی و بهداشتی را به سوی غزه حمل می‌کند، بلکه نمادی از بیداری وجدان جهانی در برابر محاصره رژیم صهیونیستی بر این نوار باریک است. ریشه‌های صمود به جنبش‌های مردمی شمال آفریقا بازمی‌گردد؛ جایی که ژوئن ۲۰۲۵، کاروان زمینی «صمود مغرب» با هزاران داوطلب از الجزایر، تونس، مراکش، لیبی و مصر از تونس حرکت کرد و با وجود موانع امنیتی در لیبی و مصر، به مرز رفح رسید تا محاصره را به چالش بکشد.
این حرکت، که ابتدا به عنوان یک کاروان زمینی آغاز شد، به سرعت با ائتلاف‌های بین‌المللی مانند «ائتلاف ناوگان آزادی» (Freedom Flotilla Coalition)، «جنبش جهانی غزه» و «صمود نوسانتارا» مالزی ادغام شد و به یک ناوگان دریایی عظیم تبدیل گردید. نکات جالبی درباره صمود وجود دارد: یکی از کشتی‌ها کاملاً با خدمه زن اداره می‌شود، کشتی دیگری توسط کهنه‌سربازان ارتش آمریکا هدایت می‌شود و بیش از ۶۰۰۰ نفر برای پیوستن به آن ثبت‌نام کرده‌اند، هرچند به دلایل امنیتی، تنها چند صد نفر انتخاب شدند. شخصیت‌های برجسته‌ای مانند گرتا تونبرگ، فعال محیط زیستی سوئدی، ماندلا ماندلا، نوه نلسون ماندلا و آدله هنل، بازیگر فرانسوی، در این کاروان حضور دارند. همچنین، یک کشتی پزشکی با حمایت سازمان امدادی «امرجنسی» ایتالیا اضافه شده تا به قربانیان جنگ در غزه کمک‌رسانی کند. این کاروان که بزرگ‌ترین تلاش مدنی پس از ناوگان مرمره است، از ۳۱ آگوست ۲۰۲۵ از بنادر اسپانیایی مانند بارسلونا آغاز به حرکت کرد و موج دوم آن ۴ سپتامبر از تونس به راه افتاد، با هدف رسیدن به سواحل غزه در میانه سپتامبر.
15 سپتامبر 2025 ناوگان در حال نزدیک شدن به آب‌های بین‌المللی نزدیک غزه است؛ کشتی‌های اصلی مانند «فمیلی» و «مادلین» از بندر بنزرت تونس حرکت کرده‌اند و با وجود تأخیرهای جوی و حملات مشکوک پهپادی، مصمم به ادامه مسیر هستند. در پست‌های شبکه اجتماعی X، کاربران از سراسر جهان، از جمله فعالان ایرانی و پاکستانی، این حرکت را «امید غزه» توصیف کرده‌اند و ویدئوهایی از کودکان غزه که با حسرت منتظر رسیدن کاروان هستند، وایرال شده است. یکی از نکات برجسته صمود، تنوع شرکت‌کنندگان است: از سناتور سابق پاکستانی مشتاق احمدخان تا مجری ترکیه‌ای اکبال گورپینار و حتی مستندسازان ایرانی مانند مجتبی میناوند که از تونس گزارش می‌دهد. این کاروان نه‌تنها کمک‌های مادی حمل می‌کند – از جمله ۹۰۰ تن غذا و دارو برای مقابله با قحطی مصنوعی که بیش از ۹۰۰ هزار کودک غزه را درگیر کرده – بلکه با پخش زنده در X و رسانه‌های جهانی، جنایات رژیم صهیونیستی را به تصویر می‌کشد. اهداف صمود چندلایه است: شکستن محاصره دریایی غزه که از سال ۲۰۰۷ برقرار است، ایجاد یک کریدور بشردوستانه دائمی، جلب توجه افکار عمومی به نسل‌کشی در غزه – جایی که از 7 اکتبر ۲۰۲۳، حدود 70 هزار فلسطینی کشته شده‌اند – و فشار بر دولت‌ها برای پایان سکوت در برابر جنایات اسرائیل. سازمان‌دهندگان تأکید می‌کنند این حرکت، پاسخی مردمی به انفعال جامعه جهانی است؛ جایی که سازمان ملل و اتحادیه اروپایی با وجود گزارش‌های متعدد قحطی سیستماتیک، اقدامی جدی نکرده‌اند. اثرات صمود فراتر از مرزهای غزه است؛ این کاروان، با پوشش گسترده در رسانه‌هایی مانند الجزیره و خبرگزاری‌های ایرانی، موجی از همبستگی جهانی ایجاد کرده و هزاران پست در X را به خود اختصاص داده، از جمله کمپین‌های حمایتی در ترکیه و پاکستان که پیشنهاد تشکیل ناوگان مشترک با اندونزی را مطرح کرده‌اند. در حالی که دولت‌های عرب مانند مصر و اردن مرزها را بسته‌اند، مردم عادی از سراسر جهان صدای خود را به این کاروان اضافه کرده‌اند. اگر 15 سپتامبر موج نهایی از تونس به راه بیفتد، این کاروان می‌تواند نقطه عطفی در تاریخ مقاومت فلسطین باشد، با پتانسیل رساندن صدها تن کمک و افشای بیشتر جنایات صهیونیست‌ها. اما صمود چه تأثیری بر امنیت و چهره جهانی رژیم صهیونیستی دارد؟ از منظر امنیتی، این کاروان چالش مستقیمی برای تل‌آویو ایجاد می‌کند. اسرائیل که محاصره غزه را با ادعای جلوگیری از ورود سلاح‌های حماس توجیه می‌کند، با یک ناوگان مدنی غیرمسلح روبه‌رو است که در آب‌های بین‌المللی حرکت می‌کند؛ جایی که طبق قوانین بین‌المللی، حق عبور بی‌ضرر وجود دارد. حملات پهپادی اخیر به کشتی «فمیلی» در ۹ سپتامبر ۲۰۲۵ که توسط فعالان به عنوان اقدام اسرائیل توصیف شده، نشان‌دهنده وحشت تل‌آویو است. این حملات که الجزیره آن را «تلاش برای ایجاد هرج‌ومرج» نامیده، می‌تواند به تشدید تنش‌های نظامی منجر شود؛ اسرائیل مجبور است منابع دریایی خود را برای رهگیری صرف کند که این امر امنیت مرزهایش را تضعیف می‌کند و امکان حملات غیرمستقیم از سوی گروه‌های مقاومت را افزایش می‌دهد. اثرات غیرمستقیم نظامی شامل پراکندگی نیروهای اسرائیلی است: با تمرکز بر دریا، نقاط ضعف در جبهه‌های زمینی ایجاد می‌شود و این کاروان می‌تواند الهام‌بخش عملیات‌های مشابه در آینده باشد، مانند آنچه در سال ۲۰۱۰ رخ داد و منجر به فشارهای دیپلماتیک بر اسرائیل شد. چهره جهانی اسرائیل نیز به شدت آسیب می‌بیند؛ صمود، با پخش زنده در X و رسانه‌ها، تصاویر پهپادها و آتش‌سوزی‌ها را به جهان نشان می‌دهد که این امر ادعای «دفاع مشروع» رژیم را زیر سؤال می‌برد. سازمان ملل، از طریق گزارشگر ویژه فرانچسکا آلبانزه که در کاروان حضور دارد، این حملات را محکوم کرده و آن را بخشی از «تاریخ طولانی حملات اسرائیل به کشتی‌های غزه» می‌داند. این رویداد، اسرائیل را به عنوان یک رژیم آپارتاید معرفی می‌کند – همان‌طور که عفو بین‌الملل و سازمان‌های حقوق بشری توصیف کرده‌اند – و حمایت عمومی از فلسطین را افزایش می‌دهد، بویژه در اروپا، جایی که کارگران بنادر ایتالیا تهدید به بستن بنادر در صورت حمله کرده‌اند. پیام روانی و رسانه‌ای بر اسرائیل ویرانگر است: صمود، با شعار «شما تنها نیستید» نسبت به فلسطینی‌ها، ترس از انزوای جهانی را در تل‌آویو القا می‌کند. پست‌های X نشان می‌دهد کاربران، از جمله کسانی که ویدئوهای کودکان گرسنه غزه را به اشتراک گذاشته‌اند، این کاروان را «نور امید» می‌نامند که این امر فشار روانی بر ارتش صهیونیستی را افزایش می‌دهد. در بعد رسانه‌ای، صمود با ده‌ها میلیون بازدید در X و الجزیره، روایت اسرائیل را از «دفاع» به «تروریسم دولتی» تغییر می‌دهد و کمپین‌های زیادی را وایرال کرده است. از منظر سیاسی و دیپلماتیک، صمود فشار بر متحدان اسرائیل مانند آمریکا و اروپا را افزایش می‌دهد؛ اتحادیه اروپایی که قبلاً محاصره را غیرقانونی دانسته، حالا با فشار عمومی روبه‌رو است و کشورهایی مانند ترکیه و پاکستان پیشنهاد ناوگان مشترک داده‌اند.
این کاروان می‌تواند به قطعنامه‌های جدید در مجمع عمومی سازمان ملل منجر شود، مشابه آنچه پس از حمله صهیونیست‌ها به کشتی مرمره رخ داد و روابط دیپلماتیک اسرائیل با آفریقا و آسیا را تیره‌تر کند؛ جایی که کشورهایی مانند مالزی و اندونزی نیز از غزه حمایت کرده‌اند. در نهایت، اثرات هویتی و نمادین صمود عمیق است: این کاروان، نماد «صمود» فلسطینی را جهانی می‌کند و به مردم غزه هویت مقاومت می‌بخشد. در X، کاربران فلسطینی آن را «کشتی نوح در توفان نسل‌کشی» توصیف کرده‌اند که این امر حس تعلق و امید را تقویت و نسل جوان را به ادامه مبارزه ترغیب می‌کند. صمود نه‌تنها یک کاروان است، بلکه یک جنبش هویتی است که ثابت می‌کند مقاومت فلسطین، با حمایت جهانی، شکست‌ناپذیر است. در این میان، سؤال این است: آیا جهان سکوت را می‌شکند یا دوباره به تماشا می‌نشیند؟ صمود، با همه خطراتش، یک نشانه است: انسانیت هنوز زنده است و امواج مدیترانه شاهد آن هستند.
صمود؛ تلاشی جهانی برای شکستن محاصره غزه
ارسال نظر
پربیننده
تازه ها