
گروه بینالملل: روز گذشته اجلاس سران سازمان همکاری اسلامی، همچنین اتحادیه عرب با حضور بسیاری از رهبران عربی و اسلامی در دوحه برگزار شد.
کمتر از یک هفته پس از آنکه قطر بعد از فلسطین، سوریه، لبنان، یمن، ایران، عراق، مصر(حمله یک تانک اسرائیلی به یک پاسگاه مرزی مصر)، تونس (حمله به کشتی اصلی ناوگان صمود توسط پهپاد اسرائیلی در آبهای تونس) تبدیل به هشتمین کشور منطقه غرب آسیا و شمال آفریقا شد که مورد تجاوز رژیم صهیونیستی قرار گرفت، سران کشورهای اسلامی در نشستی اضطراری در پایتخت قطر تجاوز اخیر رژیم صهیونیستی به دوحه را محکوم کردند. اجلاس مشترک سران کشورهای سازمان همکاری اسلامی و اتحادیه عرب بعدازظهر دیروز با سخنان «تمیم بن حمد بن خلیفه آلثانی» امیر قطر آغاز شد. امیر قطر اعلام کرد: ما مصمم هستیم هر اقدامی که لازم باشد برای حفظ حاکمیت خود و مقابله با تجاوز اسرائیل انجام دهیم، چون پایتخت کشورم هدف حملهای ناجوانمردانه قرار گرفت و به محل سکونت خانوادههای رهبران حماس و هیات مذاکرهکننده آنها حمله شد.
به گفته امیر قطر، جنگ اسرائیل علیه غزه به جنگی برای نسلکشی تبدیل شده است. امیر قطر افزود: اگر اسرائیل قصد ترور رهبران سیاسی جنبش حماس را دارد، پس چرا با آنها مذاکره میکند؟ تجاوز اسرائیل آشکار، ناجوانمردانه و بزدلانه است. کسی که به طور مستمر و هدفمند طرف مذاکره را هدف قرار میدهد، در واقع در حال شکست دادن روند مذاکرات است.
تمیم بن حمد همچنین تاکید کرد: اسرائیل میخواهد غزه را غیرقابل سکونت کند تا زمینه را برای کوچاندن ساکنان آن فراهم کند و نتانیاهو در رؤیای تبدیل کردن منطقه عربی به حوزه نفوذ اسرائیل است و این یک توهم خطرناک است.
* تأکید عراق بر اقدام عملی
«محمد شیاع السودانی» نخستوزیر عراق دومین سخنران نشست سران کشورهای اسلامی بود و در سخنان خود تاکید کرد: باید از محکومیت بهسوی اقدام عملی [علیه رژیم صهیونیستی] حرکت کنیم.سودانی افزود: باید برای تشکیل ائتلاف عربی و اسلامی اقدام کنیم و به هرگونه تهدیدی علیه کشورهای خود پاسخ گروهی دهیم، ما باید پیام واضحی به جهان بفرستیم که امنیت پایتختهای ما قابل مذاکره نیست. نخستوزیر عراق همچنین خواستار تشکیل کمیته مشترک با حضور کشورهای عربی و اسلامی به منظور انتقال مواضع کشورهای اسلامی به شورای امنیت سازمان ملل و نهادهای بینالمللی شد.
* اردن: پاسخ به تلآویو باید بازدارنده باشد
«ملک عبدالله دوم» پادشاه اردن سخنران سوم نشست سران سازمان همکاری اسلامی بود. او نیز در این نشست تاکید کرد باید جهان عربی و اسلامی برای مقابله با تلآویو تلاش کند. به گفته عبدالله دوم، نشست دوحه باید نتیجه عملی برای مقابله با خطر اسرائیل داشته باشد و پاسخ ما باید صریح و بازدارنده باشد. پادشاه اردن در سخنان خود افزود: تجاوز به قطر ثابت میکند تهدید اسرائیل هیچ حد و مرزی ندارد.
* سیسی: اقدام مشترک انجام دهیم
«عبدالفتاح سیسی» رئیسجمهور مصر به عنوان دیگر سخنران اجلاس اضطراری سران کشورهای اسلامی و عربی در دوحه تاکید کرد: این اجلاس در سایه چالشهای عظیم برگزار میشود و تلآویو در تلاش است منطقه را به میدان بیحد و مرزی برای حملات و تجاوزات خود تبدیل کند، لذا هشدار میدهم رفتار بیمهار اسرائیل میتواند دامنه درگیریها را گسترش دهد و ثبات منطقه را متزلزل کند.
سیسی ضمن محکومیت حمله رژیم صهیونیستی به یک کشور میانجی با شدیدترین عبارات، تاکید کرد: اکنون زمان آن رسیده با جدیت و قاطعیت برای مساله فلسطین اقدام کنیم و بار دیگر از همه دعوت میکنم به صورت فوری کشور فلسطین را به رسمیت بشناسند، زیرا این تنها راه تحقق راهحل ۲ کشور است.
رئیسجمهور مصر تاکید کرد: پیام امروز ما روشن است و آن اینکه هرگز حمله به حاکمیت کشورمان را نمیپذیریم. سیسی در ادامه بیان کرد: تلآویو باید این نکته را درک کند که امنیتش هرگز با زور محقق نخواهد شد و قلدرمآبی و زورگویی اسرائیل مستلزم دیدگاه مشترک ما درباره امنیت و همکاری منطقهای است. رئیسجمهور مصر با تاکید بر اینکه رهبران عربی و اسلامی باید کار مشترکی علیه اسرائیل انجام دهند، افزود: اسرائیل موجودیتی خطرناک علیه صلح و نظام بینالمللی است. حمله اسرائیل به قطر نشان میدهد هیچ خط قرمزی ندارد. مسؤولان اسرائیل باید مجازات شوند.
سیسی در پایان سخنانش از کشورهای عربی و اسلامی خواست از خودشان دفاع کنند و خطاب به کل جهان نیز تاکید کرد همه جهان باید در برابر سیاستهای اسرائیل ایستادگی کند.
* تأکید ترکیه بر فشار اقتصادی بر رژیم صهیونیستی
«رجب طیب اردوغان» رئیسجمهور ترکیه از دیگر رهبران شرکتکننده در اجلاس سران کشورهای اسلامی و عربی در دوحه بود که در سخنان خود در این نشست تاکید کرد: تجاوزات روزافزون اسرائیل اکنون به یک تهدید مستقیم برای منطقه ما تبدیل شده، چون تجاوز اسرائیل به قطر به عنوان کشور میانجی جویای صلح نیز کشیده شد.
اردوغان ابراز امیدواری کرد تصمیمات در نشست دوحه به یک اعلامیه مکتوب تبدیل و به سراسر جهان ابلاغ شود. به گفته وی، هدف نتانیاهو ادامه کشتار علیه مردم فلسطین و کشاندن منطقه به آشوب و هرج و مرج است و از سوی دیگر سیاستمداران اسرائیلی بارها توهماتی را درباره آنچه «اسرائیل بزرگ» خوانده میشود، تکرار میکنند. رئیسجمهور ترکیه با درخواست برای به عدالت سپردن مسؤولان اسرائیلی مطابق مکانیزمهای حقوق بینالملل، بر محاکمه قضایی سران تلآویو تاکید کرد. اردوغان همچنین با اشاره به لزوم دستیابی کشورهای اسلامی به خودکفایی در توسعه و افزایش همکاریهای اقتصادی در جهان اسلام، بر این مساله تاکید کرد که باید فشارهای اقتصادی بر اسرائیل اعمال شود و تجربههای گذشته موفقیت این فشارها را اثبات کرده است. به گفته رئیسجمهور ترکیه، باید مکانیزمهای همکاری مشترک میان کشورهای اسلامی توسعه یابد.
* ایران: همه در برابر صهیونیستها متحد شویم
مسعود پزشکیان دیگر سخنران نشست سران کشورهای اسلامی و عربی بود. وی در ابتدای سخنان خود اعلام کرد: تجاوز گستاخانه 9 سپتامبر 2025 به قطر، حملهای از پیش برنامهریزی شده توسط رژیم صهیونیستی بود که با هدف از بین بردن تلاشهای دیپلماتیک برای پایان دادن به نسلکشی در غزه انجام شد. این تجاوز به دیپلماسی بیش از یک جنایت است؛ این یک اعلام علنی و بیشرمانه است که اکنون قدرت نظامی و نه قانون، تعیینکننده است. متاسفانه تروریستهای حاکم بر تلآویو، با مصونیتی که پس از خیانتی مشابه به دیپلماسی در ژوئن 2025 با آغاز جنگ تجاوزکارانه علیه مردم کشور من احساس کردند، جریتر شدهاند. نباید جای هیچ شک و تردیدی باشد که حملات هفته گذشته به دوحه، تروریسم محض بود؛ سندی بر اینکه رژیم تلآویو هر گونه محدودیت اخلاقی و قانونی را کنار گذاشته است.
رئیسجمهور در ادامه تاکید کرد: بگذارید صریحا درباره چگونگی رسیدن به این لحظه صحبت کنیم. این حمله از خلأ پدید نیامده است؛ نتیجه اجتنابناپذیر دههها مصونیت رژیم صهیونیستی است که برخی قدرتهای غربی آن را ممکن کردهاند. جهان ظرف مدت طولانی شاهد ساخت دژی از حمایت در اطراف این رژیم بوده است؛ حمایتی که آجر به آجر آن از طریق وتوهای آمریکا، توافقنامههای تجاری اروپا و فلج نظام قضایی و بینالمللی فراهم شده است. در 2 سال گذشته غزه جنایات وحشتناکی را تحمل کرده که وجدان بشریت را به سنجه گذاشته است. امروز غزه در آتش میسوزد. بیش از 64 هزار فلسطینی در کمتر از 2 سال به شهادت رسیدهاند؛ کودکان گرسنگی میکشند و در همین حال، جهان صرفا به نظاره و ابراز محکومیت بسنده میکند. دیوان بینالمللی دادگستری حکم داده اقدامات رژیم صهیونیستی، نسلکشی محسوب میشود اما ماشین کشتار همچنان به کار خود ادامه میدهد و اکنون دامنهاش را به خاک قطر گسترش داده است». دکتر پزشکیان در سخنان خود در نشست سران سازمان همکاری اسلامی افزود: «باید مسیر خطرناکی را که با آن روبهرو هستیم بشناسیم. رژیم صهیونیستی سال 2025 چند کشور مسلمان را بمباران کرده است. هر حمله و تجاوز این رژیم به عنوان دفاع مشروع توجیه میشود و هر بار دوپهلوگویی کشورهای غربی و حداکثر محکومیتهای توخالی را به دنبال دارد. ما همچنین باید از همدستی نام ببریم که این جنایات را ممکن میسازد. هنگامی که یک رژیم یاغی تحت هر شرایط تسلیحات، تأمین مالی و حمایت دیپلماتیک دریافت میکند، میآموزد هیچ محدودیتی ندارد. وقتی وتوها و استانداردهای دوگانه، نظام بینالملل را فلج میکند، مصونیت، مانند پوسیدگی پخش میشود. تاریخ گناه حامیان این تجاوز را به یاد خواهد سپرد. درباره حمایت از فلسطین، دکتر پزشکیان تاکید کرد: ما به مردم فلسطین و به همه کسانی که به عدالت ایمان دارند 2 چیز بدهکاریم: صراحت کلام و اقدام. از باب صراحت کلام باید گفت جنایات رژیم صهیونیستی خطاهای موردی نیست؛ آنها بخشی از دکترین تسلط، پاکسازی و ایجاد ترسند؛ استراتژی پاکسازی قومی، توسعهطلبی و تجاوز که با همدستی آمریکا و برخی کشورهای غربی تقویت میشود اما از باب اقدام باید گفت کلمات، نسلکشی را پایان نمیدهد. باید متجاوز را منزوی کنیم، تسلیحات و تأمین مالی او را قطع و رهبرانشان را در دادگاههای عدالت پاسخگو کنیم. اما این اقدامات بدون وحدت کارآمد نخواهد بود. رژیم صهیونیستی روی رقابتها و اولویتهای متضاد ما حساب کردند.
رئیسجمهور در ادامه اظهار کرد: «حمله به دوحه، بسیاری از معادلات و تفکرات اشتباه را دگرگون کرد و نشان داد هیچ کشور عرب و مسلمانی از تجاوز رژیم تلآویو در امان نیست. فردا میتواند نوبت هر یک از پایتختهای عربی و اسلامی باشد. انتخاب روشن است؛ باید با هم متحد شویم، رسول خدا(ص) پس از فتح مکه سخنرانی فرمودند و اعلام کردند: «انماالمسلمون اخوه، المسلم اخ المسلم و هم ید واحد علی من سواه».
دکتر پزشکیان در این نشست خطاب به متجاوزان بیان کرد: رژیم صهیونیستی و حامیانش بدانند حمله به دوحه نشانه قدرت نبود، بلکه از سر ناامیدی و استیصال بود. رژیمی که به موقعیت خود اطمینان دارد، نیازی به بمباران مذاکرهکنندگان ندارد. شما از هر خط قرمزی عبور کردهاید؛ هر منطق و قانونی را نادیده گرفتهاید؛ هر اصل رفتار متمدنانه را نقض کردهاید اما ناخواسته کار مهم دیگری هم کردهاید؛ اراده جمعی امت اسلام را بیدار کردید. مظلومنمایی و قربانینمایی شما دیگر نخنما و بیاثر شده است.
جهان میبیند، ضبط میکند و به یاد میسپارد. تاکید بر وحدت، بخش پایانی سخنان رئیسجمهور بود و وی در این ارتباط اظهار کرد: رژیم صهیونیستی علیه حاکمیت، کرامت و آینده ما اعلام جنگ کرده است. ما در پاسخ اعلام میکنیم مرعوب نخواهیم شد، متفرق نخواهیم شد، ساکت نخواهیم ماند. از خاکستر غزه، عدالت برخواهد خاست. از آوار ساختمانهای تخریب شده در دوحه، بیروت، تهران، دمشق و صنعا، نظمی نو پدیدار خواهد شد؛ نظمی نه مبتنی بر ریاکاری، بلکه بر مبنای وحدت اسلامی، نه برتریجویی صهیونیستی، بلکه بر برادری و برابری انسانی. «مَنْ سَمِعَ رجلا ینادی یا لَلْمُسْلِمینَ فَلَمْ یجِبْهُ فَلَیسَ بِمُسْلِمٍ مَنْ أَصْبَحَ لا یَهْتَمُّ بِأُمورِ الْمُسْلمینَ فَلَیْسَ بِمُسْلِمٍ».
خواست پزشکیان از سران کشورهای اسلامی در پایان سخنان خود این بود: باید رژیم صهیونیستی مجازات و پاسخگو کردن متجاوزان آغاز شود.
* اسرائیل را تحریم کنیم
نخستوزیر مالزی نیز در اجلاس سران کشورهای اسلامی و عربی در دوحه تاکید کرد: باید شجاعت لازم را برای اتخاذ موضع عملی در برابر تجاوزات مداوم [رژیم صهیونیستی] داشته باشیم. به گفته انور ابراهیم، محکوم کردن، شلیک موشکها را متوقف و فلسطین را آزاد نمیکند، بلکه باید تحریمهایی علیه اسرائیل اعمال شود و روابط تجاری و دیپلماتیک با آن قطع شود.
نخستوزیر پاکستان هم در اجلاس سران کشورهای اسلامی و عربی با تاکید بر محکومیت حمله رژیم صهیونیستی به قطر، اظهار کرد: این حمله نشاندهنده جاهطلبی و سلطهجویی اسرائیل است. به گفته شهباز شریف، پاکستان از تشکیل یک گروه کاری عربی و اسلامی برای اتخاذ تدابیر مؤثر علیه اسرائیل حمایت میکند. نخستوزیر پاکستان همچنین خواستار تعلیق عضویت رژیم صهیونیستی در سازمان ملل شد.
معاون نخستوزیر عمان هم که در نشست کشورهای اسلامی و عربی حضور داشت، تاکید کرد: حمله خائنانهای که علیه قطر انجام شد، به روشنی خطرناک بودن مرحلهای را که در آن قرار داریم آشکار کرد و امنیت کشور قطر، بخشی از امنیت خلیجفارس و بلکه امنیت کل جهان عرب و اسلام است».
عمان همچنین خواستار این شد که این کنفرانس آغازی برای حرکتی جدی در جهت پایان دادن به اشغالگری و توقف تجاوزات اسرائیل باشد. به گفته این مقام عمانی، وحدت صفوف تنها راه حفظ امنیت و پاسداری از ملتهای اسلامی و عربی است.
* الجزایر: اسرائیل بزرگترین تهدید جهان است
وزیر خارجه الجزایر از جمله شرکتکنندگان در نشست کشورهای عربی و اسلامی اعلام کرد الجزایر آماده است همهگونه حمایت را از کشور قطر را برای انجام هر آنچه لازم است جهت حفظ امنیتش ارائه دهد. به گفته احمد عطاف، تجاوز آشکار اسرائیل به قطر، تعرض به کل امت عربی و اسلامی به شمار میرود و اکنون برای همه آشکار شده اشغالگری اسرائیل بزرگترین تهدید برای امنیت و صلح در سطح منطقهای و جهانی است.
بیانیه محافظهکارانه پایانی
با پایان نشست سران سازمان همکاری اسلامی در دوحه، شرکتکنندگان بیانیهای صادر کردند؛ بیانیهای که بر خلاف انتظارات، در آن خبری از اقدام عملی برای مقابله با رژیم صهیونیستی نبود. مهمترین مفاد این بیانیه شامل تاکید بر موارد زیر است:
محکومیت تجاوز وحشیانه رژیم صهیونیستی به قطر و تضعیف صلح در منطقه محکومیت حمله به قطر با شدیدترین عبارات
همبستگی کامل با قطر و پشتیبانی از این کشور برای پاسخ
حمایت از تلاشهای میانجیگرانه قطر، مصر و آمریکا برای توقف جنگ در غزه
تأکید بر ایستادگی در برابر طرحهای رژیم صهیونیستی برای تحمیل واقعیتی جدید به منطقه
تأکید بر امنیت جمعی و سرنوشت مشترک کشورهای عرب و اسلامی
تأکید بر محکومیت هرگونه تلاش رژیم صهیونیستی برای آواره کردن و کوچاندن فلسطینیان تحت هر بهانهای
محکومیت سیاستهای رژیم صهیونیستی که فاجعه انسانی بیسابقهای را در غزه به بار آورده است
هشدار نسبت به پیامدهای هرگونه تصمیم رژیم اشغالگر برای الحاق بخشی از اراضی اشغالی فلسطین