یک رژیم تحریمی مؤثرعلیه رژیم صهیونیستی

محمدعلی حسن‌نیا: اساساً پایه تشکیل سازمان همکاری اسلامی به ماجرای فلسطین بازمی‌گردد. 25 سپتامبر سال 1969 بود که به پیشنهاد مراکش، عربستان و ایران، در پاسخ به آتش زدن مسجدالاقصی توسط یکی از صهیونیست‌های افراطی، سازمان همکاری اسلامی تشکیل شد و بعدها در جنگ 1973 یکی از پایه‌های تحریم شدید نفتی و اقتصادی علیه اسرائیل بود که فشارهای زیادی بر تل‌آویو و واشنگتن وارد کرد، هر چند این سازمان با گذشت بیش از ۵ دهه‌ از تشکیل هنوز نتوانسته ورود جدی به موضوع فلسطین داشته باشد و بی‌عملی جدی کشورهای عرب باعث حمله اسرائیل به قطر و هدف قرار دادن سران حماس در دوحه شد.
اجلاس سازمان همکاری اسلامی روز گذشته با حضور بیش از 51 کشور در قطر برگزار شد. دوحه میزبان این اجلاس بود؛ دوحه‌ای که همین چند روز قبل شاهد حمله بی‌سابقه اسرائیل بود. نتانیاهو در 2 سال اخیر علاوه بر قطر، به کشورها و مناطق عربی و اسلامی لبنان، سوریه، غزه، یمن، ایران و تونس حمله کرده است. نتانیاهو همچنین در اظهاراتی اعلام کرد اگر لازم باشد دوباره قطر را مورد حمله قرار خواهد داد؛ موضوعی که باعث شد مردم کشورهای اسلامی توقع داشته‌ باشند سازمان همکاری اسلامی مانند سال 1973 متحد شده و یک کار عملی جدی علیه اسرائیل انجام دهد. رژیم صهیونیستی از بعد 7 اکتبر ۲۰۲۳ برای ایجاد توازن جدید در منطقه تلاش کرد. نتانیاهو جنگ فرسایشی را به جان خود و اسرائیل خرید تا بتواند یک نظم جدید در غرب آسیا شکل بدهد. حمله زمینی به غزه، حمله همه‌جانبه به لبنان و سوریه و اشغال بخش‌هایی از شام و بعد از آن حمله به یمن، عراق، ایران و دست آخر به قطر، نمونه بارزی از این راهبرد است. حمله به قطر یک زنگ هشدار جدی به سران عرب بود. شاید همواره در دکترین راهبردی برخی کشورهای عرب حاشیه خلیج‌فارس این موضوع مستتر بود که گزینه اول و آخر برای مقابله اسرائیل در منطقه، ایران و محور مقاومت است. به همین علت هم عربستان سعودی از خلع سلاح حزب‌الله و حماس در لبنان و فلسطین حمایت ‌کرده و می‌کند اما اکنون قرعه جنگ‌افروزی‌های اسرائیل و شخص نتانیاهو به اعراب رسیده است. روزنامه هاآرتص در گزارشی می‌نویسد: مصر و ترکیه هراس زیادی دارند که گزینه بعد حمله اسرائیل پس از قطر باشند. همچنین این روزنامه حمله اسرائیل به قطر را یک برگ برنده بزرگ برای ایران می‌داند، چرا که ایران همواره تاکید داشت جنایات اسرائیل به تهران محدود نخواهد ماند واقعیتی که اکنون اعراب و سران کشورهای اسلامی به آن رسیده‌اند.
دیروز در نشست اضطراری سران سازمان همکاری اسلامی، برخی سران کشورهای عربی و اسلامی به این نکته اشاره کردند که لازم است تدابیر ویژه‌ای علیه اسرائیل اتخاذ شود. اکنون جریان عربی به 2 جناح تقسیم می‌شود؛ یک گروه به رهبری مصر و قطر هستند که می‌خواهند با ایجاد ارتش عربی یا به اصطلاح «ناتوی عربی» برای مقابله با تهدیدات رژیم صهیونیستی آماده شوند و جناح دیگر امارات و عربستان که موضوع را محدود به مسائل دیپلماتیک می‌دانند.
از سویی آمریکا هم در هراس است و ترامپ قصد دارد روبیو را راهی دوحه کند تا از شدت عمل کشورهای عربی بکاهد. حتی ترامپ روزهای قبل نخست‌وزیر قطر را به آمریکا فراخواند و دیداری با وی انجام داد تا به متحد عرب خود 2 موضوع را تاکید کند؛ ابتدا اینکه عمل تند علیه اسرائیل انجام ندهند و دیگر اینکه از آنها حمایت می‌کند تا قراردادهای اقتصادی متوقف نشود. 
به هر روی اکنون تمام کشورهای عربی دریافته‌اند نیاز به یک پاسخ عملی به اسرائیل ضروری است. امیر قطر، رئیس‌جمهور مصر، نخست‌وزیر پاکستان و بسیاری از کشورهای اسلامی اعلام کردند باید یک پاسخ دقیق داده شود اما مهم‌ترین سناریویی که می‌تواند برای کشورهای عرب و اسلامی موثر باشد و راه‌های عملی هم برای آن وجود دارد، ایجاد یک شبکه تحریمی شدید علیه تل‌آویو است. 
شبکه الجزیره در گزارشی به این سناریو پرداخت و در بخش‌هایی از آن نوشت: بهترین سناریو برای کشورهای عرب و اسلامی در شرایط فعلی توقف قرارداد صلح مصر، اردن، امارات و... با اسرائیل، تحریم دریایی و هوایی تجاری اسرائیل، به رسمیت شناختن کشور فلسطین به صورت تام و تمام و حمایت همه‌جانبه بشردوستانه از مردم غزه با بازگشایی گذرگاه رفح، قطع رابطه گازی، نفتی و تجاری با اسرائیل و عدم بارگیری در بنادر و در واقع ایجاد یک نظام تحریمی سنگین علیه نتانیاهو است. 
البته احتمالا پیش‌‌نویسی 20 ماده‌ای برای این موضوع در نظر گرفته شود که به گفته العربی جدید - چاپ قطر- پاسخی عملی‌تر به موضوع حمله اسرائیل به قطر است. پیش‌نویس بیانیه شامل ۲۰ ماده است که تجاوز اسرائیل به دوحه را محکوم کرده و بر همبستگی مطلق کشورهای عرب و اسلامی با دولت قطر تأکید می‌کند. در مجموع به نظر می‌رسد سران کشورهای عرب پس از حمله رژیم صهیونیستی به دوحه نگاه واقع‌بینانه‌تری نسبت به تحولات منطقه و روند عادی‌سازی با رژیم اشغالگر قدس دارند و می‌دانند اگر مقابل تل‌آویو ایستادگی نشود، حتماً نتانیاهو به دنبال تضعیف امنیت تمام کشورهای عرب است.