محمد احمدی: دبیر انجمن انرژی‌های تجدیدپذیر می‌گوید: «نیروگاه‌های خورشیدی خانگی از نظر اقتصادی و ملی بسیار به‌صرفه‌تر از نیروگاه‌های بزرگ‌مقیاس و متمرکز هستند. این نیروگاه‌ها با کاهش ۱۲ تا ۱۳ درصد اتلاف انرژی در خطوط انتقال و حذف هزینه‌های سنگین احداث خطوط و پست‌های برق، صرفه‌جویی قابل توجهی ایجاد می‌کنند. با رفع موانع فنی و مالی، این الگو می‌تواند ناترازی برق را کاهش داده و تولید انرژی پاک را برای کشور تضمین کند».
ایران این روزها با ناترازی عمیق انرژی مواجه است؛ ناترازی برق بین تولید و مصرف در زمان اوج، به بیش از ۱۶ هزار مگاوات در سال جاری رسیده که معادل توان تولید ۱۶ نیروگاه اتمی بوشهر است. یعنی هر تابستان، کشور به اندازه ظرفیت چندین نیروگاه بزرگ کم دارد. بسیاری از کارشناسان معتقدند راه‌حل فوری و مقرون‌به‌صرفه فقط در ساخت نیروگاه‌های پرهزینه و زمانبر خلاصه نمی‌شود، بلکه در توسعه انرژی خورشیدی بویژه در قالب نیروگاه‌های خورشیدی خانگی است؛ نیروگاه‌هایی که برق را درست در محل مصرف تولید می‌کنند و مانع هدررفت ۱۲ تا ۱۳ درصدی انرژی در خطوط انتقال می‌شوند. در همین راستا، محمدامین زنگنه، دبیر انجمن انرژی‌های تجدیدپذیر ایران در گفت‌وگو با «وطن امروز» به بررسی واقعیات انرژی خورشیدی پرداخت و با نگاهی به ظرفیت واقعی، درباره مزایا، موانع و راه‌حل‌های عملی برای رونق سرمایه‌گذاری مردمی در این حوزه سخن گفت.
* ظرفیت تجدیدپذیرها در ایران؛ تنها ۱.۸ درصد از شبکه برق
دبیر انجمن انرژی‌های تجدیدپذیر ایران اظهار داشت: «در حال حاضر و با توجه ویژه به انرژی‌های تجدیدپذیر، بویژه انرژی خورشیدی، مجموع ظرفیت نصب‌شده نیروگاه‌های تجدیدپذیر در کشور حدود ۱۸۰۰ مگاوات است که بخش عمده آن، یعنی حدود ۱۲۰۰ مگاوات، مربوط به انرژی خورشیدی است. بقیه شامل نیروگاه‌های بادی، برقابی کوچک و زغالی است. ظرفیت فعلی ما ۱۸۰۰ مگاوات است، یعنی از این مقدار حدود ۱۲۰۰ مگاوات خورشیدی و مابقی مربوط به سایر فناوری‌هاست. کل ظرفیت اسمی شبکه ما نیز در حال حاضر حدود ۹۵ هزار مگاوات است، بنابراین ۱۸۰۰ مگاوات از ۹۵ هزار مگاوات مربوط به تجدیدپذیرهاست».
* مزایای نیروگاه‌های خورشیدی خانگی؛ کاهش اتلاف انرژی و هزینه‌ها
وی افزود: «نیروگاه‌های کوچک‌مقیاس یا همان نیروگاه‌های خورشیدی خانگی از منظر ملی بسیار مقرون‌به‌صرفه‌تر از نیروگاه‌های بزرگ‌مقیاس هستند. ما در خطوط انتقال حدود ۱۲ تا ۱۳ درصد افت داریم. یعنی اگر در نیروگاه‌های بزرگ‌مقیاس ۱۰۰ واحد برق تولید شود، حدود ۸۷ یا ۸۸ واحد به مصرف‌کننده می‌رسد. وقتی نیروگاه‌ها کوچک‌مقیاس باشند و در محل مصرف قرار گیرند، این میزان افت به شکل قابل توجهی کاهش می‌یابد. مزیت دیگر آن کاهش هزینه‌های خطوط انتقال و پست‌های لازم برای رساندن برق از نیروگاه‌های بزرگ به مصرف‌کننده است. وقتی نیروگاه‌ها در محل مصرف باشند، این هزینه‌ها صرفه‌جویی می‌شود».
* چالش قطعی برق تابستانی در نیروگاه‌های خورشیدی
زنگنه یکی از مشکلات جدی تابستان امسال را مربوط به نیروگاه‌های کوچک‌مقیاس دانست و گفت: «وقتی نیروگاه‌های کوچک در محل مصرف وصل می‌شوند، اگر مصرف‌کننده برق خود را قطع کند، برق نیروگاه هم قطع می‌شود. یعنی با وجود اینکه هزینه شده و نیروگاه در محل مصرف است، در تابستان و زمان اوج مصرف نمی‌تواند برق تولیدی خود را به شبکه تزریق کند. بنابراین اگر استراتژی وزارت نیرو توسعه نیروگاه‌های کوچک‌مقیاس باشد، باید این مشکل حل شود».
* از گرد و خاک تا خرید تضمینی
وی درباره انتقادهایی مبنی بر بازده پایین صفحات خورشیدی در شرایط گرد و خاک اظهار داشت: «کشور ما در کمربند خورشیدی جهان قرار دارد و یکی از بالاترین ظرفیت‌ها برای نیروگاه‌های خورشیدی را دارد. بنابراین ادعای اینکه نیروگاه خورشیدی کارایی ندارد، منطقی نیست. کاهش راندمان صفحات به دلیل گرد و خاک براحتی با بازوهای متحرک (ربات‌ها) قابل رفع است و مساله پیچیده‌ای نیست».
زنگنه درباره خرید تضمینی دولت گفت: «حتی اگر دولت وعده خرید تضمینی بدهد، در عمل معمولاً توان مالی انجام آن را ندارد. تجربه موفق در نیروگاه‌های متوسط و بزرگ‌مقیاس نشان داده فروش برق از طریق بورس انرژی و تابلو سبز بسیار به‌صرفه‌تر است. در حال حاضر روی روشی کار می‌کنیم که نیروگاه‌های کوچک‌مقیاس تجمیع و ظرفیت آنها در بورس عرضه شود».
* مشوق‌های مالی و نقش صندوق توسعه ملی
وی با اشاره به مشوق‌های دولت گفت: «امسال دولت مشوق‌های قابل توجهی برای نیروگاه‌های خورشیدی ارائه داده است. صندوق توسعه ملی 1.3 میلیارد دلار برای توسعه و احداث هزار مگاوات نیروگاه خورشیدی اختصاص داده که اگر بدرستی مدیریت شود و به بخش خصوصی این صنعت هدایت شود، مشوق خوبی خواهد بود». زنگنه اصلی‌ترین مانع ورود مردم به سرمایه‌گذاری در این حوزه را تأمین منابع مالی دانست و گفت: «نظام بانکی کشور به صنعت برق بی‌اعتماد است و وثایق سنگین ملکی می‌خواهد که برای سرمایه‌گذاران عادی قابل دسترسی نیست. وزارت نیرو می‌تواند با استفاده از اموال مازاد خود در قالب طرح‌های مولدسازی یا از طریق صندوق‌های ضمانتی، این مشکل را حل کند. همچنین همکاری سایر وزارتخانه‌ها، بویژه وزارت صمت و بانک مرکزی، برای تسهیل ثبت سفارش و تخصیص ارز تجهیزات وارداتی ضروری است».
* راهکارهای عملی برای رونق سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر
زنگنه در پایان خاطرنشان کرد: «این اقدامات می‌تواند مسیر سرمایه‌گذاری مردم در نیروگاه‌های کوچک‌مقیاس را هموار و به توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر کمک کند. هم‌اکنون حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰ مگاوات نیروگاه بخش خصوصی با وجود تأمین منابع مالی، پشت سد ثبت سفارش و تخصیص ارز مانده‌اند و این موضوع باید هرچه سریع‌تر حل شود تا سرمایه‌گذاران دلسرد نشوند».
نیروگاه‌های خورشیدی خانگی، به‌صرفه‌ترین راهکار تولید برق
ارسال نظر
پربیننده
تازه ها