وحید هنرمندش: ۱۲ سال چشم‌انتظاری، ۱۲ سال رؤیاپردازی و ۱۲ سال تلاش پیوسته، سرانجام به لحظه‌ای رسید که کشتی آزاد ایران دوباره تاج قهرمانی جهان را بر سر گذاشت. مسابقات جهانی ۲۰۲۵ زاگرب، صحنه‌ای بود که نام ایران را بار دیگر در صدر جدول جهانی قرار داد و اشک شوق را بر گونه هواداران و مربیان جاری کرد. این بار، تیم ملی نه‌تنها توانست طلسمی طولانی را بشکند، بلکه با اقتدار نشان داد همچنان قدرت اول کشتی آزاد جهان است.
* ترکیب نسل‌ها؛ رمز موفقیت
ترکیب این تیم تفاوتی چشمگیر با سال‌های قبل داشت. در کنار چهره‌های باتجربه، جوانانی حضور داشتند که تشنه اثبات توانایی‌های‌شان بودند. همین ترکیب، انرژی تازه‌ای به تیم تزریق کرد. بسیاری از کارشناسان پیش از آغاز رقابت‌ها حدس می‌زدند پایان حسرت نزدیک است. آنچه بیش از هر عامل دیگری مؤثر بود، همبستگی و انسجام تیم ایران بود.
* شروع توفانی
از همان اوزان نخست، ملی‌پوشان ایران با مدال‌های ارزشمند مسیر قهرمانی را هموار کردند. احمد محمد‌نژادجوان ۲۱ ساله در ۶۱ کیلو با نقره‌ای ارزشمند نشان داد نسل تازه آماده است مسیر بزرگان را ادامه دهد. در ۷۹ کیلو، محمد نخودی با برنز خود سهمی در شادی مردم داشت. کامران قاسمپور در ۸۶ کیلوگرم با مدالی دیگر بر افتخارات ایران افزود. امیرحسین فیروزپور هم در ۹۲ کیلو برنز گرفت. نقطه اوج، طلای درخشان امیرحسین زارع در سنگین‌وزن بود؛ جایی که اقتدار او امید به قهرمانی را به یقین بدل کرد.
* درخشش در شب سوم
به این جمع باید رحمان عموزاد در ۶۵ کیلو و امیرعلی آذرپیرا در ۹۷ کیلو را افزود؛ هر دو به فینال رسیدند و دست‌کم نقره خود را قطعی کردند. به این ترتیب، شمار مدال‌ها به عدد تاریخی ۷ رسید؛ رکوردی که تاکنون در کشتی آزاد ایران سابقه نداشته. این آمار نه‌تنها یک عدد، بلکه نمادی از شکوه نسلی تازه و مدیریت درست بود.
* برتری در جدول امتیازات
پس از پایان مسابقات ۸ وزن، ایران با ۱۰۰ امتیاز در صدر ایستاد. آمریکا با ۹۴ و آذربایجان با ۸۳ در رده‌های بعدی قرار گرفتند. حتی در محاسبات خوش‌بینانه نیز رقیب دیرینه یعنی آمریکا توانایی رسیدن به ایران را نداشت. نهایت امتیازی که می‌توانستند کسب کنند 4 بود و این فاصله هرگز پر نمی‌شد. در نتیجه، قهرمانی ایران پیش از برگزاری ۲ فینال مسجل شد.
* بازگشت پس از یک دهه
آخرین بار آزادکاران ایران در سال ۲۰۱۳ در بوداپست بر سکوی نخست جهان ایستاده بودند. حالا، پس از گذشت بیش از یک دهه، دوباره پرچم ایران بر فراز سالن جهانی برافراشته شد. این بازگشت، معنایی فراتر از یک قهرمانی ساده داشت: بازگشت به جایگاه طبیعی و تاریخی کشتی ایران در جهان.
* نقش طلایی مدیریت
اما پشت این موفقیت بزرگ، یک نام می‌درخشد: علیرضا دبیر. او که روزی خود قهرمان المپیک بود، اکنون در مقام رئیس فدراسیون کشتی معمار اصلی این پیروزی لقب گرفته. دبیر بخوبی می‌دانست کشتی تنها با استعداد فردی به قله نمی‌رسد؛ او ساختار را هدف گرفت. برنامه‌ریزی منظم اردوها، توجه به رده‌های پایه، حمایت از استعدادهای نوظهور، استفاده از مربیان کارآزموده و مهم‌تر از همه ایجاد روحیه تیمی، همه از ثمرات مدیریت اوست. بسیاری معتقدند اگر دبیر با همان نگاه قهرمانانه و تجربه جهانی‌اش در رأس کار نبود، چنین موفقیتی هرگز به دست نمی‌آمد.
* دبیر؛ هم قهرمان، هم معمار، هم مدیر
رئیس فدراسیون کشتی، با تجربه حضور در میدان‌های جهانی، بخوبی می‌دانست یک کشتی‌گیر برای رسیدن به اوج چه نیازهایی دارد؛ از تغذیه و امکانات اردو گرفته تا آرامش روانی و انگیزه. او همه این عناصر را در کنار هم قرار داد تا تیمی بسازد که امروز فاتح جهان است. این قهرمانی همان‌قدر که محصول عرق ریختن کشتی‌گیران است، انعکاس نگاه بلندمدت و دوراندیشی مدیریتی او نیز محسوب می‌شود.
* اهمیت فراتر از ورزش
این پیروزی تنها یک جام یا مدال نیست؛ نمادی است از اتحاد و غرور ملی. وقتی پرچم ایران به عنوان قهرمان جهان آن هم یک روز پیش از پایان رسمی مسابقات در زاگرب بالا رفت و سرود ملی نواخته شد، میلیون‌ها ایرانی در داخل و خارج از کشور به وجد آمدند. رسانه‌ها آن را بازگشت باشکوه نامیدند و کارشناسان ورزشی از آن به‌عنوان نقطه عطفی در تاریخ کشتی ایران یاد کردند.
* واکنش اهالی کشتی و جامعه
فضای مجازی مملو از پیام‌های تبریک شده است. از قهرمانان قدیمی تا نوجوانانی که تازه پا به دنیای کشتی گذاشته‌اند، همه از این موفقیت الهام گرفته‌اند. این قهرمانی نشان داد کشتی همچنان رگ حیاتی ورزش ایران است و می‌تواند جوانان بسیاری را به سمت خود جذب کند.
* نگاه به آینده
اکنون که ایران بر سکوی نخست کشتی آزاد جهان ایستاده، چشم‌ها به المپیک دوخته شده است. با ادامه همین روند و حفظ انگیزه‌ها، امید می‌رود کشتی آزاد ایران در المپیک هم تاریخ‌سازی کند. نسل طلایی کنونی اگر درست حمایت شود، می‌تواند سال‌ها بر قله باقی بماند.
* نتیجه‌گیری نهایی
قهرمانی تیم ملی کشتی آزاد در مسابقات جهانی زاگرب ۲۰۲۵، پایانی بود بر ۱۲ سال انتظار. این موفقیت حاصل همت آزادکاران، تلاش مربیان و بیش از همه مدیریت مدبرانه علیرضا دبیر است؛ قهرمانی که این بار نه روی تشک، بلکه در جایگاه مدیریت نشان داد همچنان می‌تواند بزرگ‌ترین پیروزی‌ها را رقم بزند. ایران بار دیگر سلطان بی‌رقیب کشتی جهان شد و پشت این افتخار، داستانی از صبر، تلاش و دوراندیشی مدیریتی نهفته است.
پیام رهبر انقلاب به قهرمانان تیم ملی کشتی آزاد:
از تلاش اعجاب‌انگیز و رفتار تحسین‌آمیز شما تشکر می‌کنم آفرین بر شما
در پی قهرمانی تیم ملی کشتی آزاد در مسابقات جهانی ۲۰۲۵ کرواسی، حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای در پیامی از تلاش اعجاب‌انگیز و رفتار قهرمانان کشتی آزاد کشورمان تقدیر کردند.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر مقام معظم رهبری، متن پیام رهبر حکیم انقلاب اسلامی به این شرح است:
بسم‌الله الرحمن الرحیم
از قهرمانی جهانی تیم کشتی به خاطر تلاش اعجاب‌انگیز و سپس رفتار تحسین‌آمیزش تشکر می‌کنم. آمیزه قدرت و معنویت، آفریننده ارزش‌های والاست. آفرین بر شما!
سیدعلی خامنه‌ای
۲۵ شهریور ۱۴۰۴
تیم ملی کشتی آزاد جمهوری اسلامی ایران، پس از ۱۲ سال قهرمان مسابقات جهانی کشتی شد و ششمین قهرمانی ایران را در تاریخ این رقابت‌ها ثبت کرد.
قهرمانی‌های تاریخ کشتی آزاد ایران
کشتی آزاد ایران پیش از این ۵ مرتبه موفق به کسب عنوان قهرمانی جهان شده که آخرین مرتبه آن نیز ۱۲ سال پیش در جریان رقابت‌های جهانی ۲۰۱۳ مجارستان بود. ایران پیش از این، سال‌های ۱۹۶۱، ۱۹۶۵، ۱۹۹۸، ۲۰۰۲ و ۲۰۱۳ بر سکوی نخست مسابقات جهانی کشتی ایستاده بود. همچنین تیم ملی کشتی آزاد ایران ۹ مرتبه در سال‌های ۱۹۷۱، ۱۹۷۳، ۱۹۹۵، ۲۰۰۶، ۲۰۱۱، ۲۰۱۴، ۲۰۱۵، ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ عنوان نایب‌قهرمانی جهان را به دست آورده و ۱۴ مرتبه نیز در جایگاه سوم قرار گرفته است. کشتی آزاد اتحاد جماهیر شوروی که بعدها با نام روسیه در میادین جهانی حاضر شده است با کسب ۳۵ عنوان قهرمانی جهان با اختلاف فاحش در رده نخست پرافتخارترین تیم‌های جهان جای دارد. ایران با ۶ قهرمانی بعد از روسیه در جایگاه دوم قرار گرفته و کشتی آزاد آمریکا و ترکیه نیز صاحب ۵ قهرمانی در تاریخ مسابقات جهانی شده‌اند.
کشتی ایران در ۴ دوره رقابت‌های جهانی در سال‌های ۱۹۷۹ سن‌دیه‌گو آمریکا، ۱۹۸۳ کی‌یف در شوروی سابق، ۱۹۸۶ بوداپست مجارستان و ۱۹۸۷ کلرمونت فراند فرانسه حضور نداشت.
طلای درخشان عموزاد با انتقام اساسی
مثل رحمان بی‌رحم
رحمان عموزاد، ستاره وزن ۶۵ کیلوگرم کشتی آزاد، یک بار دیگر توانست نگاه‌ها را به خود جلب کند و با نمایشی تماشایی، طلا را به خانه بیاورد. او در دیدار پایانی مقابل کوتارو کیوکا، قهرمان المپیک از ژاپن، با برتری مطلق و نتیجه قاطع ۱۰ بر صفر، توانست نشان طلای ارزشمند رقابت‌ها را از آن خود کند. این پیروزی نه‌تنها نشان‌دهنده قدرت فنی اوست، بلکه انتقامی سنگین و فراتر از تصور از کشتی‌گیر ژاپنی بود که سال گذشته اجازه نداد عموزاد مدال طلای المپیک را به دست آورد.
عموزاد در این مسیر دشوار، مسابقات خود را با اقتدار پشت سر گذاشت. پس از استراحت در دور نخست، در مبارزه دوم کمتر از ۲ دقیقه نیاز داشت تا با نتیجه ۱۱ بر صفر، کشتی‌گیر قرقیز را از پیش رو بردارد. سپس در گام بعد با حساب ۱۲ بر یک، رقیب آمریکایی را مغلوب کرد و نشان داد فاصله‌اش با بسیاری از حریفان جهانی قابل توجه است.
با این حال، رقابت او با حریف هندی، سوجیت، به یکی از دیدنی‌ترین جدال‌های تورنمنت بدل شد. این بار برتری تنها با اختلاف یک امتیاز و نتیجه ۶ بر ۵ به دست آمد؛ مبارزه‌ای که نشان داد حتی برای قهرمان بزرگی چون عموزاد، هیچ مسابقه‌ای تضمین‌شده نیست.
در نیمه‌نهایی نیز او برابر پیمان بیابانی، ملی‌پوش سابق ایران که اکنون برای کانادا روی تشک می‌رود، قرار گرفت. این نبرد که بار عاطفی و فنی بالایی داشت، با نتیجه ۵ بر صفر به سود عموزاد خاتمه یافت تا او بلیت حضور در فینال را دریافت کند. در دیدار نهایی نیز عموزاد بی‌رحمانه از حریف انتقام گرفت و مدال طلا را بر گردن آویخت. این دومین طلای جهانی عموزاد و سومین مدال باارزش وی است. رحمان پیش از این در مسابقات جهانی بلگراد ۲۰۲۲ یک مدال طلا و در المپیک پاریس با شکست مقابل همین حریف ژاپنی یک مدال نقره به دست آورده بود.
این موفقیت، دومین مدال طلای کاروان کشتی ایران در این رقابت‌ها بود و پیام روشنی به رقبای جهانی داد: کشتی ایران با قهرمانی مقتدرانه در جهان همچنان حرف‌های زیادی برای گفتن دارد.
* آذرپیرا نقره‌ای شد؛ طلای جهان گریخت
امیرعلی آذرپیرا، آزادکار خوشنام وزن ۹۷ کیلوگرم کشورمان، در رقابت‌های جهانی زاگرب ۲۰۲۵ نتوانست طلا را تصاحب کند و با شکست برابر کایل اسنایدر، قهرمان پرآوازه آمریکایی، به نشان نقره بسنده کرد. او که تا واپسین ثانیه‌های جدال ۲ - ۲ پیش بود، در آخرین لحظات امتیاز سرنوشت‌ساز را از دست داد و با تأیید نهایی داوران، نتیجه ۴ بر ۲ به سود رقیب اعلام شد. این نتایج، ایران را پس از ۱۲ سال دوباره بر قله کشتی آزاد جهان نشاند. تیم‌ملی کشورمان با ۲ طلا، ۲ نقره، ۳ برنز و ۱۴۵ امتیاز بالاتر از آمریکا (۱۳۴ امتیاز) و ژاپن (۱۱۱ امتیاز) قهرمان جهان شد.