رضا عمویی: وقتی 3 هفته پیش آسمان قطر از سوی صهیونیستها ناامن شد و جنگنده‌های صهیونیستی، شهر دوحه، پایتخت قطر را هدف قرار دادند، تنها چند ساعت پس از این حملات بسیاری از کارشناسان نگاه خود را متوجه ترکیه کردند. ترکیه هم مانند قطر میزبان بخشی از اعضای گروه مقاومت حماس است و پس از حمله به قطر، تهدیدات از سوی تل‌آویو علیه آنکارا افزایش یافته است.
حتی بتازگی «محمد مظهر شاهین»، کارشناس سیاسی ترک در گفت‌وگو با ریانووستی تاکید کرد احتمال درگیری بین ترکیه و اسرائیل در حال افزایش است و یکی از اهداف اولویت‌دار آنکارا در برهه کنونی، تشکیل ائتلافی در جهان اسلام برای تثبیت اوضاع خاورمیانه است. به نظر می‌رسد ترکیه حداقل تا امروز هنوز نتوانسته در راستای تشکیل ائتلافی در جهان اسلام به یک نتیجه ملموس و عملی دست یابد اما هیچ‌کس آینده را ندیده و شاید در آینده روزگار جور دیگری ورق بخورد.
در واشنگتن نیز «مایکل روبین»، عضو ارشد موسسه راست‌گرای «امریکن اینترپرایز» اظهار کرده است ترکیه می‌تواند هدف بعد اسرائیل باشد. در شبکه‌های اجتماعی هم، «مئیر مصری»، چهره دانشگاهی و سیاسی اسرائیلی پس از حمله به قطر با انتشار پستی نوشت: «امروز قطر، فردا ترکیه». اگرچه این ادعا با خشم آنکارا روبه‌رو شد و مشاور ارشد رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه با لحنی تند و غیرمعمول نوشت: «خطاب به سگ اسرائیل صهیونیستی... بزودی جهان با پاک شدن شما از نقشه، به صلح خواهد رسید» اما خشم مشاور اردوغان نتوانسته سایه تهدیدات صهیونیستها را از سر ترکیه کم کند.
* تردید ترکیه نسبت به حمایت آمریکا
ماه‌هاست رسانه‌های نزدیک به رژیم صهیونیستی به طور پیوسته بر طبل جنگ با ترکیه می‌کوبند و اردوغان را یکی از «خطرناک‌ترین دشمنان» تل‌آویو توصیف می‌کنند. حتی حدود یک ماه پیش، «ایتامار بن گویر» وزیر امنیت داخلی رژیم صهیونیستی در حساب کاربری خود در پلتفرم «ایکس» عکسی از «رجب طیب اردوغان» رئیس‌جمهور ترکیه و شهید «اسماعیل هنیه» رئیس پیشین دفتر سیاسی جنبش حماس را به اشتراک گذاشت و زیر آن نوشت: «ترکیه = حماس».
همزمان روز گذشته وقتی میکروفن «رجب طیب اردوغان»، رئیس‌جمهور ترکیه حین سخنرانی در مجمع عمومی سالانه سازمان ملل قطع شد، رسانه‌های ترکیه اعلام کردند کار، کار موساد است و صهیونیستها در ایجاد اختلال در سخنرانی اردوغان دست داشته‌اند.
«عمر اوزکیزیلچیک»، عضو شورای آتلانتیک به الجزیره گفته است در آنکارا، لفاظی [ضدترکی اسرائیل با ادبیات جنگ علیه ترکیه] جدی گرفته می‌شود و از نگاه سیاستمداران ترک، تهدید نظامی اسرائیل علیه آنکارا دیگر یک مساله غیرمحتمل نیست.
از سوی دیگر حمله اخیر صهیونیستها به قطر تردیدهای آنکارا درباره تضمین‌های امنیتی آمریکا به ترکیه به عنوان یک عضو ناتو را زیر سوال برده و خیلی از مقامات ترکیه درباره حمایت آمریکا دچار تردید جدی هستند. واقعیت هم این است که در زمان حمله اسرائیل به قطر با وجود آنکه رهبران دوحه جایگاه ویژه‌ای به عنوان متحد واشنگتن دارند اما واشنگتن هیچ واکنش منفی جدی و بازدارنده به این اقدام اسرائیل از خود نشان نداد. اکنون بسیاری در استانبول و آنکارا از خود می‌پرسند آیا حمله اسرائیل به ترکیه به عنوان یک عضو ناتو به معنای حمله به قلمرو همه اعضای ناتو قلمداد خواهد شد؟
مقامات اروپایی و آمریکایی حتی در برابر تهدیدات لفظی اسرائیل علیه ترکیه طی چند هفته گذشته واکنش چندانی از خود نشان نداده‌اند و سکوت و کم‌حرفی مقامات اروپایی و آمریکایی در برابر تهدیدات علیه ترکیه باعث شده بسیاری از ترک‌ها اکنون خود را در برابر حمله رژیم صهیونیستی تنها ببینند.
* چشم نگران آنکارا به شریک قدیمی
رژیم صهیونیستی و ترکیه زمانی شرکای منطقه‌ای قوی بودند اما روابط بین 2 طرف از نیمه دهه ۲۰۰۰ و حمله صهیونیستها به کاروان کمک‌رسانی غزه با نام «کشتی مرمره» که سفر خود را از ترکیه آغاز کرده بود، با چالش‌هایی روبه‌رو شد و تا قطع رابطه پیش رفت. این قطع رابطه به مدت بیش از ۱۰ سال ادامه یافت و با وجود ازسرگیری روابط دیپلماتیک میان ۲ طرف در سال ۲۰۱۶، ترکیه ۲ سال بعد در پی شهادت شماری فلسطینی در اعتراض‌های نوار غزه توسط صهیونیستها، سفیر خود را از اسرائیل فراخواند و سفیر این رژیم را اخراج کرد. با این حال، رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه بار دیگر اواخر سال 2022، اعتبارنامه «ایریت لیلیان» سفیر تازه رژیم صهیونیستی در آنکارا را در راستای عادی‌سازی روابط دوجانبه پس از 4 سال تیرگی پذیرفت. تا پیش از جنگ علیه غزه در اکتبر 2023، مقامات ترکیه به‌ندرت و به صورت موردی علیه رژیم صهیونیستی موضع‌گیری می‌کردند.
جنگ غزه باعث شد انتظارات از اردوغان به عنوان رئیس‌جمهور یک کشور اسلامی برای موضع‌گیری علیه اسرائیل بیشتر شود. از سوی دیگر اسلام‌گرایی حزب حاکم اردوغان باعث شد به ناچار رئیس‌جمهور ترکیه پس از جنگ غزه بارها به انتقاد علیه صهیونیستها روی آورد اما روابط 2 طرف در طول 2 سال جنگ غزه همچنان ادامه یافته است. با وجود آنکه تا پیش از حمله به قطر به نظر می‌رسید اردوغان و دیگر مقامات ترکیه تجاوز نظامی اسرائیل به دیگر کشورهای منطقه را مساله‌ای غیرمحتمل می‌دانند اما جنگ علیه ایران و پس از آن بمباران دوحه باعث شد در نگاه سیاستمداران ترکیه تکرار این حملات در خاک کشورشان نیز بسیار محتمل شود.
* تقاطع نامتوازن آنکارا - تل‌آویو
فراتر از جنگ غزه، استراتژیک‌ترین محل اختلاف اردوغان و نتانیاهو موضوع سوریه است. حکومت فعلی دمشق یک حاکمیت وابسته به اردوغان است و این مساله‌ای نیست که نتانیاهو از آن خوشحال باشد. «جم گوردنیز»، دریاسالار بازنشسته ترکیه در گفت‌وگو با الجزیره هشدار داده است: «اولین نمود اصطکاک ترکیه و اسرائیل به احتمال زیاد در جبهه زمینی و هوایی سوریه ظاهر خواهد شد». این پیش‌بینی به این معناست که درگیری نظامی ترکیه و اسرائیل در زمین سوریه بسیار محتمل است.
رژیم صهیونیستی در سوریه استراتژی «بالکانیزه» کردن به معنای تجزیه قومی سوریه را دنبال می‌کند و درخواست‌های نتانیاهو برای حمایت از دروزی‌ها و غیرنظامی شدن بخش عمده‌ای از جنوب سوریه تایید‌کننده همان برنامه بلندمدت تل‌آویو برای تجزیه سوریه است. طرح قومیتی اسرائیل همچنین می‌تواند جرقه‌ای برای طرح‌های خودمختاری گروه‌های کرد در شمال سوریه در منطقه هم‌مرز ترکیه باشد اما ترکیه بارها تاکید کرده اجازه تجزیه سوریه و ایجاد کانون‌های قومی را نخواهد داد. از این رو تقابل نظامی ترکیه و اسرائیل در سوریه بسیار محتمل است.
علاوه بر سوریه، صهیونیستها تلاش دارند گلوی ترکیه را در قبرس فشار دهند و هفته گذشته گزارش شد اسرائیل سیستم‌های دفاع هوایی پیشرفته به دولت قبرس داده است. دولت قبرس یک دولت وابسته به غرب و شریک نزدیک تل‌آویو است. بسیاری از صهیونیستها در سال‌های گذشته در قبرس اقدام به خرید ملک و خانه کرده‌اند و حضور صهیونیستها در قبرس بسیار چشمگیر شده است. ترکیه در شمال قبرس از دولت خودخوانده تحت نام «قبرس شمالی» حمایت می‌کند اما این دولت خودخوانده فقط توسط ترکیه به رسمیت شناخته شده و ترکیه نیز 30 هزار نیروی نظامی خود را در این بخش از قبرس مستقر کرده است. با این حال، صهیونیستها با نفوذ در قبرس تلاش دارند برای ترکیه در شمال قبرس خط و نشان بکشند. صهیونیستها طی چند سال گذشته حداقل چند نوبت مانور نظامی در قبرس برگزار کرده‌اند.
* دست برتر ترکیه در میدان نظامی
در عین حال برای صهیونیستها رویارویی مستقیم نظامی با ترکیه چندان هم گزینه آسانی نیست. حتی اگر ناتو از ترکیه در برابر حمله اسرائیل محافظت نکند، نمی‌تواند در برابر تجاوز نظامی احتمالی به ترکیه سکوت کند یا تماشاچی صرف باشد. بی‌توجهی ناتو به حمله نظامی احتمالی اسرائیل به ترکیه، به طور کامل اعتبار و فلسفه وجودی این پیمان نظامی غربی را زیر سوال خواهد برد و ناتو ناچار است در برابر هرگونه اقدام نظامی اسرائیل علیه ترکیه دست به اقداماتی بزند.
قدرت نظامی ترکیه همچنین از نظر کمی و عددی بسیار بیشتر و بزرگ‌تر از کشورهای عرب حوزه خلیج‌فارس است. بر اساس گزارش‌ها نیروهای مسلح ترکیه از نظر اندازه، پس از ایالات متحده در بین کشورهای ناتو، در رتبه دوم قرار دارد و این کشور از صنعت دفاعی پیشرفته‌ای برخوردار است.
همچنین طی چند ماه گذشته با افزایش تنش‌ها در منطقه بویژه پس از تجاوز اسرائیل به ایران، ترکیه توان دفاعی خود در حوزه موشکی را افزایش داد. همزمان با جنگ اسرائیل و ایران، اردوغان از افزایش تولید موشک در ترکیه خبر داده بود که به نظر می‌رسید تمایل ترکیه به افزایش تولید موشک با توجه به پاسخ‌های موشکی موفق ایران به تل‌آویو صورت گرفته است. ماه گذشته نیز اردوغان به صورت رسمی سیستم دفاع هوایی یکپارچه با نام «گنبد فولادی» ترکیه را افتتاح کرد.
«اوزگور اونلوهیسارچیکلی»، مدیر صندوق مارشال آلمان در آنکارا درباره احتمال حمله هوایی اسرائیل به خاک ترکیه گفته است تقابل نظامی اسرائیل با ترکیه احتمال دارد از طریق انجام اقدامات تروریستی مانند بمب‌گذاری یا تیراندازی در مقیاس کوچک توسط مأموران اسرائیلی صورت گیرد و بعد این درگیری به بمباران هوایی کشیده شود.
«سرهات سوها چوبوک‌جوغلو»، مدیر برنامه ترکیه در موسسه اماراتی «تحقیقات و روندها» نیز در گفت‌وگو با تایمز اسرائیل گفته است پس از حمله به قطر، اکنون مقامات آنکارا مطمئن شده‌اند اسرائیل برای هرگونه تجاوزی در منطقه از طرف غرب مصونیت دارد، حتی اگر این تجاوز، حمله به متحد مهم آمریکا در منطقه، یعنی قطر باشد، چون هیچ‌کس در غرب اسرائیل را بابت حملاتش به قطر بازخواست نکرد.
عدم حمایت اروپا و آمریکا از ترکیه در برابر تهدیدات لفظی رژیم صهیونیستی
جنگ می‌شود؟
ارسال نظر
پربیننده
تازه ها