مرحوم الهی قمشه‌ای و عشق پیری
همان‌طور که خنده صادق و کاذب وجود دارد، گریه صادق و کاذب هم وجود دارد. گاه انسان با یک طنز ادبی ظریف می‌خندد که خنده‌ای صادق است، گاهی هم با قلقلک می‌خندد که کاذب و بی‌ارزش است. گریه هم این‌گونه است: گاه انسان برای مظلومیت امام حسین(ع) گریه می‌کند، گاهی هم با مارش عزا، بی‌آنکه متوفا را بشناسد، اشک می‌ریزد که اشکی کاذب است.
موسیقی ممکن است چنین خطری داشته باشد؛ یعنی اشکی کاذب به همراه بیاورد و ما خیال کنیم در عقل عملی ما نرمش ایجاد کرده است. این مشکل موسیقی‌های به‌اصطلاح «عرفانی» است. سایر موسیقی‌ها هم مسلماً مُخرّب و مُخدّرند و موجب نافرمانی «عقل عملی» از «عقل نظری» می‌شوند و انسان را در دام گناه می‌افکنند. مرحوم الهی قمشه‌ای می‌فرمود: من شعری درباره نیازردن مور سرودم که برخی آن را از شعر جناب فردوسی ظریف‌تر می‌دانند.
فردوسی فرموده است:
میازار موری که دانه‌کش است
که جان دارد و جان شیرین، خوش است
و مرحوم الهی قمشه‌ای می‌فرماید:
هر کس که دلی دارد، یک مور نیازارد
کان مور هم از دلبر، دارد اثری بر دل
سپس فرمود: «زمانی به خراسان رفته بودم و در آنجا با انجمن امتی خراسان ملاقاتی داشتم. در آن دیدار 2 غزل از خود به آنها تقدیم کردم تا در این باره که کدام غزل از جوانی و کدام یک در پیری سروده شده، داوری کنند و آنها کاملاً وارونه داوری کردند. گفتند: پس چرا شور و عشق در سروده ایام پیری شما بیشتر است!؟ گفتم: باید به همین صورت باشد. شاعر هر چه پیرتر شود، عاشق‌تر می‌شود. در جوانی شور و عشقی خام دارد و در پیری می‌فهمد که معشوق حقیقی کیست».
انسان هر چه بالاتر می‌رود، حرف‌هایش عاشقانه‌تر و شورانگیزتر می‌شود. آنگاه همان‌طور که در قدم نخست «نواختن» را رها کرد، در گام بعدی «خواندن» را هم کنار می‌نهد. البته خواندن، اگر غنا نباشد، از بهترین نعمت‌هاست. اگر می‌خواهید در بهشت از صوت خوش داوود (قاری بهشت) بهره‌مند شوید، باید از گوش خود مواظبت کنید تا هر چیزی را نشنود. در این صورت در گام سوم به جایی می‌رسید که وقتی اشعار یا مطالب اخلاقی عرفانی را مطالعه می‌کنید، اشک از دیدگان‌تان جاری می‌شود.
عبدالله جوادی‌آملی
نسیم اندیشه
مرکز نشر اسراء
جلد ۱، صفحات ۱۱۹ تا ۱۲۱
***
تأثیرگذارتر از حرف معلم
بله! ممکن است یک معلم در کلاس سخنان خوب و جالبی بگوید؛ ولی مساله این است که پیش از «حرف‌ها» این رفتار و عمل ما است که روی دیگران تأثیر می‌گذارد.
معلم باید اعمال خود را کنترل کند و توجه داشته باشد که طرز راه رفتن او، خندیدن، لباس پوشیدن، نوع آرایش و شکل تفریحات و حتی طرز نگاه کردن او، در شاگرد تأثیر می‌گذارد.
علی صفایی‌حائری
تربیت کودک
موسسه فرهنگی لیله‌القدر
صفحه ۱۰
***
هوشمندی و کیاست حاج سیداحمد
افکار عمومی فرانسه به‌تدریج به شکلی درآمد که دولت فرانسه مجبور به آزادسازی مصاحبه‌ها شد. یکی از مهم‌ترین این مصاحبه‌ها، مصاحبه با صداوسیمای فرانسه است که فیگارو آن زمان با پرداخت 500 هزار تومان این مصاحبه را از رادیو تلویزیون فرانسه خریداری کرد.
پخش آن نیز بشدت مأموران عراقی را عصبانی کرد. این موضوع در درخواست دولت عراق برای خروج امام از این کشور تأثیرگذار شد. فراهم آوردن چنین مصاحبه‌ای دور از چشم مأموران عراقی و به انجام رسانیدن آن، از انسان هوشمند و زیرکی همچون سید احمد آقا ساخته بود.
سیدسعید غفوری‌سبزواری
مشاور امین
انتشارات انقلاب اسلامی
صفحه ۱۱۳
***
پرسش
شخصی حبیب عجمی را پرسید: رضا در
چیست؟
گفت: در دلی که غبار نفاق در او نبُوَد.
فریدالدین عطارنیشابوری
تذکره‌الاولیا
صفحه ۵۳
گردآورنده، تقی دژاکام