رضا عمویی: در 2 سالــگی جنگــی کــه صهیونیست‌ها علیه غزه به راه انداختند و قرار بود نیروهای مقاومت فلسطین را خیلی زود نابود کنند، اکنون همان صهیونیست‌ها به ناچار در حال مذاکره با نمایندگان مقاومت فلسطین و اعضای حماس در شرم‌الشیخ پس از 2 سال جنگ در غزه هستند. همین که صهیونیست‌ها تن به مذاکره با نیروهای حماس در غزه داده‌اند، خودش بزرگ‌ترین دلیل بر شکست عملیات نظامی صهیونیست‌ها در برابر مقاومت فلسطین است. نتانیاهو در ابتدای جنگی که علیه غزه به راه انداخت، 4 هدف را برای جنگ خود تعیین کرد: نابودی حماس، بازگرداندن اسرای صهیونیست از طریق گزینه نظامی، سیطره دائم بر محورهای فیلادلفی و نتساریم و اجرای مفاد طرح ژنرال‌های صهیونیست (از سرگیری شهرک‌سازی‌ها در نوار غزه).
پس از 2 سال از آغاز جنگ غزه، نه‌تنها مقاومت فلسطین و نیروهای حماس در غزه نابود نشدند، بلکه نتانیاهو در این 2 سال نتوانست هیچ پیروزی‌ای در راستای اجرای طرح ژنرال‌ها و تثبیت موقعیت خود در غزه به دست آورد و هنوز وضعیت ده‌ها اسیر اسرائیلی در غزه نامشخص است. صهیونیست‌ها حتی نمی‌دانند اسرای‌شان زنده هستند یا مرده و در این شرایط است که مقامات کابینه نتانیاهو پای میز مذاکره با مقاومت فلسطین آمده‌اند. این مذاکرات البته به صورت مستقیم و رودرو میان مقاومت فلسطین و رژیم صهیونیستی انجام نمی‌شود و بر اساس گزارش تی‌آرتی، مذاکرات به صورت غیرمستقیم و با مشارکت میانجیان قطری، مصری و آمریکایی دنبال می‌شود.
* مذاکره بر اساس یک طرح پرابهام
طرح ۲۰ ماده‌ای دونالد ترامپ درباره آتش‌بس در غزه، مبنای مذاکراتی است که شامگاه دوشنبه در شرم‌الشیخ مصر میان نمایندگان حماس و رژیم صهیونیستی آغاز شد و روز سه‌شنبه نیز ادامه داشت. ترامپ برای کسب جایزه صلح نوبل عجله زیادی برای آتش‌بس در غزه بر اساس طرح پیشنهادی خود دارد، هر چند «کریستین برگ هارپویکن» دبیر کمیته نوبل صلح با رد احتمال پذیرفتن رئیس‌جمهور آمریکا به عنوان برنده جایزه صلح نوبل، به خبرگزاری فرانسه در اسلو گفته است تمرکز رسانه‌ها بر برخی نامزدهای خاص مانند «دونالد ترامپ»، تاثیری بر بحث‌های داخلی کمیته ندارد و کمیته هر نامزد را بر اساس شایستگی‌های فردی او بررسی می‌کند.
با این حال، مهم‌ترین بخش‌های طرح ترامپ شامل موارد زیر است و طرف‌های فلسطینی و صهیونیست در حال مذاکره بر سر این موارد هستند.
ساختار آزادی اسرا: طرح ترامپ بیان می‌کند ظرف ۷۲ ساعت پس از توافق، تمام اسرای باقیمانده آزاد خواهند شد. گمان می‌رود ۴۸ اسیر اسرائیلی همچنان در غزه باشند و ارزیابی منابع عبری حاکی از آن است شاید فقط۲۰ نفر آنها زنده باشند. حماس با «فرمول تبادل اسرا با زندانیان فلسطینی» در طرح ترامپ موافقت کرده است؛ مشروط به اینکه «شرایط میدانی» برآورده شود.
خلع سلاح حماس: هدف اعلام شده اسرائیل در طول جنگ غزه، نابودی حماس بوده و نتانیاهو بارها اعلام کرده تا زمانی که این گروه نابود نشود، دست از جنگ برنخواهد داشت، با این حال صهیونیست‌ها نتوانسته‌اند به این هدف دست یابند و در طرح ترامپ، بر خلع سلاح حماس تاکید شده است. با این حال حماس به این درخواست پاسخ نداده است.
حکومت آینده غزه: در طرح ترامپ گفته شده غزه توسط یک نهاد موقت انتقالی تحت نظارت دونالد ترامپ و با حضور «تونی بلر» نخست‌وزیر اسبق انگلیس اداره خواهد شد اما حماس صرفا بر اداره فلسطینی غزه تاکید دارد.
عقب‌نشینی اسرائیل: میزان و زمان عقب‌نشینی نظامی اسرائیل چهارمین نکته مورد اختلاف 2 طرف است. طرح ترامپ بیان می‌کند ارتش صهیونیستی از غزه «بر اساس استانداردها، نقاط عطف و جدول زمانی‌ای» که باید توسط همه طرف‌ها مورد توافق قرار گیرد، عقب‌نشینی خواهد کرد اما در آن، زمانی تعیین نشده است. نقشه‌ای که توسط کاخ سفید تهیه شده، 3 مرحله پیشنهادی برای خروج نیروهای اسرائیلی را نشان می‌دهد. مرحله اول ۵۵ درصد غزه، مرحله دوم ۴۰ درصد و مرحله آخر فقط ۱۵ درصد غزه تحت کنترل اسرائیل باقی می‌ماند و مرحله نهایی، ایجاد یک «محدوده امنیتی» خواهد بود که راه را برای اشغال دائم بخش‌های مرزی غزه توسط رژیم صهیونیستی هموار خواهد کرد. متن مبهم است و هیچ جدول زمانی مشخصی برای خروج کامل اسرائیل ارائه نمی‌دهد و حماس خواستار شفاف‌سازی در این مورد است. علاوه بر این، نقشه‌ای که کاخ سفید برای عقب‌نشینی ارتش صهیونیستی از غزه نشان داده با نقشه‌های خود ارتش رژیم که مناطق نظامی را نشان می‌دهد، مطابقت ندارد.
* اولین روز مذاکرات
خبرگزاری فرانسه به نقل از 2 منبع آگاه در مصر گزارش داده است «اولین روز مذاکرات 4 ساعت طول کشید و در دور اول نقشه راه و سازوکارهای آتش‌بس مورد بحث قرار گرفت». یک منبع آگاه دیگر گفت حماس خطاب «به میانجیان بر لزوم توقف پرواز جنگنده‌های نظامی و شناسایی، توقف تمام بمباران‌ها و عقب‌نشینی کامل نیروهای اسرائیلی از داخل شهرهای غزه برای دسترسی سریع‌تر به اسرا و تحویل آنان تأکید کرده است».
کانال خبری قاهره مصر هم گزارش داد این مذاکرات شامل 3 محور اصلی است. نخستین محور، تعیین سازوکارهایی برای آزادی اسرای اسرائیلی در ازای آزادی اسرای فلسطینی، سپس بحث درباره ترتیبات آتش‌بس و خروج نیروهای اسرائیلی از نوار غزه و در نهایت تضمین جریان کمک‌های بشردوستانه برای پایان دادن به رنج مردم فلسطین در نوار غزه است. این کانال تلویزیونی اعلام کرد میانجیان مصری و قطری با حماس و اسرائیل برای ایجاد سازوکاری برای آزادی همه اسرای اسرائیلی در ازای آزادی زندانیان فلسطینی همکاری می‌کنند اما هنوز نتیجه‌ای نگرفته‌اند.
تقریباً 11 هزار فلسطینی در زندان‌های اسرائیل در حال رنج بردن از شکنجه، گرسنگی و بی‌توجهی پزشکی هستند. طبق گزارش نهادهای حقوق بشری و رسانه‌های فلسطینی و صهیونیستی، چندین نفر از زندانیان فلسطینی در زندان‌های اسرائیل جان خود را از دست داده‌اند اما صهیونیست‌ها هیچ گزارشی از وضعیت این زندانیان ارائه نداده‌اند و مقاومت فلسطین در مذاکرات مصر، در کنار آتش‌بس در غزه و مبادله اسرا، به دنبال تعیین تکلیف بخش قابل توجهی از زندانیان فلسطینی است.
* مذاکره‌کنندگان چه کسانی هستند؟
گزارش الجزیره نشان می‌دهد که «خلیل حیه» مقام ارشد حماس که ماه گذشته از عملیات تروریستی اسرائیل در حمله به قطر جان سالم به در برد، رهبری تیم مذاکره‌کننده مقاومت فلسطین را بر عهده دارد. همچنین نام «زاهر جبارین» (مسؤول حماس در کرانه باختری) نیز در میان هیات مذاکره‌کننده فلسطینی دیده می‌شود. جبارین نیز مانند حیه ماه گذشته از عملیات تروریستی اسرائیل در حمله به قطر جان سالم به در برد.
همچنین استیو ویتکاف، فرستاده ویژه دولت ترامپ در امور خاورمیانه و «جرد کوشنر» داماد دونالد ترامپ هم در این مذاکرات حضور دارند. یک منبع آگاه به روزنامه واشنگتن‌پست گفته است ویتکاف و کوشنر در کنار هیات اسرائیلی در مصر در حال بررسی فهرست اسرای اسرائیلی، همچنین زندانیان سیاسی فلسطینی‌ای هستند که آزاد خواهند شد و ترامپ نیز در جریان پیشرفت امور قرار گرفته است.
* اختلافات عمیق در آغاز مذاکرات
با آنکه رئیس‌جمهور آمریکا در روز اول مذاکرات نسبت به نتایج آن ابراز خوش‌بینی و مذاکرات مصر را مثبت عنوان کرد اما گزارش روزنامه واشنگتن‌پست به نقل از منابع مصری آگاه از مذاکرات نشان می‌دهد اختلافات زیادی میان طرف صهیونیست و مقاومت فلسطین برای به نتیجه رسیدن مذاکرات وجود دارد. این اختلافات به طور کلی شامل این موارد است.
زمان نامشخص خروج اشغالگران: حماس در این مذاکرات می‌خواهد جدول زمانی مشخصی برای خروج نیروهای اشغالگر اسرائیل مشخص شود و نگران است پس از تحویل اسرا، اسرائیلی‌ها غزه را ترک نکنند. با این حال هنوز هیچ زمان مشخصی برای خروج صهیونیست‌ها از غزه اعلام نشده است.
ادامه جنگ همزمان با مذاکره: ادامه جنگ و بمباران غزه همزمان با مذاکرات مصر، یکی دیگر از موارد مورد اختلاف در ادامه مذاکرات حماس با رژیم صهیونیستی است. حماس هشدار داده بازیابی و انتقال اجساد اسرای اسرائیلی بیش از ۷۲ ساعت زمان خواهد برد و اعضای حماس باید بتوانند بدون مانع حرکت کنند تا انتقال اجساد اسیران ممکن باشد اما صهیونیست‌ها طی 2 روز گذشته و همزمان با مذاکرات در مصر همچنان به بمباران غزه ادامه داده‌اند، تا آنجا که همزمان با مذاکرات در مصر، حداقل 48 شهروند فلسطینی در بمباران‌های غزه به شهادت رسیدند.
شکاف عمیق میان صهیونیست‌ها و کشورهای عرب: از سوی دیگر، شکاف‌های قابل توجهی نه‌تنها بین اسرائیل و حماس، بلکه بین اسرائیل و کشورهای عرب در جریان مذاکرات مصر وجود دارد. نتانیاهو روز یکشنبه به گروهی از بستگان اسرای اسرائیلی گفت اجازه نخواهد داد تشکیلات خودگردان فلسطین، باریکه غزه را پس از جنگ اداره کند اما کشورهای عرب اصرار دارند غزه پس از جنگ باید از سوی تشکیلات خودگران فلسطینی اداره شود. همزمان با مذاکرات مصر، وزرای خارجه مصر، اردن، امارات عربی متحده، اندونزی، پاکستان، ترکیه، عربستان سعودی و قطر هم بر اداره غزه توسط تشکیلات خودگردان فلسطین پس از جنگ تاکید کردند اما صهیونیست‌ها در این موضوع نه فقط با حماس، بلکه با کشورهای عرب نیز دچار اختلافات عمیق هستند.
* چشم‌انداز مبهم
روز سه‌شنبه، همزمان با دومین روز مذاکرات در شرم‌الشیخ، «ماجد الانصاری» سخنگوی وزارت امور خارجه قطر با اشاره به جریان داشتن مذاکرات غیرمستقیم حماس و رژیم صهیونیستی تاکید کرد «جزئیات زیادی وجود دارد که باید به آنها پرداخته شود». الانصاری گفت: «مذاکرات درباره استقرار نیروی بین‌المللی در غزه، آزادی اسرای اسرائیلی و زندانیان فلسطینی و ورود کمک‌های بشردوستانه به این منطقه ویران‌شده ادامه دارد و هنوز نتیجه‌ای درباره این موارد اعلام نشده است». سخنگوی وزارت خارجه قطر گفت: «هنوز زود است درباره خوش‌بینی یا بدبینی نسبت به نتایج مذاکرات صحبت کنیم».
همزمان روز سه‌شنبه روزنامه تایمز مدعی شد: «به یک سند محرمانه اسرائیلی دست یافته که نشان می‌دهد در صورت شکست مذاکرات آتش‌بس در شرم‌الشیخ، اسرائیل طرحی چندمرحله‌ای برای مقابله با مقاومت فلسطین تدارک دیده است». بر پایه این گزارش، مراحل شامل اشغال کامل غزه، اجرای «کوچ اجباری» ساکنان از طریق سازوکاری موسوم به «دفتر مهاجرت داوطلبانه» و یک کارزار هدف‌گیری و ترور رهبران حماس (در داخل و خارج غزه) با هماهنگی آمریکاست. اگرچه جزئیات بیشتری از این سازوکار اعلام نشده اما واقعیت آن است که چنین سازوکاری طی حداقل 2 سال گذشته بارها علیه ساکنان غزه به کار گرفته شده و تاکنون نتیجه‌ای برای صهیونیست‌ها نداشته است. ادامه جنگ در 2 سال گذشته بزرگ‌ترین دلیل است که نشان می‌دهد سختگیرانه‌ترین و شدیدترین اقدامات نظامی رژیم صهیونیستی در غزه نتوانسته طی 2 سال گذشته اهداف این رژیم را تامین کند، بنابراین بعید است در آینده نیز ادامه این مسیر و اشغال غزه برای صهیونیست‌ها دستاوردی به همراه داشته باشد.