گروه سیاسی: 5 روز پیش اندیشکده آتلانتیک در گزارشی به قلم «دنی سیترینوویچ» هشدار داد اسرائیل در صورت جنگ با ایران بازنده خواهد بود و به جای تخریب دیپلماسی، باید از هرگونه توافق ایران و غرب در زمینه مسائل هسته‌ای دفاع کند. نویسنده این تحلیل تأکید دارد ادامه سیاست کنونی اسرائیل، مبنی بر فشار حداکثری و رد دیپلماسی، می‌تواند به جنگی فرسایشی منجر شود که اقتصاد و جایگاه بین‌المللی اسرائیل را تضعیف کند. پس از جنگ تحمیلی 12 روزه بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی، عملیات حمله به ایران را «پیروزی تاریخی» خواند. انجمن کنترل تسلیحات نیز در گزارشی مدعی شد حملات مشترک اسرائیل و آمریکا به تأسیسات نطنز و فردو، سانتریفیوژهای پیشرفته ایران را هدف قرار داده و در نتیجه برنامه هسته‌ای ایران سال‌ها عقب افتاده است. با این حال، اندک‌اندک تحلیل‌های بعد بویژه پس از ابراز تردید درباره موفقیت حملات آمریکا نشان داد ایران همچنان قابلیت‌های هسته‌ای و موشکی خود را حفظ کرده، همچنین در مقابل، خسارات قابل توجهی نیز به اسرائیل وارد کرده است. نرخ اصابت موشک‌ها که در ابتدا بسیار پایین ارزیابی می‌شد، بتدریج در گزارش‌های بعدی بالا رفت و ادعای رهگیری ۸۰ تا۹۰ درصدی سامانه‌های دفاعی رژیم صهیونیست و آمریکا با تصویر خسارات میلیارد دلاری به زیرساخت‌های جنوب و شمال سرزمین اشغالی، از جمله پالایشگاه نفت حیفا، متناقض از آب درآمد. ایران ۷۰ درصد زیرساخت‌های نظامی رژیم در پایگاه‌های نواتیم و رامون را تخریب کرده بود. این فقط بخشی از چیزی بود که حضرت آیت‌الله خامنه‌ای «سیلی بزرگ به صورت آمریکا» دانستند. الجزیره در گزارشی تأکید کرد ایران با نمایش توان موشکی خود، روحیه ملی‌گرایی را در داخل تقویت کرد و ادعای اسرائیل مبنی بر تضعیف جمهوری اسلامی را زیر سؤال برد.
* لحن تند، نیروی ضعیف
با این حال، در ادامه اسرائیل همچنان سیاستی تهاجمی در پیش گرفت و به کرات با هرگونه توافق دیپلماتیک با ایران مخالفت کرد. چندی پیش اندیشکده مطالعات امنیت قومی اسرائیل (INSS) در گزارشی تصریح کرد فعال‌سازی مکانیسم اسنپ‌بک برای حفظ فشار بر ایران ضروری است. این سیاست باید هم فشار بر کشورهای اروپایی (بریتانیا، فرانسه و آلمان) برای بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل از طریق مکانیزم اسنپ‌بک را حفظ کند و هم دولت آمریکا را به رد هرگونه ابتکار دیپلماتیک با ایران وادارد. علاوه بر این، باید فروپاشی سیاسی ایران شدنی به نظر برسد. این بخش را «اسرائیل کاتس» وزیر جنگ رژیم صهیونیستی بر عهده گرفت؛ همان کسی که روز دوم جنگ، هدف اسرائیل را براندازی نظام سیاسی ایران خوانده بود. اگرچه تهدیدهای کاتس بویژه علیه مقامات سیاسی برای بار نخست مطرح نمی‌شد اما با استراتژی اسرائیل برای حفظ فشار حداکثری همخوان بود اما این فشار در جنگ و پس از فعال‌سازی مکانیسم ماشه بویژه با مخالفت چین و روسیه چندان کارایی نداشته، تا جایی که آمریکا و اروپا حتی پس از اسنپ‌بک 3 بار اعلام کرده‌اند به دنبال از سرگیری مذاکراتند اما شروطی مانند توقف غنی‌سازی اورانیوم در خاک ایران یا محدود کردن برد موشک‌های بالستیک غیرقابل قبول است که اوضاع را پیچیده و مبهم می‌کند.
* توافق برای اسرائیل بهتر است تا جنگ
در نگاه رسانه‌های غرب، بدون توافق هسته‌ای، خطر جنگی فرسایشی افزایش می‌یابد که می‌تواند اقتصاد رژیم صهیونیست را فلج کند و دستاوردهای استراتژیک آن را به خطر اندازد. جنگ، برنامه هسته‌ای ایران را هم مختل نکرده. گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تأیید می‌کند ایران تا مه ۲۰۲۵، ۴۰۸.۶ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده ۶۰ درصد در اختیار داشته است که بر اساس یک گزارش تحقیقی الجزیره، این ذخیره را حتی پس از حملات حفظ کرده است. تحلیل مؤسسه علوم و امنیت بین‌المللی (ISIS) نشان می‌دهد ایران می‌تواند بدون بازسازی کامل سایت‌های نطنز و فردو، با استفاده از سانتریفیوژهای موجود، به غنی‌سازی ۹۰ درصد برسد. آنچه چشم اسرائیل را کور کرده، خروج بازرسان آژانس در آغاز جنگ است که نظارت بر تأسیسات ایران را متوقف و اسرائیل را به دالان تاریک اطلاعات وارد کرد که ممکن است منجر به تفسیرهای نادرست شود.
2 هفته پیش - دوم مهر - آسوشیتدپرس در گزارشی به استناد تصاویر ماهواره‌ای تصریح کرد ایران توانسته توان موشکی و پدافند هوایی خود را بازسازی کند و بویژه سایت‌های تولید سوخت جامد به سرعت در حال تعمیر و تجهیز است. مؤسسه مطالعات جنگ (ISW) نیز در گزارشی در همان روز تأیید کرد این بازسازی نشان‌دهنده ناتوانی اسرائیل در توقف کامل توان نظامی ایران است و البته از احتمال همکاری چین و روسیه در این بازسازی سخن گفت که دستاوردهای اسرائیل از جنگ خردادماه را تضعیف می‌کند. علاوه بر این، هر شکل از اقدام پرخاشگرانه و تجاوزطلبانه اسرائیل، فرصت بهره‌برداری از اختلافات داخلی ایران را نابود می‌کند. همان چیزی که در بیان رهبر انقلاب با عنوان «اتحاد مقدس» به عنوان عامل کلیدی پیروزی ایران خوانده شد. مؤسسه استراتژی و امنیت اسرائیل (JISS) در مطلبی به قلم آوی داویدی، تحلیلگر مسائل خاورمیانه ضمن برشمردن جناح‌های سیاسی در ایران، استدلال می‌کند مخالفت اسرائیل با لغو تحریم‌ها، جایگاه آن دسته از نیروهایی را که از مذاکره برای کاهش فشار اقتصادی حمایت می‌کنند، کم‌اثر می‌کند و فرصت نفوذ میان گروه‌های سیاسی ایران برای کاستن از انسجام اجتماعی ایرانیان را می‌گیرد. هجدهم تیرماه رادیو ملی آمریکا فرض اسرائیل مبنی بر سرنگونی جمهوری اسلامی ایران از طریق جنگ را اشتباه دانست و به تقویت حس ملی‌گرایی پس از جنگ اشاره کرد. رویترز و سی‌بی‌اس‌نیوز نیز در تحلیل‌های جداگانه‌ای تصریح کردند حملات اسرائیل به جای تضعیف ایران، وحدت ایرانیان را افزایش داد.
* معمای ایران در جنگ بعد
جنگ آینده برای رژیم صهیونیستی پرریسک است. تهدیدات ایران شامل حملات موشکی گسترده‌تر با موشک‌های پیشرفته «فتاح ۲» و «خرمشهر ۴»، با برد ۲۰۰۰ کیلومتر و دقت بالاتر است که می‌تواند اهداف استراتژیک مانند بندر حیفا و تأسیسات برق را هدف قرار دهد. همان چیزی که مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی (CSIS) در گزارشی بدان اشاره می‌کند و منطق سادگی مقابله با ایران را زیر سؤال می‌برد. مفهوم کنایی این گزارش آن است که پیچیدگی معادله مواجهه با ایران آنقدر زیاد است که برای هر شکل از تصمیم‌گیری باید مؤلفه‌های متعددی را در نظر گرفت. اینکه تصور شود ایران تنها روی قابلیت موشکی خود سرمایه‌گذاری می‌کند یا نیروهای همپیمان ایران در منطقه از کار افتاده‌اند، نوعی ساده‌اندیشی است. قابلیت دیگری که ایران از آن بهره‌مند است و در داخل ایران همچنان ناشناخته است، توانمندی سایبری‌ای است که می‌تواند شبکه‌های برق و ارتباطات اسرائیل را مختل کند. مجله تحلیلی «سایبر ریویو» در گزارشی اشاره می‌کند ایران در جنگ قبل حملات سایبری موفقی علیه زیرساخت‌های اسرائیل انجام داد. علاوه بر همه اینها، بر اساس گزارش اندیشکده مطالعات امنیت قومی اسرائیل، ایران می‌تواند از نیروهای نیابتی مانند حزب‌الله، با زرادخانه‌ای شامل ۱۵۰,۰۰۰ موشک و پهپاد، برای حملات ترکیبی استفاده کند. این اندیشکده هشدار می‌دهد حزب‌الله پس از جنگ ۲۰۲۵، قابلیت‌های خود را بازسازی کرده و می‌تواند حملات همزمان زمینی و موشکی علیه اسرائیل اجرا کند. در نتیجه، روی هم رفته و به تصریح رویترز، ایران در جنگ قبل نشان داد خسارات سنگینی وارد می‌کند.
* حمایت آمریکا قطعی نیست
اندیشکده شورای آتلانتیک در ارزیابی عناصر جنگ ایران و اسرائیل، حمایت آمریکا از اسرائیل را جدی نمی‌بیند. سی‌ان‌ان ششم مردادماه در گزارشی تأکید کرد هزینه ۸۰۰ میلیون دلاری سامانه «تاد» در سیاست داخلی آمریکا انتقادهای زیادی به دنبال داشته است. نیوزویک روز دهم جنگ در گزارشی تصریح کرد آمریکا ۱۵ تا ۲۰ درصد ذخیره موشک‌های رهگیر «تاد» خود را در این مدت استفاده کرد که هزینه آن بیش از ۸۰۰ میلیون دلار برآورد شده است. نیوزویک در پایان نتیجه گرفته بود بدون حمایت مستقیم آمریکا، اسرائیل قادر به مدیریت این جنگ نیست و مصرف بالای موشک‌های تاد می‌تواند بر آمادگی نظامی آمریکا و مشتریان منطقه‌ای این سامانه تاثیر بگذارد. همچنین نباید از یاد برد انزوای بین‌المللی اسرائیل، بویژه پس از حملات به غزه و قطر، حمایت کشورهای خلیج فارس را کاهش داده است. در نتیجه باید گفت توصیه شورای آتلانتیک به بیان‌های دیگر در رسانه‌های دیگر آمده است. اسرائیل با جنگ با ایران به تعبیر خود غربی‌ها جعبه پاندورا را باز می‌کند. نقدشوندگی مطالبات اسرائیل در تصویر کلی مواجهه با ایران در حمایت از توافق هسته‌ای بالاتر است. هر شکل از رویارویی نظامی به جنگ فرسایشی منجر می‌شود که آشکار نیست منافع اسرائیل را تأمین کند یا خیر. در نظر اندیشکده‌های غرب، توافق می‌تواند نظارت آژانس را بازگرداند و از بازسازی کامل برنامه هسته‌ای ایران جلوگیری کند، در حالی که جنگ آینده می‌تواند اسرائیل را درگیر یک درگیری طولانی و پرهزینه کند که با توجه به تهدیدات موشکی، سایبری و نیابتی ایران، به مراتب دشوارتر از جنگ قبل خواهد بود.