محمدمهدی سلامی‌پوریان: یکه‌تازی نظامی و امنیتی رژیم صهیونیستی در عرصه منطقه و تلاش برای بازنمایی خود به عنوان قدرتی بلامنازع، روبنای ماجراست، چرا که اگر میدان دید خود را از عرصه صرفاً نظامی و تسلیحاتی، کمی وسیع‌تر کنیم و چشم به عرصه‌های اقتصادی، فرهنگی، ورزشی و همکاری‌های تکنولوژیک بیندازیم، خواهیم دید تقریباً در تمام این عرصه‌ها، به اصطلاح با یک «دولت مطرود» (Pariah State) یا «دولت منفور» مواجهیم.
این اصطلاح، به باور کارشناسان حقوق بین‌الملل، در هیچ‌یک از معاهدات، کنوانسیون‌ها یا قطعنامه‌های سازمان ملل متحد نیامده است، لذا بار حقوقی رسمی ندارد اما اشاره به روندی دارد که طی آن، یک دولت در نظام بین‌الملل، آنقدر هنجارهای پذیرفته‌شده در این نظام را نقض می‌کند که انباشت این نقض هنجارها برایش تبدیل به یک «رَویه سیستماتیک» می‌شود و بدین واسطه، تدریجاً از سوی نظام بین‌الملل طرد می‌شود؛ با ابزارهایی چون توبیخ‌های رسمی، تحریم، محکومیت در مجامع رسمی یا مردم‌نهاد و... . چنین روندی امروز به طور واضح بر دولت نامشروع صهیونیستی انطباق‌پذیر است. البته توجه شود مفهوم مشابهی نیز در ادبیات سیاسی بین‌الملل وجود دارد با عنوان «دولت منزوی» (Isolated State) که به نظر می‌رسد بار معنایی آن، خفیف‌تر از «دولت مطرود» باشد؛ چنانکه از نگاه مغرضانه محافل سیاسی غرب، عمدتاً از ایران با این عنوان (دولت منزوی) یاد می‌شود.
در شرایط کنونی منطقه، حمایت‌های بی‌چون و چرای آمریکا از اسرائیل بویژه در حوزه‌های امنیتی، نظامی و تسلیحاتی، صرفاً یک فضای تنفسی محدود را در اختیار این رژیم قرار داده است، در حالی که اگر از این جنس حمایت‌های دولت‌های غربی صرف‌نظر کنیم، شواهد فراوانی در نظام بین‌الملل وجود دارد که چارچوب مفهومی «دولت مطرود» را بر این رژیم منطبق می‌کند؛ شواهدی که هم در میان محافل داخلی صهیونیستی و هم در خارج از آن (در عرصه بین‌الملل) به‌وفور یافت می‌شود که مرور برخی از این شواهد جالب توجه خواهد بود.
روزنامه صهیونیستی «کالکالیست» (calcalist)، رسانه اقتصادی واقع در سرزمین اشغالی، چندی پیش در گزارشی مفصل فاش کرد جنگ اخیر در غزه و بحران انسانی حاصل از آن، منجر به انزوای بین‌المللی فزاینده اسرائیل شده است؛ انزوایی که کارشناسان از آن تعبیر به «انزوای خاموش» می‌کنند. این روزنامه سپس نمونه‌هایی تجاری و اقتصادی از این انزوای به اصطلاح خاموش را برمی‌شمارد که مشتمل است بر تعویق قراردادهای خارجی رژیم، توقف سرمایه‌گذاری در سرزمین اشغالی، اجتناب شرکت‌های خارجی از معامله با شرکت‌های اسرائیلی یا امتناع از پاسخ به مکاتبات‌شان یا حتی نقض اعتبارات یا حمایت‌های مالی شرکت‌های این رژیم. جالب اینجاست که بسیاری از این مصادیق، بدون اعلام رسمی یا دلیل روشن اتفاق می‌افتد (مقصود از «خاموش» نیز همین است) و همین امر، مقابله به مثل را برای شرکت‌های رژیم سخت‌تر می‌کند، چرا که آنان عمدتاً مستمسک سیاسی یا حقوقی رسمی و معینی برای پیگیری موضوع ندارند.
بخش دیگری از گزارش این روزنامه، اشاره دارد به تحریم‌های علمی و دانشگاهی رژیم که از آن جمله است پیشنهاد کمیسیون اروپا به کشورهای عضو اتحادیه اروپایی مبنی بر تعلیق جزئی اسرائیل از مشارکت در برنامه تحقیقاتی «افق اروپا» (Horizon Europe) که ظاهراً بزرگ‌ترین برنامه تحقیق، توسعه و نوآوری اتحادیه تا سال 2027 محسوب می‌شود. این پیشنهاد، اشاره دارد به لزوم حذف مؤسسات اسرائیلی واقع در سرزمین اشغالی از بهره‌مندی از بودجه اختصاص‌یافته به این برنامه تحقیقاتی. همچنین است امتناع آزمایشگاه اندازه‌گیری «توماس بل» (واقع در انگلیس) از به رسمیت شناختن گواهینامه‌های کیفیت اسرائیل به دلایلی که رنگ‌وبوی سیاسی داشته است و تنها پس از رایزنی مستقیم با مدیران ارشد این آزمایشگاه در دوبی، توافقنامه فی‌مابین تمدید شد.
اما مطرود شدن دولت صهیونی در مجامع جهانی، فقط به میدان تجارت، اقتصاد و فناوری محدود نشده، بلکه در گستره وسیعی از عرصه‌های فرهنگی و هنری نیز رخ نموده است. اسرائیل این روزها با تحریم فزاینده‌ای از سمت مسابقات آواز یوروویژن (Eurovision) روبه‌رو است. بنا بر گزارش‌ها، برگزارکنندگان این سری مسابقات که در نوع خود قدیمی‌ترین مسابقه بین‌المللی تلویزیونی جهان در حوزه موسیقی شناخته می‌شود، توصیه کرده‌اند یا اسرائیل از حضور در دوره ۲۰۲۶ این مسابقات انصراف دهد یا اینکه بدون پرچم شرکت کند تا از اخراجش جلوگیری شود. این اقدام پس از آن است که 5 کشور اسپانیا، ایرلند، اسلوونی، ایسلند و هلند تهدید کردند در صورت حضور اسرائیل در این مسابقات، از شرکت در آن انصراف خواهند داد.
اما در حوزه سینما، اعتراضات گسترده به نسل‌کشی غزه در قالب جشنواره‌های بین‌المللی، به شکلی منحصربه‌‌فرد به نمایش درآمد. مثلاً در هشتادودومین جشنواره فیلم ونیز، تشویق ایستاده ۲۳ دقیقه‌ای ممتد تماشاگران حاضر برای تحسین فیلم «صدای هند رجب» خبرساز شد؛ تشویقی که طولانی‌ترین تشویق ایستاده تاریخ این جشنواره محسوب می‌شود! شایان ذکر است این فیلم بر پایه یکی از تکان‌دهنده‌ترین رخدادهای جنگ غزه به کارگردانی کوثر بن‌هنیه، کارگردان تونسی ساخته شده است.
گذشته از ذکر مصادیق در عرصه‌های مختلف اقتصادی، فرهنگی، علمی و... بازنمایی اسرائیل در آیینه آمار و ارقام نیز مؤید همین نفرت جهانی است. بر اساس نتایج نظرسنجی اخیر مؤسسه تحقیقاتی YouGov، فعال در حوزه تجزیه و تحلیل داده (واقع در لندن) که نتایج آن در تاریخ 3 ژوئن سال جاری میلادی منتشر شد، حمایت عمومی از اسرائیل در میان کشورهای اروپایی به پایین‌ترین حد خود در تاریخ رسیده است.
بر این اساس، میزان حمایت از اسرائیل در میان پاسخ‌دهندگان فرانسوی و دانمارکی، ۱۸ درصد و در میان پاسخ‌دهندگان ایتالیایی، تنها ۷ درصد است. نتایج این نظرسنجی همچنین نشان می‌دهد اکثر پاسخ‌دهندگان، عملیات نظامی اسرائیل در غزه را پاسخی غیرموجه و با شدت عمل غیرضروری به حمله حماس در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ می‌دانند؛ چنانکه در مقابل، حامیان اعزام نیروی زمینی به داخل غزه، تنها ۶ درصد پاسخ‌دهندگان ایتالیایی و ۱۶ درصد پاسخ‌دهندگان فرانسوی را شامل شده‌اند. در باب حل پایدار مساله فلسطین نیز اکثر شرکت‌کنندگان در هر 6 کشور مشارکت‌کننده در این پیمایش (انگلیس، فرانسه، آلمان، دانمارک، اسپانیا و ایتالیا)، نسبت به چشم‌انداز دستیابی به یک توافق صلح پایدار در دهه آینده، بدبین بوده‌اند.
اینها تنها گوشه‌ای از ابراز طرد جهانیان نسبت به رژیم منفور صهیونیستی است؛ رژیمی که اگر نباشد تنفس مصنوعی‌اش به واسطه کمک‌های دامنه‌دار دولت ظالم آمریکا، هر آیینه این حجم از خشم و نفرت، کیانش را بر باد خواهد داد. اینجاست که بهتر متوجه فرمایش رهبر حکیم انقلاب می‌شویم که در دیدار ماه گذشته رئیس‌جمهور و اعضای هیات دولت (16 شهریور 1404) فرمودند: «امروز نظام خبیث صهیونی، منزوی‌ترین دولت دنیاست؛ منفورترین دولت دنیا است. در این شکی نیست...».
----------------------------------
منابع
-Ari B. Weiss, Revolutionary Identities and Competing Legitimacies: Why Pariah States Export Violence, Honors thesis, Southern Illinois University Carbondale, 2012
- وليد حباس، «آیا اسرائیل به یک دولت مطرود تبدیل می‌شود؟»، پایگاه مرکز مطالعات اسرائیل (مدار) واقع در رام‌الله، 25 سپتامبر 2025
- «اسرائیل از یک انزوای جهانی خاموش رنج می‌بَرد»، پایگاه خبری الجزیره، 24 آگوست 2025
- «کمیسیون اروپا، پیشنهاد تعلیق جزئی اسرائیل از برنامه افق اروپا را مطرح کرد»، پایگاه خبری کمیسیون اروپا، 29 جولای 2025
- مهری اکبری، «افق اروپا چیست؟»، پایگاه مرکز مطالعات اروپا (واقع در دانشگاه خوارزمی)
- «کاهش بی‌سابقه حمایت از اسرائیل در اروپا»، پایگاه شبکه آی24(I24news)، 3 ژوئن 2025
جهان درحال طرد رژیم صهیونیستی است
انزوای خاموش نتانیاهو
ارسال نظر
پربیننده
تازه ها