هنوز خیال جهان از پایان جنگ و نسل‌کشی در غزه راحت نشده که شعله‌های کوچکی از یک درگیری مرزی در گوشه‌ای دیگر از آسیا و این بار در مرز افغانستان و پاکستان در حال زبانه کشیدن است. هم پاکستان و هم افغانستان تایید کرده‌اند در جریان درگیری‌های شدید در امتداد مرز ۲ کشور، علاوه بر خنثی کردن حملات طرف مقابل، خسارات سنگینی به یکدیگر وارد کرده‌اند.
تشدید تنش‌ها پس از آن شکل می‌گیرد که دولت موقت طالبان افغانستان، ارتش پاکستان را به نقض حریم هوایی کابل و بمباران بازار منطقه مرغا در استان پکتیکا (هم‌مرز با پاکستان)، در پنجشنبه گذشته متهم کرد.
اسلام‌آباد دخالت در حمله هفته گذشته در افغانستان را نه تایید و نه تکذیب کرد اما تاکید کرد تمام تلاش خود را برای محافظت از شهروندانش انجام خواهد داد. با این حال منابع امنیتی پاکستان در گفت‌وگو با خبرگزاری آناتولی اعلام کردند از عصر شنبه بار دیگر تبادل آتش سنگین در امتداد مرز با افغانستان ادامه داشته است. ویدئوهای بسیاری در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده که در مناطق مرزی پاکستان و افغانستان، آتش سنگین توپخانه ۲ طرف را نشان می‌دهد، هرچند محل دقیق این صحنه‌ها هنوز مشخص نیست.
پاکستان ادعا می‌کند شبه‌نظامیان تحریک طالبان پاکستان در افغانستان مستقر هستند و کابل را به کوتاهی در جلوگیری از حملات تروریست‌های تحریک طالبان پاکستان متهم می‌کند. با این حال، افغانستان این اتهامات را رد و بار دیگر بر تعهد خود مبنی بر عدم اجازه استفاده از خاک خود برای حمله به همسایه‌اش تأکید کرده.
* تشدید تنش با پاکستان همزمان با سفر متقی به هند
تنش‌ها میان افغانستان و پاکستان در بحبوحه سفر دیپلمات ارشد افغانستان به هند تشدید شده است. مولوی امیرخان متقی، وزیر خارجه دولت موقت افغانستان طی ۲ روز گذشته با مقامات هندی در دهلی‌نو دیدار داشته است. او در این سفر با همتای هندی خود، «جایشانکار» دیدار و همچنین در مراسمی که توسط بنیاد بین‌المللی ویوکاناندا (VIF) و با مشارکت مدرسه علمیه اسلامی دارالعلوم دیوبند در ایالت اوتارپرادش برگزار شد، شرکت کرد.
جایشانکار پس از دیدار با وزیر خارجه افغانستان، بیانیه‌ای منتشر و در آن «قدردانی عمیق خود را از افغانستان به خاطر محکومیت شدید» حمله تروریستی پهلگام در ماه آوریل در جامو و کشمیر ابراز کرد. حمله پهلگام که مربوط به 6 ماه پیش است، ۲۶ کشته برجا گذاشت و به ۴ روز خصومت بین هند و پاکستان منجر شد. پس از بیانیه وزیر خارجه هند که در آن از مواضع افغانستان قدردانی شده بود، اسلام‌آباد به این بیانیه واکنش نشان داد و اعلام کرد «ملاحظات مشخصی» درباره این بیانیه دارد. به گفته وزارت خارجه پاکستان «اشاره وزیر خارجه هند به جامو و کشمیر به عنوان بخشی از هند، نقض آشکار قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل و وضعیت قانونی جامو و کشمیر است و اسلام‌آباد چنین موضعی را نمی‌پذیرد».
* درگیری سخت نظامی
با ادامه درگیری‌ها، افغانستان روز یکشنبه اعلام کرد در عملیات مرزی تاکنون حداقل ۵۸ سرباز پاکستانی کشته و ۳۰ سرباز دیگر زخمی شده‌اند. خبرگزاری طلوع افغانستان هم روز یکشنبه خبر داد «ذبیح‌الله مجاهد»، سخنگوی دولت طالبان افغانستان گفته است «مقدار قابل توجهی» سلاح پاکستانی در عملیات مرزی به دست نیروهای افغان افتاده است. مجاهد افزود در این عملیات، 9 سرباز طالبان نیز کشته و ۱۲ سرباز دیگر زخمی شدند.
طالبان همچنین روز یکشنبه اعلام کرد در جریان حملات تلافی‌جویانه خود در چندین نقطه در امتداد مرز در استان‌های کنر و هلمند، ۳ پست مرزی پاکستان را تصرف کرده است.
همزمان رسانه‌های دولتی پاکستان روز یکشنبه اعلام کردند نیروهای این کشور ۱۹ پاسگاه مرزی افغانستان را تصرف کرده‌اند. رسانه‌های پاکستانی از جمله جئونیوز به نقل از منابع امنیتی اعلام کردند جنگجویان طالبان افغانستان در این پاسگاه‌ها یا کشته شده‌اند یا فرار کرده‌اند. ویدئویی هم که توسط تلویزیون پاکستان (PTV) پخش شد، پاسگاه‌های افغانستان را در حال سوختن نشان می‌داد و خبرنگار این شبکه گفت سربازان طالبان تسلیم نیروهای ارتش پاکستان می‌شوند. رادیو پاکستان هم به نقل از منابع امنیتی این کشور اعلام کرد نیروهای پاکستانی مقر گردان طالبان در اردوگاه «منوجبا»، پاسگاه «جندوسر»، اردوگاه «ترکمنزی» و «قلعه خارچار» را به طور کامل نابود کردند. این خبرگزاری دولتی اعلام کرد پاکستان مخفیگاه‌های گروه‌های مسلح در نزدیکی مرز را «با دقت بسیار زیاد» هدف قرار داد.
با این حال، مقام‌های پاکستانی هنوز آمار تلفات را منتشر نکرده‌اند، هرچند منابع امنیتی این کشور صبح یکشنبه در گفت‌وگو با رسانه‌ها تأیید کردند ۳ سرباز پاکستانی و یک غیرنظامی کشته و ۵ سرباز زخمی شده‌اند. «شهباز شریف»، نخست‌وزیر پاکستان و «آصف علی زرداری»، رئیس‌جمهور پاکستان نیز این خشونت‌ها را محکوم کرده و افغانستان را مقصر دانسته‌اند. شریف در بیانیه‌ای گفت: «در دفاع از پاکستان هیچ سازشی وجود نخواهد داشت و به هرگونه تحریک، پاسخی قوی و قاطع داده خواهد شد». او همچنین مقامات طالبان افغانستان را متهم کرد اجازه داده‌اند خاک کشورشان توسط «عناصر تروریست» مورد استفاده قرار گیرد.
* نگرانی‌ها در منطقه تا خوشحالی صهیونیست‌ها
تشدید تنش مرزی میان پاکستان و افغانستان با نگرانی کشورهای منطقه روبه‌رو شده و به نظر می‌رسد دولت‌های منطقه تلاش دارند از گسترش درگیری‌ها جلوگیری کنند.
روز یکشنبه نیز ذبیح‌الله مجاهد تایید کرد عملیات نظامی نیروهای افغانستان به درخواست قطر و عربستان سعودی متوقف شده است. این درخواست‌ها نشان‌دهنده نگرانی کشورها از شعله‌ور شدن یک جنگ جدید در منطقه است.
در همین حال، «سیدعباس عراقچی» از ۲ همسایه شرقی ایران خواست «خویشتنداری» نشان دهند. وزیر امور خارجه درباره درگیری مرزی افغانستان و پاکستان گفت: «موضع ما این است که هر ۲ طرف باید خویشتنداری کنند، چون ثبات بین کشورها به ثبات منطقه‌ای منجر می‌شود».
قطر هم «نگرانی عمیق» خود را از تنش‌ها در روابط افغانستان و پاکستان اعلام کرد و افزود تنش‌های بالقوه بر امنیت و ثبات منطقه تاثیر خواهد داشت. وزارت خارجه قطر همچنین از هر ۲ طرف خواست «گفت‌وگو و دیپلماسی را در اولویت قرار دهند، خویشتنداری کنند و برای مهار اختلافات به گونه‌ای تلاش کنند که به کاهش تنش، جلوگیری از گسترش درگیری و کمک به صلح و ثبات منطقه منجر شود».
عربستان سعودی هم از کشورهای نگران نسبت به تنش مرزی اسلام‌آباد و کابل بود. وزارت خارجه عربستان اعلام کرد: «پادشاهی سعودی خواستار خویشتنداری، اجتناب از تشدید تنش و پذیرش گفت‌وگو و خردورزی برای کمک به کاهش تنش‌ها و حفظ امنیت و ثبات منطقه است». در ادامه بیانیه وزارت خارجه عربستان آمده است: «پادشاهی سعودی حمایت خود را از تمام تلاش‌های منطقه‌ای و بین‌المللی با هدف ارتقای صلح و ثبات و تضمین امنیت که به ثبات و رفاه مردم برادر پاکستان و افغانستان منجر خواهد شد، اعلام می‌کند».
رسانه‌های عبری وابسته به موساد و رژیم صهیونیستی تنها طرف خوشحال درگیری افغانستان و پاکستان در منطقه بودند. از جمله رسانه ترور آلارم که خود را وابسته به موساد معرفی می‌کند، هم افغانستان و هم پاکستان را به حمایت از تروریسم متهم کرد و خوشحالی خود را از درگیری مرزی افغانستان و پاکستان پنهان نکرد.
* چشم‌انداز تنش‌ها
روابط پاکستان و طالبان که زمانی متحد بودند، اکنون بشدت تیره شده است و ۲ طرف طی 2 سال گذشته در چند نوبت شاهد درگیری نظامی تمام‌عیار بوده‌اند. در ماه‌های اخیر اسلام‌آباد بارها اتهامات خود را متوجه طالبان کرده و بر این مساله تاکید کرده که کابل به تحریک طالبان پاکستان پناه می‌دهد تا این نیروها حملاتی را علیه پاکستان انجام دهند؛ اتهاماتی که همواره از سوی مقامات طالبان رد شده است.
«مایکل کوگلمن» تحلیلگر تحولات جنوب آسیا که در واشنگتن دی‌سی مستقر است، درباره تنش افغانستان و پاکستان به روزنامه گاردین گفت: «تشدید حملات فرامرزی به نیروهای پاکستانی، حملات غیرمعمول و شدید پاکستان به افغانستان و انتقام‌جویی‌های متقابل طالبان، توفانی تمام‌عیار برای یک درگیری جدید در منطقه است اما خوشبختانه این بحران، هر قدر هم که جدی باشد، بزودی فروکش خواهد کرد، زیرا طالبان ظرفیت جنگ رودررو و طولانی‌مدت با ارتش پاکستان را ندارد و تنش‌ها احتمالاً فروکش خواهد کرد».
کوگلمن معتقد است پاکستان هم نگران است که «حملات اخیرش به افغانستان، به انتقام‌جویی از سوی تحریک طالبان پاکستان منجر شود و اسلام‌آباد ناامن شود و این چرخه می‌تواند بارها تکرار شود؛ خشونتی که هیچ برنده یا راه‌حل آسان و بلندمدتی برای آن وجود ندارد». بنابراین پاکستان نیز علاقه‌ای به ادامه تنش‌ها ندارد.
افغانستان و پاکستان ۲۶۰۰ کیلومتر مرز ناهموار و کوهستانی مشترک دارند که به خط دیورند معروف است. ۲ طرف بر سر مرز نیز دارای اختلافات تاریخی هستند. لذا بخشی از نگرانی ناظران در حال حاضر آن است که تنش‌ها فراتر از مسائل امنیتی بار دیگر به اختلافات مرزی نیز دامن بزند، هرچند تاکنون درگیری چند روز گذشته به اتهام‌زنی طرفین علیه یکدیگر درباره فعالیت‌های تروریستی محدود بوده و درگیری‌ها و تنش‌ها هنوز وارد فاز اختلافات مرزی نشده است.