ویروس ناشناخته در راه ایران

اگر چه هر سال با ورود به ماه‌های سرد سال، ویروس‌های تنفسی نظیر آنفلوآنزا، کرونا و... فعال می‌شوند اما کارشناسان بهداشت هشدار می‌دهند با توجه به تغییر ژن سالانه ویروس‌ها، امسال ویروس آنفلوآنزا نوع آ در برخی کشورهایی که ماه‌های سرد سال را گذرانده‌اند با سویه جدید، خیلی‌ها را مبتلا کرده است و حتی واکسن آنفلوآنزا نیز تاثیری بر بهبود بیماران نداشته است. توصیه کارشناسان به مردم این است در صورت ورود احتمالی این ویروس به کشور به دلیل سرایت‌پذیری بالای آن احتمال همه‌گیری وجود دارد که در این میان رعایت پروتکل‌های بهداشتی، بویژه استفاده از ماسک و خودمراقبتی ضروری است، چرا که واکسن آنفلوآنزا نیز تاثیری بر آن ندارد. دکتر مینو محرز، متخصص بیماری‌های عفونی در گفت‌وگو با «وطن امروز» درباره مخاطرات ویروس جدید آنفلوآنزا که در برخی کشورها شیوع دارد گفت: هر چند این نوع ویروس هنوز به ایران نیامده اما این احتمال وجود دارد به دلیل انجام مسافرت‌ها طی ماه‌های آینده چنین ویروسی وارد کشور شود. وی افزود: ویروس‌های تنفسی هر چند سال یک بار با سویه‌ای جدید خود را نشان می‌دهند، امسال نیز ویروس آنفلوآنزای نوع تاپ آ در کشور استرالیا که ماه‌های سرد سال را سپری کرده‌اند، خیلی‌ها را درگیر کرده است؛ ویروس جدیدی که واکسن آنفلوآنزای جدید 2025 نیز کامل آن را پوشش نمی‌دهد، چرا که هنوز این نوع ویروس در سبد واکسن جدید گنجانده نشده است. محرز اضافه کرد: از آنجا که هر چند سال یک بار ژن ویروس‌ها جهش می‌یابد و ماهیت آنها تغییر می‌کند، بنابراین این نوع ویروس نیز به دلیل آن است که طبق بررسی‌ها و مطالعات انجام‌شده به دلیل آمیختگی و پیوند ژن‌ها از حیوانات وحشی به اهلی، همچنین پرندگان و در نهایت سرایت‌پذیری آن به انسان دنیا شاهد ویروس‌های جدید تنفسی خطرناک می‌شود که هر چند سال یک بار اتفاق می‌افتد. وی ضمن هشدار به مردم درباره خودمراقبتی در برابر ویروس‌های تنفسی در فصول سرد سال به دلیل حضور آنها در اماکن سربسته گفت: با توجه به اینکه ویروس‌ها با سرد شدن هوا فعال می‌شوند، در چنین شرایطی رعایت پروتکل‌های بهداشتی برای پیشگیری از ابتلا به این نوع ویروس‌ها ضروری است، زیرا این نوع ویروس‌ها می‌تواند سلامت بسیاری را که دارای بیماری زمینه‌ای هستند، کودکان خردسال و افراد مسن را به خطر بیندازد. متخصص بیماری‌های عفونی در ادامه افزود: توصیه ما به والدین این است اگر فرزندشان به آنفلوآنزا مبتلا شد مانع رفتن وی به مدرسه شوند، چرا که یک بیمار حامل ویروس آنفلوآنزا می‌تواند همه کلاس را به این ویروس مبتلا کند. از طرفی نیز چون واکسن آنفلوآنزای جدید تاثیر زیادی بر بهبود ندارد، بنابراین بهترین راه مقابله با ویروس‌های سرد سال خودمراقبتی است. 
دکتر حسین کیوان، ویروس‌شناس و مؤسس نخستین آزمایشگاه تخصصی ویروس‌شناسی در کشور نیز در گفت‌وگو با «وطن امروز» گفت: آنفلوآنزا و کرونا همیشه در فصول سرد سال نمایان می‌شوند اما از آنجا که نوع آنها ممکن است با سویه جدید همراه باشد، بنابراین مقابله با چنین ویروس‌هایی که برای برخی‌ ممکن است خطرآفرین باشد باید با جدیت مورد توجه قرار گیرد. وی افزود: توصیه ما به مردم این است افرادی که دارای بیماری‌های مزمن تنفسی هستند، بویژه سالمندان علاوه بر رعایت پروتکل‌های بهداشتی، در صورت امکان از واکسن استفاده کنند، چرا که هر سال این احتمال وجود دارد که نوع آنفلوآنزا تغییر کند. کیوان در ادامه اظهار داشت: شیوع ویروس‌ها در فصول سرد سال امری طبیعی است و چه بسا کسانی که به این ویروس‌ها مبتلا می‌شوند سیستم ایمنی آنها در مقابل آن مقاوم می‌شود اما برای افراد پرریسک ممکن است خطرآفرین باشد. به طور مثال در سال‌های شیوع کرونا اغلب مردم به این ویروس مبتلا شدند و پس از آن واکسن نیز تزریق کردند؛ این موضوع باعث شده اکنون کرونا دیگر خطر مرگ نداشته باشد، چرا که ایمنی گله‌ای در جامعه در برابر این ویروس ایجاد شده است. وی اضافه کرد: از آنجا که ژن ویروس آنفلوآنزا تکه‌تکه است و این مساله به مبادله ژن چنین ویروسی می‌انجامد، بنابراین هر سال این ویروس با شاخصه خاصی ظهور می‌کند  به همین دلیل شرکت‌های سازنده واکسن نیز مجبور هستند واکسن‌هایی با ظرفیت‌های چندگانه تولید کنند. کارشناسان بهداشت می‌گویند: گونه‌های جدید ویروس‌های تنفسی در سال‌های اخیر باعث نگرانی‌های گسترده‌ای در زمینه سلامت عمومی شده است. گونه جدید آنفلوآنزا که سال ۲۰۲۵ شناسایی شده، به دلیل شدت تأثیرگذاری بر دستگاه تنفسی و قدرت انتقال بالا، توجه بسیاری از متخصصان را به خود جلب کرده است. آنفلوآنزای شایع که اکنون در کشور وجود دارد جهشی پیشرفته از ویروس آنفلوآنزاست که دستگاه تنفسی را با شدت بیشتری درگیر می‌کند. 
این سویه از طریق قطرات تنفسی و تماس با سطوح آلوده براحتی منتشر می‌شود و علائم شدیدتری نسبت به گونه‌های قبلی ایجاد می‌کند. این ویروس به سرعت در محیط‌های شلوغ و بسته منتقل می‌شود. همچنین باعث مشکلات جدی مانند تنگی نفس و کاهش عملکرد ریه می‌شود که در برخی بیماران، اختلالات تنفسی مزمن به جا می‌گذارد.
 این سویه جدید به ‌طور مستقیم دستگاه تنفسی فوقانی و تحتانی را هدف قرار می‌دهد. عملکرد این ویروس در بدن شامل التهاب شدید ریه‌ها می‌شود، چرا که ویروس به بافت‌های ریه حمله می‌کند و باعث التهاب و ایجاد مایعات در کیسه‌های هوا می‌شود که تنفس را دشوار می‌کند. از طرفی نیز ممکن است عفونت به مجاری تنفسی تحتانی سرایت کند و باعث تنگی نفس و برونشیت شود. در موارد شدید، افت سطح اکسیژن خون مشاهده می‌شود که نیازمند مراقبت فوری است. تب بالا، سرفه خشک، تنگی نفس، درد قفسه سینه، خستگی شدید، عطسه و گلودرد از علائم اولیه آنفلوآنزار شایع است که با پیشرفت بیماری شدت می‌یابند.