رضا عمویی: مقامات دولت ترامپ مانند خود او به بدزبانی با خبرنگاران معروفند. کمتر از یک هفته پس از پاسخ عجیب سخنگوی کاخ سفید به یکی از خبرنگاران و توهین به مادر خبرنگار سوال‌کننده، ۲ روز پیش هم یکی دیگر از اطرافیان ترامپ - این بار سخنگوی وزارت جنگ آمریکا - اقدام توهین‌آمیز علیه خبرنگاران را تکرار کرد. گزارش شده است وقتی یکی از خبرنگاران در جلسه خبری وزارت جنگ آمریکا از «شان پارنل» سخنگوی پنتاگون درباره شباهت کراوات «پیت هگست» وزیر جنگ و پرچم روسیه سوال کرد، سخنگوی وزارت جنگ هم در جواب گفت: «مادرت آن را خریده است. احمق! این یک کراوات میهن‌پرستانه آمریکایی است».
لحن بی‌ادبانه و بسیار نامناسب سخنگوی وزارت جنگ آمریکا موردی استثنا در دولت ترامپ علیه خبرنگاران نیست، بلکه گزارش‌های متعددی از توهین به خبرنگاران در دولت ترامپ از جمله توسط خود شخص وی وجود دارد.
هفته گذشته هم زبان سخنگوی کاخ سفید به فحاشی و بدزبانی به خبرنگار دیگری باز شد. پس از آنکه ترامپ هفته گذشته اعلام کرد بزودی در «بوداپست» مجارستان با «ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهور روسیه دیدار خواهد کرد تا درباره پایان جنگ در اوکراین گفت‌وگو کنند (اگرچه این دیدار بتازگی لغو شده است) مکان اعلام شده برای دیدار پوتین و ترامپ باعث شد خبرنگار روزنامه آمریکایی «هافینگتون پست» از «کارولین لِویت» سخنگوی مطبوعاتی کاخ سفید بپرسد چه کسی مکان این دیدار را انتخاب کرده است؟ این سوال اما با یک پاسخ بسیار عجیب و دور از انتظار روبه‌رو شد و سخنگوی جوان کاخ سفید به خبرنگار طرح‌کننده پرسش پاسخ داد: «مادرت!»
این پاسخ سخنگوی مطبوعاتی کاخ سفید این قدر عجیب و غیرمنتظره بود که وقتی خبرنگار حاضر با تعجب از سخنگو بار دیگر سوال می‌کند آیا این پاسخ را خنده‌دار میداند، کارولین لِویت با عصبانیت از کوره در رفته و شروع به بد و بیراه گفتن به خبرنگار آمریکایی می‌کند و به او می‌گوید: «برای من خنده‌دار این است که شما واقعاً خودتان را یک نشریه می‌دانید! تو یک مزدور چپ‌گرا هستی که هیچ‌کس، از جمله همکارانت در رسانه‌ها، تو را جدی نمی‌گیرند، فقط آنها این را رو در رو به تو نمی‌گویند. دیگر این سوالات فریبکارانه، مغرضانه و مزخرف خود را از من نپرس».
* رئیس‌جمهور ضدرسانه
«شما بد، فاسد، وقت‌گیر و شکست‌خورده هستید، سوال‌تان بد است و اعتبارتان را از دست داده‌اید»؛ اینها تنها بخشی از توصیفات و انتقاداتی است که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا علیه روزنامه‌نگاران مطرح می‌کند. او بارها روزنامه‌نگاران و خبرنگاران را دشمن مردم توصیف کرده و معمولا در پاسخ به خبرنگاران با این جمله شروع می‌کند: «شما از چه کسی حمایت می‌کنید و برای چه کسی کار می‌کنید؟» و سپس حملات بی‌رحمانه را آغاز می‌کند.
ترامپ از آغاز دوره اول ریاست جمهوری خود تاکنون، به خاطر تعاملات خصمانه‌اش با رسانه‌ها و روزنامه‌نگاران معروف است. او نه تنها سوالات خبرنگاران را نادیده می‌گیرد یا از مطبوعات انتقاد می‌کند، بلکه به خود روزنامه‌نگاران نیز حمله و گاهی حتی آنها را تهدید می‌کند. رئیس‌جمهور آمریکا همواره از عباراتی مانند «دشمن مردم» و «اخبار جعلی» برای توصیف روزنامه‌ها و رسانه‌های منتقد استفاده می‌کند و در کنفرانس‌های مطبوعاتی خود اغلب به روزنامه‌نگارانی که سوالات دشوار از او می‌پرسند، حمله می‌کند. بخشی از حملات ترامپ به رسانه‌ها را مورد اشاره قرار خواهیم داد.
- توهین به خبرنگار سوال‌کننده درباره هدیه قطر: چندی پیش وقتی ترامپ در اتاق بیضی کاخ سفید حضور داشت و خبرنگاری از او درباره هدیه هواپیما از سوی قطر سوال پرسید، ترامپ با عصبانیت گفت: «درباره چه چیزی صحبت می‌کنی؟ می‌دونی چیه؟ باید از اینجا بری. تو مایه ننگ هستی».
- دشمن مردم: ترامپ سابقه‌ای طولانی‌مدت در خصومت و دشمنی با رسانه‌ها دارد. وی فوریه ۲۰۱۷ در توئیتی نوشت: «رسانه‌های اخبار جعلی، دشمن من نیستند، دشمن مردم آمریکا هستند».
- توصیف خبرنگار به عنوان فتنه‌گر: نوامبر ۲۰۱۸ نیز ترامپ در جریان یک کنفرانس مطبوعاتی در کاخ سفید وقتی درباره مهاجران غیرقانونی مورد پرسش قرار گرفت، به خبرنگار سوال‌کننده پاسخ داد: «میکروفن را زمین بگذارید. بس است، بس است. بنشینید. شما یک فتنه‌گر هستید. شما مایه ننگ کانالی هستید که در آن کار می‌کنید. شما دشمن مردم هستید و اخبار جعلی ارائه می‌دهید».
- رفتار ترامپ سرسخت‌تر از دیکتاتورها: دکتر «یاسر عبدالعزیز» در گفت‌وگو با المصری الیوم اظهار داشته ترامپ از رسانه‌های معتبر خوشش نمی‌آید، زیرا آنها بحث، انتقاد و مخالفت می‌کنند، بنابراین آنها را بی‌ارزش و دشمن مردم توصیف می‌کند. این کارشناس رسانه افزود: «کاری که ترامپ با روزنامه‌نگاران می‌کند، هرگز در سرسخت‌ترین دیکتاتوری‌ها اتفاق نیفتاده است. او روزنامه‌نگاران را ترور اخلاقی و حرفه روزنامه‌نگاری را تحقیر می‌کند».
- ترامپ خودشیفته: دکتر «حسن مکاوی» رئیس سابق دانشکده ارتباطات دانشگاه قاهره نیز درباره شخصیت ترامپ و تعاملاتش با روزنامه‌نگاران، او را فردی خودشیفته، متمایل به اقدامات نمایشی و دامن‌زننده به بحران برای ماندن در کانون توجه توصیف کرده.
- ترامپ از نظر روانی دچار مشکل است: صحبت‌ها و اظهارات جنجالی ترامپ علیه خبرنگاران و رقبای خود بارها در آمریکا خبرساز شده است. «جیلین ویلسون» خبرنگار یاهونیوز در گزارشی نوشته است ترامپ و اعضای دولت او همواره به توهین، تحقیر، تمسخر و ارعاب خبرنگاران ادامه می‌دهند. به گفته این خبرنگار آمریکایی، ترامپ به طور مرتب خبرنگار منتقد خود را «بدجنس» یا «کم‌هوش» خطاب می‌کند و کل منتقدان خود را «پشه» خطاب کرده است. او از توهین و تحقیر شهروندان و منتقدانش ابایی ندارد.
- توهین بدون عواقب: بسیاری از کارشناسان رسانه معتقدند علت ادامه رفتار توهین‌آمیز ترامپ با خبرنگاران و منتقدانش این است که او اصولا بابت این توهین‌ها با هیچ عواقبی مواجه نمی‌شود. «اسکو ریکس» روانشناس انگلیسی و متخصص پزشکی به سی‌ان‌ان گفته است: «نگران‌کننده این است که وقتی ترامپ اقدام به توهین، تحقیر، تمسخر و تهدید خبرنگاران می‌کند، این مساله برای او عادی می‌شود و جای تعجب نیست که شاهد گسترش بیشتر این بدرفتاری با خبرنگاران در کاخ سفید باشیم».
- ترامپ قلدر: کارشناسان دیگری نیز بدرفتاری ترامپ با خبرنگاران را نمونه روشن قلدری توصیف کرده‌اند. در همین ارتباط «کریستن گینگریچ» مددکار بالینی در ایالت مین آمریکا معتقد است: «در نهایت، همه رفتارهای ترامپ علیه خبرنگاران نشان می‌دهد او در حال عادی‌سازی قلدری است، این در حالی است که ترامپ یک مقام دولتی سطح بالا دارد و مردم باید بتوانند به رئیس‌جمهور نگاه و فکر کنند او اصول اخلاقی و ارزش‌های محکمی دارد اما اینگونه نیست و ترامپ کسی نیست که بتواند الگوی شهروندان باشد».
ترامپ از نظر روانی سالم نیست: «مارک جیکوب» سردبیر پیشین «شیکاگو تریبون»، در مطلبی با انتقاد از رفتارهای ضدرسانه‌ای ترامپ نوشته است ترامپ از نظر روانی سالم نیست اما رسانه‌های بزرگ این را نمی‌گویند! این مدیر رسانه‌ای به رفتارهای عجیب و غریب ترامپ از جمله پست او در شبکه‌های اجتماعی درباره نصب یک مجسمه طلایی عظیم از ترامپ در فلسطین اشغالی، ویدئوی ریختن زباله و مدفوع روی سر معترضان و... اشاره می‌کند و این رفتارها را نشانه بارزی از عدم تعادل روانی ترامپ میداند.
* افول روزنامه‌نگاری آزاد در آمریکا
اینکه ترامپ و اعضای دولتش به راحتی دست خود را برای توهین و تحقیر خبرنگاران و رسانه‌ها باز می‌بینند و هر رفتاری را با خبرنگاران انجام می‌دهند، به این دلیل است که به طور کلی فضای رسانه‌ای و خبری آمریکا با چالش‌های متعددی روبه‌رو است. بنیاد بین‌المللی رسانه‌ها در گزارشی از تهدیدها علیه امنیت و رفاه روزنامه‌نگاران آمریکایی پرده برداشته و در این ارتباط اعلام کرده است روزنامه‌نگاران در آمریکا با خشونت فیزیکی و آزار و اذیت، تهدید به خشونت با اسلحه، حملات کلامی و آزار جنسی در حین انجام مأموریت و در محل کار روبه‌رو هستند. این گزارش در تحقیقات خود به این نتایج رسیده است:
36 درصد خبرنگاران تایید کرده‌اند حین کار به عنوان روزنامه‌نگار، مورد تهدید یا خشونت فیزیکی قرار گرفته‌اند.
33 درصد خبرنگاران گفته‌‍‌اند حین کار به عنوان روزنامه‌نگار، مورد تهدید یا خشونت دیجیتال قرار گرفته‌اند.
28 درصد خبرنگاران از تهدیدها یا اقدامات قانونی علیه خود حین کار به عنوان روزنامه‌نگار خبر داده‌اند.
24 درصد با خشونت جنسی تهدید شده‌اند.
6 درصد آزار جنسی را تجربه کرده‌اند.
همچنین بر اساس گزارش کمیته حفاظت از روزنامه‌نگاران (CPJ) مستقر در نیویورک، روزنامه‌نگاران آمریکایی با انبوهی از تهدیدها از جمله حملات پلیس، آزار و اذیت آنلاین، خشونت و چالش‌های حقوقی روبه‌رو هستند.
«کاترین جیکوبسن» هماهنگ‌کننده برنامه کمیته حمایت از روزنامه‌نگاران در آمریکا، کانادا و کارائیب به صدای آمریکا گفته است: «در آغاز دولت بایدن امیدی وجود داشت که اوضاع برای روزنامه‌نگاران بهتر شود ولی آنچه ما دیدیم این بود که اوضاع واقعاً بهتر نشد و اوضاع در مواردی بدتر هم شد».
«کای فالکنبرگ مروز» روزنامه‌نگار گاردین نیز درباره رفتار مقامات دولتی آمریکا علیه خبرنگاران نوشته است: «کاخ سفید در حال انجام یک کارزار خصمانه علیه مطبوعات است و تلاش می‌کند خبرها به شکل مورد نظر خودش انعکاس یابد». با توجه به همین وضعیت است که ترامپ و اعضای دولت او در کشوری که مدعی صلح و آزادی است، هیچ حد و مرزی را برای توهین و حملات به روزنامه‌نگاران در نظر نمی‌گیرند و تندترین حملات‌شان علیه رسانه‌های آزاد است.