رضا عمویی: روی کاغذ ۳ هفته است در غزه آتش‌بس برقرار شده اما روی زمین خبری از توقف جنگ نیست. فقط در روز چهارشنبه - دیروز - بیش از ۱۰۰ فلسطینی در کمتر از ۱۲ ساعت در غزه به شهادت رسیدند. این غیرنظامیان آواره در غزه روز گذشته در نتیجه ادامه بمباران بی‌وقفه مناطق مسکونی و اردوگاه‌های آوارگان جان خود را از دست دادند؛ بمباران‌هایی که همزمان با آتش‌بس کاغذی، فاجعه‌ای انسانی را در غزه رقم زده و ابعاد این فاجعه هر روز در حال گسترش بیشتر است. سازمان امداد و نجات غزه تایید کرد بیشتر قربانیان بمباران‌های رژیم صهیونیستی روز چهارشنبه زنان و کودکانی بودند که در پناهگاه‌ها و چادرهای موقت هدف قرار گرفتند.
وزارت بهداشت فلسطین در غزه با اشاره به جزئیات آمار شهدای بمباران چهارشنبه اعلام کرد از شب تا ظهر حداقل ۱۰۴ نفر به شهادت رسیدند و از این میان ۴۶ نفر کودک و ۲۰ نفر زن بودند. بمباران دیروز غزه همچنین ۲۵۳ زخمی (شامل ۷۸ کودک و ۸۴ زن) برجا گذاشته است که این زخمی‌ها به مراکز درمانی نیمه‌ویران غزه منتقل شده‌اند.
بمباران اخیر غزه پس از فرمان نتانیاهو برای عملیات نظامی علیه این باریکه انجام شد؛ فرمان نظامی‌ای که همزمان با آتش‌بس صادرشده و بیش از هر چیز ماهیت آتش‌بس فعلی در غزه را زیر سوال می‌برد. بر اساس آمارهای رسمی از زمان اعلام آتش‌بس در ۱۱ اکتبر یعنی 19 روز پیش تاکنون حداقل ۲۱۱ نفر شهید و ۵۹۷ نفر زخمی شده‌اند. این به آن معناست که طی 19 روز گذشته که به اصطلاح بر اساس طرح ترامپ، آتش‌بس در غزه برقرار بوده است، حداقل در هر روز 11 نفر جان خود را زیر بمباران‌های رژیم صهیونیستی از دست داده‌اند.
با وجود ادامه بمبارانها در غزه و افزایش روزانه شهدا در این منطقه بحران زده، آیا واقعا می‌توان ادعای آتش‌بس در غزه را مورد پذیرش قرار داد یا آتش‌بس فقط یک شعار و ادعاست؟ یا شاید هم به تعبیری، اصل طرح ترامپ همین بوده است: آزادی گروگان‌ها و سپس حمله مجدد به غزه! شورای ملی فلسطین در واکنش به ادامه بمباران غزه توسط صهیونیست‌ها در بیانیه‌ای اعلام کرد بمباران خیمه‌های آوارگان و خانه‌های غیرنظامیان، نقض آشکار مفاد توافق آتش‌بس شرم‌الشیخ است که با میانجی‌گری آمریکا و جامعه جهانی به امضا رسید. «روحي فتوح»، رئیس شورای ملی فلسطین تأکید کرد این تجاوز خونین و تداوم محاصره غزه، از جمله بستن گذرگاه رفح و جلوگیری از ورود کمک‌های انسانی، بیانگر قصد رژیم اشغالگر برای شکست روند سیاسی و تداوم سیاست نسل‌کشی و پاک‌سازی قومی است.
نقض آتش‌بس غزه حتی در فرانسه به عنوان متحد دیرین اسرائیل نیز با واکنش‌های تندی همراه بوده و «بورت توماس»، نماینده پارلمان فرانسه در واکنش به فرمان نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی برای بمباران غزه و ادامه جنایات علیه فلسطینیان سخنانی تند و بی‌سابقه بر زبان آورد و او را «تروریست» خواند. توماس در پیامی که روز چهارشنبه منتشر کرد، گفت: «نتانیاهوی تروریست قصد دارد به بمباران غزه ادامه دهد و هزاران فلسطینی را به مرگ تهدید کرده تا نسل‌کشی ادامه یابد، در حالی که جهان نگاه خود را به سوی دیگری چرخانده است. ما هرگز در این کشتار همدست نخواهیم بود».
* چرایی ادامه نسل‌کشی در غزه
این سوال که چرا با وجود برقراری آتش‌بس اما رژیم صهیونیستی به بمباران غزه ادامه می‌دهد، پرسشی است که گزارشگر ویژه سازمان ملل به آن پاسخ داده است. «فرانچسکا آلبانیز»، معتقد است حمایت برخی دولت‌ها باعث تداوم نسل‌کشی اسرائیل علیه فلسطینی‌ها شده است. وی در نشست کمیته اجتماعی، انسانی و فرهنگی سازمان ملل در نیویورک گفت: «حمایت‌های بی‌قید و شرط برخی دولت‌ها از سیاست‌های اشغالگرانه اسرائیل، امروز به فاجعه‌ای انسانی با ابعاد نسل‌کشی انجامیده است». آلبانیز در سخنان خود به آمار فاجعه‌بار تلفات جنگ غزه اشاره کرد و گفت: «بیش از ۲۴۰ هزار فلسطینی بر اثر حملات اسرائیل به نوار غزه کشته یا زخمی شده‌اند و هزاران نفر دیگر هنوز زیر آوار خانه‌های ویران‌شده یا در زندان‌های اسرائیل مفقودند». او با اشاره به ابعاد انسانی این فاجعه افزود: غزه امروز نماد شکست وجدان بین‌المللی در برابر جنایات آشکار اسرائیل است و جامعه جهانی باید مسؤولیت خود را در توقف نسل‌کشی و پاسخگو کردن عاملان آن بپذیرد.
گزارشگر ویژه سازمان ملل درست گفته است که ادامه نسل‌کشی در غزه به دلیل حمایت برخی کشورها از اسرائیل است، چون روز گذشته «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا به عنوان ارائه‌دهنده طرح آتش‌بس و پایان جنگ در غزه، نه تنها نقض آتش‌بس و حملات جنایتکارانه رژیم صهیونیستی به نوار غزه را محکوم نکرد، بلکه از آن حمایت نیز کرد!
کمیته بین‌المللی مستقل تحقیق درباره سرزمین‌های فلسطین اشغالی وابسته به سازمان ملل متحد هم اعلام کرده است این کمیته به شواهد و مستندات کافی دست یافته که نشان می‌دهد نیروهای اشغالگر اسرائیلی از ۷ اکتبر ۲۰۲۳ مرتکب هزاران جنایت جنگی، جنایت علیه بشریت و نسل‌کشی شده‌اند. «کریس سیدوتی» عضو این کمیته در گفت‌وگو با شبکه الجزیره توضیح داد روند تحقیقات این کمیته درباره نسل‌کشی در غزه طی ۲ سال ادامه داشته و نتایج آن بر پایه شواهدی است که مستقیماً توسط اعضای کمیته گردآوری شده است. به گفته عضو این کمیته بین‌المللی، بیش از ۱۶ هزار مورد از مدارک و شواهد جنایات جنگی اسرائیل در غزه شامل تصاویر، ویدئوها و شهادت‌های شاهدان جمع‌آوری و طبق پروتکل‌های رسمی سازمان ملل راستی‌آزمایی و ثابت شده‌اند.
* ادعای آتش‌بس
با وجود آنکه ارتش صهیونی پس از بمباران سنگین روز چهارشنبه، ادعا کرد همچنان آتش‌بس در غزه برقرار است اما تردیدی نیست ادعای نظامیان صهیونیست درباره ادامه آتش‌بس غزه فقط یک شعار است و تداوم بمباران غزه طی روزهای آینده موضوع عجیبی نیست، همان‌طور که در 19 روز گذشته نیز همزمان با آتش‌بس، غزه بارها بمباران شده است.
الجزیره در گزارشی به نقل از کارشناسان خود با اشاره به نقض متعدد آتش‌بس غزه توسط ارتش اسرائیل نتیجه‌گیری کرده این آتش‌بس صرفا توقف تاکتیکی جنگ بوده است که نمی‌تواند به یک وضعیت استراتژیک بلندمدت تبدیل شود. «الطاف موتي»، نویسنده پاکستانی در انتقاد از طرح آتش‌بس ترامپ و نقض مکرر آن توسط صهیونیست‌ها نوشت: این آتش‌بس به علل ریشه‌ای بحران فلسطین نمی‌پردازد و در این وضعیت طبیعی است چنین توافقی موقت و کوتاه‌مدت باقی بماند.
این را نیز باید در نظر داشت که حتی در داخل مناطق اشغالی نیز نگاه یکدستی به ادامه آتش‌بس وجود ندارد و کابینه نتانیاهو بر سر ادامه آتش‌بس یا ازسرگیری جنگ دچار اختلاف نظر است. کانال ۱۲ عبری به نقل از یک مقام ارشد اسرائیلی گزارش داد نتانیاهو روز چهارشنبه جلسه کابینه درباره آغاز دوباره جنگ یا ادامه آتش‌بس را بدون هیچ تصمیمی پایان داده و نتوانسته به تصمیم مشخصی در این ارتباط دست یابد. این کانال اعلام کرد فرماندهان ارتش اسرائیل در جلسه کابینه طیف وسیعی از گزینه‌های نظامی را به نتانیاهو ارائه کرده‌اند اما نتانیاهو در پایان جلسه اظهار داشت باید با آمریکایی‌ها هماهنگ کند.
عدم تصمیم‌گیری در جلسه اخیر کابینه نتانیاهو درباره تحولات غزه بیش از هر چیز، اختلافات سیاسی داخلی و ناتوانی کابینه نتانیاهو را برای تدوین یک استراتژی منسجم بلندمدت درباره غزه نشان می‌دهد. بر این اساس با نگاهی به الگوی 19 روز اخیر در آتش‌بس و ادامه بمباران‌های مقطعی غزه، می‌توان پیش‌بینی کرد آتش‌بس ادعایی ترامپ در غزه طی روزهای آینده با بمباران‌های مقطعی و گاه و بیگاه صهیونیست‌ها همراه خواهد بود؛ الگویی که در حال حاضر در لبنان نیز از سوی صهیونیست‌ها دنبال می‌شود. در این صورت، طرح صلح و آتش‌بس ترامپ برای غزه فقط طرحی ظاهری و روی کاغذ باقی خواهد ماند که در عمل به شکست رسیده اما آمریکایی‌ها و صهیونیست‌ها همچنان اصرار دارند آتش‌بس حتی زیر بمباران(!) برقرار است.
* طرح ترامپ؛ ناتمام و شکننده
طرح ترامپ برای آتش‌بس غزه شامل ۲ مرحله است و قرار بود مرحله اول با آزادی اسرای زنده ۲ طرف پس از 3 روز پایان یابد اما اکنون 19 روز است این آتش‌بس به دلیل کارشکنی صهیونیست‌ها در مرحله اول متوقف شده است. با وجود تبادل اسرای زنده فلسطینی و اسرائیلی اما از 28 جسد اسرای اسرائیلی تاکنون 18 جسد تحویل شده و 10 جسد دیگر به دلیل ادامه بمبارانها و ادامه محاصره غزه همچنان شناسایی نشده و از زیر آوار بیرون نیامده است.
حماس اعلام کرده به دلیل تداوم محاصره و محدودیت‌ها برای ورود تجهیزات و کامیون‌ها به غزه، روند شناسایی و آواربرداری‌ها به کندی انجام می‌شود. ادامه محاصره غزه و ادامه بمبارانها مهم‌ترین دلایلی است که باعث تاخیر در تحویل اجساد اسرای اسرائیلی و توقف آتش‌بس در مرحله اول شده است. توقف آتش‌بس در مرحله اول بیانگر آن است که طرح ترامپ نتوانسته وضعیت غزه را به سرانجام برساند و اکنون این طرح در بن‌بست مرحله اول گرفتار شده است.
«رائد ابوديه» استاد حقوق بین‌الملل در دانشگاه آمریکایی قطر به الجزیره گفته است آنچه در غزه با نقض مداوم آتش‌بس جریان دارد، شکنندگی کل سیستم بین‌المللی را نشان می‌دهد و نشان‌دهنده آن است که اسرائیل برای تعهدات بین‌المللی خود نیز ارزشی قائل نیست.
«عريب رنتاوي»، مدیر مرکز مطالعات سیاسی بیت‌المقدس نیز معتقد است اسرائیل همان بازی‌ای که در طول ۲ سال جنگ ویرانگر علیه غزه انجام داد، در طول آتش‌بس با بمباران غزه تکرار می‌کند اما دیگر جهان به حقیقت پی برده است و می‌داند در غزه چه‌خبر است!
البته در کنار این موارد، این ایده نیز اکنون مطرح است که وضعیت فعلی از ابتدا در دستور کار مشترک ترامپ و رژیم صهیونیستی قرار داشته است؛ به اسم طرح صلح، جنایات رژیم صهیونیستی ادامه دارد و عملیات‌های ترور فرماندهان مقاومت نیز به شکلی جدید در دستور کار قرار گرفته است.